Search results

1

„Narkotyk sztuki”. Przeżycie artystyczne jako impuls krytyki artystycznej Leona Chwistka

100%

Polit P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica

|

2021

|

issue 39

45-63

EN

This text discusses the way in which the conception of artistic experience worked out by Leon Chwistek corresponds with his assessments of the most recent artistic phenomena in Polish art formulated by him in the 1930s. It reveals the affinity of this conception with the notion of the „complete plastic sense” describing the special character of the artistic experiments conducted within the milieu of the pre-war Grupa Krakowska [Cracow Group]. Founded upon the premises of Chwistek’s theory of multiple realities, the conception of artistic experience underscores the concomitance of the reception of imaginary reality of an artwork and the impulse to co-create this reality. According to Chwistek, this conception could provide a theoretical grounding for socially engaged art. It was also supposed to serve as a foundation for the project of nominalist aesthetics delineated by Chwistek, the project aimed at working out the intersubjective principles of the assessment of artworks, based on individual acts of reception, by the community of receivers engaged in a public discussion of art. The criteria for assessment of artworks worked out within the framework of this project could be applied in art criticism.

PL

Tekst omawia związek sformułowanej przez Leona Chwistka koncepcji przeżycia artystycznego z charakterem ocen dotyczących najnowszych zjawisk w sztuce polskiej formułowanych przez niego w latach 30. XX w. Ukazuje pokrewieństwo tej koncepcji z pojęciem „całościowego sensu plastycznego dzieła sztuki”, określającym charakter eksperymentów artystycznych dokonywanych w środowisku przedwojennej Grupy Krakowskiej. Ufundowana na założeniach teorii wielości rzeczywistości, koncepcja przeżycia artystycznego podkreśla nierozdzielność doświadczenia odbioru rzeczywistości wyobrażeniowej dzieła sztuki z impulsem jej współtworzenia. W zamierzeniu Chwistka koncepcja ta dostarczać mogła ugruntowania teoretycznego sztuki zaangażowanej społecznie. Stanowić miała również fundament dla kreślonego przez Chwistka projektu nominalistycznej estetyki zorientowanego na wypracowanie intersubiektywnych zasad oceny dzieł sztuki, na podstawie poddanych refleksji teoretycznej indywidualnych doświadczeń odbioru, przez wspólnotę osób zaangażowanych w publiczną dyskusję o sztuce. Wypracowane w ramach tego projektu kryteria oceny dzieł sztuki mogły znaleźć zastosowanie w krytyce artystycznej.

2

Znaczenie Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia dla lokalnego dziedzictwa kulturowego. Głos w dyskusji nad koncepcją Muzeum Prądnika

80%

Ozaist-Zgodzińska Z.

Muzealnictwo

|

2022

|

vol. 63

36-46

PL

Studium Programowe Muzeum Prądnika z 2021 r. podsumowuje dyskusje o ukazywaniu dziedzictwa północy Krakowa. Uznani na świecie artyści Jerzy Bereś i Maria Pinińska-Bereś, którzy mieszkali i tworzyli w tej części miasta, nie są zaznaczeni w przestrzeni publicznej i zapewne z tego powodu nie zostali wyeksponowani w Studium. Jednocześnie mieszkańcy bez pośrednictwa instytucji podejmują akcje artystyczne bliskie performansom Beresiów. Protest saneczkowy przeprowadzony latem przypomina Aneksję krajobrazu i Transparent Pinińskiej-Bereś, społeczne zakładanie ogrodów – Żywy róż, przenoszenie wód rzeki Prądnik – Modlitwę o deszcz, a sąsiedzkość – Latawiec-List i Listy wysyłane siłami natury. Ze względu na te nieuświadomione podobieństwa twórczość artystki wydaje się warta wzięcia pod uwagę w postulowanym muzeum. W artykule omówiono trzy dodatkowe propozycje Muzeum Prądnika, uwzględniające twórczość Beresiów, społeczno-artystyczną działalność mieszkańców oraz postulaty nowej muzeologii (osadzenie w społeczności lokalnej oraz nastawienie na edukację i partycypację). Muzeum performansu może być odpowiedzią na problem braku kolekcji, pozwala wykorzystać twórczość społeczności i artystów żyjących współcześnie w Krakowie, w tym reenactment Bettiny Bereś. Muzeum biograficzne może służyć do snucia opowieści oraz badania tożsamości i kształtowania więzi. Inspirację może stanowić muzeum Yayoi Kusamy, której dzieło zostało wykorzystane w identyfikacji wizualnej w jej rodzinnym mieście Matsumoto. Ekomuzeum pozwala włączyć zachowaną pracownię Beresiów, rzekę Prądnik oraz dziedzictwo poprzemysłowe. Dodając ten potencjał do wniosków płynących ze Studium, w północnej części Krakowa rzeczywiście można stworzyć nową wizytówkę miasta.

