Search results

1

Trade Gateway to the Habsburg Monarchy. On Trieste’s Status, Development and Importance to the mid-19th Century

100%

Skřivan A., Skřivan A.

West Bohemian Historical Review

|

2020

|

vol. 10

|

issue 1

1-23

EN

This study presents and evaluates Trieste’s relationship to the House of Habsburg, or the Habsburg Monarchy, from its beginnings in the 14th century to the mid-19th century. The authors evaluate the port’s longstanding rivalry with the Republic of Venice, notes the Habsburgs’ initial only marginal interest, and their change in approach from the 17th century. The first peak in Trieste’s development occurred in the 18th century, when the city’s population grew, extensive construction work was undertaken, privileged societies were founded for trading overseas, and there were even attempts made at acquiring colonies. The wars with revolutionary and Napoleonic France had highly negative consequences, with the port occupied three times. The subsequent section provides an overview of developments from 1815 until the mid-19th century. Here an evaluation is made of trade in Trieste, its structure and trading connections. Attention is paid to the beginnings of steam navigation, in particular regarding the establishment of Austrian Lloyd’s second section. In the final section, the study framework is focused on the transformative events following the mid-19th century, with the essential inclusion of the defeats in the wars in 1859 and 1866, the February Patent of 1861 which brought a restoration of constitutional life and a new status for Trieste, the importance of the opening of the Suez Canal in 1869 including the involvement of Austrians in designing and funding its construction, with the eruption of the economic crisis in 1873 the final milestone.

2

Starozákonní motivy v habsburské reprezentaci doby barokní

100%

Hrbek J.

Historie – Otázky – Problémy (History, Issues, Problems)

|

2013

|

vol. 5

|

issue 2

73-82

EN

The Old Testament served as an inexhaustible source of models to be reflected by royal representations in the Early Modern Age. Most Old Testament kings were given an archetypal nature, being closely associated with particular characteristics and representing a particular type of behaviour to be followed. Pious David, wise Solomon and the somewhat mysterious Melchizedek, a king and priest all in one, were viewed with particular interest. The relationship between the reigning Habsburg and his Old Testament model was emphasized not only in pictorial art, but also in literature, drama and even Old Testament‑style architecture (with Karlskirche in Vienna representing Solomonʼs Temple). The basis for this royal identification with biblical figures could already be observed in the early Middle Ages, and was only curtailed at the start of the Enlightenment, due to a structural change in the categories associated with royalty and the start of a new way of legitimizing it, resulting either from a change in the monarchʼs self‑conception or under pressure from external attacks by Enlightenment pamphleteers.

3

Zentrale Forschungsthemen im Bereich Hof der Frühen Neuzeit, gesehen mit den Augen der mitteleuropäischen Historiographie

100%

Hrbek J.

Mediaevalia Historica Bohemica

|

2018

|

vol. 21

|

issue 1

73-98

EN

The article discusses the basic approaches to the issue of the early modern court in the context of its long development from the Middle Ages to the 19th century. It presents the methodological approaches and questions that have been resolved by historians of the last few decades and opens up some serious historical problems for the future. These focus in two areas, which can be labelled as “structure” (the static dimension) and “process” (the dynamic dimension). Both levels cooperate with one another and form the overall view of the court as a polysemous phenomenon connecting culture, politics, economy and religion and its central point was the sovereign, or the ruling family.

4

Leopold I. a Markéta Tereza Španělská v alegorické řeči příležitostné poezie k jejich sňatku roku 1666

86%

Smíšek R.

Český časopis historický (The Czech Historical Review)

|

2021

|

vol. 119

|

issue 2

353-386

EN

The study attempts to uncover individual allegorical components of their individual image and partly also the collective identity of the Habsburgs with the help of emblematic manuals and interpretive dictionaries of symbols using more than a dozen preserved occasional poems compiled on the occasion of Leopold I’s marriage to Margaret Theresa in 1666. In terms of genre, this occasional poetry was mainly a diverse range of printed and manuscript epithalamia, celebratory poems (encomia or laudatia), sonnets, odes, poetic genealogies and emblems. In conceiving them, the authors of the panegyric works sought inspiration in the biblical tradition and, above all, in the ancient heritage of Greek and Roman myths, which they ingeniously placed in the current cultural and political contexts.

