Search results

1

Komunia Święta i jej wspólnototwórczy wymiar w życiu Kościoła

100%

Możejko J.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2015

|

vol. 36

|

issue 1

105-115

EN

Over the centuries, the issue of Holy Communion under both species has given rise to serious disputes. At the Vatican II Council, it was recognized as one of the most important elements leading the faithful to Christ. It is due to rich significance that this sacramental sign is endowed with. Holy Communion under both species allows the participants of the liturgy to take part in the Eucharist in a more perfect way. Consumption of the Body and Blood of Christ is a condition for the development of true inner life. Holy Communion reveals our profound union with Christ, who made a covenant in His own blood. Introduction of Holy Communion under both kinds facilitates a fuller participation in the liturgy of the Eucharist as it makes it easier for the faithful to experience the presence of Christ in the sacramental sign. Holy Communion taken under one form allows us to receive the whole fruit of the Eucharist, but receiving both the Body and Blood of Christ enriches and presents in the more perfect light the sign of the Eucharistic feast.

2

Ograniczenie prawa wiernego do Eucharystii – kan. 915 Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 roku

89%

Zaborowski M.

Annales Canonici

|

2013

|

vol. 9

EN

The issue of admitting catholic believers to Holy Communion has always been a difficult one in the history. The position of the Church as expressed in Canon 915 of Code of Canon Law 1983 seems strict, but justified with its invariable teachings. The Catholics who have been excommunicated or interdicted after the imposition or declaration of the penalty and others obstinately persevering in manifest grave sin should always be aware of the fact, that it is not the Church that restricts them in their entitlements, but it is them that deprive themselves of that right. This is not a new teaching or tightening of ecclesiastical discipline. This is a continuation of Jesus’s teaching.

3

Participatio actuosa w liturgii przed Soborem Watykańskim II i po nim. Zarys problematyki

75%

Żądło A.

Studia Pastoralne

|

2016

|

vol. 12

15-35

EN

The above titled article is dedicated to one of the most important issues to which the second Vatican Council devoted its attention and work. It is in it namely the issue of the participation of the faithful in liturgical celebrations. Among the council’s descriptions of that participation are such adjectives as conscious, fruitful, full, communal, pious and easy. Most often, however, as many as fourteen times, the council states that participation (participatio) of all in the liturgy, it should be „active” (actuosa). The form of the liturgy with the active involvement of all participants originates from earliest Christianity. Over time, the situation in this field, as in many other areas of life and the Church’s missionary commitment, have become increasingly hampered by prejudice, until finally, under the influence of various factors (such as the process of the clericalization of the liturgy, the absolute use of the Latin language, assigning Gregorian chant to the liturgy, et al.) was brought to an almost complete collapse, meaning the disappearance of the participation of the faithful in the liturgy. What was called for, was not a liturgical movement, which over nearly 100 years (from the mid-nineteenth to mid-twentieth century) prepared fertile ground for a return to the source – which in the case of the liturgy means a return to the performance of the liturgy as a dialogue and the active participation of all, and not only of the clergy and select liturgical ministers. Certainly much in this matter remains to be done, however, inspired by Vatican II, liturgical reform has already put firmly in motion the process of a mature understanding of the parish community liturgical celebrations, as well as a competent engagement in them, by participating in the course of relevant activities, ministries, and engaging in liturgical singing.

4

Wpływ koncepcji obecności Jezusa w Eucharystii na kształtowanie się nauki reformatorów o Wieczerzy Pańskiej

63%

Ławik D.

Studia Gdańskie

|

2019

|

issue 44

131-143

PL

We współczesnym świecie zauważamy wiele odłamów jednej religii. Tak jest i z Chrześcijaństwem, gdzie na przestrzeni wieków pojawiło się wiele jego denominacji. Największymi wydarzeniami z tym związanymi była Schizma Wschodnia (1054) oraz Reformacja XVI wieku. Jednym z najważniejszych tematów podejmowanych w dialogu międzywyznaniowym jest interpretacja misterium Eucharystii. Protestantyzm, to pewien dynamizm i ruch wypowiadający się w historycznych przemianach teologicznego myślenia, a w konsekwencji praktyki kościelnej. Niniejszy tekst dotyczy nauki na temat obecności Jezusa Chrystusa w Wieczerzy Pańskiej w Kościołach luterańskim i reformowanym. Wypowiedzi Reformatorów zawarte w Księgach symbolicznych i wyznaniowych tychże Kościołów pokazują, iż nawiązywali oni w swej nauce do konepcji przedreformacyjnych. U. Zwingli odwoływał się do koncepcji sakramentalnej nawiązującej do Tertuliana, natomiast M. Luter zwalczając jego teorię minimalistyczą, jak uważał, ku koncepcji realistycznej, reprezentowanej wcześniej przez Berengariusza. Artykuł także zwraca uwagę na to, jakie konsekwencje na stanowisko wobec transsubstancjacji ma nauka na temat obecności Chrystusa w Wieczerzy Pańskiej Reformatorów ( np. koncepcja współobecności).

EN

In the contemporary world we can observe many branches of the same religion. This is also true of Christianity, with the many denominations created over the centuries. The most important events were the Great Easter Schism (1054) and the Reformation (XVI c.). One of the most important questions taken up in inter-confessional dialogue is the interpretation of the mystery of the Eucharist. Protestantism is a certain dynamism and a movement which expresses itself in historical changes in theological understanding and in consequence in the Church’s experience. This article concerns teaching on the presence of Jesus Christ in the Last Supper in the Lutheran and Reformed Churches. The pronouncements of the reformers contained in Symbolic and Confession Books of these Churches show us that they referred in their teaching to pre-reformation conceptions. Zwingli referred to the sacramental conception connected with Tertulian teaching; while Luther, who opposed what he considered this minimalist theory, turned in his teaching to the realistic conception represented before him by Berengarius. This article also focuses on the consequences that the Reformers’ teaching on the presence of Christ in the Last Supper (for example the concept of co-presence) has on their view of transsubstantiation

5

Błogosławiony Jan Duns Szkot o możliwości przyjęcia komunii świętej w stanie grzechu śmiertelnego. Analiza w kontekście współczesnych dyskusji teologiczno-dyscyplinarnych

63%

Niewiadomski K.

