Search results

1

Zagrożenie infrastruktury przesyłowej przez ruchy osuwiskowe w zlewniach Bielanki i Bystrzanki w gminie Gorlice

100%

Augustowski K.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica

|

2021

|

vol. 17

3-10

EN

Bielanka and Bystrzanka catchment are almost entirely located on the territory of municipality Gorlice. Characteristics for this region are the advantageous conditions for landslides. The benefiting geological composition - sandstone - shales, many tectonic faults, lots of rain and the large inclining of slopes lead to 25,7 percent of this area being prone to landslides and is differential in alized catchments: in Bielanka catchment - 17,79%, in Bystrzanka catchment - 34, 39%. 17,6 km percent of 52,2 km of elements of the technical infrastructure, to whom have included: domestic, district, communal and local toughen roads and electric lines, are being threatened by landslide activities., which makes up about 33,8 of whole length. The coming out of gas pipes caused by landslides occurs up to five times in last few years. Inclined power and telephone lines may result in interruption as a consequence.

PL

Zlewnia Bielanki i Bystrzanki zlokalizowane są prawie w całości na terenie gminy Gorlice. Obszar ten charakteryzuje się bardzo korzystnymi warunkami dla rozwoju procesów osuwiskowych. Sprzyjająca budowa geologiczna - łupkowo-piaskowcowa, liczne uskoki tektoniczne, wysokie opady oraz duże nachylenie stoków powodują, iż udział osuwisk w powierzchni tego terenu wynosi ok. 25,7% i zróżnicowany jest w badanych zlewniach: w zlewni Bielanki - 17,79%, w zlewni Bystrzanki - 34,39%.Spośród ok. 52,2 km elementów infrastruktury przesyłowej, do których zaliczono: drogi krajowe, powiatowe, gminne, lokalne utwardzane oraz linie elektryczne, aż 17,6 km zagrożona jest ruchami osuwiskowymi, co stanowi ok. 33,8% ich całkowitej długości. Liczba odsłonięć rur gazowych na skutek ruchu osuwiskowego wyniosła ok. 5 w ciągu ostatnich lat. Słupy energetyczne i telekomunikacyjne często ulegają odchylaniu, co w konsekwencji może doprowadzić do przerwania linii przesyłowych.

2

Dom wieczności, dom wdzięczności

100%

Sznajderman M.

Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

|

2023

|

vol. 340

|

issue 1-2

105-116

EN

This text is dedicated to the Jewish cemetery in Gorlice – a sub-Carpathian town up to the Second World War inhabited by more than 3 000 Jews, male and female, i.e. slightly over 50 percent of the entire population. The cemetery contains only an ohel and several matzevahs, but it is difficult to decipher anything featured on them. Memory too is defunct in spite of the fact that thousands were buried here – the cemetery is already over 200 years old. Nonetheless, life goes on and that which once was human is now intertwined and becomes a unity with plants and, more extensively, with Nature. The cemetery is overgrown by old trees and shrubs; stones crumble and establish symbiosis with plants covering them; deer graze in high grass. Ewa Domańska wrote in Nekros: a cemetery is “a terrain of widely comprehended heritage, transgressing the ideas of culture and Nature, a chronological line of short time; a place where time unravels and assorted entangled histories, to use a term devised by quantum physicists, function, and where various chemical and physical processes turn into processes creating the sphere of the sacrum”. The author of the article is interested precisely in those “entangled histories” and crumbling space, which initiate a joint – botanical-anthropological – story about the Jews of Gorlice, their life and death, the traces they left behind, and the new form of existence whose part they are. “Woven into / eternal being – / you shall not elapse, / not elapse” – the poetess wrote.