5

The foreign administration of the Austro-Hungarian Empire (1867–1918)

72%

Halasz I.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2019

|

vol. 11

|

issue 1

238-251

PL

Austriackie ministerstwo spraw zagranicznych powstało w 1848 r., w okresie ówczesnych masowych rewolucji i tzw. Wiosny Ludów. Od roku 1869 ministerstwo funkcjonowało pod nazwą Cesarsko-Królewskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. W myśl konserwatywnego charakteru monarchii, większość pracowników ministerstwa wywodziła się ze środowisk arystokracji i szlachty. Główną instytucją odpowiedzialną za kształcenie ówczesnej kadry dyplomatycznej była Akademia Orientalna powołana w 1754 r. W 1898 r. szkoła ta została przemianowana na Akademię Konsularną. Mimo dość regularnych reorganizacji kadrowych, struktura wewnętrzna wiedeńskiego ministerstwa spraw zagranicznych pozostawała stosunkowo niezmienna, a poszczególne rozwiązania przyjęte tam jako standard bywały później wdrażane przez kolejne kraje sukcesyjne. Na administrację centralną składały się cztery departamenty. Monarchia Habsburgów miała swoje przedstawicielstwa dyplomatyczne na poziomie ambasadorskim w Cesarstwie Niemiecki, we Francji, w Wielkiej Brytanii, we Włoszech, w Rosji, w Turcji, a także w Stolicy Apostolskiej. Pozostałymi misjami dyplomatycznymi kierowali legaci oraz wyznaczeni ministrowie. Na kształt polityki zagranicznej prowadzonej przez monarchię miały znaczący wpływ dwa organy: wspólna rada ministrów oraz kongres militarno-polityczny.

EN

The Austrian Ministry of Foreign Affairs was established in 1848, during the heated months of the revolutions of the time and “the Spring of Nations.” Starting 1869, the ministry was called the Imperial and Royal Ministry of the Empire and Foreign Affairs. In line with the conservative character of the monarchy, most of its workforce was still drawn from the environment of aristocracy and gentry, and the system was organised in a way to ensure that the staff was suitably trained. The main institution responsible for the education of professionals was the Oriental Academy established in 1754. In 1898 the Oriental Academy was transformed into the Imperial and Royal Consular Academy. Despite regular reorganisations, the Vienna Ministry of Foreign Affairs maintained a relatively stable internal structure, whose individual components were later implemented by a number of successor states. The central administration was divided into four sections, or departments. At the ambassador level, the Habsburg Empire had representations in the German Empire, France, Great Britain, Italy, Russia, Turkey, and at the Holy See that year (1883). The other diplomatic missions were headed by legates and appointed ministers. Two bodies had a significant impact on the monarchy’s foreign policy decision- -making: the Joint Council of Ministers and the Military-Political Conference.

6

La tragica fine della Regina Bona Sforza e della Sultana Roxelana

72%

Jačov M.

Folia Historica Cracoviensia

|

2020

|

vol. 26

|

issue 1

41-55

PL

Problemy, jakie rozważane są w niniejszym tekście, stanowią próbę porównania wydarzeń związanych z tragicznym końcem życia królowej Bony Sforzy d’Aragona oraz sułtanki Roksolany. Zasadniczą część narracji poprzedza obszerny passus, w którym z jednej strony omówiona została podróż Bony z Polski do Italii, z drugiej zaś zarysowany został kontekst relacji politycznych, jakie łączyły ją z dynastią Habsburgów. W związku z tym omówione zostały przyczyny związane z pożyczką, jakiej Bona Sforza udzieliła królowi Hiszpanii – Filipowi II Habsburgowi. W efekcie – jak wiadomo – doprowadziło to życie polskiej królowej do tragicznego końca. O ile jednak Bona Sforza była ofiarą działań, jakie przeciwko niej prowadzili Habsburgowie, przy znacznym udziale Gian Lorenzo Pappacody, o tyle sułtanka Roksolana – która w niniejszym tekście stanowi dla Bony punkt odniesienia – stała się ofiarą własnych intryg. Polityczna aktywność, tak Bony, jak i Roksolany, skupiała się na tym samym obszarze Europy, przy czym działalność sułtanki doprowadziła do śmierci synów Sulejmana Wspaniałego – Mustafy i Bajazyda. Z kolei Bona, która sama przegrała zmagania z Habsburgami, pozostawiła walczącą z nimi córkę – Izabellę. Jej celem było zabezpieczenie przyszłości syna, wnuka Bony Sforzy d’Aragona – Jana Zygmunta Zapolyi.

