Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Globalne Południe
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Otwarty dostęp w krajach globalnego Południa

100%
Glinicka M.
Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne
|
2020
|
vol. 58
|
issue 1(115)
56-75
PL
Cel/Teza: Artykuł referuje bieżący etap rozwoju otwartego dostępu w krajach globalnego Południa, ze wskazaniem podobieństw i odmienności pomiędzy różnymi obszarami świata, nakreśleniem specyfiki reprezentatywnych krajów lub grupy krajów oraz określeniem przyczyn ograniczenia ich aktywności w tym zakresie. Koncepcja/Metody badań: Termin „globalne Południe”, odnoszący się do mniej rozwiniętych krajów Azji, Pacyfiku, Afryki i Ameryki Łacińskiej, stał się ostatnio popularny w dyskursie akademickim, chociaż nie został prawidłowo zdefiniowany. W artykule różne przypadki jego użycia są analizowane w konfrontacji z terminem „globalna Północ”. Analizie poddane zostały również dane dotyczące otwartego dostępu w krajach lobalnego Południa dostępne w źródłach internetowych. Wyniki i wnioski: Poszczególne obszary globalnego Południa są pod wieloma względami zróżnicowane, choć wszystkie łączy niższy status ekonomiczny i zespół rozmaitych problemów z tego wynikających. Granice pomiędzy Północą i Południem zmieniają się, w pewnych miejscach zaś zacierają. Środowiska naukowe w tych krajach różnią się pod względem potrzeb, dążeń i wyobrażeń na temat tego, jak powinno, ich zdaniem, wyglądać publikowanie prac naukowych. Ze względu na owe specyficzne cechy próba dopasowania narzędzi wypracowanych w naukowych ośrodkach globalnej Północy może okazać się szkodliwa. Kluczowa okazuje się komplementarność informacji (jej złożoność, organizacja i weryfikacja), która, dzięki narzędziom technicznym, staje się dostępna szerszej naukowej społeczności. Oryginalność/Wartość poznawcza: W polskiej literaturze badawczej zagadnienie to pojawia się rzadko. Artykuł zbiera i zestawia dane dotyczące wszystkich obszarów globalnego Południa obecne głównie w literaturze anglojęzycznej.
EN
Purpose/Thesis: The aim of the article is to describe the current state of Open Access in the Global South countries, relative to other regions, characterize specific countries and explain why their activity as related to Open Access has been so limited thus far. Approach/Methods: The term ‘Global South’, referring to the less developed countries of Asia, Pacific, Africa and Latin America, has recently become popular in academic discourse, despite its imprecision. This paper analyzes its different uses as compared with the term ‘Global North.’ It is based on the data concerning Open Access in the Global South countries available in electronic sources. Results and conclusions: The Global South is not a uniform region, although all its area shares a lower economic status and problems resulting from it. Boundaries between the North and the South are changing and blurring in some places. Scientific communities in different / various countries have different needs, pursuits, ideas and commitments concerning publication practices. Because of these unique circumstances, an attempt to employ instruments developed in scientific centers in the Global North may prove detrimental. Complementarity of information (its organization and verification), available for the wider scientific community thanks to various technical tools, seems to be crucial. Originality/Value: This issue seldom appears In Polish research literature. The article gathers and juxtaposes data concerning all areas of the Global South, thus far found only in foreign literature.
2
Publication available in full text mode
Content available

PRL, kraje socjalistyczne i Globalne Południe w latach 1955-1990. Stan badań i postulaty

