Search results

1

Historyczne znaczenie systematyzacji prawa według Gajusa

100%

Sitek B.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2018

|

vol. 27

|

issue 2

111-124

EN

Systematization of the juridical material done by Gaius has generated the interest of lawyers actually since the fall of the Western Empire. The division of the legal material itself into: personae, res and actiones was probably taken from the writings of Greek and Roman grammarians. Gaius, however, improved it to meet the needs of didactics. There is no doubt about Gaius’ intellectual contribution. The criteria of systematization of legal material have been applied in a number of collections or later codes. We should mention here: the Napoleonic Code or the Austrian Code. The last code, in which the systematics of the law done by Gaius has been applied, was the Code of Canon Law of 1917.

2

Instytucye Gaja Teodora Dydyńskiego – pierwszy polski przekład Instytucji Gaiusa

80%

Dyjakowska M.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 8: Lingwistyka korpusowa i translatoryka

9-25

EN

The aim of this paper is to discuss the first translation of the Gaius’ Institutions into Polish. Its author, Teodor Dydyński, lecturer in Roman law at the Warsaw Major School in 1866-1909, limited himself to translating the first two books of the work, but laid the foundations for later translations (in 1982 and 2003). The method of translation has been discussed (including the review of the translation of book one by F. Zoll from 1865); the translators of the sources of Roman law are faced with the choice of whether to leave specialist legal terms in the original (or the polonised) version, or give them—as much as possible—entirely in Polish, through neologisms or in a descriptive manner. The method adopted by the author was also evaluated, also in terms of the precision of the translation of individual terms and formulations.

PL

Celem artykułu jest omówienie pierwszego przekładu Instytucji Gaiusa na język polski. Jego autor, Teodor Dydyński, wykładowca prawa rzymskiego w warszawskiej Szkole Głównej w latach 1866-1909, poprzestał wprawdzie na przetłumaczeniu dwóch pierwszych ksiąg dzieła, położył jednak podwaliny pod późniejsze prace translatorskie (w 1982 i 2003 r.). Omówiona została metoda przekładu (z uwzględnieniem recenzji tłumaczenia księgi I autorstwa F. Zolla z 1865 r.); tłumacze źródeł prawa rzymskiego stoją bowiem przed wyborem, czy specjalistyczne terminy prawnicze pozostawić w wersji oryginalnej (ewentualnie spolszczonej), czy też oddać je – na ile to możliwe – całkowicie w języku polskim, poprzez neologizmy lub w sposób opisowy. Ocenie poddana została metoda przyjęta przez autora, również pod kątem precyzji przekładu poszczególnych terminów i sformułowań.

FR

Le but de l’article est de présenter la première traduction des Institutes de Gaïus en polonais faite par Teodor Dydyński (professeur du droit romain à Varsovie dans les années 1866-1909), qui avait traduit seulemet les deux premiers livres, tout en donnant les bases pour les traductions postérieures (1982 et 2003). La méthode de traduction choisie est complétée par la critique de la traduction du Livre I faite par F. Zoll (1865). Les traducteurs des sources du droit romain sont amenés à opérer le choix entre les termes juridiques dans la version originale ou les termes juridiques traduits en polonais (créant les néologismes ou par les paraphrases explicatives). L’auteur de l’article donne son opinion sur la traduction, notamment sur la précision des termes choisis.

3

Piękne czy wierne, czyli o polskich przekładach Instytucji Gaiusa (II wiek)

80%

Dyjakowska M.

Roczniki Humanistyczne

|

2017

|

vol. 65

|

issue 8: Lingwistyka korpusowa i translatoryka

11-29

PL

Celem niniejszego artykułu jest próba znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy łacińskie terminy prawnicze, występujące w tekstach źródłowych z prawa rzymskiego, należy w przekładzie na język polski pozostawić w formie oryginalnej, czy też znaleźć ich polskie odpowiedniki. Podstawą do rozważań są trzy przekłady na język polski Instytucji Gaiusa, prawnika z II wieku. Przekład dwóch pierwszych ksiąg autorstwa Teodora Dydyńskiego ukazał się w latach sześćdziesiątych XIX wieku. W 1982 r. całość dzieła przetłumaczył Cezary Kunderewicz, a w 2003 r. nowego przekładu dokonał Władysław Rozwadowski. Na podstawie analizy rozwiązań przyjętych przez trzech tłumaczy w końcowej części artykułu autorka proponuje własną odpowiedź na postawione pytanie.

EN

The subject of this paper is to present the ways in which the authors of translations of the Gaius’ Institutions into Polish reflect the Latin legal terms. On the basis of various solutions adopted by translators, the author attempts to answer the question whether Latin legal terms, appearing in source texts of Roman law, should be left in the original form or their Polish counterparts should be found.

FR

L’objectif de l’article est de chercher une réponse à la question si les termes juridiques latins dans les textes sources du droit romain doivent être laissés sous leur forme originale ou s’il faut créer des équivalents polonais. La réflexion porte sur trois traductions en polonais des Institutions de Gaius, juriste du IIe siècle. La traduction des deux premiers volumes, faite par Teodor Dydyński, est parue dans les années soixante du XIXe siècle. L’œuvre tout entière a été traduite en 1982 par Cezary Kunderewicz, et en 2003 une nouvelle traduction a été réalisée par Władysław Rozwadowski. Après avoir analysé les solutions adoptées par les trois traducteurs, l’auteur de l’article propose sa propre réponse à la question posée au début.

Refine search results

2 Roczniki Humanistyczne

1 Łódzkie Studia Teologiczne

2 Dyjakowska M.

1 Sitek B.

2 2018

1 2017

Historyczne znaczenie systematyzacji prawa według Gajusa

Instytucye Gaja Teodora Dydyńskiego – pierwszy polski przekład Instytucji Gaiusa

Piękne czy wierne, czyli o polskich przekładach Instytucji Gaiusa (II wiek)