Search results

1

The Concept of Space in the Chronicle of Gallus Anonymus, the Mental Geography of Its Author, and Their Significance for the Controversy on His Place of Origin

100%

Krawiec A.

Acta Poloniae Historica

|

2015

|

vol. 112

EN

The paper deals with the question of geographical imaginations of so-called Gallus Anonymus, as prevalent in his chronicle. The author sought to reconstruct the chronicler’s mental map of Europe, especially of Sclavonia (Slavonic countries), or, precisely, the concept of space (Raumkonzept) of his work, and the possible sources of his imaginations and knowledge. The author takes under consideration the possibilities of using the geographical data from the Chronicle in solving the controversy on Gallus’s place of origin. The conclusion is that, contrary to often-held opinions, the data itself does not allow us to indicate any specific place or region of Gallus’s birth and/or education.

2

Uzurpacja Zbigniewa i rola rytuałów w Królewskich synach Józefa Ignacego Kraszewskiego i Kronice polskiej Galla Anonima

86%

Zawadzka M.

Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

|

2017

|

vol. 1(6)

75-90

EN

In the article, the author compares “Deeds of the Princes of the Poles” by Gallus Anonymus and “Królewscy synowie” by Józef Ignacy Kraszewski by presenting the conflicts among the princes of the Piast dynasty and their rituals. The relation between Bolesław Krzywousty and Zbigniew is shown in both works from a perspective of four rituals, previously studied by Zbigniew Dalewski in his book “Ritual and Politics: Writing the History of a Dynastic Conflict in Medieval Poland”: oath, entry-reception, submission-reconciliation and penance. The author demonstrates that in Kronika these rituals are shown as the performance acts, regulating the political and social reality, whereas in “Królewscy synowie” they help to create personalities of the characters and are used as “medievalistic decoration”.

3

In Search of the Author of Chronica Polonorum Ascribed to Gallus Anonymus: A Stylometric Reconnaissance

86%

Eder M.

Acta Poloniae Historica

|

2015

|

vol. 112

EN

The article deals with the question of authorship of the thirteenth-century Chronica Polonorum (or Gesta principium Polonorum [The Deeds of the Princes of the Poles]), also known as The Polish Chronicle. It seeks to verify the hypothesis, recently reproposed by Tomasz Jasiński, whereby the author was of Venetian origin. The hypothesis is namely based on the textual similarities observed between Translatio Sancti Nicolai by an author referred to as the ‘Monk of Lido’ (Monachus Littorensis) and the Chronica. The attribution attempt put forth by M. Eder is based upon stylometric methods that measure the frequencies of the most frequent words in the texts under research (mainly, conjunctions, prepositions, pronouns, and particles) which are subsequently subjected to cluster analysis, multidimensional scaling, or principal components analysis. The outcome of the experiment in question has demonstrated a strong resemblance between the Translatio Sancti Nicolai and the Polish Chronicle, which may be regarded as an substantial argument in support of the Venetian background hypothesis.

4

Boleslavus non solum aurem correctoribus non adhibuit [...] – war Gallus Anonymus dem polnischen fürsten Bolesław III. Schiefmund wirklich vorbehaltlos positiv eingeste

71%

Vercamer G.

Studia Maritima

|

2019

|

vol. 32

45-88

EN

The article presents an analysis of the first Polish chronicle by Gall Anonim, in which – as the article argues contrary to previous scientific opinions – the image of the Polish prince Bolesław III Wrymouth (1085–1138) is not unambiguously positive, but is also full of critical tones. However, according to the characteristics of this genre (medieval historiography), the chronicler who came most likely from Western Europe, did not express his criticism directly. The article analyses – according to own designed methods in order to measure a ruler’s image in historiography and methods of literature science (narratology) – single fragments of the text as well as the dedication letters and epilogues of the chronicle from the point of view of criticism ‘hidden’ in them. In addition, the article shows clearly that the chronicle is not coherently written, and its form developed gradually, because – probably due to dissatisfaction in the highest circles of the Polish prince’s court (the court of Bolesław III) – in the third book Gall significantly modified his way of presenting the ruler and abandoned critical remarks, which can be spotted often in the second book. Finally the article juxtaposes the analysed critical fragments from Gall’s work with text fragments of the second Polish chronicle written by Vincent Kadlubek, thus demonstrating that all Gall’s critical tones were later either removed or at least mitigated by Vincent. The analysis carried out allows to conclude that the first Polish chronicle by Gall could have been perceived already by the contemporary and late medieval reader as criticism of Bolesław. Otherwise, Vincent would not have had to modify and smooth the passages of Gall on which his story was based.

