Search results

1

Congress of Westphalia. Participants in the negotiations, main provisions and consequences of decisions taken

100%

Kamieński A.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2019

|

issue 4

61-82

EN

The congress of Westphalia ending the Thirty Years’ War was attended by representatives of 178 political entities from the German Reich and 16 European countries. Only representatives of England, Russia and Turkey did not show up. The participation of European countries and German territorial authorities in diplomatic negotiations in Osnabrück and Münster was not the same. The first was the Emperor, France, Sweden and Spain. Westphalia’s peace agreements have regulated the political, constitutional and religious affairs of the German Reich. The territorial achievements of France, made at the expense of the Empire and the independence of the Netherlands and Switzerland were sanctioned. The electors of Saxony, Brandenburg and Bavaria were given an advantage and the hegemony of Sweden in the Baltic Sea and the northern part of Germany was established, giving it the western part of the Pomeranian Principality, parts of Mecklenburgas well as the Archbishopric of Bremen and the Bishopric of Verden in Lower Saxony. A general amnesty was declared for all German princes; the guilt settlement, as a threat of additional argument, was simply abandoned and the property was returned to the representatives of the ruling families. Provisions were introduced to consolidate German political particularism and put an end to religious wars in Germany. Calvinism was recognised as the third legal confession in the German Reich, alongside Catholicism and Lutheranism. The weakened Habsburgs, focused on building a centralised absolute state and fighting the Reformation in Austria, the Czech Republic and Hungary, quickly returning to the role of a European power and a dangerous rival of France.

PL

W kongresie westfalskim kończącym wojnę trzydziestoletnią uczestniczyli przedstawiciele 178 bytów politycznych z Rzeszy Niemieckiej oraz 16 państw europejskich. Nie stawili się tylko reprezentanci Anglii, Rosji i Turcji. Udział państw europejskich i niemieckich władztw terytorialnych w rokowaniach dyplomatycznych prowadzonych w Osnabrück i Münster nie był taki sam. Prym wiodły poselstwa cesarza, Francji, Szwecji i Hiszpanii. Westfalskie porozumienia pokojowe uregulowały sprawy polityczne, ustrojowe i wyznaniowe Rzeszy Niemieckiej. Usankcjonowano zdobycze terytorialne Francji, poczynione kosztem Cesarstwa oraz niepodległość Niderlandów i Szwajcarii. Zapewniono korzyści elektorom Saksonii, Brandenburgii i Bawarii oraz ugruntowano hegemonię Szwecji w basenie bałtyckim i w północnej części Niemiec, oddając jej zachodnią część Księstwa Pomorskiego, fragmenty Meklemburgii, a także arcybiskupstwo Bremy i biskupstwo Verden w Dolnej Saksonii. Ogłoszono powszechną amnestię dla wszystkich książąt niemieckich, zrezygnowano z rozliczenia win i zwrócono majątki przedstawicielom rodzin panujących. Wprowadzono przepisy utrwalające niemiecki partykularyzm polityczny i położono kres wojnom religijnym w Niemczech. Uznano kalwinizm trzecim, obok katolicyzmu i luteranizmu, legalnym wyznaniem w Rzeszy Niemieckiej. Osłabieni Habsburgowie skoncentrowali się na budowie scentralizowanego państwa absolutnego i walce z reformacją w Austrii, Czechach i na Węgrzech, powracając szybko do roli potęgi europejskiej i groźnego rywala Francji.

2

Prusy, Rzesza i Mitteleuropa. Wokół niemieckiego tła Aktu 5 listopada 1916 r.

84%

Kucharczyk G.