EN

This is an attempt to compare events related to the tragic end of the life of Queen Bona Sforza d’Aragona and Hürrem Sultan (also known as Roxelana). The main portion of the story is preceded by a section relating Bona’s journey from Poland to Italy and outlines the context of political connections to the House of Habsburg. Accordingly, reasons for the grant of the loan by Bona Sforza to Philip II King of Spain are discussed. As we know, this put a tragic end to the life of the Polish queen. Even if Bona Sforza was a victim of Habsburgs’ actions aimed against her, with a considerable participation of Gian Lorenzo Pappacoda, Roxelana – treated in this text a reference point for Bona – fell victim to her own intrigues. Bona’s and Roxelana’s political activity focused on the same area in Europe. Roxelana’s acts led to the death of two sons of Suleiman the Magnificent: Mustafa and Bayezid. In turn, Bona, who was defeated by the Habsburgs, abandoned her daughter Isabella, who fought against the dynasty. Her aim was to secure the future of her son and Bona Sforza’s grandson – Jan Zygmunt Zapolya.

7

The Palace of Queen Anne Jagiello and Archduke Ferdinand II of Tyrol by the White Tower in Prague Castle

72%

Uličný P.

Historie – Otázky – Problémy (History, Issues, Problems)

|

2015

|

vol. 7

|

issue 2

142-161

EN

From the times of Vladislaus II Jagiello (1456–1516) the residence in Prague Castle had two parts. After a costly refurbishment, the Old Royal Palace was adapted as the King’s seat and a new palace was built for the Queen by the White Tower on the west side of Prague Castle. Later it became the residence of Queen Anne Jagiello (1503–1547), wife of Ferdinand I, and after her death, in 1547, it became the residence of the second-born, Bohemian Governor Archduke Ferdinand II. Although not much has survived after numerous reconstructions, one can get a rough idea of its extent and furnishings on the basis of several fragments, written sources and iconography.

8

Posłowie i listy uwierzytelniające Zygmunta Augusta do Habsburgów. Próba ich zestawienia na podstawie zasobów wiedeńskiego Haus-, Hof-, und Staatsarchiv

72%

Polak M.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2023

|

vol. 75

|

issue 2

241-263

EN

Among the documents left by royal envoys and the royal chancellery, the most credible evidence of being a part of a legation are the letters of credence. The custom of presenting them has been known since ancient times and it continues to this day. However, the extensive literature concerning the history of diplomacy in the 16th century does not devote much attention to this subject matter. The reign of Sigismund Augustus was a significant period for the fate of Central and Eastern Europe. The epoch when the last male representative of the Jagiellonian dynasty ruled was a time of reorientation of foreign policy priorities in the history of diplomacy of the Polish Crown. Therefore, the article aims to present a credible list of royal envoys, on the basis of the submitted letters of credence, who represented the interests of Sigismund Augustus at the court of the Habsburgs in Vienna. While conducting the research in the Austrian Haus-, Hof- und Staatsarchiv in Vienna, 45 letters of credence dated from between 1534 to 1568 were found.

PL

Wśród dokumentów pozostawionych przez posłów i kancelarię królewską najbardziej wiarygodnym dowodem odbycia poselstwa są listy uwierzytelniające. Zwyczaj ich składania znany jest od czasów starożytnych. Jednak obszerna literatura dotycząca historii XVI-wiecznej dyplomacji nie poświęca tej problematyce większej uwagi. Istotny dla losów Europy Środkowo-Wschodniej był okres panowania Zygmunta Augusta i reorientacja priorytetów polityki zagranicznej. W artykule przedstawiono wiarygodny, oparty na złożonych listach uwierzytelniających, wykaz posłów, którzy reprezentowali interesy Zygmunta Augusta na dworze Habsburgów wiedeńskich. Podczas kwerendy w austriackim Haus-, Hof-, und Staatsarchiv w Wiedniu odnaleziono 45 listów uwierzytelniających z lat 1534–1568.