Analecta Cracoviensia

|

2016

|

vol. 48

EN

The discussion in the Church on admition of divorced and remarried to the Holy Communion is a part of a broader debate on the possibility of reception of the Holy Communion in the state of mortal sin. Theologians of various periods in the history of the Church, gave their opinions on that subject. A genius Franciscan scholastic theologian bl. John Duns Scotus considers such an action as a further mortal sin. At the same time he respects the judgement made by an upright conscience of such a prior sin and allows reception of the Holy Communion in order to avoid depravity of the faithful, on condition of a firm resolution of confessing the sin in the sacrament of Reconciliation as soon as possible. These exceptions cannot refer to people who do not have a firm resolution of rejecting the sin. The author of the article reflects that allowing the reception of the Holy Communion by such people would be with damage to their spiritual life and would contribute to a greater loss of the sense of sin among contemporary Catholics.

PL

Dyskusja w Kościele nad dopuszczeniem osób rozwiedzionych, żyjących w powtórnych związkach do komunii świętej jest częścią szerszej debaty nad możliwością przyjmowania komunii w grzechu śmiertelnym. Na ten temat wypowiadali się teologowie w różnych wiekach. Genialny franciszkański teolog bł. Jan Duns Szkot rozumie takie działanie jako następny grzech śmiertelny. Jednocześnie respektuje osąd dokonany przez prawe sumienie, czy taki grzech przed przyjęciem komunii miał miejsce. Pozwala on także na przyjęcie komunii w celu uniknięcia zgorszenia wiernych, pod warunkiem mocnego postanowienia wyznania grzechu w sakramencie pojednania tak szybko, jak będzie to możliwe. Ten wyjątek nie dotyczy wiernych, którzy nie mają mocnego postanowienia zerwania z grzechem. Autor artykułu wskazuje, że dopuszczenie do przyjmowania komunii osób w takim stanie będzie szkodą dla ich życia duchowego i przyczyni się do większej utraty poczucia grzechu wśród współczesnych katolików.

6

Kanoniczne spojrzenie na statystyczne badanie skuteczności duszpasterskiej: komunia święta

63%

Kroczek P., Ulman P.

Analecta Cracoviensia

|

2016

|

vol. 48

EN

Pastoral work is a very important element of the Church functioning in the world. Measuring the effectiveness of pastoral work is a very difficult, but possible task. The article attempts to do that using the statistical tools. The aim is to show the best distribution of priests for the parishes to achieve the highest number of received Holy communions by the faithful. The data for the survey were taken from the Roman Catholic Archdiocese of Kraków and concern 2014. The authors offer several conclusions which can be of help to the diocesan bishop, regarding the distribution of priests and the size of the parishes. Also one postulate was formulated that the local churches should have law about collecting statistical data regarding life of the church.

PL

Duszpasterstwo jest bardzo ważnym elementem funkcjonowania Kościoła w świecie. Mierzenie skuteczności pracy duszpasterskiej to trudne zadanie, aczkolwiek możliwe do wykonania. Niniejszy artykuł pokazuje, jak tego dokonać, używając narzędzi statystycznych. Jego szczegółowym celem jest pokazanie optymalnego rozłożenia liczby księży na parafię w celu osiągnięcia najwyższej liczby przyjmowanych przez wiernych komunii świętych. Dane do tego badania zostały pozyskane z rzymskokatolickiej archidiecezji krakowskiej i dotyczą 2014 roku. Autorzy wyciągnęli kilka wniosków, które mogą być pomocne biskupowi diecezjalnemu. Dotyczą one rozmieszczenia księży i rozmiaru parafii. Został także sformułowany postulat, aby lokalne Kościoły stanowiły prawo regulujące gromadzenie danych statystycznych dotyczących życia Kościoła.

7

Wpływ kalendarza liturgicznego na funkcjonowanie państwa zakonu krzyżackiego w Prusach w czasach wielkiego mistrza Ulryka von Jungingen (1407 – 1410)

63%

Szweda D.

Studia Elbląskie

|

2017

|

vol. 18

125-138

EN

During the most important church holidays, Grand Master Ulrich von Jungingen, like his predecessor, stayed in the centre of the Teutonic Order state (Malbork - Elblag - Sztum). For the most part, on days on which Teutonic legislation mandated the reception of Holy Communion, this highest Teutonic dignitary was in the capital of the Teutonic state in Prussia between 1407 and 1410. Only on extraordinary occasions, such as the convention with King Władysław Jagiełło and Grand Duke Witold at the beginning of January 1408 or the beginning of the expedition to the Dobrzyń lands in August 1409, was he at another Teutonic convent. Around these feast days, when it was known that the Grand Master would be at his court, conventions were organised with dignitaries of the Teutonic Order, meetings with representatives of Prussian towns, foreign envoys were received or various transactions were finalised.

PL

W czasie najważniejszych świąt kościelnych wielki mistrz Ulrich von Jungingen, podobnie jak jego poprzednik, przebywał w centrum państwa krzyżackiego (Malbork - Elbląg - Sztum). W większości, w dniach, w których ustawodawstwo krzyżackie nakazywało przyjmowanie Komunii świętej, ten najwyższy dostojnik krzyżacki przebywał w latach 1407-1410 w stolicy państwa krzyżackiego w Prusach. Tylko przy nadzwyczajnych okazjach, jak zjazd z królem Władysławem Jagiełłą i wielkim księciem Witoldem na początku stycznia 1408 r. czy rozpoczęcie wyprawy na ziemię dobrzyńską w sierpniu 1409 r., przebywał w innym klasztorze krzyżackim. Wokół tych dni świątecznych, kiedy wiadomo było, że wielki mistrz będzie przebywał na swoim dworze, organizowano zjazdy z dostojnikami zakonu krzyżackiego, spotkania z przedstawicielami miast pruskich, przyjmowano zagranicznych wysłanników lub finalizowano różne transakcje.