84%
Gasztold P., Këlliçi K.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2023
|
vol. 41
|
issue 1
51-92
EN
The aim of this article is to present the current state of research dedicated to the relations of communist states with the Global South and to present the experience of PRL in this respect. During the Cold War, the countries of the Soviet bloc maintained very active relations with Third World states and national liberation movements. These contacts, initiated in the mid-1950s, were of varied nature and concerned political, military, economic and socio-cultural cooperation. The Soviet Union played the lead role in these relations, but countries under Moscow’s tutelage – notably the GDR, Czechoslovakia, Yugoslavia and Romania – also sought to be present in the Third World. Warsaw also pursued an active policy towards the states and national liberation movements of the Global South, although its strategy differed from the conduct of other communist countries. The involvement of PRL was more cautious and more, than in the case of other countries, focused on economic benefits. The review of the state of research shows that a lot is already known about communist Poland’s policy towards the Third World, but many areas remain poorly researched. The gaps in our knowledge that still remain may inspire future research dedicated to the relations between the Communist bloc and the Global South.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie aktualnego stanu badań poświęconych relacjom państw komunistycznych z Globalnym Południem oraz przedstawienie na tym tle doświadczeń PRL. W okresie zimnej wojny kraje bloku sowieckiego utrzymywały bardzo aktywne relacje z państwami i ruchami narodowowyzwoleńczymi Trzeciego Świata. Kontakty te, zapoczątkowane w połowie lat pięćdziesiątych, miały zróżnicowany charakter i dotyczyły współpracy politycznej, wojskowej, gospodarczej oraz społeczno-kulturalnej. Główną rolę odgrywał w nich Związek Sowiecki, jednak kraje pozostające pod kuratelą Moskwy – zwłaszcza NRD, Czechosłowacja, Jugosławia i Rumunia – również starały się być obecne w Trzecim Świecie. Aktywną politykę wobec państw i ruchów narodowowyzwoleńczych Globalnego Południa prowadziła również Warszawa, choć jej strategia w tym zakresie różniła się od postępowania innych krajów komunistycznych. Zaangażowanie PRL było bardziej ostrożne i bardziej, niż w przypadku innych państw, nakierowane na korzyści ekonomiczne. Jak wynika z przeglądu stanu badań, sporo wiemy już o polityce komunistycznej Polski wobec Trzeciego Świata, jednak wiele obszarów pozostaje wciąż słabo opracowanych. Istniejące wciąż luki w naszej wiedzy mogą stanowić inspirację dla przyszłych badań poświęconych relacjom bloku komunistycznego z Globalnym Południem.
3
Content available remote

Ontologiczny design - krytyczne zaangażowanie na rzecz radykalnie zrównoważonej przyszłości

67%
Barszczewski J. P.
Stan Rzeczy
|
2022
|
issue 2(23) Kultura designu
41-65
PL
Współczesna refleksja nad designem postuluje bardziej radykalną zmianę sposobu myślenia o projektowaniu. Poza konwencjonalną krytyką uwikłania designu w logikę zysku i legitymizację kapitalistycznej organizacji życia społecznego zwraca się również uwagę na ograniczenia wynikające z zakorzenienia tej aktywności w europocentrycznej i kartezjańskiej ontologii. Opisani w tekście teoretycy designu (Anne-Marie Willis, Ezio Manzini, Tony Fry, Cameron Tonkinwise, Madina Tlostanova) w analogii do współczesnej debaty w ramach nauk społecznych wokół sprawczości „niewidzialnych aktorów” (między innymi nie-ludzi, natury i przestrzeni) poszukują innej perspektywy rozpatrywania relacji między twórcą a projektowanym przez niego światem. Coraz większy nacisk kładzie się na to, że praktyka projektowania nie jest jedynie indywidualnym aktem tworzenia. Można ją także interpretować w kategoriach rozproszonej sprawczości (distributed agency), której efekty zwrotnie oddziałują na ludzi, stwarzając podłoże do nowatorskich praktyk społecznych. Ekologiczna i postkolonialna krytyka designu wskazuje na konieczność przyjęcia antydualistycznego, antyantropocentrycznego i relacjonistycznego podejścia do rzeczywistości, które pozwoliłoby na emancypacyjne przeformułowanie dotychczasowej relacji między jednostką, naturą i wspólnotą. Tego rodzaju refleksja nad designem jest również próbą krytycznej reinterpretacji problemu innowacji i rozwoju. W ten sposób design staje się krytycznym, a zarazem utopijnym przedsięwzięciem wymyślania nowatorskiego sposobu organizacji społeczeństwa oraz jego relacji z aktorami nie-ludzkimi.
EN
Contemporary reflection on design postulates a radical change in thinking in this regard. In addition to a more conventional critique of the entanglement of design in the logic of profit and the legitimacy of the capitalist organisation of social life, attention is also drawn to the limitations that result from the fact that this activity is rooted in Eurocentric and Cartesian ontology. In analogy to the contemporary debate in the social sciences on the agency of “invisible actors” (including non-human actors, nature, and space), the design theorists described in this text (Anne-Marie Willis, Ezio Manzini, Tony Fry, Cameron Tonkinwise, Madina Tlostanova) look for a different perspective from which to examine the relationship between designers and the worlds they create. Increasingly, emphasis is being placed on the fact that the practice of designing is not just an individual act of creation but can also be interpreted in terms of a distributed agency whose effects have a feedback impact on people and thus produce a basis for innovative social practices. Ecological and postcolonial criticism of design points to the need to adopt an anti-dualistic, anti-anthropocentric, and relationalist approach to reality, as this would allow for an emancipatory reformulation of the existing relationship between the individual, nature, and the community. This type of reflection on design is also an attempt to reinterpret the problem of innovation and development. Thus, design becomes a critical and utopian endeavour to invent a new way of organising society and its relation to non-human actors.
4
Publication available in full text mode
Content available