DE

Der Artikel stellt eine Analyse der ersten polnischen Chronik von Gallus Anonymus dar, in welcher – so das Argument in der Studie entgegen der bisherigen Forschungsmeinung – das Bild des polnischen Prinzen Boleslaw III. Schiefmund (1085–1138) nicht eindeutig positiv ausfällt, da viele kritische Töne mitschwingen. Entsprechend den Eigenheiten dieser literarischen Gattung äußerte der – aller Wahrscheinlichkeit nach – aus Westeuropa stammende Chronist jedoch seine Kritik nicht direkt. Der Artikel analysiert daher eingehend – nach eigens entworfenen Methoden zur Feststellung von Fürstenbeschreibung in historiographischen Quellen und Methoden der Narratologie – einzelne Textauszüge sowie die Widmungsbriefe und Epiloge der Chronik aus der Sicht der in ihnen ‚verborgenen‘ Kritik. Dabei zeigte sich deutlich, dass die Chronik nicht kohärent aufgebaut ist: Die noch im zweiten Buch durch den Autor geäußerte Kritik am zeitgenössischen Fürsten wird im dritten Buch vollständig ausgeklammert. Gallus ist vermutlich derart verfahren, weil (offenbar nach Lektüre des zweiten Buches) aus den höchsten Kreisen des Fürstenhofes an ihn Unzufriedenheit herangetragen wurde. Zum Schluss werden in dem Artikel kritische Textausschnitte aus Gallus’ Werk dem Text der zweiten polnischen Chronik von Vincent Kadlubek vergleichend gegenübergestellt. Es ließ sich dabei gut nachweisen, dass sämtliche kritische Töne bei Gallus später von Vincent entweder entfernt oder zumindest abgeschwächt wurden. Die durchgeführte Analyse lässt daher die Schlussfolgerung zu, dass die erste polnische Chronik von Gallus sowohl von seinen Zeitgenossen als auch von den im nächsten Jahrhundert lebenden Lesern als eine deutliche Kritik am Herrscher wahrgenommen werden konnte. Andernfalls hätte Vincent Kadlubek nicht derartige Modifikationen der Textauszüge aus der ca. 80 Jahre älteren Chronik, die er in seine Chronik integrierte, vorgenommen.

PL

Artykuł prezentuje analizę pierwszej polskiej kroniki pióra Galla Anonima, w której – wbrew powszechnym opiniom – wizerunek polskiego księcia Bolesława III Krzywoustego (1085–1138) nie jest jednoznacznie pozytywny, lecz rozbrzmiewają w niej także krytyczne tony. Jednak zgodnie ze specyfiką gatunku, przybyły z zachodniej Europy kronikarz nie wyraził swej krytyki w sposób bezpośredni. W artykule przeanalizowano – według metody współczesnej teorii przedstawień władców oraz narratologii – pojedyncze fragmenty tekstu oraz listy dedykacyjne i epilogi kroniki pod kątem ‘ukrytej’ w nich krytyki. Wykazano równocześnie, że kronika nie jest spójna, a jej forma rozwijała się sukcesywnie, gdyż – zapewne wskutek niezadowolenia w najwyższych kręgach książęcego dworu – w trzeciej księdze Gall znacznie zmodyfikował swój sposób przedstawienia władcy i zrezygnował z uwag krytycznych. W podsumowaniu artykułu zestawiono krytyczne fragmenty z dzieła Galla z tekstem drugiej polskiej kroniki napisanej przez Wincentego Kadłubka, dzięki czemu wykazano, że wszystkie tony krytyczne Galla zostały później albo usunięte albo przynajmniej złagodzone. Przeprowadzona analiza pozwoliła na stwierdzenie, że pierwsza polska kronika autorstwa Galla mogła być postrzegana już przez współczesnych i przez o wiek późniejszych czytelników jako krytyka władcy. W przeciwnym razie Wincenty Kadłubek nie musiałby modyfikować wymowy passusów Gallowych, na których opierał swoją opowieść.

5

Pomerania and the Baltic Sea in the imaginative geography of the Polish Middle Ages from the End of the 10th Century to the Beginning of the 13th Century

58%

Krawiec A.

Studia Maritima

|

2018

|

vol. 31

109-133

EN

SummaryThe paper deals with the problem of the place of Pomerania in imaginative geography of the inhabitants of the Polish lands since the rule of Mieszko I until beginning of the 13th century. The choice of the final date is justified by the political changes taking place at that time in Poland and in Pomerania itself, as well as the changes in imaginative geography, i.e. in the system of images of particular territories functioning in a community, in the case in question among the inhabitants of the Polish lands. The possibilities of reconstructing the images of Pomerania and the Baltic are limited because of the scarcity of sources, especially with reference to the earliest period. The article contains an analysis of the circumstances of creating and introducing into the written sources the names ‘Pomerania’ and ‘Pomeranians’. The picture of Pomerania in Gallus Anonymus’ chronicle has been extensively discussed, which results from the special position of that region in the spatial concept in that text. The paper indicates the main ways of the conceptualisation of the Pomeranian territory and its inhabitants by Gallus in the context of the contemporary system of learned geographical images, crusade ideology and political conditions of the textmaking and presenting the events. There is also a characterisation of the later mentions about Pomerania as a geographical space in the Polish sources of the beginning of the 13th century, among which the predominant place occupies Master Wincenty Kadłubek’s chronicle. The article shows how Master Wincenty Kadłubek presents Pomerania in various parts of his chronicle, especially in his narrative about the beginnings of the Polish state and nation, with possible causes and sources of the description. Finally, the article signals the changes which indicate that the period from the 13th to the 15th centuries should be regarded as a separate stage in the history of the Polish imagery of the Baltic and Pomerania.