8

Eucharystia w kanonach synodów IV w.

63%

Młotek A.

Vox Patrum

|

1987

|

vol. 12

291-301

EN

BRAK

9

Komunia Święta na sposób Wiatyku

63%

Kaszak R.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2015

|

issue 22

107-114

PL

Specyfika Komunii św. na sposób Wiatyku polega na tym, że wierny chrześcijanin przyjmuje Go w najbardziej decydującym, a zarazem delikatnym momencie swojego życia, tzn. w chwili przejścia z tego świata do wieczności, a przynajmniej w bliskiej perspektywie tego momentu. Udzielanie i przyjmowanie Komunii św. jako Wiatyku jest jednym z najstarszych zwyczajów Kościoła. Wiatyk powinien przyjąć wierny znajdujący się z jakiejkolwiek przyczyny w niebezpieczeństwie śmierci. O wypełnienie tego obowiązku powinni zadbać przede wszystkim duszpasterze, ale także sam wierny oraz jego rodzina lub najbliżsi. W przypadku zaistnienia różnych wątpliwości duszpastersko-prawnych zawsze należy rozstrzygać na korzyść wiernego, zgodnie z zasadą, że najwyższym prawem jest zbawienie dusz.

EN

The specificity of the Holy Communion in the way of Viaticum is receiving Him in the most decisive yet delicate moment of life, for example at the moment of passing from this world into eternity or at least in the short perspective of this moment. Giving and receiving Holy Communion as Viaticum is one of the oldest traditions of the Church. The faithful should receive Viaticum in any danger of death. Not only priests should take care of the fulfillment of this obligation, but also the faithful himself and his family and relatives. In the case of any pastoral and legal concerns the salvation of souls should be the most important so the problem should be always resolved in favour of the faithful.

10

Komunia Święta duchowa w czasach pandemii

63%

Beyga P.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2021

|

vol. 37

7-20

EN

According to Thomas Aquinas, the faithful can receive Holy Communion by sacramentally receiving the consecrated host and wine or by so-called spiritual communion. The latter kind of the Holy Communion is reserved for people who cannot receive the sacramental body and blood of Christ. In modern Catholic theology, the subject of spiritual communion was forgotten for many years. In the present article, spiritual communion is illustrated from the liturgical and piety perspective of the Middle Ages in the theology of Doctor Angelicus and in the context of the modern teaching of the popes. This article can inspire new theological and pastoral ways of looking at the liturgy and gift of the Eucharist.

PL

Według Tomasza z Akwinu wierny może przyjmować Komunię Świętą poprzez sakramentalne przyjęcie konsekrowanej hostii i wina lub poprzez Komunię Świętą duchową. Ostatni ze sposobów przyjęcia Komunii Świętej jest zarezerwowany dla osób, które nie mogą przyjąć sakramentalnie Ciała i Krwi Chrystusa. We współczesnej katolickiej teologii temat Komunii Świętą duchowej został zapomniany na wiele lat. W artykule Komunia Święta duchowa jest ukazana w świetle teologii Doktora Anielskiego, w liturgicznej i duchowej perspektywie wieków średnich oraz w kontekście współczesnego nauczania papieży. Treść artykułu może być inspiracją dla nowego teologicznego i pastoralnego spojrzenia na liturgię i dar Eucharystii.

11

Misterium Eucharystii w świetle katechez z Agendy ks. Hieronima Powodowskiego a echa Soboru Trydenckiego

63%

Pałęcki W.

|

2019

|

vol. 66

|

issue 8: Liturgika

91-110

PL

Sobór Trydencki podjął zadanie przedłożenia nauki o Eucharystii, zwłaszcza w konfrontacji z nauką innowierców. Refleksja ta w sposób systematyczny została zawarta w dekretach uchwalonych na sesjach w 1551 i 1562 r. Naukę tę na płaszczyźnie pastoralnej, jako pomoc dla duszpasterzy, ujęto w Katechizmie Rzymskim, opublikowanym w 1566 r. W myśl nauki Soboru Trydenckiego w agendach polskich zamieszczano katechezy, które miały pomóc wiernym nie tylko zrozumieć głębię teologiczną sakramentów, ale również miały charakter parenetyczny. Przykładem są katechezy dotyczące Eucharystii znajdujące się w Agendzie ks. Hieronima Powodowskiego. Istotnym fundamentem w katechezach w Agendzie Powodowskiego dotyczących Eucharystii były teksty biblijne: zarówno obrazy starotestamentalne, jak też wydarzenia nowotestamentalne. Na podkreślenie zasługuje ukazanie Eucharystii w świetle całej historii zbawienia – od stworzenia świata aż do apogeum misterium Odkupienia. Wezwanie Chrystusa: „to czyńcie na moją pamiątkę” od początku chrześcijaństwa było realizowane w Kościele. Sakrament ten bowiem postrzegano jako źródło wszystkich sakramentów. Istotną treścią takiego ujęcia jest fakt, że Chrystus jest realnie obecny w misterium Eucharystii. Przyjęcie tej prawdy wymaga postawy wiary w realną obecność Chrystusa we Mszy św. Zakłada ona postawę wiary w przeistoczenie, podkreślając znaczenie Eucharystii jako ofiary. Oddzielnym zagadnieniem było przygotowanie wiernych do przyjęcia Komunii św. Zwracano uwagę na konieczność sakramentalnej spowiedzi w przypadku grzechów ciężkich. Jednocześnie Eucharystia chroni przed grzechami ciężkimi, odpuszcza grzechy lekkie, umacnia wiarę, nadzieję i miłość, a jednocześnie pozwala zachować pobożność. Dlatego wymagano postawy pokory i skruchy, na wzór setnika z Ewangelii, i zalecano, aby nie przystępować w roztargnieniu. Historyczne spojrzenie na misterium Eucharystii na pewno przyczyni się do pogłębienia świadomości eucharystycznej wśród wiernych i przyczyni się do pełnego, świadomego i czynnego uczestniczenia we Mszy świętej.