Historia Slavorum Occidentis

|

2017

|

issue 2 (13)

29-41

EN

This article deals with the issue of the German background of a declaration of Two Emperors of the 5th of November 1916 which announced restitution of the Polish Kingdom. This background resulted from several separate decision centres: the Reich’s government, the Prussian cabinet (Staatsministerium) and the German Military Headquarters (OHL). Notably, the German government and (to certain degree) the OHL had to overcome the resistance of the Prussian government which regarded the concessions made to Poles excessive and as such posing a threat to the vital Prussian interests (predominantly territorial integrity). In this context, the endeavours to solve the Polish question in Germany during World War I is a clear example of the persistence of particular interests within the Reich and the painful process of ultimate abandoning thereof. The idea of Mitteleuropa provides evidence that “a sense of strategic imagination” (as far as the Polish cause was concerned) was much more vivid among German political writers during WWI than among German political decision-makers of that time. However, there was one important exception to this rule, namely general H. Beseler, head of the German occupation apparatus in Poland (1915–1918). He used to criticise the lack of understanding of the importance of the Polish cause in the Berlin government circles, the OHL and among radical nationalists (the Pan-German League, the German Eastern Marches Society).

3

Szkolnictwo na ziemiach polskich wcielonych do Rzeszy (1939-1945)

84%

Jastrzębski W.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki, seria Edukacja - Rodzina - Społeczeństwo

|

2017

|

issue 2

55-76

EN

The article entitled “The system of education in polish lands incorporated into Deutsches Reich (1939–1945)” is devoted to elimination polish educational institutions during the World War II and introduction of the German school system. Author points out, that immediately after the outbreak of the Second World War, polish schools were closed down and German educational solutions were introduced. The victims of bloody German terror, besides Jews, were particularly polish intellectuals and above all teaching staff. In the first part of the analysis the entrance into force of Hitler’s Decree October 8, 1939 was discussed. According to this edict, polish western territories were incorporated into Deutsches Reich. The structure of German educational system introduced in Poland and conspirational activity the Polish Teachers’ Union were also discussed. In second part author describes the rules of the organization of the German Nazi educational system in four administrative units.

PL

Artykuł pt. „Szkolnictwo na ziemiach polskich wcielonych do Rzeczy (1939-1945)” poświęcony jest problemowi likwidacji polskich placówek oświatowych na tychże ziemiach i wprowadzeniu na nich niemieckiego systemu edukacji. Autor zwraca uwagę na fakt, że natychmiast po rozpoczęciu II wojny światowej hitlerowcy przystąpili do zamykania polskich szkół i wprowadzania własnych rozwiązań oświatowych. Szczególnymi ofiarami krwawego niemieckiego terroru, oprócz ludności żydowskiej, byli przedstawiciele polskiej inteligencji, a przede wszystkim kadra nauczycielska. W części pierwszej niniejszej analizy omówiono skutki wejścia w życie dekretu A. Hitlera z dnia 8 października 1939 r., zgodnie z którym zachodnie tereny przedwojennego państwa polskiego zostały włączone do Rzeszy Niemieckiej. Omówiono również strukturę szkolnictwa niemieckiego wprowadzonego na ziemiach polskich i konspiracyjne działania Związku Nauczycielstwa Polskiego. W części drugiej przedstawiono zasady organizacji szkolnictwa hitlerowskiego w poszczególnych jednostkach administracyjnych. Rozważaniami objęto Okręg Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, Kraj Warty, Rejencję Katowicką oraz Rejencję Ciechanowską, powiat Suwałki oraz obwód Białystok.

4

Więźniowie kategorii homosexuell w obozach koncentracyjnych. Stygmatyzacja, przemoc seksualna, praca przymusowa i inne metody terroru w świadectwach ofiar

84%

Borysławska M.

Kultura i Społeczeństwo

|

2023

|

vol. 67

|

issue 1

19-58

EN

The article is an attempt to reconstruct the experiences of concentration camps’ homosexual prisoners on the basis of their memories preserved in autobiographical texts and analysed using the biographical method. The aim of the article is to describe the stigmatisation and pathologisation of homosexuality in the dominant ideological discourse of the German Reich, and to prove that the rationalisation of violence resulted not only in persecution by camp staff, but also in harassment from and homophobic attitudes among other prisoners, manifested in acts of sexual violence or exclusion from the camp community. The analysis focuses on the physical violence, isolation, forced labour and sharper strictness, highlighting the fluidity of the boundaries between camp procedures and excessive cruelty.