9

Pieczęć królewicza Kazimierza Kazimierzowica Jagiellończyka z okresu starań o koronę węgierską i jej program polityczny

58%

Titkow S.

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

|

2019

|

vol. 57

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza pieczęci królewicza Kazimierza Kazimierzowica Jagiellończyka z okresu jego starań o koronę węgierską w latach 1471–1472. Po zaprezentowaniu źródła autor dokonuje interpretacji jego programu ideowo-politycznego w kontekście rywalizacji habsbursko-korwińsko-jagiellońskiej w trzeciej ćwierci XV w.

EN

The article deals with the seal of Prince Casimir Jagiellon (the second son of King Casimir IV) from the period of his claims to the Hungarian Crown in 1471–1472. After presenting the source material, the author interprets his ideological and political programme in the context of the rivalry between the Jagiellons, Habsburgs and Corvinus in the third quarter of the fifteenth century.

10

Zabiegi Zygmunta III o pomoc zagraniczną na wojnę z Turkami w 1590 roku

58%

Milewski D.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2021

|

vol. 28

|

issue 2

41-56

EN

The paper presents Sigismund III`s efforts to obtain foreign aid in the face of the war against the Turks expected in 1590. Polish efforts in Italy and Reich are discussed, but the main focus is on the imperial court and the Duchy of Prussia, from which the king expected the real help. I present the arguments of both sides and the reasons why Poland did not receive any aid from the emperor, but received it from Duchy of Prussia. I also point to the role of particular interests in bilateral relations between Poland and its political partners as well as the latter ones with the Ottoman Empire, which influenced the decisions on granting or refusing aid to Poland against the Turks.

PL

Artykuł przedstawia zabiegi Zygmunta III zmierzające do uzyskania pomocy zagranicznej wobec spodziewanej w 1590 r. wojny z Turkami. Ukazano zabiegi polskie w Italii i Rzeszy, jednak wagę skupiono na dworze cesarskim i Prusach Książęcych, od których król spodziewał się realnej pomocy. Ukazano sposób argumentacji obu stron oraz przyczyny, dla których Polska nie uzyskała pomocy od cesarza, a otrzymała od Prus Książęcych. Wskazano przede wszystkim na rolę partykularnych interesów w relacjach obustronnych Polski i jej partnerów politycznych, a także tych ostatnich z Imperium Osmańskim, które zaważyły na podejmowaniu decyzji o udzieleniu bądź odmowie pomocy Polsce przeciw Turkom.

11

Zvíře v reprezentaci Habsburků počátkem novověku

58%

Bůžek V., Miller S.

Český časopis historický (The Czech Historical Review)

|

2023

|

vol. 121

|

issue 4

1047-1085

EN

The study sets out to present the changing roles of animals in Habsburg residences and courts in the long epoch from the end of the 15th to the beginning of the 17th century with partial time overlaps and in a wider comparative context of selected residences of other European rulers. At the same time, it strives for the inclusion of animals in the representative and propaganda activities of the Habsburgs. Last but not least, it attempts to draw attention to interpretation-bearing research topics, the desirable research of which in the Habsburg residences is inconceivable without a European comparative framework. The author has paid attention to the hunting of wild animals, which was carried out by the Habsburg rulers in the Renaissance and Baroque periods. He has also dealt with methods of obtaining and training horses at the Habsburg residences. The exotic animals in the menageries of Maximilian II and Rudolph II as well as their symbolic importance in the propaganda of the Habsburgs and the dramaturgy of court festivities were not neglected in the study. At least partial attention was focused on the breeding of birds of prey, Galliformes (landfowl), and hunting dogs. Deeper understanding of the changing role of animals in Habsburg residences and courts requires comparative research of the sparsely preserved written and iconographic sources and an interdisciplinary approach anchored in the historical-anthropological concepts of one of the streams of contemporary animal studies, with the awareness that the historical actor will remain mankind, not the animal kingdom.