EN

The Council of Trent undertook the task of presenting the doctrine of the Eucharist, especially in confrontation with the teaching of dissenters. This reflection was systematically included in the council decrees adopted at sessions in 1551 and 1562. At the pastoral level, this teaching, as an aid for priests, was included in the Roman Catechism, published in 1566. According to the teaching of the Council of Trent, catecheses were included in Polish agendas, which were to help the faithful not only understand the theological depth of the sacraments, but also had a parenetic character. An example are catecheses on the Eucharist on the agenda of Fr. Hieronim Powodowski. Biblical texts, both Old Testament images and New Testament events, were an important foundation in the Powodowski’s catecheses on the Eucharist. It is worth emphasizing the presentation of the Eucharist in the light of the whole history of salvation—from the creation of the world to the apogee in the mystery of Redemption. Christ’s call: “do this in remembrance of me” has been realized in the Church since the beginning of Christianity. This sacrament was seen as the source of all sacraments. The essential content of this approach is the fact that Christ is really present in the mystery of the Eucharist. Accepting this truth requires an attitude of faith in the real presence of Christ in Mass. It assumes an attitude of faith in transubstantiation, emphasizing the importance of the Eucharist as a sacrifice. Preparing the faithful to receive Holy Communion was a separate issue. Attention was drawn to the need for sacramental confession in the case of grave sins. At the same time, the Eucharist protects against grave sins, forgives venal sins, strengthens faith, hope and love, while maintaining piety. Therefore, humbleness and repentance were required, following the example of the Gospel centurion, and they were advised not to absentmindedly. A historical look at the mystery of the Eucharist will certainly contribute to the deepening of Eucharistic awareness among the faithful and will contribute to full, conscious and active participation in the Holy Mass.

12

The Altar Casket with a Representation of St Thecla ad bestias from the Vicinity of the St Menas Church in Selib (Northern Sudan)

63%

Żurawski B.

Études et Travaux (Institut des Cultures Méditerranéennes et Orientales de l’Académie Polonaise des Sciences)

|

2016

|

vol. 29

203–224

EN

The excavations in Selib have brought to light a few objects used in the liturgical practices performed in the local churches. Among a dozen or so fragmentarily preserved chalices, juglets and patens, there is a terracotta roundel provided with a circular aperture in the upper side. Made of pinkish red clay, it is decorated with a repeated stamped motif of a haloed orant figure shown en face with arms held parallel to the upper body. It is accompanied by figures of animals set in profile. The masterly execution of the animal figures enables the recognition of the images of lionesses. Consequently the orant figure in between two metopes with a lioness each could only be St Thecla. The author suggests that the Selib roundel plausibly served as an altar casket placed on an altar to house a Eucharistic chalice. An alternative use would have been as a stand for a peculiar Nubian paten(?) with a depression in the bottom. Regardless of the real purpose, in the case of the Selib roundel the label of ‘altar casket’ is valid.

13

Choroba celiakii w odniesieniu do sakramentu święceń

62%

Adamczyk J.

Annales Canonici

|

2013

|

vol. 9

EN

People who suffer from coeliac disease cannot receive Holy Communion under the species of bread.The article starts with explaining the characteristics and phenomenon of coeliac disease. Then it discusses the possibility of receiving Holy Communion by people with the condition. Finally, it raises the question of admitting persons with coeliac disease to the sacrament of Holy Orders.

14

Wierność prawu liturgicznemu wiernością Chrystusowi i Kościołowi

54%

Kwiatkowski D.

Teologia Praktyczna

|

2019

|

issue 20

99-113

EN

The article points out the necessity of fi delity to the liturgical law concerning the liturgy and especially the Eucharist. The liturgical reform of the Second Vatican Council opened the possibility for various adaptations in the liturgy so that the faithful could participate in it in a more conscious and involved way. Regrettably, priests sometimes misinterpret this freedom and introduce changes in liturgical celebrations where it is not allowed to do so. This is especially linked to the Eucharist. It should be emphasized that all abuses and mistakes in the celebration of the Eucharist cause a darkening of the proper Catholic faith and teaching regarding this Sacrament. The most common cause of various mistakes and misuses is a spurious understanding of freedom, improper ecumenical practices, ignorance and, above all, lack of faith. The article justifi es the thesis that fi delity to liturgical law is at the same time fi delity to Christ and the Church. The basic source of the article is the instruction issued on 25th March 2004 by the Congregation for Divine Worship and the Discipline of the Sacra ments on the preservation and avoidance of certain things concerning the Holy Eucharist, called Redemptionis Sacramentum. In particular, the article deals with abuses regarding the matter of the Eucharist, Eucharistic prayer and Holy Communion.

PL

Artykuł ukazuje konieczność zachowania wierności prawu liturgicznemu odnoszącemu się szczególnie do Eucharystii. Reforma liturgiczna Soboru Watykańskiego II dała możliwość różnym adaptacjom w liturgii, ażeby wierni mogli w niej uczestniczyć w sposób bardziej świadomy i zaangażowany. Niestety, ta wolność przez wielu kapłanów bywa niewłaściwie interpretowana i często wprowadzają oni zmiany w celebracjach liturgicznych tam, gdzie tego nie wolno czynić. Dotyczy to przede wszystkim Eucharystii. Należy podkreślić, że wszelkie nadużycia i błędy w sprawowaniu Eucharystii powodują zaciemnienie prawidłowej wiary i nauczania katolickiego odnośnie do tego przedziwnego Sakramentu. Najczęściej przyczyną różnych błędów i nadużyć jest fałszywe rozumienie wolności, niewłaściwe praktyki ekumeniczne, ignorancja oraz przede wszystkim brak wiary. Artykuł uzasadnia tezę, że wierność prawu liturgicznemu jest jednocześnie wiernością Chrystusowi i Kościołowi. Podstawowym źródłem artykułu jest instrukcja wydana 25 marca 2004 roku przez Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów o zachowaniu i unikaniu pewnych rzeczy dotyczących Najświętszej Eucharystii Redemptionis Sacramentum. W sposób szczególny w artykule zostały omówione nadużycia dotyczące materii Eucharystii, modlitwy eucharystycznej i Komunii Świętej.