5

Schematyzmy duchowieństwa niemieckiego w "Wartheland"

67%

Śmigiel K.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1978

|

vol. 36

371-385

EN

-

6

Tajny Wywiad Zagraniczny Abwehry w latach 1919–1933

51%

Altenhöner F.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2021

|

vol. XXII (LXXIII)

|

issue 4 (278)

164-188

EN

The article analyzes the role of the Abwehr’s secret intelligence service during the Weimar Republic. Firstly, the current state of research as well as the basis for the sources are presented, and individual German military intelligence services are outlined, taking into account the internal and foreign political situation of the German Reich. The article then discusses various assumptions regarding the Abwehr that have turned out to be incorrect, i.e. the period between 1919–1933 was not „a time without the Abwehr”, nor did the Treaty of Versailles forbid the existence of intelligence services in Germany. This is followed by general information concerning the structure of the Abwehr and its activities. The main part of the text is devoted to the First Department of the Abwehr, the so-called Geheimer Meldedienst, which was the actual espionage service. The structure of the Abwehr and its most important sources of information are presented: intelligence agents, the intelligence services use of technical means (radio and air reconnaissance), and its cooperation with foreign intelligence services. The analysis carried out leads to the conclusion that the Abwehr and its spy services were a small but appreciated organization which, from its inception in 1919, provided the Reichswehr with important information. Due to the difficulties with the nature of the source material, gaps remain and need to be filled by further research.

RU

В статье анализируется вопрос о секретной разведывательной службе – абвере – в период Веймарской республики. В начале статьи автором представлено состояние исследований по данной теме и исходная база, а также рассмотрены отдельные немецкие военные разведывательные службы с учетом внутренней и внешней политической ситуации в Германском Рейхе. Различные ранние предположения об абвере оказались неверными: ни период 1919–1933 годов не был „временем без абвера”, ни Версальский договор не запрещал существование спецслужб в Германии. После этого в статье представляются общие сведения о структуре абвера и его деятельности. Основная часть посвящена 1-му отделу абвера, т.н. Geheimer Meldedienst, то есть фактической шпионской службе. Кроме того, в статье представлена структура абвера и его важнейшие источники информации: агентурная разведывательная служба, разведывательная служба с использованием технических средств (радио- и воздушной разведки) и ее сотрудничество с иностранными разведывательными службами. Проведенный анализ приводит к выводу, что абвер и его шпионские службы были небольшой, но высоко ценимой организацией, которая с момента своего основания в 1919 году предоставляла Рейхсверу важную информацию. В связи с трудностями, связанными с характером исходного материала, остаются пробелы, которые необходимо заполнить путем дальнейших исследований.

PL

W artykule analizie poddano zagadnienie tajnej służby wywiadowczej Abwehry w okresie Republiki Weimarskiej. Przedstawiono stan badań i podstawę źródłową, a przy uwzględnieniu wewnętrznej i zagranicznej sytuacji politycznej Rzeszy Niemieckiej zarysowano poszczególne niemieckie służby wywiadu wojskowego. Różne założenia dotyczące Abwehry okazały się błędne: ani okres 1919–1933 nie był „czasem bezbronności”, ani też traktat wersalski nie zakazał istnienia służb wywiadowczych w Niemczech. Następnie podano ogólne informacje na temat struktury Abwehry i jej działalności. Główna część została poświęcona Wydziałowi I Abwehry, tzw. Geheimer Meldedienst, czyli faktycznej służbie szpiegowskiej. Przedstawiono strukturę Abwehry i jej najważniejsze źródła informacji: służba wywiadowcza agenturalna, służba wywiadowcza z wykorzystaniem środków technicznych (rozpoznanie radiowe i lotnicze) oraz jej współpracę z zagranicznymi służbami wywiadowczymi. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że Abwehra i jej służby szpiegowskie stanowiły niewielką, ale docenianą organizację, która od momentu powstania w 1919 r. dostarczała Reichswehrze ważnych informacji. Ze względu na trudności związane z naturą materiału źródłowego pozostały luki, które należy uzupełnić dalszymi badaniami.

7

Der konflikt zwischen den Herzögen von Pommern-Stettin und dem Deutschen Orden in Preußen um die Besetzung des Erzbistums Riga in den jahren 1394–1403 im Lichte neuester Studie

43%

Simiński R.

