Search results

1

Neomarksizm jako fundament radykalnej teorii edukacji (część II). Henry Giroux rewizje marksizmu dla filozofii edukacji

100%

Kruszelnicki W.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2016

|

vol. 19

|

issue 2(74)

7-30

EN

This paper represents the second installment of the article entitled Neo-Marxism as a Foundation of Radical Educational Theory. Its aim is to supplement the intellectual history of neo-Marxism in educational theory with the critique of its basic assumptions and conceptions offered by Henry Giroux. Following H. Giroux, I analyze the theoretical insights and weaknesses of neo-Marxist theories of reproduction, while attempting to pinpoint certain shortcomings of H. Giroux’s own critique of authors such as P. Bourdieu, S. Bowles and H. Gintis, L. Althusser, P. Willis, and others. I then reconstruct H. Giroux’s revision of the basic categories of classical Marxism (reproduction, culture, ideology), and show the possibilities of their reinterpretation and radicalization within a critical pedagogy aiming at social reconstruction and emancipation.

PL

Prezentowany tekst stanowi drugą część artykułu zatytułowanego Neomarksizm jako fundament radykalnej teorii edukacji. Ma on w zamierzeniu uzupełniać obraz intelektualnej historii neomarksizmu w radykalnej teorii edukacji o krytykę najistotniejszych jego założeń i koncepcji, przeprowadzoną przez Henry Giroux. Analizuję tu teoretyczne wglądy i słabości neomarksistowskich teorii reprodukcji, próbując jednocześnie wskazać pewne niedostatki Girouxowskiej krytyki autorów takich jak P. Bourdieu, S. Bowles i H. Gintis, L. Althusser, P. Willis i inni. Następnie rekonstruuję główne momenty dokonanej przez Giroux rewizji centralnych kategorii klasycznego marksizmu (reprodukcja, kultura, ideologia) i pokazuję możliwości ich reinterpretacji i radykalizacji w ramach krytycznej pedagogiki stawiającej sobie za cel społeczną rekonstrukcję i emancypację.

2

Teoria krytyczna a filozofia edukacji Henry’ego Giroux: pojęcie „kultury pozytywizmu”

100%

Kruszelnicki W.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2017

|

vol. 20

|

issue 2(78)

7-27

EN

The aim of this essay is to reconstruct Henry Giroux’s critique of positivism and to show that it represents one of the leading themes of his critical educational thought. I want to argue that Giroux’s contention that rationality which dominates the contemporary view of schooling and curriculum – as rooted in the narrow concerns for effectiveness, instrumentality of knowledge, behavioral objectives, and scientism – relies heavily on those critical theories of society and culture that emerged from the members of the Frankfurt School (M. Horkheimer, Th. Adorno, J. Habermas, H. Marcuse). This major influence guides Giroux in his analyses of positivist rationality in education, yet it also allows him to shift attention from positivism as a specific philosophical movement to positivism as a form of cultural hegemony culminating in the current crisis of culture and reason. In order to further illuminate the decisive influence of the Frankfurt School on the discourse of critical pedagogy, I offer a modest historical reflection on cultural phenomena and some major philosophical systems that laid fundaments for the ongoing assault of the instrumental reason on practical and ethical, political and public, and critical thinking.

PL

Celem eseju jest rekonstrukcja krytyki pozytywizmu, jaką przeprowadza H. Giroux, odwołując się do koncepcji Szkoły Frankfurckiej. Służy mu ona następnie jako jeden z fundamentów jego własnej krytycznej filozofii edukacji. Racjonalność, jaka współcześnie dominuje w podejściu do edukacji i programów nauczania, jest zakotwiczona w wąsko pojmowanej idei efektywności, instrumentalności wiedzy, celach behawioralnych i w świadomości scjentystycznej. Obserwacja ta zajmuje centralne miejsce w krytycznej teorii edukacji H. Giroux, ale czerpie ona intensywnie z krytycznych teorii społeczeństwa i kultury, z jakimi wystąpili przedstawiciele Szkoły Frankfurckiej (M. Horkheimer, Th. Adorno, J. Habermas, H. Marcuse). Ich wpływ prowadzi badacza we wszystkich jego analizach racjonalności pozytywistycznej w edukacji, jednocześnie pozwalając mu przenieść uwagę na pozytywizm jako formę hegemonii kulturowej, odpowiedzialnej za współczesny kryzys kultury i rozumu. By dokładniej wyjaśnić wpływ Szkoły Frankfurckiej na formowanie się dyskursu pedagogiki krytycznej, proponuję za Horkheimerem i Habermasem skromną refleksją historyczną, dotyczącą zjawisk kulturowych oraz głównych idei filozoficznych, które przygotowały fundament pod obecny atak rozumu instrumentalnego na myślenie praktyczno-etyczne, polityczno-publiczne oraz krytyczne.