15

Integralność sprawowania Ofiary i Uczty w aspekcie kapłańskiego owocu sprawowanej Mszy Świętej

51%

Trojanowski B.

Wrocławski Przegląd Teologiczny

|

2022

|

vol. 30

|

issue 1

159-175

EN

The theological integrity of the Sacrifice and the Banquet celebrated in the Sacrament of the Most Holy Eucharist, namely the necessity to consecrate and consume both species by the priest who celebrates the Eucharistic sacrifice, is also related to the ministerial fruit of the Holy Mass. This is not only a theological question, but it also translates into canon law which clarifies what is the matter of the sacrament of the Holy Eucharist. The Council of Trent adopted the teaching of St. Thomas about the “concomitance” of the Lord’s body in consecrated wine and the Lord’s blood in consecrated bread. For this reason, Holy Communion is possible under one of the species; however, not for the priest celebrating the Sacrifice of the Holy Eucharist. This is related to Aquinas’s teaching about the perfect sacrifice made by a priest. The question then arises of priests who, because of illness, cannot assume one of the consecrated species: consecrated bread or consecrated wine. In response to this problem, the Holy See has issued regulations which, under certain conditions, enable priests suffering from illness to celebrate the Eucharist on low-gluten bread or on must. This possibility brings with it further difficulties concerning the integrity of the Banquet and Sacrifice in the context of the Eucharist being celebrated by a priest who has not consumed both consecrated species. Apossible solution was presented in the article by Father Gianfranco Ghirlanda. He believes that it would be possible for the priest to consume one species and the faithful who take part in the Eucharist, the other, since they all participate in the common priesthood. Then the author’s opinion was also presented as an attempt to discuss and show the issues that are not yet fully resolved. In the current legal regulations , the problem of the integrity of the Banquet and Sacrifice in the aspect of the “ministerial fruit” celebrated by the presbyter or bishop of the Mass has been indirectly taken into account. For this reason, the priest can celebrate the Eucharist under all conditions, after having obtained the consent of the Ordinary. This, in turn, indicates that the Holy See recommends that each case be carefully reviewed taking into consideration all issues related to the integrity of the Banquet and Sacrifice and the possibility of offering the “priestly fruit” of the celebrated Eucharist.

PL

Integralność Ofiary i Uczty w sakramencie Najświętszej Eucharystii, czyli konieczność konsekracji i spożycia obu postaci eucharystycznych przez kapłana, wiąże się z kapłańskim owocem Mszy św. Nie jest to zagadnienie wyłącznie teologiczne – znajduje swoje przełożenie także na prawo kanoniczne. Sobór Trydencki przyjął nauczanie św. Tomasza o „współbytowaniu” Krwi Pańskiej w konsekrowanym chlebie oraz Ciała Pańskiego w konsekrowanym winie, dzięki któremu możliwa staje się Komunia św. pod jedną postacią, jednakże nie dla kapłana sprawującego Ofiarę Najświętszej Eucharystii (istotne okazuje się tutaj nauczanie Akwinaty o doskonałej ofierze). Problem pojawia się, kiedy ze względu na chorobę odprawiający Mszę nie może przyjąć konsekrowanego chleba lub wina. W odpowiedzi Stolica Apostolska wydała przepisy, które – pod pewnymi warunkami – umożliwiają kapłanom dotkniętym chorobą sprawowanie Eucharystii z użyciem niskoglutenowego chleba lub moszczu. Dokument Stolicy Świętej nie rozwiązuje jednak problemu integralności Uczty i Ofiary w kontekście Eucharystii sprawowanej przez kapłana, który nie spożył obu konsekrowanych postaci. W artykule przedstawiono propozycję o. Gianfranco Ghirlandy, według którego możliwe byłoby przyjęcie jednej postaci przez duchownego, a drugiej przez wiernych uczestniczących w Eucharystii, ponieważ wszyscy biorą udział w kapłaństwie wspólnym. Zaprezentowano także krytyczną ocenę tego podejścia oraz wskazano na nie do końca rozstrzygnięte kwestie. W przepisach prawnych pośrednio uwzględniono problem integralności Uczty i Ofiary w aspekcie „owocu kapłańskiego” odprawianej przez prezbitera czy biskupa Mszy św. Dzięki temu może on sprawować Eucharystię, wypełniając wszystkie warunki, po otrzymaniu zgody ordynariusza. To zaś wskazuje, że Stolica Apostolska każdy przypadek zaleca uważnie weryfikować z uwzględnieniem wszystkich kwestii związanych z integralnością oraz możliwością ofiarowania „owocu kapłańskiego”.

16

Святая Евхаристия – источник и центр соборного бытия Церкви в перспективе Великого Всеправославного Собора

51%

Pańkowski J.

Rocznik Teologiczny

|

2016

|

vol. 58

|

issue 2

141-152

RU

Святая Евхаристия стоит в центре соборной жизни Православной Церкви. Соборность выражается в совершении Божественной Литургии, а Божественная Литургия является гарантией правильной соборности. Основой Святой Евхаристии и Соборной Церкви было и остается единство, по примеру единства Святой Троицы. Проявлением евхаристического измерения соборности Церкви является, прежде всего, Ее христологический и экклезиологический, а также пневматологический характер. Евхаристическая и сотериологическая перспективы Православной Церкви постигаются только посредством богослужения и Божественной Литургии.