3

Żydowscy artyści-komuniści w Grupie Krakowskiej (1932-1937)

71%

Cześniak-Zielińska M.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2012

|

vol. 2

|

issue 2

153-159

EN

The Krakow Group, established in 1932 by students of the Academy of Fine Arts in Kracow, was one of the most important artistic milieus in Poland in the 20th century. The Group had any strictly specific artistic program; however, many members have adhered to the abstraction coming from late cubism. The Group was connected with the famous avantgarde Cricot Theatre, and worked until 1937. Many members shared leftist outlook; some of them belonged to the Polish Communist Party, and a few of theirs works expressed theirs social-political attitudes of this time. Before the end of the German occupation, members of the Group assembled themselves around the conspiracy Tadeusz Kantor’s theatre. After the war, at the turn of the 1948/49, the Group organized in Kracow the First Exhibition of the Modern Art, but the event was soon closed by the communist authorities, reluctantly seeing the new trends in art. For many years this exhibition was the only one manife-station of the artistic avant-garde in post-war Poland. Officially, the Group was reactivated in 1957 (as the 2ndKracow Group). The artists continued pre-war artistic guidelines and traditions, becoming one of the most important artistic milieus in post-war Poland. Before 1939, as well as after 1945, the Jews and artists of Jewish origin played crucial role in the Group’s activity, both: artistic and political. Such artists like Jonah Stern, Sasha Blonder, Berta Grünberg, Erna Rosenstein, Moses Schwanenfeldare perceived the most important personalities in the modern Polish art of 20th century. I would like to present the Jewish artists of the Kracow Group with a special focus on political connotations in theirs works, as well as – in some cases – reminiscences of the Holocaust. The lecture will be illustrated by works from the state and pri-vate collections in Poland.

PL

Grupa Krakowska, założona w 1932 roku przez studentów krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, była jednym z najważniejszych środowisk artystycznych w Polsce w XX wieku. Grupa nie miała ściśle określonego programu artystycznego, jednak wielu jej członków hołdowało abstrakcji wywodzącej się z późnego kubizmu. Grupa była związana ze słynnym awangardowym Teatrem Cricot i działała do 1937 roku. Wielu jej członków podzielało lewicowe poglądy; niektórzy należeli do Komunistycznej Partii Polski, a kilka ich prac wyrażało ówczesne postawy społeczno-polityczne. Przed końcem okupacji niemieckiej członkowie Grupy skupili się wokół konspiracyjnego teatru Tadeusza Kantora. Po wojnie, na przełomie lat 1948/49, Grupa zorganizowała w Krakowie I Wystawę Sztuki Nowoczesnej, ale impreza została wkrótce zamknięta przez władze komunistyczne, niechętnie patrzące na nowe tendencje w sztuce. Przez wiele lat wystawa ta była jedyną manifestacją awangardy artystycznej w powojennej Polsce. Oficjalnie Grupa została reaktywowana w 1957 roku (jako II Grupa Krakowska). Artyści kontynuowali przedwojenne założenia i tradycje artystyczne, stając się jednym z najważniejszych środowisk artystycznych w powojennej Polsce. Zarówno przed 1939, jak i po 1945 roku Żydzi i artyści pochodzenia żydowskiego odgrywali kluczową rolę w działalności Grupy, zarówno artystycznej, jak i politycznej. Tacy artyści, jak Jonasz Stern, Sasza Blonder, Berta Grünberg, Erna Rosenstein, Mojżesz Schwanenfeld, byli postrzegani jako najważniejsze osobowości w nowoczesnej sztuce polskiej XX wieku. Chciałabym przedstawić żydowskich artystów Grupy Krakowskiej ze szczególnym uwzględnieniem konotacji politycznych w ich twórczości, a także - w niektórych przypadkach – reminiscencji Holokaustu. Wykład będzie ilustrowany dziełami pochodzącymi z kolekcji państwowych i prywatnych w Polsce.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica

1 Muzealnictwo

1 Studia Żydowskie. Almanach

1 Cześniak-Zielińska M.

1 Ozaist-Zgodzińska Z.

1 Polit P.

1 2022

1 2021

1 2012

„Narkotyk sztuki”. Przeżycie artystyczne jako impuls krytyki artystycznej Leona Chwistka

Znaczenie Marii Pinińskiej-Bereś i Jerzego Beresia dla lokalnego dziedzictwa kulturowego. Głos w dyskusji nad koncepcją Muzeum Prądnika

Żydowscy artyści-komuniści w Grupie Krakowskiej (1932-1937)