PL

Tekst poświęcony jest żydowskiemu cmentarzowi w Gorlicach – podkarpackim mieście zamieszkałym do II wojny światowej przez ponad 3000 Żydówek i Żydów, co stanowiło trochę ponad 50 procent całej populacji. Na cmentarzu pozostały jedynie ochel i nieliczne macewy, ale nawet na nich trudno cokolwiek odczytać. Pamięć też jest martwa. A przecież pochowano tu tysiące ludzi – cmentarz ma już ponad 200 lat. Toczy się tu jednak życie, w którym to, co było kiedyś ludzkie, przeplata się i staje jednością z tym, co roślinne i szerzej – przyrodnicze. Cmentarz porastają stare drzewa, krzewy, kamienie rozpadają się i kruszą, wchodząc w symbiozę z pokrywającą je roślinnością, w głębokiej trawie pasą się sarny. Jak pisze Ewa Domańska w książce Nekros: Cmentarz to „teren szeroko rozumianego dziedzictwa, wychodzącego poza idee kultury i natury, chronologicznej linii krótkiego czasu; miejsce, gdzie czas się rozwidla i funkcjonują różne – jak nazywają je fizycy kwantowi – »splątane historie« (entangled histories), a przestrzeń załamuje się; gdzie wielorakie procesy chemiczne i fizyczne stają się procesami tworzącymi sferę sacrum”. W centrum mojego zainteresowania są właśnie te „splątane historie”, jest właśnie ta załamująca się przestrzeń, które dają początek wspólnej – botaniczno-antropologicznej – opowieści o gorlickich Żydach, o ich życiu i śmierci, o śladach, jakie po sobie zostawili, i o nowej formie istnienia, którego są częścią. „Wpleciony / w wieczny byt –/ nie przeminiesz, / nie przeminiesz” – pisała poetka.

3

Zmiany przestrzennego oddziaływania Gorlic na lokalnym rynku pracy i usług w okresie transformacji

85%

Kretowicz P., Jagielloński U.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2011

|

issue 11

PL

Niniejszy artykuł dotyczy zmian przestrzennego oddziaływania Gorlic – średniej wielkości miasta powiatowego położonego w południowo-wschodniej części województwa małopolskiego. Pod uwagę wzięto miary oddziaływania na rynku pracy wyrażone liczbą dojeżdżających do miejsc zatrudnienia w całym mieście oraz pracowników lokalnego przedsiębiorstwa PKS, a także miary oddziaływania Gorlic na rynku usług wyrażone liczbą uczniów dużej szkoły średniej o profilu mieszanym i użytkowników biblioteki miejskiej. W porównaniu z okresem realnego socjalizmu w powiecie gorlickim zaobserwowano znaczne zmniejszenie się zasięgu przestrzennego oddziaływania miasta powiatowego. Obecnie większość dojazdów do Gorlic odbywa się z obszarów sąsiadujących, co jest szczególnie widoczne w przypadku dojazdów do pracy. Wzrost ich natężenia nastąpił jedynie z gmin, które po zmianie granic administracyjnych województw w 1999 r. zostały włączone do powiatu gorlickiego. Natomiast znaczne natężenie dojazdów utrzymało się w gminie Rzepiennik Strzyżewski, która jeszcze na początku lat 70. należała do powiatu gorlickiego, a obecnie znajduje się w strefie oddziaływań Tarnowa

EN

This article concerns the changes of spatial influence on the example of Gorlice, a middle-sized town located in the Malopolskie Province. The socio-economic transformation along with the changes in administrative division significantly alter the commuting patterns on the local scale. Currently, intensive commuting is observed from the suburban municipalities with a subsequent decrease in commuting from the more distant areas. This is especially noticeable in the southern parts of the Gorlice County. A gradual decline in the Gorlice’s industrial employment after 1990 caused rural inhabitants either to emigrate (temporarily or permanently) or reinvest in farming activity (something affordable after Poland’s accession to the EU in 2004). Moreover, the changes of provincial borders after 1999 result in an increase in commuting from the eastern parts of the Province. Conversely, many inhabitants from Rzepiennik Strzy- żewski (Tarnowski County) municipality still commute to work in Gorlice because this area is a former part of Gorlice’s County (until 1973). Thus, the administrative division remains a solid factor shaping commuting patterns on the local scale presently. The similar trends are observed in case of public library utilization as more readers come from suburban areas and fewer far-comers subscribe to the town largest library and enter the one of the most reputable high schools in the area.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica

1 Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

1 Augustowski K.

1 Jagielloński U.

1 Kretowicz P.

1 Sznajderman M.

1 2023

1 2022

1 2011

Zagrożenie infrastruktury przesyłowej przez ruchy osuwiskowe w zlewniach Bielanki i Bystrzanki w gminie Gorlice

Dom wieczności, dom wdzięczności

Zmiany przestrzennego oddziaływania Gorlic na lokalnym rynku pracy i usług w okresie transformacji