Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Idzi Radziszewski
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
This article seeks to present the philosophizing style of Fr. Idzi Radziszewski, the charismatic founder of the Catholic University of Lublin, by juxtaposing it with a more complete vision of philosophy formulated in the rich literature of Card. Désiré Mercier, the founder of the Institut Supérieur de Philosophie at the Université Catholique de Louvain. The vision of both thinkers unites the autonomously understood types of philosophical, scientific and religious thinking. It shows the creative consequences of this fusion as well as its hypothetical difficulties and threats that have emerged in history. In particular, the intention of both thinkers was indicated to formulate an integral, i.e. maximalistic, philosophy with world-view references, in opposition to the manifestations of positivist reductionism and naturalism. It was pointed out that the type of philosophizing under discussion is a creative manifestation of neo-scholastics.
PL
Artykuł stara się przybliżyć styl filozofowania ks. Idziego Radziszewskiego, charyzmatycznego założyciela Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, przez zestawienie z pełniejszą wizją filozofii sformułowaną w bogatym piśmiennictwie kard. Désiré Merciera, założyciela Institut Supérieur de Philosophie, w ramach Université Catholique de Louvain. Wizja obu myślicieli zespala autonomicznie pojęte typy myślenia filozoficznego, naukowego i religijnego. Ukazuje twórcze konsekwencje tego zespolenia oraz jego hipotetyczne trudności i ujawniające się w dziejach zagrożenia. W szczególności wskazano na dążenie obu myślicieli do sformułowania integralnie, czyli maksymalistycznie pojętej filozofii z odniesieniami światopoglądowymi, w opozycji do przejawów pozytywistycznego redukcjonizmu i naturalizmu. Wskazano, że omawiany typ filozofowania jest twórczym przejawem neoscholastyki.
EN
The aim of this paper is to present the apologetic thoughts of Fr. Idzi Radziszewski, the first Rector of the Catholic University of Lublin. Rev. I. Radziszewski believed that one of his most important duties was to fight against erroneous views concerning religion. In his works, he undertook a discussion with the evolutionary concept of religion and an incorrect understanding of the relationship between theology and natural sciences. In order to show the above mentioned dimensions of Fr. Radziszewski’s apologetic thought, we have analyzed four of his main works, considered to be the leading works in Polish apologetics. The analysis was conducted with an attempt to show two main topics, the focus points of the first Rector of the Catholic University of Lublin in his defense of Catholic thinking. These were: the question of the origin of religion and the relationship between theology and natural sciences. This analysis made it possible to show that, according to his views, Fr. I. Radziszewski: 1) opposed the conviction, widespread during his time, that only the so-called “scientific method” (negating e.g. philosophical reflection) allows one to reach the truth; 2) showed irremovable contradictions in the evolutionary concept of the origin of religion that prevailed in his time; 3) pointed to the rational basis for the supernatural origin of religion; 4) pointed to the necessity of respecting cognitive competence when conflicts arise between knowledge based on scientific cognition and knowledge that is the fruit of theological reflection; 5) he stated that no discoveries in the area of the sciences could ever, due to the different object of knowledge, undermine valid theological claims.
PL
Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie myśli apologetycznej ks. Idziego Radziszewskiego, pierwszego rektora KUL. Ksiądz Radziszewski uważał, że jednym z jego najważniejszych obowiązków jest walka z błędnymi poglądami dotyczącymi religii. W swych pracach podjął się dyskusji z ewolucjonistyczną koncepcją religii oraz niewłaściwym ujmowaniem relacji między teologią a naukami przyrodniczymi. Dla ukazania wspomnianych wymiarów myśli apologetycznej ks. Radziszewskiego przeanalizowane zostały cztery główne jego dzieła, uznane za ważne w polskiej apologetyce. Analizę przeprowadzono podejmując się ukazania dwóch zasadniczych tematów, na których skupił się w swej obronie myśli katolickiej pierwszy rektor KUL. Były to kolejno: zagadnienie genezy religii oraz relacja istniejąca między teologią a naukami przyrodniczymi. Przeprowadzona analiza pozwoliła wskazać, że w swoich poglądach ks. I. Radziszewski: 1) sprzeciwiał się rozpowszechnionemu w jego czasach przekonaniu, że jedynie tzw. metoda naukowa (negująca np. refleksję filozoficzną) pozwala osiągnąć prawdę; 2) wykazał nieusuwalne sprzeczności w ewolucyjnej koncepcji genezy religii, która dominowała w jego czasach; 3) wskazał na racjonalne podstawy nadprzyrodzonego pochodzenia religii; 4) wskazał na konieczność respektowania kompetencji poznawczych w przypadku konfliktów zachodzących między wiedzą opartą na poznaniu naukowym a wiedzą będącą owocem refleksji teologicznej; 5) twierdził, że żadne odkrycia w obszarze nauk ścisłych nigdy nie będą mogły – ze względu na różny przedmiot poznania – podważać słusznych twierdzeń teologicznych.
EN
The University in Lublin was the first institution of higher education, which was created in Poland after restoration of independence. In first period of its existing the Catholic University of Lublin owes a lot to Saint Petersburg – unique atmosphere of the city, which allowed the freed circulation of ideas between the representatives of different confessions and nationalities and the scientists, who were educated here. The paper describes the circumstance of establishing the first confessional university in Poland, persons of its founders and the moments, which connect the Catholic University of Lublin with the capital of Russian Empire.
PL
Katolicki uniwersytet w Lublinie był pierwszą szkołą wyższą utworzoną w Polsce po odzyskaniu niepodległości. W początkowym okresie swojej działalności wiele zawdzięczał on Petersburgowi – wychowanym tam uczonym i specyficznej atmosferze kulturowej miasta, która sprzyjała wymianie myśli między reprezentantami różnych narodowości i konfesji. Artykuł przybliża okoliczności pojawienia się idei założenia pierwszego uniwersytetu wyznaniowego w Polsce, osoby zasłużone dla jego powstania oraz momenty w jakiś sposób wiążące Katolicki Uniwersytet Lubelski z ówczesną stolicą Imperium Rosyjskiego.
RU
Университет в Люблине стал первым высшим учебным заведением, созданным вПольше после восстановления ее независимости. Люблинский Католический университет в начальном периоде своего существования во многом обязан Санкт-Петербургу, его особенной атмосфере, способствовавшей свободному обмену идей между представителями разных вероисповеданий и национальностей, а также воспитанным в этом городе ученым. Статья приближает обстановку возникновения идеи создания первого конфесcионального учебного заведения в Польше, лица его основателей и моменты, каким-то образом связывающие Люблинский Католический универитет с тогдашней столицей Российской Империи.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.