Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Galician Slaughter
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
Praktyka Teoretyczna
|
2019
|
vol. 33
|
issue 3
89-114
EN
Using methodologies that accentuate the narrative and discursive contextsof history, the author analyzes oral literature accompanying the Galician Slaughter led by Jakub Szela (1846) and the revolutionary movement organized in the Congress of Poland by Piotr Ściegienny (1842-1844). The main thesis of this article asserts that both of these anti-feudal movements were interrelated in their theories and practices, and that Piotr Sciegienny’s theology of liberation was their common source. Support for my hypothesis can be found in rebellious folk songs lyrics which have survived to this day. Reconstructing the links between the starting points of peasant engagement in both revolutionary movements, the author compares the textual content of rebel songs from the time of the Galician Slaughter to Piotr Sciegienny’s political works. The parallels that can be found between his writings and both the Galician songs and those of Sciegienny’s own peasant movement lead me to conclude that the practice of the peasant revolutionary movement of the Galician Slaughter was deeply rooted in the theory of Piotr Sciegienny and to perceive in Jakub Szela’s actions his overarching aim – the overthrowing of the Galicia’s feudal system.
PL
Opierając się na metodologii akcentującej narracyjny i dyskursywny wymiar historii, autor analizuje pieśni chłopskie towarzyszące rabacji galicyjskiej (1846) oraz rewolucyjnemu ruchowi ludowemu organizowanemu w Królestwie Polskim przez Związek Chłopski (1842–1844). Główna teza artykułu zakłada, że oba ruchy antyfeudalne były ze sobą powiązane pod względem zarówno teorii, jak i praktyki, a jej źródłem była teologia emancypacyjna księdza Piotra Ściegiennego. Liczne przesłanki potwierdzające postawioną w ten sposób hipotezę można znaleźć w zachowanych do dziś ludowych pieśniach buntowniczych. Rekonstruując powiązania między twórczością chłopów zaangażowanych w oba ruchy rewolucyjne, autor odnosi treść badanych utworów do pism politycznych Ściegiennego. Ich relacyjna lektura dostarcza dowodów pozwalających zakwestionować obecną w pismach konserwatywnych historyków dewaluację warstw ludowych jako podmiotów rewolucyjnych. Paralele, które można znaleźć we wspomnianych pieśniach rabacji i Związku Chłopskiego oraz w twórczości politycznej księdza Piotra Ściegiennego, prowadzą do wniosku, że praktyka ruchu ludowego kojarzonego zwykle z Jakubem Szelą była głęboko zakorzeniona w teorii autora Złotej książeczki, zaś jej nadrzędnym celem było obalenie ustroju feudalnego na terenie Galicji, a nie – jak chce to widzieć policyjna historiografia – użyciem przez administrację austriacką polskojęzycznych chłopów do stłumienia szlacheckiego powstania krakowskiego (1846).
EN
The article presents the life of reverend August Nahlik (1812–1878) during his service as a parish priest of St. Catherine’s parish in Rumno. There, he got involved in the independence movement, and then became one of the leading figures of the so-called conspiracy in Horozhanna, whose main goal was to spark a local uprising against the partitioners in Eastern Galicia. Together with other upheavals of this type throughout the entire Galicia, the conspiracy in Horozhanna was to become an important part of the nationwide independence spur being prepared by the Polish Democratic Society since the 1840s. Unfortunately, in 1846 the conspiracy was discovered and bloodily suppressed by the peasants, and the incidents in Horozhanna are associated with other revolts taking place at the time, described in historiography as the Galician Slaughter. Rev. August Nahlik, along with other conspirators who managed to escape the peasants’ attack, was sentenced to 15 years in one of the toughest prisons of the Austrian Empire - the Spielberg fortress. However, thanks to the amnesty announced in 1848, he regained his freedom and, after a year of suspension, was first appointed a parish priest of St. Lawrence’s parish in Chyrow, and then in 1864 he was transferred to the western part of the Przemysl diocese, to the parish of Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary and Corpus Christi in Strzyzow. There, he significantly contributed to the revival of the religious life of the parish, as well as to the restoration of the former glory of the temple, devastated in the Josephine times. He managed the parish in Strzyzow until his death in 1878. The content of the article is additionally enriched by the edition of the last will of Rev. August Nahlik from 1878, which has been preserved in Feliks Misky’s notarial deeds, and a previously unpublished photograph of the priest from the collection of the Polish Academy of Sciences.
PL
W artykule przybliżone zostały mało znane losy księdza Augusta Nahlika (1812- 1878) z czasów, kiedy sprawował on probostwo w parafii pw. św. Katarzyny w Rumnie. Zaangażował się tam bowiem w ruch niepodległościowy, a następnie stał się jedną z czołowych postaci tzw. spisku w Horożannie, którego głównym celem było wywołanie w Galicji Wschodniej lokalnego powstania skierowanego przeciwko zaborcom. Wspólnie z innymi tego typu wystąpieniami na terenie całej Galicji spisek w Horożannie miał stać się ważnym ogniwem w przygotowywanym od lat 40. XIX wieku przez Towarzystwo Demokratyczne Polskie ogólnonarodowym zrywie niepodległościowym. Niestety, w 1846 r. spisek ten został wykryty i krwawo stłumiony przez chłopów, a same zaś zajścia w Horożannie łączone są z rozgrywającymi się w tym samym czasie wydarzeniami określanymi przez historiografię mianem rabacji galicyjskiej. Ks. Nahlik wraz z innymi spiskowcami, którym udało się ujść z życiem przed cepami i kosami chłopów, skazany został na 15 lat pobytu w jednym z najcięższych ówcześnie więzień Cesarstwa Austrii – twierdzy Spielberg. Jednak dzięki ogłoszonej w 1848 r. amnestii odzyskał wolność i po rocznej suspensie skierowany został najpierw na probostwo do parafii pw. św. Wawrzyńca w Chyrowie, a następnie w 1864 r. przeniesiony został na zachodnie krańce diecezji przemyskiej do parafii pw. Niepokalanego Poczęcia NMP i Bożego Ciała w Strzyżowie, która była ostatnią placówką duszpasterską na drodze ks. Nahlika. Zarządzał nią bowiem aż do swojej śmierci w 1878 r. Treść artykułu wzbogaca ponadto edycja ostatniej woli ks. Nahlika z 1878 r., która zachowała się w aktach notarialnych Feliksa Misky’ego, a także fotografia księdza pochodząca ze zbiorów Polskiej Akademii Nauk.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.