12

Pobyt Maksymiliana Habsburga na zamku w Krzepicach przed bitwą pod Byczyną (1587/1588)

58%

Kobus A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2021

|

issue 109

51-71

EN

This article is devoted to Maximilian Habsburg’s stay in Krzepice castle in 1587/1588. It discusses the number of forces with which the king-elect arrived in Krzepice and the conditions he found there. It shows foreign contacts which Maximilian Habsburg established from Krzepice. It also highlights the issue of the king-elect’s envoys and guests arriving in Krzepice from December 1587 to January 1588. The article ends with a description of Maximilian Habsburg’s march from Krzepice to Wieluń on January 1588. In addition to diplomatic and military matters, the article discusses the support in the Republic of Poland for Maximilian Habsburg’s candidacy for the Polish throne in 1587. It notes the sympathy towards the Habsburg in the Grand Duchy of Lithuania and in Greater Poland in the Crown. It also raises the issue of the support Maximilian expected from nearby Silesia, and to what extent his expectations were fulfilled. In particular, an important role was played by Wrocław, the most significant of the Silesian cities, from which an important trade route led to Krzepice, connecting that city with Kraków, the capital of the Polish-Lithuanian Commonwealth.

PL

Artykuł poświęcony jest pobytowi Maksymiliana Habsburga na zamku w Krzepicach na przełomie lat 1587/1588. Omawia liczebność sił, z którymi król elekt przybył do Krzepic, oraz warunki, jakie tutaj zastał. Ukazuje kontakty zagraniczne, nawiązywane z Krzepic przez Maksymiliana Habsburga. Opracowanie naświetla także zagadnienia związane z obecnością poselstw i gości, przybywających do króla elekta do Krzepic od grudnia 1587 do stycznia 1588 r. Zakończenie artykułu stanowi opis wymarszu Maksymiliana Habsburga z Krzepic do Wielunia w połowie stycznia 1588 r. Poza sprawami dyplomatycznymi i wojskowymi artykuł porusza też kwestię poparcia, jakim w Rzeczypospolitej cieszyła się kandydatura Maksymiliana Habsburga na tron polski w 1587 r. Zwraca uwagę na sympatię względem Habsburga na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego i w Wielkopolsce. Porusza też zagadnienie wsparcia, jakiego Maksymilian spodziewał się z pobliskiego Śląska, oraz kwestię, na ile jego oczekiwania zostały spełnione. Istotną rolę odgrywał tutaj Wrocław, najważniejsze spośród miast śląskich, z którego do Krzepic wiódł znany szlak handlowy, łączący to miasto z Krakowem jako stolicą Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

13

Mecenat muzyczny Habsburgów na jezuickim Śląsku

58%

Jeż T.

Roczniki Teologiczne

|

2017

|

vol. 64

|

issue 13: Muzykologia

23-43

EN

In the process of dissemination in Europe of the new, early-seventeenth-century Italianate style in music, an important role was played by the House of Habsburg. Its historic and cultural significance was increased by close contacts of the members of this family, ruling in many lands on our continent, with the Society of Jesus, one of the most important religious circles in this period. Long-term relationships between the secular authorities and the spiritual elites of the post-Tridentine era created a kind of social symbiosis of the highest importance for a proper understanding of the early modern culture. This phenomenon can easily be observed in areas of confessional and political confrontation, such as Silesia, which was the subject of both secular and religious reconquest. One of the weapons in this cultural war was the music performed by the students of the Jesuit boarding schools in this region and financed by the foundations established by the Habsburgs: by the successive emperors and their children, who played important political functions in the area. Both sides of this relationship regarded music as a language of social representation and a medium for the reconstructed identity of the local communities on various levels: parishes, cities, duchies, countries, the Empire and the university. The repeated efforts at music patronage, stimulated by the House of Habsburg and undertaken in the Jesuit circles, were not limited to their residences and churches. The new soundscape of this culture quickly gained dominance in the city councils, schools, streets and squares. The music performed in this context was to be first of all very pragmatic and answer the current needs, which was not favourable to its later preservation. Aware of the musical taste of Habsburg family members, one should not, however, underestimate its artistic value. The archival records that correspond to the preserved music sources from this environment seem to confirm the above claims.to its later preservation. Aware of the musical taste of Habsburg family members, one should not,

