Search results

1

“Die van de religie”: protestanten op Grand Tour in Frankrijk in de zeventiende eeuw

100%

Moss A.

Neerlandica Wratislaviensia

|

2019

|

vol. 29

125-137

EN

The French Loire valley was one of the main attractions on the Dutch Grand Tour in the 17th century. It had prestigious academies, private tutors of aristocratic skills such as fencing and formal dancing, and religious communities of Huguenots. This article examines how Protestant Dutch elite travellers expressed their interest, empathy, and connection to these groups of like-minded individuals. Travellers reflected both on past events of the 16th-century French Wars of Religion and on current difficulties. Focusing on the years leading up to the Revocation of the Edict of Nantes, which drastically changed France’s religious situation in 1685, this article discusses how travellers presented the Huguenots’ troubles.

2

Akta gminy francuskiej w Szczecinie jako źródło do badań demograficznych (1721–1943)

86%

Gaziński R.

Przeszłość Demograficzna Polski

|

2018

|

vol. 40

105-120

PL

Artykuł ukazuje w sposób syntetyczny przyczyny powołania i funkcjonowanie Francuskiej Gminy Zreformowanego Kościoła w Szczecinie w XVIII–XIX i pierwszej połowie XX wieku. Główną część narracji poświęcono jednak źródłom pozostałym po ponad 220-letniej działalności w mieście kalwińskiej gminy kościelnej. Omówiono wyrozumowaną strukturę wewnętrzną zespołu archiwalnego Francuskiej Gminy Zreformowanego Kościoła (z lat 1709–1943, 52 j.a.), podzielonego na pięć grup rzeczowych: 1) zarządzenia konsystorzy berlińskiego i szczecińskiego, 2) własność gminy, 3) organizacja gminy, 4) finanse gminy, 5) funkcjonowanie władz gminy. W dalszych partiach artykułu bliżej przeanalizowano przydatne do badań demograficznych księgi metrykalne prowadzone przez kalwińskich pastorów. Do dnia dzisiejszego zachowały się cztery księgi rejestrujące ruch naturalny członków gminy. Dwie z nich to księgi chrztów/urodzin: z lat 1712– 1831 (sygn. 49), zawierająca 3241 wpisów oraz z lat 1832–1943 (sygn. 50), zawierająca 1676 wpisów o chrztach. Księga trzecia z lat 1722–1943 (sygn. 45) dotyczy ślubów zawieranych w gminie i znajduje się w niej 1189 wzmianek. Wreszcie ostatnia czwarta księga z lat 1721–1871 (sygn. 51) rejestruje zgony w społeczności francuskiej Szczecina, odnotowując ich łącznie 2632. Następnie dokładnie i precyzyjnie przeanalizowano strukturę wewnętrzną poszczególnych ksiąg, wskazując na znajdujące się w nich znormalizowane zapisy o rejestrowanych wydarzeniach demograficznych: chrztach/urodzinach, ślubach i zgonach. Trzeba tu podkreślić, że cezurą wewnętrzną jest w tym wypadku rok 1859. Do tego czasu zapisy we wszystkich trzech seriach ksiąg są w istocie znormalizowanymi notatkami pisanymi po francusku i sygnowanymi przez kolejnych pastorów. Od 1859 roku we wszystkich księgach wprowadzono jednolite tabele wypełniane przez duchownych w języku niemieckim. W artykule wskazano także na zmiany, jakie z biegiem lat następowały w strukturze wewnętrznej „francuskich” notatek i „niemieckich” tabel. Wreszcie pod koniec pracy wskazano na możliwości badawcze, jakie niosą z sobą omówione wyżej księgi. Pozwalają one między innymi na przeprowadzenie głębokich badań demograficznych społeczności kalwińskiej w Szczecinie i porównanie jej ze społecznościami innych gmin francuskich w Prusach. Możliwe jest także określenie rzeczywistego znaczenia demograficznego, a zwłaszcza gospodarczego, francuskich kolonistów w XVIII- i XIX-wiecznym Szczecinie.