Directed by Moscow? Communist Poland's Policies Decolonial Africa, 1918/1945-1964

67%
Puchalski P.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2023
|
vol. 41
|
issue 1
93-112
PL
W artykule dokonano analizy historycznych przerw i ciągłości w polityce państwa polskiego wobec Afryki, podkreślając utrzymywanie się w niej czynników ekonomicznych i kulturowych. Twierdzi się, że w okresie po II wojnie światowej Warszawa zdołała wypracować znaczną autonomię w podejściu do niepodległych państw i zbuntowanych kolonii na kontynencie, pomimo nacisków ideologicznych i politycznych ze strony Moskwy. W artykule rozważa się zatem rolę RP/PRL w międzynarodowym projekcie socjalistycznym na Globalnym Południu i zaleca dalsze badania, zarówno w odniesieniu do okresu 1945–1964, jak i do lat późniejszych.
EN
The article examines the historical breaks and continuities in the Polish state’s policies toward (de)colonial Africa, underlining the persistence of the economic and cultural factors therein. It is argued that during the period after World War II, Warsaw manager to exercise considerable autonomy in its approach to independent states and rebellious colonies on the continent, despite ideological and political pressure from Moscow. In this manner, the article reconsiders the role of the Polish (People’s) Republic in the international socialist project in the Global South and recommends further research, both on the period of 1945–1964 and later years.
5
Publication available in full text mode
Content available

Protectionism and the global trade stagnation

67%
Vitale A.
Przegląd Europejski
|
2020
|
vol. 2020(4)
147-153
EN
Protekcjonizm ostatnich dwunastu lat zmusza wiele krajów do wycofania się w obliczu niszczycielskich skutków tej polityki dla ich gospodarek i światowego handlu. Pandemia COVID-19 jeszcze bardziej uwydatniła, jak omawiana polityka może być destrukcyjna i prowadzić do zubożenia. Obecny globalny kryzys pandemiczny spowodował nagłe i prawdopodobnie długotrwałe hamowanie handlu międzynarodowego. Byłoby jednak błędem traktowanie go jako wyłącznej lub najważniejszej przyczyny stagnacji w światowym handlu. W rzeczywistości grunt został już przygotowany przez kryzys ekonomiczno-finansowy lat 2007–2008, a w szczególności przez wybory „nacjonalizmu ekonomicznego” typu neo-protekcjonistycznego, który precyzyjnie wykorzystał politycznie nowoczesną granicę liniową. Globalizacja to przede wszystkim pokonywanie barier politycznych, granic i otwarcie na światowy rynek wolnego handlu. Jednak nadal utrudniają to czynniki polityczne, wśród których protekcjonizm od wielu lat jest uważny za główny czynnik. Polityka ta, realizowana na dużych obszarach przez główne mocarstwa światowe, spowodowała długą fazę „deglobalizacji”, charakteryzującą się ponownym wykorzystaniem nowoczesnej granicy do zamknięcia gospodarek na długo przed kryzysem pandemicznym.
6

Protectionism and the global trade stagnation

67%
Vitale A.
Przegląd Europejski
|
2020
|
issue 4(58)
147-153
EN
The protectionism of the last twelve years is forcing many countries to backtrack in the face of the devastating consequences of those policies on their economies and the world trade. The pandemic COVID-19 has highlighted even more how those policies may be destructive and produce impoverishment. The current global pandemic crisis is producing an abrupt and probably very long braking effect on international trade. However, it would be wrong to consider it as the exclusive or the most important cause of global trade stagnation. In fact, the ground had already been prepared by the economic-financial crisis of 2007–2008 and in particular by the choices of “economic nationalism” of neo-protectionist type, which made a precise political use of the modern linear border. Globalisation means mainly the overcoming of political barriers, borders, and the opening to the global free trade market. On the contrary, it is now still hindered by heavy political factors, among which protectionism has been the main one for many years. Those policies, implemented on the large areas by major world powers, have caused a long phase of “de-globalisation”, characterised by the renewed use of the modern border to enclose economies, well before the pandemic crisis.
PL
Protekcjonizm ostatnich dwunastu lat zmusza wiele krajów do wycofania się w obliczu niszczycielskich skutków tej polityki dla ich gospodarek i światowego handlu. Pandemia COVID-19 jeszcze bardziej uwydatniła, jak omawiana polityka może być destrukcyjna i prowadzić do zubożenia. Obecny globalny kryzys pandemiczny spowodował nagłe i prawdopodobnie długotrwałe hamowanie handlu międzynarodowego. Byłoby jednak błędem traktowanie go jako wyłącznej lub najważniejszej przyczyny stagnacji w światowym handlu. W rzeczywistości grunt został już przygotowany przez kryzys ekonomiczno-finansowy lat 2007–2008, a w szczególności przez wybory „nacjonalizmu ekonomicznego” typu neo-protekcjonistycznego, który precyzyjnie wykorzystał politycznie nowoczesną granicę liniową. Globalizacja to przede wszystkim pokonywanie barier politycznych, granic i otwarcie na światowy rynek wolnego handlu. Jednak nadal utrudniają to czynniki polityczne, wśród których protekcjonizm od wielu lat jest uważny za główny czynnik. Polityka ta, realizowana na dużych obszarach przez główne mocarstwa światowe, spowodowała długą fazę „deglobalizacji”, charakteryzującą się ponownym wykorzystaniem nowoczesnej granicy do zamknięcia gospodarek na długo przed kryzysem pandemicznym.
7
Publication available in full text mode
Content available