Studia Maritima

|

2019

|

vol. 32

127-161

EN

On April 30, 1388, an agreement on mercenary service was concluded in Świecie on the Riv- er Vistula between Pomeranian Dukes Swantibor I and Bogislaw VII, Grand Master Konrad Zöllner von Rotenstein, and the Order. The document obliged the Pomeranian rulers to provide the Teutonic Knights with military assistance when need be, for a decade. It also forbade allying with the enemies of the Order for the same period of time. The agreement was strengthened by a non-returnable subsidy of 6,000 guilders and a loan of 2,000 three scores of Czech grosches intended for the House of Griffins. In this period, Swantibor I was closely associated with the court of the Roman King Wence- slaus IV where he served as court judge. In 1391, the then Archbishop of Riga, Johannes von Sinten, as a result of a conflict with the Livonian branch of the Teutonic Order, left Livonia for, first, Lübeck and, then, Prague. Submitting the candidacy of his son Otto II for the function of the metropolitan bishop of Riga, the Duke of Szczecin at first received the sup- port for his intentions of Roman King Wenceslaus IV, Polish king Władysław II Jagiełło and Vytautas the Great. Archbishop Johannes von Sinten was removed from office in Septem- ber 1393, and Pope Boniface IX appointed Johannes von Wallenrode, nephew of the former Grand Master Konrad von Wallenrode, as the new ordinary. In November 1394, the faithful canons of Archbishop Johannes von Sinten, elected Otto II Archbishopric of Riga. The duke managed to reach Livonia, where on March 5, 1396, as a coadjutor of Riga, he managed to make an arrangement with Vytautas the Great. Due to divergent political goals, the ad hoc coalition formed for Otto II eventually fell apart, whereas the young representative of the House of Griffin was compelled to leave the archdio- cese. These events led Duke Swantibor I to terminate, by the end of 1396, his agreement with the Teutonic Knights. The duke blamed Grand Master Konrad von Jungingen and the Order for the failure of Otto II. The conflict between Szczecin and the Teutonic Order ended with the conclusion, on April 2, 1403, of an agreement with Grand Master Konrad von Jungingen in Hammerstein.

DE

Am 30. April 1388 wurde in Schwetz an der Weichsel ein Vertrag über den Söldnerdienst zwischen den Herzögen von Pommern-Stettin, Swantibor I. und Bogislaw VII., dem Hoch- meister Konrad Zöllner von Rotenstein und dem Deutschen Orden abgeschlossen. Dieses Dokument verpflichtete die pommerschen Herrscher für zehn Jahre, auf jede Aufforderung der Deutschordensritter ihnen militärische Hilfe zu leisten. Es verbot zudem jegliche Allianz mit den Feinden des Ordens innerhalb dieses Zeitraums. Das Abkommen wurde durch ein nicht rückzahlbares Subsidium in Höhe von 6000 Gulden und ein Darlehen von 2000 Schock böhmische Groschen zugunsten der Greifen bekräftigt. Swantibor I. war in dieser Zeit eng mit dem Hof des römisch-deutschen und böhmischen Königs Wenzel IV. verbunden, wo er als Richter am Hofgericht tätig war. 1391 verließ der bisherige Rigaer Erzbischof Johannes von Sinten Livland aufgrund eines Konflikts mit dem livländischen Zweig des Deutschen Ordens und ging zunächst nach Lübeck und dann nach Prag. Der Stettiner Herzog, der sei- nen Sohn Otto II. als Kandidaten für das Amt des Metropoliten von Riga vorschlug, erhielt zunächst Unterstützung für seine Pläne von dem König Wenzel IV., dem polnischen König Władysław II. Jagiełło und dem Großfürsten von Litauen Vytautas. Erzbischof Johannes von Sinten wurde im September 1393 seines Amtes enthoben und Papst Bonifatius IX. ernannte Johannes von Wallenrode, den Neffen des ehemaligen Hochmeisters Konrad von Wallenro- de, zum neuen Ordinarius. Im November 1394 wählten Stiftsherren, die Sinten treu blieben, Otto II. für das Erzbistum Riga. Dem Herzog gelang es, nach Livland zu kommen, wo er am 5. März 1396 als Koadjutor von Riga ein Bündnis mit Vytautas abschloss. Angesichts divergierender politischer Ziele brach die zugunsten von Otto II. gebildete Ad-hoc-Koaliti- on schließlich auseinander und der junge Mann war gezwungen, die Erzdiözese zu verlas- sen. Diese Ereignisse führten Ende 1396 dazu, dass Swantibor I. von dem Vertrag mit dem Deutschen Orden zurücktrat. Der Greifenherzog schrieb die gesamte Verantwortung für das Scheitern von Otto II. dem Hochmeister Konrad von Jungingen und dem Orden zu. Der Konflikt zwischen Pommern-Stettin und dem Deutschen Orden endete mit einer Einigung mit Hochmeister Konrad von Jungingen am 2. April 1403 in Hammerstein.