PL

W artykule podjęto problematykę form obecności Pomorza w geografii kreacyjnej mieszkańców ziem polskich w okresie od panowania Mieszka I do początku XIII wieku. Wybór daty końcowej jest uzasadniony zachodzącymi w tym okresie przemianami politycznymi w Polsce i na samym Pomorzu, jak również związanymi z tym przemianami w geografii kreacyjnej, czyli w systemie wyobrażeń o poszczególnych terytoriach, funkcjonującym w określonej zbiorowości, w tym przypadku wśród mieszkańców ziem polskich. Możliwości rekonstrukcji wyobrażeń o Pomorzu i Bałtyku są jednak ograniczone ze względu na niedobór źródeł. Dotyczy to szczególnie najwcześniejszego okresu. W artykule zanalizowano okoliczności powstania i wprowadzenia do źródeł pisanych nazw „Pomorze” i „Pomorzanie”. Szczególnie obszernie omówiono obraz Pomorza w kronice tzw. G alla A nonima, c o w ynika z wyjątkowo wyeksponowanej pozycji tej krainy w koncepcji przestrzeni w tekście. Wskazano główne kierunki konceptualizacji terytorium Pomorza i jego mieszkańców przez Galla w kontekście ówczesnego systemu uczonych wyobrażeń geograficznych, ideologii krucjatowej oraz politycznych uwarunkowań powstania tekstu i opisywanych w nim wydarzeń. Następnie scharakteryzowano późniejsze wzmianki o Pomorzu jako przestrzeni geograficznej w źródłach polskich do początku XIII wieku, wśród których na pierwszy plan wysuwa się kronika mistrza Wincentego zw. Kadłubkiem. Scharakteryzowano sposób przedstawienia Pomorza przez Wincentego w różnych częściach kroniki, zwłaszcza w narracji o początkach państwa i narodu polskiego, ze wskazaniem na możliwe przyczyny i źródła takiego opisu. Na koniec zasygnalizowano przemiany, które powodują, że okres od XIII do XV wieku powinien być uznany za kolejny, odrębny etap w dziejach polskich wyobrażeń o Bałtyku i Pomorzu.

6

Wędka króla Rusinów (Gall Anonim, ks. 1, rozdz. 7)

51%

Żmudzki P.

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

|

2017

|

vol. 55

PL

A ﬁshing rod of the king of the Ruthenians (Gallus Anonymus, Book I, chapt. 7)The purpose of the article is an attempt to solve the following question: why did Gallus Anonymus present the king of the Ruthenians ﬁshing with a ﬁshing rod at the very moment of Boleslaw Chrobry’s attack, which inﬂicted a catastrophic defeat upon Rus’? In the Chronicle the king of the Ruthenians is presented as an unwarlike and cowardly man, but this in itself does not explain, why the chronicler placed him in a boat, ﬁshing. The matter is not made clear by the medieval adaptations of this anecdote by Wincenty Kadłubek and Jan Długosz. None of them understood the sense Gallus gave to the motif of ﬁshing rod and both changed its meaning. Also the cases of ﬁshing described in the Bible have a diﬀerent character altogether. But a useful context is given by motif of ﬁshing rod and ﬁshing people in stories certainly unknown to Gallus Anonymus. The article presents a choice of texts where ﬁshing refers to military matters and brings disgrace to the king or hero: Le roman de Perceval ou le conte du Graal by Chrétien de Troyes (the Fisher King), Plutarch’s Life of Antony, Waltharius, the story about Arnulf conquering Rome in the Antapodosis by Liudprand of Cremona. The comparison makes it possible to say that in the medieval literature the ﬁshing rode quite often plays the role of anti-attribute that given to a king or warlike hero becomes a clear sign of the lacked or lost ability to command the army and ﬁght war, or of the betrayal of the honour of a brave soldier. On the other hand, the association with ﬁshing or with using a ﬁshing rod is not disgraceful for people who do not aspire to military functions or actions, as illustrated by the examples of Wanda-Węda in the Chronica Poloniae maioris (Chronicle of Greater Poland), and of Saint Zeno of Verona in De Zenonis vita sermo Coronati Notarii.

Refine search results

2 Acta Poloniae Historica

2 Studia Maritima

1 Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

1 Studia Źródłoznawcze. Commentationes

2 Krawiec A.

1 Eder M.

1 Vercamer G.

1 Zawadzka M.

1 Żmudzki P.

1 2019

1 2018