PL

W procesie rozpowszechniania w Europie nowego stylu barokowej muzyki włoskiej istotną rolę odegrał mecenat Habsburgów. Jego historyczne i kulturowe znaczenie spotęgowały związki tej rodziny z Towarzystwem Jezusowym. Bliskie relacje między władzą świecką a elitami duchownymi epoki potrydenckiej stworzyły specyficzny rodzaj symbiozy społecznej, która pozwala na lepsze rozumienie kultury nowożytnej. Zjawisko to można obserwować na obszarach intensywnej konfrontacji konfesyjnej i politycznej, np. takich jak Śląsk, który był przedmiotem zarówno świeckiej i religijnej rekonkwisty. Ważnym jej elementem była muzyka wykonywana przez uczniów jezuickich konwiktów, finansowanych przez Habsburgów. Muzyka służyła jako język reprezentacji społecznej i medium rekonstrukcji tożsamości społeczności lokalnych na poziomach: parafii, miast, księstw, państw i całego imperium. Stymulowany przez Habsburgów i jezuitów mecenat muzyczny nie ograniczał się do pałaców i kościołów; dotyczył także muzyki wykonywanej w przestrzeni publicznej. Muzyka służyła więc potrzebom pragmatycznym i reprezentacyjnym; miała też niemałą wartość artystyczną.

14

Hołdy stanów śląskich w okresie dominacji cesarsko-królewskiej Habsburgów (1600–1740). Podstawy i procedura prawna, postępowanie administracyjne a powstały zwyczaj i praktyka kulturowa

58%

Kuczer J.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

|

2022

|

vol. 77

67-91

EN

This article deals with the hitherto unknown phenomenon of paying tribute to kings, princes, and free state lords in Silesia in the period 1600–1740. It is important that the formula for submitting the homage in the times cited changed dramatically, and the observation of the legal custom allowed us to distinguish three types of this type of ceremony. We distinguish, therefore, the tributes paid to the hands of royal-imperial dignitaries in the Superior Office in Wrocław by feudal princes (apart from the tributes paid in Vienna itself), tributes paid by princely vassals in hereditary principalities to the royal starosts, where the prince was almost always Habsburg during the period in question (exception: Duchy of Opole and Racibórz, 1645–1666). The third type of tribute were those that took place with the seizure of one of the six free state states (estates with rights similar to principalities). Attentions gets also the so-called “reverse guarantees” provided by newly acquiring principalities or their representatives. Apart from the legal and administrative aspects, the work also presents the cultural image of paying homage. It contains a description of the custom regarding the place of worship, the manner of gathering, or the texts of the oaths and homage replicas of the rulers, first time in the Polish translation.

PL

Artykuł dotyczy nieznanego dotąd zjawiska składania danin królom, książętom i wolnym panom stanowym na Śląsku w latach 1600–1740. Co istotne, formuła składania hołdu w tych czasach zmieniła się diametralnie, a obserwacja zwyczaju prawnego pozwoliła wyróżnić trzy rodzaje tego typu ceremonii. Wyróżniamy więc daniny składane na ręce dygnitarzy królewsko-cesarskich w Urzędzie Zwierzchnim we Wrocławiu przez książęta lenne (abstrahując od hołdów składanych w samym Wiedniu), daniny składane przez lenników książęcych w księstwach dziedzicznych przed starostami królewskimi, gdzie w omawianym okresie księciem był prawie zawsze Habsburg (wyjątek: księstwo opolsko-raciborskie, 1645–1666). Trzecim typem daniny były te, które miały miejsce wraz z zajęciem jednego z sześciu wolnych państw stanowych (stanów o prawach zbliżonych do księstw). Uwagę zwracają także tzw. gwarancje odwrotne udzielane przez nowo przejmujących księstwa lub ich reprezentantów. Oprócz aspektu prawnego i administracyjnego w pracy przytoczony został również obraz kulturowy składania hołdu. Zawiera on opis obyczaju dotyczącego miejsca hołdu i sposobu gromadzenia się, a także po raz pierwszy w tłumaczeniu na język polski tekst przysiąg i homagialnych replik władców.

15

Poznańskie radełko jagiellońskie z lat czterdziestych XVI wieku. Problem treści ideowo-politycznych i wzorów ikonografi cznych

44%

Wagner A.