PL

30 IV 1388 r. w Świeciu nad Wisłą doszło do zawarcia układu o służbę najemną między książętami szczecińskimi Świętoborem I i Bogusławem VII a wielkim mistrzem Konradem Zöllner von Rotenstein i Zakonem. Dokument zobowiązywał władców pomorskich do udzielenia Krzyżakom pomocy wojskowej na każde ich wezwanie w ciągu dziesięciu lat. Zakazywał również sprzymierzać się z wrogami Zakonu w tym czasie. Porozumienie zosta- ło umocnione bezzwrotnym subsydium w wysokości 6000 guldenów i pożyczką w kwocie 2000 kop groszy czeskich przeznaczonych dla Gryfitów. Świętobor I był w tym okresie blisko związany z dworem króla rzymskiego Wacława IV, gdzie pełnił funkcję sędziego sądu na- dwornego. W 1391 r. dotychczasowy arcybiskup ryski Johannes von Sinten w wyniku kon- fliktu z inflancką gałęzią zakonu krzyżackiego opuścił Inflanty i udał się najpierw do Lubeki, a następnie do Pragi. Książę szczeciński wysuwając kandydaturę swojego syna Ottona II na funkcję metropolity ryskiego uzyskał początkowo wsparcie dla swoich zamierzeń u króla rzymskiego Wacława IV oraz króla polskiego Władysława II Jagiełły i wielkiego księcia litewskiego Witolda. Arcybiskup Johannes von Sinten został we wrześniu 1393 r. pozbawiony urzędu, a papież Bonifacy IX wskazał jako nowego ordynariusza Johannesa von Wallenrode, bratanka byłego wielkiego mistrza Konrada von Wallenrode. W listopadzie 1394 r. wierni Sintenowi kanonicy ryscy wybrali Ottona II na arcybiskupstwo ryskie. Księciu udało się dotrzeć do Inflant, gdzie 5 III 1396 r. jako koadiutor ryski zawarł układ z Witoldem. Wobec rozbieżnych celów politycznych sformowana ad hoc koalicja na rzecz Ottona II ostatecznie się rozpadała, a młody Gryfita został zmuszony do opuszczenia archidiecezji. Wydarzenia te doprowadziły pod koniec 1396 r. do wypowiedzenia przez księcia Świętobora I układu z Krzyżakami. Gryfita obarczył całkowitą odpowiedzialnością za niepowodzenie Ottona II wielkiego mistrza Konrada von Jungingena i Zakon. Konflikt szczecińsko-krzyżacki zakończył się zawarciem w dniu 2 IV 1403 r. w Czarnem porozumienia z wielkim mistrzem Konradem von Jungingenem.

Refine search results

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Historia Slavorum Occidentis

1 Kultura i Społeczeństwo

1 Przegląd Historyczno-Wojskowy

1 Przegląd Zachodniopomorski

1 Studia Maritima

1 Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki, seria Edukacja - Rodzina - Społeczeństwo

1 Altenhöner F.

1 Borysławska M.

1 Jastrzębski W.

1 Kamieński A.

1 Kucharczyk G.

1 Simiński R.

1 Śmigiel K.

1 2023

1 2021

2 2019

2 2017