3

Neomarksizm jako fundament radykalnej teorii edukacji (część I) (Lata 1970–1980: aplikacja pojęć reprodukcji, hegemonii i ideologii w socjologii edukacji – rys historyczny)

88%

Kruszelnicki W.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2016

|

vol. 19

|

issue 1(73)

7-35

EN

The paper narrates the intellectual history of neo-Marxism in educational theory and in the sociology of education. Neo-Marxism is pictured here as a foundation of the so-called “radical educational theory”, serving as a groundwork generating the discourse of critical pedagogy as envisaged by H. A. Giroux. The main argument advanced in the article is that the “radical” theorization of the functions and possibilities of transforming the educational system, along with pedagogy’s mission, cannot simply be attributed to the disciples of P. Freire such as H. Giroux, P. McLaren, I. Shor, J. Kincheloe, D. Macedo and others – as it is commonly held – since these thinkers came of age reading and learning from a much earlier generation of social and educational critics who utilized Marx’s notion of reproduction to challenge the traditional, optimistic assumption that school functioned as a “great equalizer” – an institution that promotes the development of a democratic and egalitarian society. Following the applications of Marx’s ideas and their neo-Marxist developments within the 1970s–1980s in the educational theory and in the sociology of education, the paper – in its first part – attempts to illuminate the problem of a gradual radicalization of educational theory well before the interventions of Giroux whose philosophy of education and the pedagogical vision accompanying it have both been based on neo-Marxism, and flourished from a critical dispute therewith.

PL

Artykuł ten opowiada intelektualną historię neomarksizmu w teorii i filozofii edukacji. Neomarksizm przedstawiany jest tu jako fundament tzw. radykalnej teorii edukacji, na której gruncie wyrasta dyskurs pedagogiki krytycznej H. A. Giroux. Główną tezą artykułu jest twierdzenie, iż tzw. radykalne myślenie o krytycznej misji pedagogiki oraz o funkcjach i perspektywach zmiany systemu oświaty, przypisywane nieraz automatycznie uczniom P. Freirego, takim jak H. Giroux, P. McLaren, I. Shor, J. Kincheloe, D. Macedo i innym, nie wzięło się w ich kręgu znikąd. To pokolenie pedagogów rozpoczynające swoje kariery naukowe na początku lat 80., wychowywało się na lekturach wcześniejszych co najmniej o jedną dekadę, które posługiwały się Marksowskim pojęciem reprodukcji w celu zakwestionowania założenia, że szkoła funkcjonuje jako instytucja „równych szans” dla wszystkich i służy rozwojowi demokratycznego i egalitarnego porządku społecznego. Śledząc aplikacje idei Marksa i ich neomarksistowskich rozwinięć na przestrzeni dekady 1970–1980 w teorii i socjologii edukacji, esej ten – w prezentowanej tu, pierwszej jego części – zmierza do wyjaśnienia problemu postępującej radykalizacji teorii edukacyjnej jeszcze przed interwencjami H. Giroux, opracowującemu swoją wizję pedagogiki i filozofii edukacji w oparciu o dziedzictwo neomarksizmu, lecz także w krytycznym z nim dialogu.

Refine search results

3 Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

3 Kruszelnicki W.

1 2017

2 2016

Neomarksizm jako fundament radykalnej teorii edukacji (część II). Henry Giroux rewizje marksizmu dla filozofii edukacji

Teoria krytyczna a filozofia edukacji Henry’ego Giroux: pojęcie „kultury pozytywizmu”

Neomarksizm jako fundament radykalnej teorii edukacji (część I) (Lata 1970–1980: aplikacja pojęć reprodukcji, hegemonii i ideologii w socjologii edukacji – rys historyczny)