EN

The Holy Eucharist is placed in the center of conciliar life of the Orthodox Church. Conciliarity is expressed in the celebration of the Divine Liturgy and the Divine Liturgy is the guarantee of the correct conciliarity. The basis for the Holy Eucharist and for the Conciliar Church is always the unity, following the example of the unity of the Holy Trinity. The manifestation of the Eucharistic measurement of the conciliarity of the Church is its Christological and ecclesiological and then also pneumatological character. Eucharistic and soteriological perspective of the Orthodox Church is recognized only through the worship and Divine Liturgy.

17

Przystępowanie do sakramentu pokuty a przyjęcie Eucharystii według prawa kanonicznego

38%

JANCZEWSKI Z.

Prawo Kanoniczne

|

2017

|

vol. 60

|

issue 1

77-95

EN

In the Codex of Canon Law we read: once admitted to the blessed Eucharist, each of the faithful is obliged to receive holy communion at least once a year. This precept must be fulfilled during paschal time, unless for a good reason it is fulfilled at another time during the year. And also: All the faithful who have reached the age of discretion are bound faithfully to confess their grave sins at least once a year. This article is about if always a faithful before communion are bound to confess, in kind and in number, all grave sins committed after baptism, and which have not been confessed in an individual confession. The first part of article is about history of this problem, the second - individual and integral confession and absolution before admitting to the blessed Eucharist according to Codex of Canon Law. Next parts of article are about confession after general absolution and babies confession before their first holy communion.

PL

Zgodnie z nauczaniem Kościoła, zawartym między innymi w katechizmie Jana Pawła II, wierni powinni przynajmniej raz w roku przyjąć Eucharystię, przygotowując się do tego poprzez sakrament pokuty. Artykuł ma na celu ukazanie relacji, jaka łączy te dwa akty sakramentalne, spowiedzi i Komunii św., w tym między innymi danie odpowiedzi na pytanie, czy zawsze po popełnieniu grzechu wierny musi wcześniej, przed Eucharystią, przystąpić do sakramentu pokuty i pojednania. Pierwszy z rozdziałów przedstawia nakreślony w tytule problem od strony historycznej. Kolejny omawia ogólną zasadę konieczności sakramentalnego wyznania grzechów przed przystąpieniem do Eucharystii, w świetle norm prawa kanonicznego. Rozdział trzeci dotyczy kwestii spowiedzi po uzyskaniu absolucji generalnej, a ostatni potrzeby spowiedzi małych dzieci przed uroczystością ich pierwszej Komunii św. U samych początków chrześcijaństwa, jak się wydaje, wierni po przyjęciu pokuty i odpuszczeniu winy, mogli bez przeszkód uczestniczyć w liturgii Mszy św. i przyjmować Komunię. Od II wieku rozpoczyna się proces radykalizacji traktowania sakramentu pokuty. Pojawiają się poglądy, a wraz z nimi nowa praktyka, zgodnie z którymi, po odpuszczeniu wszystkich grzechów przez chrzest, później tylko raz w życiu można otrzymać rozgrzeszenie w sakramencie pokuty. Praktyka taka musiała prowadzić do konieczności rezygnacji niektórych wiernych z przyjmowania Komunii św., a także nawet z przychodzenia na Eucharystię. Nowe rozstrzygnięcia dotyczące przystępowania do sakramentu pokuty łączyły się z rozpowszechniającą się w Europie praktyką wprowadzaną przez mnichów iroszkockich. Akcentowali oni znaczenie wyznania grzechów, połączonego z żalem za nie i gotowością nawrócenia. Taka sytuacja otwiera niejako na nowo możliwość przystępowania przez większą liczbę wiernych do Eucharystii. Mogli od tego czasu, za każdym razem, po popełnieniu grzechu ciężkiego, skorzystać z sakramentalnego rozgrzeszenia i w pełni uczestniczyć we Mszy św. Obecnie prawo kanoniczne nakłada na wiernego obowiązek wyznawania grzechów ciężkich podczas sakramentalnej spowiedzi. Kościół zobowiązuje wszystkich wiernych do spowiadania się przynajmniej jeden raz w roku, aby przyjąć Komunię w okresie wielkanocnym. Dotyczy to osób po osiągnięciu wieku rozeznania i wyznawania przez nich grzechów ciężkich. Konkretyzując, chodzi tutaj o osoby, które po osiągnięciu wieku rozeznania, posiadają używanie rozumu, a tym samym zdolność do rozeznania wartości moralnej swoich czynów. Zazwyczaj wierny przystępuje do spowiedzi, aby później móc przyjąć Eucharystię. Nie zawsze jednak ma do tego możliwości. Jej brak może łączyć się z niebezpieczeństwem utraty życia. Sytuacja taka ma miejsce podczas konfliktów zbrojnych, ataków terrorystycznych, katastrof, kiedy obecny tam kapłan nie dysponuje czasem na wysłuchanie spowiedzi każdego o to proszącego, nie mając też zazwyczaj przy sobie Chleba Eucharystycznego dla udzielenia Komunii św. Istnieje wtedy możliwość otrzymania tzw. absolucji generalnej. Po Soborze Watykańskim II pojawiły się głosy, aby dzieci przed pierwszą Komunią nie przystępowały do sakramentu pokuty, bo nie popełniają grzechów ciężkich. Na mocy deklaracji Kongregacji Sakramentów i Kongregacji Duchowieństwa należy stosować się do powszechnej praktyki poprzedzania pierwszej Komunii dzieci ich spowiedzią. Podstawą takiego wymogu nie jest stan grzechu, w jakim mogą się znajdować dzieci, ale cel edukacyjny i formacyjny, czyli wychowanie ich od młodego wieku do prawdziwie chrześcijańskiego ducha nawrócenia i pokuty.

18

Posługi liturgiczne świeckich w posoborowym prawodawstwie polskim

38%

Dyduch J.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2011

|

vol. 64

|

issue 1

EN

The Second Vatican Council raised the status of the lay Christian faithful by organizing their participation in the common priesthood of the faithful. Taking these indications, the conciliar legislation and decrees of the Bishops’ Conference of Poland admitted the laity to liturgical ministries: lay people can be admitted on a stable basis to the ministries of lector, acolyte and extraordinary ministry of Holy Communion. Performing cited ministries in decrees of the Bishops’ Conference of Poland is granted only to men.