W poszukiwaniu Globalnego Wschodu: Myślenie między Północą a Południem. Tłum. Anna Piekarska

51%
Müller M., Piekarska A.
Praktyka Teoretyczna
|
2020
|
vol. 37
|
issue 3
EN
Carving up the world into Global North and Global South has become an established way of thinking about global difference since the end of the Cold War. This binary, however, erases what this paper calls the Global East – those countries and societies that occupy an interstitial position between North and South. This paper problematises the geopolitics of knowledge that has resulted in the exclusion of the Global East, not just from the Global North and South, but from notions of globality in general. It argues that we need to adopt a strategic essentialism to recover the Global East for scholarship. To that end, it traces the global relations of IKEA’s bevelled drinking glass to demonstrate the urgency of rethinking the Global East at the heart of global connections, rather than separate from them. Thinking of such a Global East as a liminal space complicates the notions of North and South towards more inclusive but also more uncertain theorising.
PL
Od zakończenia zimnej wojny dzielenie świata na Globalną Północ i Globalne Południe stało się ogólnie przyjętym sposobem myślenia o globalnej różnicy. Ta opozycja binarna wymazuje jednak istnienie tego, co nazywam Globalnym Wschodem – krajów i społeczeństw, które zajmują pozycję pośrednią, pomiędzy Północą a Południem. Niniejszy artykuł problematyzuje geopolitykę wiedzy powstałą wskutek wykluczenia Globalnego Wschodu, nie tylko z Globalnej Północy i Południa, ale z koncepcji globalności w ogóle. Argumentuje, że w celu odzyskania Globalnego Wschodu dla nauki musimy wykorzystać stanowisko strategicznego esencjalizmu. Analizuje w tym kontekście globalne powiązania kryjące się za szklankami z fazowanego szkła z IKEI, by pokazać konieczność pomyślenia Globalnego Wschodu w sercu globalnych stosunków, a nie poza nimi. Myślenie o Globalnym Wschodzie jako przestrzeni liminalnej problematyzuje pojęcia Północy i Południa na rzecz bardziej inkluzywnego, ale również mniej dookreślonego myślenia teoretycznego.
8
Publication available in full text mode
Content available

O potrzebie dekolonizacji współczesnych badań nad dzieciństwem i prawami dziecka w krajach Globalnego Południa i Globalnej Północy. Rozważania wstępne

51%
MARKOWSKA-MANISTA U.
Przegląd Krytyczny
|
2020
|
vol. 2
|
issue 1
9-20
EN
The text refers to contemporary childhood and children’s rights studies. I reflect on the need to decolonise these studies resulting from the changing conditioning and contexts of children’s lives, changing models of childhood as well as ways and potentials of children’s functioning in the 21st century. New global processes and transformations, of which children are the most numerous participants, allow us a broader insight into their situation and activism. At the same time, they necessitate reflection on changes in approaches to research with children, on childhood and children’s rights in countries of the Global South and Global North, that has been accompanied by the UNCRC for three decades.
PL
Tekst odnosi się do współczesnych badań nad dzieciństwem i prawami dziecka. Podejmuję w nim rozważania nad potrzebą dekolonizacji tych badań z uwagi na zmieniające się uwarunkowania i konteksty życia dzieci, zmieniające się modele dzieciństw oraz sposoby i możliwości funkcjonowania dzieci w XXI wieku. Nowe procesy i przemiany globalne, których najliczniejszą grupę uczestników stanowią dzieci, umożliwiają szerszy wgląd w ich sytuację, aktywizm i jednocześnie wymuszają namysł nad zmianami w podejściach badawczych w prowadzonych badaniach z dziećmi, nad dzieciństwem i o prawach dzieci w krajach Globalnego Południa i Globalnej Północy, którym od trzech dekad towarzyszy Konwencja o prawach dziecka.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.