EN

The paper gives a summary of the reasons for the establishment and functioning of the French Commune of the Reformed Church in Szczecin from the 18th to the mid-20th century. However, the main part of the narrative is devoted to the source materials remaining from the more than 220-year activity of the city’s Calvinist Church commune. The internal structure of the archival team at the French Commune of the Reformed Church (from 1709 to 1943, 52 archival units), divided into five substantive groups, is discussed: 1) the decrees of the Berlin and Szczecin consistory, 2) ownership of the commune, 3) commune organization, 4) commune finances, 5) functioning of the commune authorities. Later in the article follows an analysis of the record books kept by Calvinist pastors which are useful for demographic studies. To date, four books that register the vital statistics of members of the commune have been preserved. Two of them are registers of baptism and births from 1712 to 1831 (reference number 49) containing 3,241 entries, and from 1832 to 1943 (reference number 50) containing 1,676 entries on baptisms. The third book, from 1722 to 1943 (ref. 45), concerns weddings in the commune, which are mentioned 1,189 times. Finally, the last book, from 1721 to 1871 (ref. 51), registers deaths in the French community of Szczecin, recording a total of 2,632. Next, the internal structure of individual books was carefully and precisely analyzed to find standardized records of registered demographic events: baptisms/births, weddings and deaths. It must be emphasized that internal censorship appeared in 1859. Until then, the records in all of the books were standardized notes written in French and signed by successive pastors. From 1859 onwards, uniform tables completed by the clergy in German were introduced to all the books. The paper also points to changes that occurred over the years in the internal structure of the “French” notes and the “German” tables. At the end of the article, the research opportunities afforded by the books are discussed. They include the possibility for profound demographic research on the Calvinist community in Szczecin and its comparison with other French communities in Prussia. It is also possible to determine the actual demographic and, in particular, economic importance of French colonists in 18th- and 19th-century Szczecin.

3

Groza konfliktów religijnych we Francji w Kronice Pierre’a Belona du Mans (1517-1564)

58%

Szeliga D.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

|

2022

|

vol. 17

|

issue 2

91-102

EN

PIERRE BELON, naturalist and traveler of the 16th century, known for his publications in the field of botany and zoology, and above all for his account of the voyage to the Levant (1546-1549), is also the author of the Cronique, unpublished in the sixteenth century. This polemical work describes the events of the beginning of the French Wars of Religion that Belon witnessed. It consists of a speech addressed to King Charles IX and two accounts of the sieges: that of Moulins imposed by the Huguenots and that of Bourges by the royal army. The Cronique is an important source of information on the religious and political conflicts between Catholics and Huguenots. The article presents the historical context of the events described by Belon as well as the circumstances of the creation of the work. The selected fragments show issues addressed by the author such as the horror of religious conflict, the horror of war, the fear experienced by the people and the apocalyptic vision of the future of France. Although Belon was first and foremost a doctor and naturalist, he showed great interest in the language and coined many neologisms that defined the Huguenots and their activities. The value of the Cronique resides above all in the fact that, thanks to the observations it contains, it makes it possible to better understand the atmosphere of the tragic period of the fratricidal wars in France.

FR

Pierre Belon, naturaliste et voyageur du XVIe siècle, connu pour ses publications dans le domaine de la botanique et de la zoologie, et surtout pour sa relation du voyage au Levant (1546-1549), est également l’auteur de la Cronique, inédite au XVIe siècle. Cette œuvre de caractère polémique décrit les événements du début des guerres de Religion dont Belon était témoin. Elle se compose d’un discours adressé au roi Charles IX et de deux récits des sièges : celui de Moulins imposé par les Huguenots et celui de Bourges fait par l’armée royale. La Cronique constitue une source importante d’informations sur les conflits religieux et politiques entre catholiques et huguenots. L’article présente le contexte historique des événements décrits par Belon ainsi que les circonstances de la création de l’œuvre. Les fragments choisis montrent des problèmes abordés par l’auteur tels que l’épouvante des conflits religieux, l’horreur de la guerre, la peur éprouvée par le peuple et la vision apocalyptique de l’avenir de la France. Bien que Belon fût avant tout médecin et naturaliste, il montra un grand intérêt pour la langue et créa de nombreux néologismes qui définissaient les huguenots et leurs activités. La valeur de la Cronique réside avant tout dans le fait que, grâce aux observations qu’elle contient, elle permet de comprendre mieux l’atmosphère de la période tragique des guerres fratricides en France.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

1 Neerlandica Wratislaviensia

1 Przeszłość Demograficzna Polski

1 Gaziński R.

1 Moss A.

1 Szeliga D.

1 2022

1 2019

1 2018

“Die van de religie”: protestanten op Grand Tour in Frankrijk in de zeventiende eeuw

Akta gminy francuskiej w Szczecinie jako źródło do badań demograficznych (1721–1943)

Groza konfliktów religijnych we Francji w Kronice Pierre’a Belona du Mans (1517-1564)