PL

Sobór Watykański II dowartościował wiernych świeckich także przez przypomnienie i uporządkowanie nauczania o ich uczestnictwie w posłudze kapłańsko-uświęcającej. Podejmując te wskazania soborowe prawodawstwo powszechne i prawodawstwo polskie dopuściło świeckich do posług liturgicznych. Szczególne znaczenie ma przyznanie im prawa do stałych posług lektoratu i akolitatu oraz spełniania funkcji nadzwyczajnego szafarza komunii świętej. Spełnianie przywołanych posług i funkcji w prawodawstwie polskim przyznano tylko mężczyznom.

19

Niedzielne celebracje liturgii bez kapłana w katolickich diecezjach USA

38%

Krakowiak C.

|

2016

|

vol. 63

|

issue 8: Liturgika

57-70

EN

For lack of priests the faithful of many dioceses are unable to celebrate Sundays and Church holidays by attending the liturgy of Holy Mass in their own communities on those days. In recognition of the meaning of Sunday and the Eucharist for the Christian faithful, the Apostolic See issued Directorium de celebrationibus dominicalibus absente presbytero (Directory on the celebration of Sunday in the absence of a priest). As a result, numerous episcopal conferences —in consideration of local circumstances—developed not only separate standards but also liturgical books featuring the celebration of the Sunday liturgy in which the leadership of deacons and lay leaders who have been appointed by the bishop is described. The American Episcopal Conference has issued a book entitled Sunday Celebrations in the Absence of a Priest in English and Spanish (Celebraciones dominicales en ausencia de presbitero), used by deacons and lay leaders during Sunday and holiday celebrations of liturgy in the absence of a priest. The article presents both general indications and legal norms of bishops in this respect, the rights of parish priests, deacons and the laity, as well as the form of liturgical celebrations without a priest. American bishops recommend mainly the celebration of the liturgy of the Divine Word and a fragment of the Liturgy of the Hours: Mattins and Vespers, which can involve the administration of the Holy Communion.

PL

Z powodu braku kapłanów w wielu diecezjach wierni nie mogą świętować niedziel i świąt kościelnych przez uczestniczenie w te dni w liturgii Mszy św. we własnej wspólnocie. Ze względu na znaczenie niedzieli i Eucharystii dla chrześcijańskiego życia wiernych Stolica Apostolska wydała Directorium de celebrationibus dominicalibus absente presbytero (Dyrektorium o świętowaniu niedzieli bez kapłana). Następnie na jego podstawie liczne Konferencje Biskupów, uwzględniając miejscowe warunki, opracowały nie tylko odpowiednie normy, ale także księgi liturgiczne zawierające celebracje niedzielnej liturgii, którym mogą przewodniczyć diakoni i ustanowieni przez biskupa świeccy liderzy. Konferencja Biskupów USA wydała w języku angielskim i hiszpańskich księgę (Sunday Celebrations in the Absence of a Priest. Celebraciones dominicales en ausencia de presbítero), którą posługują się diakoni i świeccy liderzy w czasie niedzielnych i świątecznych celebracji liturgii wtedy, gdy nie ma kapłana. Autor artykułu prezentuje zarówno ogólne wskazania i normy prawne biskupów w tym względzie, uprawnienia proboszcza, diakonów i świeckich oraz formy celebracji liturgicznych bez udziału kapłana. Biskupi USA zlecają w niedziele przede wszystkim celebracje liturgii słowa Bożego oraz części Liturgii Godzin – Jutrznię i Nieszpory, które można łączyć z udzielaniem Komunii św.

20

Widzialny znak niewidzialnej łaski. Tzw. komplet żywiecki w skarbcu katedry na Wawelu w świetle badań źródłowych i ikonograficznych

32%

Tracz S.

Folia Historica Cracoviensia

|

2017

|

vol. 23/2

427-463

PL

Wyjątkowe miejsce wśród tkanin liturgicznych przechowywanych w skarbcu katedry na Wawelu zajmuje garnitur składający się z ornatu i dwóch dalmatyk, określany jako tzw. komplet żywiecki (ornat — nr inw. KKK tk/334, dalmatyka ze sceną Komunii świętej — KKK tk/334A, dalmatyka ze sceną Spowiedzi — KKK 334B). Paramenty uszyto z włoskiego altembasu ok. 1525 r. we Flandrii i bogato ozdobiono haftami figuralnymi według projektu atrybuowanego Lucasowi van Leyden (zm. 1533). Źródła archiwalne jednoznacznie wiążą komplet żywiecki od 1598 r. z kościołem parafialnym Narodzenia NMP w Żywcu (obecnie konkatedra diecezji bielsko-żywieckiej), co wyklucza możliwość jego późniejszego przekazania lub też ewentualnego odkupienia. Wyjątkowość paramentów z Żywca podkreśla program ideowy nawiązujący do udzielania sakramentów świętych. Z terenu Europy zachowało się tylko kilka przykładów dekorowania tkanin liturgicznych przedstawieniami siedmiu sakramentów — np. w kolegiacie St. Vincent w Soignies (Zinnik) z końca XV w., na borcie z niezachowanej kapy z około 1470 r. fundacji hrabiego Giacoma de Savoia-Romont (Berno, Bernisches Historisches Museum, inv. 308), na haftach z flandryjskiej kapy z koń. XV w. (Detrorit, Institute of Arts), mimo iż spotykamy realizacje takich przedstawień w innych sztukach plastycznych, zwłaszcza w kręgu piętnastowiecznej sztuki niderlandzkiej — malarstwie ściennym, witrażowym, książkowym, rzeźbie (głównie w dekoracji chrzcielnic) czy też licznie zachowanych rzeźbionych lub malowanych retabulach ołtarzowych oraz na tapiseriach. Na omawianym komplecie cykl sakramentalny rozdzielono pomiędzy trzy obiekty — ornat i dwie dalmatyki, dzięki czemu był on widoczny w całości tylko wtedy, gdy używało go podczas liturgii trzech duchownych — kapłan i dwóch diakonów. Pod względem ikonograficznym przedstawione sceny udzielania sakramentów czerpią z bogatej tradycji określającej sposób ukazywania kolejnego sakramentu w oparciu o wcześniej wpracowany typ ikonograficzny, który następnie był rozbudowywany przez dodawanie dodatkowych postaci lub też za pomocą wprowadzania charakterystycznych szczegółów czerpanych z codziennej obserwacji życia liturgiczno-religijnego. Punktem wyjścia do budowania poszczególnych kompozycji jest łatwo rozpoznawalny „widzialny znak", konstytuujący kolejną scenę, za którym kryje się treść odnosząca się do „niewidzialnej łaski" właściwej dla poszczególnych sakramentów. Powstanie tak bogatego w treści ideowe zespołu haftowanych przedstawień należy wiązać z żywym piętnastowiecznym nurtem określanym jako devotio moderna oraz treściami apologetycznymi w kontekście ruchu reformacyjnego Marcina Lutra po roku 1517, negującego naukę o siedmiu sakramentach Kościoła.