Roczniki Biblioteczne

|

2012

|

vol. 56

83-111

EN

The article examines one of the so-called “Jagiellonian fi nishing rolls”, which were used in decorating by an anonymous bookbinder (or bookbinders) from Poznań from around 1547 until 1560s. The roll shows 5 carefully designed medallions with busts of a pope and some European rulers (Paul III, Sigismund the Old, Sigismund Augustus, Charles V and Ferdinand I) as well as an arabesque ornament. Today we know 22 bindings with such decorations, kept in libraries in Poland, Russia and Germany. The author of the article formulates some hypotheses concerning the time the roll was made as well as its maker and the person who may have commissioned it. He explores the tradition of making such fi nishing rolls in Europe. The characteristic composition and selection of motifs on the Poznań tool are presented against the background of model graphics showing “galleries” of portraits of European rules (they were made by e.g. Virgil Solis or Augustin Hirschvogel). The author describes the complex relations between the Habsburgs and the Jagiellons as well as the role of the papacy in these relations. This is necessary to establish the ideological and political basis of the iconographic concept of the roll. In addition, the author analyses the iconographic models of the portraits presented on the medallions. He indicates their originals among graphic works, paintings as well as numismatic works (coins and medals).

PL

Artykuł prezentuje jedno z tzw. „radełek jagiellońskich”, które stosował w dekoracji opraw anonimowy poznański introligator (lub introligatorzy) od około 1547 r. do lat 60. XVI w. Radełko ukazuje 5 starannie opracowanych medalionów z popiersiami papieża i władców europejskich (Paweł III, Zygmunt Stary, Zygmunt August, Karol V i Ferdynand I) oraz ornament arabeskowy. Obecnie znane są 22 oprawy z taką dekoracją, przechowywane w bibliotekach Polski, Rosji i Niemiec. W artykule postawiono hipotezy dotyczące czasu powstania radełka oraz jego wykonawcy i potencjalnego zleceniodawcy. Przedstawiono tradycję tworzenia radełek tego typu w skali europejskiej. Charakterystyczna kompozycja i dobór motywów na poznańskim narzędziu przedstawione zostały na tle grafiki wzornikowej prezentującej „galerie” portretów władców europejskich (tworzyli je np. Virgil Solis, Augustin Hirschvogel). Opisano skomplikowane relacje między Habsburgami a Jagiellonami, a także rolę, jaką w nich odgrywało papiestwo. Było to niezbędne dla określenia podłoża ideowego i politycznego, na jakim stworzono koncepcję ikonograficzną radełka. Przeanalizowano również wzorce ikonograficzne portretów przedstawionych w medalionach. Wskazano ich pierwowzory wśród dzieł grafiki, malarstwa, a także numizmatyki (monety i medale).

Refine search results

Trade Gateway to the Habsburg Monarchy. On Trieste’s Status, Development and Importance to the mid-19th Century

Starozákonní motivy v habsburské reprezentaci doby barokní

Zentrale Forschungsthemen im Bereich Hof der Frühen Neuzeit, gesehen mit den Augen der mitteleuropäischen Historiographie

Leopold I. a Markéta Tereza Španělská v alegorické řeči příležitostné poezie k jejich sňatku roku 1666

The foreign administration of the Austro-Hungarian Empire (1867–1918)

La tragica fine della Regina Bona Sforza e della Sultana Roxelana

The Palace of Queen Anne Jagiello and Archduke Ferdinand II of Tyrol by the White Tower in Prague Castle

Posłowie i listy uwierzytelniające Zygmunta Augusta do Habsburgów. Próba ich zestawienia na podstawie zasobów wiedeńskiego Haus-, Hof-, und Staatsarchiv

Pieczęć królewicza Kazimierza Kazimierzowica Jagiellończyka z okresu starań o koronę węgierską i jej program polityczny

Zabiegi Zygmunta III o pomoc zagraniczną na wojnę z Turkami w 1590 roku

Zvíře v reprezentaci Habsburků počátkem novověku

Pobyt Maksymiliana Habsburga na zamku w Krzepicach przed bitwą pod Byczyną (1587/1588)

Mecenat muzyczny Habsburgów na jezuickim Śląsku

Hołdy stanów śląskich w okresie dominacji cesarsko-królewskiej Habsburgów (1600–1740). Podstawy i procedura prawna, postępowanie administracyjne a powstały zwyczaj i praktyka kulturowa

Poznańskie radełko jagiellońskie z lat czterdziestych XVI wieku. Problem treści ideowo-politycznych i wzorów ikonografi cznych