Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: Idzi Strauch młodszy

Sort By:

Limit search:

„...was für ein blutbad wäre nicht zu sorgen?“ Zu den Streitigkeiten in Danzig 1674/1675 oder: Ägidius Strauch, ein in Wittenberg geprägter Lutheraner

100%

Drese C.

Zapiski Historyczne

2010

vol. 75

issue 4

33-49

Idzi Strauch (1632–1682), zaangażowany w „synkretycznym sporze” po stronie Abrahama Calova, został w 1669 r. powołany na stanowisko proboszcza kościoła Św. Trójcy oraz rektora gimnazjum w Gdańsku. Od 1670 r. stosunki Straucha zarówno z ewangelickim konsystorzem jak również z gdańską radą stawały się coraz trudniejsze. Ponieważ Strauch nie został w 1670 r. wybrany seniorem konsystorza, nie uczestniczył w jego posiedzeniach, a gdy w 1672 r. ukazały się jego wyznaniowo polemiczne Purim-Predigten, stał się Strauch dla rady miejskiej Gdańska nie do zaakceptowania. W grudniu 1673 r. został pozbawiony swoich funkcji. Dymisja uzasadniona została m.in. tym, że Strauch podjął działania polityczne i miał jakoby konspirować ze Szwedami. Strauch miał jednak także zwolenników w Gdańsku. 2 I 1674 r. cztery główne cechy przedłożyły za nim radzie suplikę, do której przyłączyły się także inne cechy oraz zarząd para/ i Św. Trójcy. Dwa dni później, w związku z posiedzeniem rady, doszło do zgromadzenia pospólstwa, które przerodziło się w tumult. Tłum domagał się przywrócenia Strauchowi jego funkcji, co też w następstwie tego nacisku nastąpiło 4 I 1674 r. W związku z tym aktem – wymuszonym restytuowaniem Straucha – doszło następnie do kontrowersji prawno-teologicznej, czy dymisja i restytucja Straucha nastąpiły zgodnie z prawem. W XVII w. kontrowersje tego rodzaju rozstrzygane były za pomocą tzw. responsów (kompetentnych ekspertyz przygotowanych na przesłane zapytanie). W tym przypadku ekspertyzy pochodziły z fakultetów teologicznych w Rostocku, Gryfii, Jenie, Lipsku i Wittenberdze. Jedynym fakultetem, który nie argumentował na rzecz Straucha, był – co ciekawe – ten z jego alma mater, uniwersytetu w Wittenberdze. Druga ekspertyza z Wittenbergi, która zakwalifikowała tumult w dniu 4 I 1674 r. jako powstanie przeciwko zwierzchności, spowodowała wielkie oburzenie w cechach, które poczuły się zniesławione określeniem „motłoch” i publicznie zaprotestowały przeciwko stanowisku fakultetu teologicznego uniwersytetu w Wittenberdze. Gdy dla Straucha stało się jasne, że sytuacja w Gdańsku dla niego raczej się nie poprawi, rozpoczął on zarówno ze stroną polską, jak również ze Szwecją i Brandenburgią negocjacje w sprawie nowego stanowiska. Szwecja i Brandenburgia widziały w tych rokowaniach szansę przeciągnięcia gdańskiej rady na swoją stronę. Po zapewnieniu Szwedów, że Strauch będzie mógł wrócić do Gdańska natychmiast, jak tylko sytuacja w mieście się uspokoi, rada wyraziła zgodę na objęcie przez niego profesury w Gryfii i Strauch opuścił 4 X 1675 r. Gdańsk. Nie udało mu się jednak dotrzeć do Gryfii. Statek, którym płynął został podczas trwającej wojny szwedzko-brandenburskiej zdobyty przez Brandenburczyków i Strauch do 1678 r. przebywał w niewoli w Kostrzynie. W 1678 r. wrócił do Gdańska i pozostał tam do swojej śmierci.

Refine search results

1 Zapiski Historyczne

1 Drese C.

1 2010

Search results

„...was für ein blutbad wäre nicht zu sorgen?“ Zu den Streitigkeiten in Danzig 1674/1675 oder: Ägidius Strauch, ein in Wittenberg geprägter Lutheraner