EN

An exceptional place among liturgical vestments in the Treasury of the Wawel Cathedral occupies an ensemble consisting of a chasuble and two dalmatics, referred to as the ‘Żywiec ensemble' (Treasury of the Wawel Cathedral, chasuble — inv. no. KKK tk/334, a dalmatic depicting the Holy Communion — KKK tk/334A, a dalmatic depicting the Confession — KKK 334B). The vestments were sewn from Italian brocade around 1525 in Flan- ders and ornately decorated with figurative embroidery according to a design attributed to Lucas van Leyden (d. 1533). Since 1598 archival sources explicitly link the Żywiec ensemble to the parish church of the Nativity of the Blessed Virgin Mary in Żywiec (currently the co-cathedral of the Bielsko-Biała/Żywiec diocese), which precludes the possibility of a later transfer or any purchase of the ensemble. The exceptional character of the vestments from Żywiec is emphasized by implementation of an ideological programme referring to the administra- tion of the holy sacraments. Only a few examples of European liturgical vestments decorated with images of the seven sacraments are extant — e.g. in St. Vincent Collegiate Church in Soignies (Zinnik) from late 15th centu- ry, on the band of a no longer extant cope of 1470 founded by count Giacomo de Savoia-Romont (Bern, Bernisches Historisches Museum, inv. 308), on embroideries of a Flanders cope from the end of the 15th century (Detroit, Institute of Arts), although we may encounter instances of such images in other fine arts, in particular in 15th century Dutch art: wall paintings, stained-glass paintings, book illustrations, sculptures (esp. font decora- tions) or many surviving sculpted or painted altarpieces and tapestries. The ensemble features a sacramental cycle split between three items, i.e. the chasuble and the two dalmatics. Due to the split, its entirety was vis- ible only when used during the liturgy by three clerics: a priest and two deacons. In terms of iconography, the images depicting the administration of sacraments derive from a wealth of iconographic tradition determining the manner in which the subsequent sacrament is shown, based on a pre- viously developed iconographic type, which was then expanded by the in- clusion of additional characters or by introducing unique details taken from everyday observation of liturgical and religious life. The departure point for constructing individual compositions is an easily recognisable ‘visible sign' constituting the next scene, behind which hides the content referring to ‘invisible grace' specific to each sacrament. The fact that such set of em- broidered images, rich in ideological content, was created must be linked to a vivid 15th century trend referred to as devotio moderna and apologetic content in the context of Martin Luther's reformation movement after 1517, which renounced the Churche's teachings of the seven sacraments.

Refine search results

Komunia Święta i jej wspólnototwórczy wymiar w życiu Kościoła

Ograniczenie prawa wiernego do Eucharystii – kan. 915 Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 roku

Participatio actuosa w liturgii przed Soborem Watykańskim II i po nim. Zarys problematyki

Wpływ koncepcji obecności Jezusa w Eucharystii na kształtowanie się nauki reformatorów o Wieczerzy Pańskiej

Błogosławiony Jan Duns Szkot o możliwości przyjęcia komunii świętej w stanie grzechu śmiertelnego. Analiza w kontekście współczesnych dyskusji teologiczno-dyscyplinarnych

Kanoniczne spojrzenie na statystyczne badanie skuteczności duszpasterskiej: komunia święta

Wpływ kalendarza liturgicznego na funkcjonowanie państwa zakonu krzyżackiego w Prusach w czasach wielkiego mistrza Ulryka von Jungingen (1407 – 1410)

Eucharystia w kanonach synodów IV w.

Komunia Święta na sposób Wiatyku

Komunia Święta duchowa w czasach pandemii

Misterium Eucharystii w świetle katechez z Agendy ks. Hieronima Powodowskiego a echa Soboru Trydenckiego

The Altar Casket with a Representation of St Thecla ad bestias from the Vicinity of the St Menas Church in Selib (Northern Sudan)

Choroba celiakii w odniesieniu do sakramentu święceń

Wierność prawu liturgicznemu wiernością Chrystusowi i Kościołowi

Integralność sprawowania Ofiary i Uczty w aspekcie kapłańskiego owocu sprawowanej Mszy Świętej

Святая Евхаристия – источник и центр соборного бытия Церкви в перспективе Великого Всеправославного Собора

Przystępowanie do sakramentu pokuty a przyjęcie Eucharystii według prawa kanonicznego

Posługi liturgiczne świeckich w posoborowym prawodawstwie polskim

Niedzielne celebracje liturgii bez kapłana w katolickich diecezjach USA

Widzialny znak niewidzialnej łaski. Tzw. komplet żywiecki w skarbcu katedry na Wawelu w świetle badań źródłowych i ikonograficznych