Search results

1

Transformatywny intelektualista w polskiej tradycji pedagogicznej i politycznej przełomu XIX i XX wieku

100%

Bień D.

Przegląd Pedagogiczny

|

2020

|

issue 1

9-32

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja myśli pedagogicznej i politycznej trzech przedstawicieli polskiej radykalnej inteligencji rozpoczynających swoją działalność na przełomie XIX i XX wieku. Ich poglądy są konfrontowane z założeniami teorii krytycznej, w szczególności pedagogiki krytycznej i koncepcji transformatywnego intelektualisty stworzonej przez Henry’ego Giroux. W artykule dokonano analizy wybranych tekstów Edwarda Abramowskiego, Jana Władysława Dawida oraz Heleny Radlińskiej, skupiając się na ich ocenie ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej (w tym edukacji), wizji przyszłości i sposobie przekształcenia rzeczywistości. Szczególną uwagę poświęcono roli nauczyciela w twórczości wymienionych postaci. Powyższe działania pozwoliły na wskazanie punktów stycznych w myśli politycznej i pedagogicznej Abramowskiego, Dawida i Radlińskiej oraz wskazanie na ich przynajmniej częściowe podobieństwo z teorią krytyczną.

EN

The aim of the article is reconstruction the pedagogical and political thought of three representatives of the Polish radical intellectualist starting their activities at the turn of the XIX and XX century. Their views are confronted with the assumptions of critical theory, in particular critical pedagogy and the concept of transformative intellectual created by Henry Giroux. The article analyzes selected texts of Edward Abramowski, Jan Władysław Dawid and Helena Radlińska focusing on their assessment of the then socio-political situation (including education), the vision of the future and the way of transforming reality. Particular attention was paid to the role of the teacher in the articles of the above-mentioned characters. The actions allowed for the identification of contact points in the political and pedagogical thought of Abramowski, Dawid and Radlińska, as well as their at least partial similarity with critical theory.

2

Łukasz Kurdybacha na łamach „Kwartalnika Pedagogicznego”

72%

Szybiak I.

Kwartalnik Pedagogiczny

|

2014

|

issue 3(233)

115-132

EN

Professor Dr. Łukasz Kurdybacha (1907–1972) began his cooperation with “The Pedagogical Quarterly” in 1960. His first article was entitled: “Educational trends in the time of Jan Władysław Dawid” (1859–1914). The author showed the pedagogical views of Dawid in the context of the Polish educational movements and the achievements of Western European countries – with the exception of Germany – and the United States. In “The Pedagogical Quarterly” of 1964, Prof. Kurdybacha posted a comprehensive report on the work of the historians of education at the Faculty of Education, entitled “Chair of History of Education and Education 1953–1963”, summarizing the ten-year activity of his Chair and Team. The third article “Vital issues of the International Year of Education” was published in 1971. The author presents three issues: the problems of education in third world countries, issues of lifelong education, based primarily on the French literature, and the third part – a specific report on the achievements of Polish education, specially that addressed to the adults. Two articles devoted to school, Soviet youth and their teachers that were a kind of tribute to the then regime are not included in the discussion.

3

Czego nie widać w lustrze, czyli o przekraczaniu ciemności w „Katarynce” Bolesława Prusa

72%

Wietecha A.

Pamiętnik Literacki

|

2016

|

vol. 107

|

issue 3

119-137

PL

Artykuł stanowi interpretację utworu Bolesława Prusa „Katarynka”. Nowela ta jest tu oglądana przez pryzmat ludzkiego doświadczenia sensualnego: wzroku, jego braku, słuchu, ale przede wszystkim – dotyku. Bohaterem zniewolonym przez zmysł wzroku okazuje się pan Tomasz, którego postrzeganie świata jest, paradoksalnie, wskutek wzrokocentryzmu uboższe. Dzieje się tak jednak tylko do momentu ujrzenia przez niego niewidomej dziewczynki – drugiej głównej postaci noweli. Dziewczynkę zaś możemy obserwować w trakcie procesu utraty wzroku i adaptacji do nowej, bolesnej sytuacji. Uświadamia ona sobie, że nie jest już wzrokocentrycznym podmiotem poznającym rzeczywistość, do czego była tak bardzo przywiązana. Umieszczone w tytule artykułu lustro pełni funkcję motywu przewodniego, dzięki któremu można obserwować przemiany podmiotu percypującego rzeczywistość w Prusowskim utworze. Istotną rolę w interpretacji Katarynki odgrywa też zagadnienie spacjalności – zmiana w odczuwaniu przestrzeni po utracie wzroku. Rozważania podsumowuje, uprawniony interpretacją tekstu, wniosek o wielkiej empatii i wiedzy psychologicznej pisarza. W swym artykule autorka odnosi się m.in. do myśli Williama Jamesa, Jean-François Lyotarda, Eugène’a Minkowskiego, Juliana Ochorowicza, Jana Władysława Dawida oraz samego Bolesława Prusa z „Wędrówki po ziemi i niebie”.

EN

The article is an interpretation of Bolesław Prus’ “Katarynka (Barrel Organ).” The novella is viewed here through the prism of human sensual experience: sight, its absence, hearing, and above all – touch. Constrained by sight is Mr Tomasz, whose perception of the world is paradoxically scanty due to his sight-centrism. It is, however, the case only to the moment he discerns the novella’s second protagonist, the blind girl. The girl can be observed in the process of losing her sight and her adaptation to the new, painful situation. She realises that she is no longer a sight-centered subject experiencing the reality to which she was so much attached. The mirror placed in the title of the article plays the function of a leading motif due to which we may observe the changes of the subject perceiving the reality in Prus’ novella. To add, an important role in the novella’s interpretation is played by the problem of spatiality – the change in perceiving space after the loss of sight. In sum, the considerations, licensed by the text’s interpretation, lead to the conclusion about the writer’s great empathy and psychological knowledge. In the article the author refers to the thoughts by, inter alia, William James, Jean-François Lyotard, Eugène Minkowski, Julian Ochorowicz, Jan Władysław Dawid and Bolesław Prus himself from his “Wędrówka po ziemi i niebie (Travel on Earth and in Heaven).”

Refine search results

1 Kwartalnik Pedagogiczny

1 Pamiętnik Literacki

1 Przegląd Pedagogiczny

1 Bień D.

1 Szybiak I.

1 Wietecha A.

1 2020

1 2016

1 2014

Transformatywny intelektualista w polskiej tradycji pedagogicznej i politycznej przełomu XIX i XX wieku

Łukasz Kurdybacha na łamach „Kwartalnika Pedagogicznego”

Czego nie widać w lustrze, czyli o przekraczaniu ciemności w „Katarynce” Bolesława Prusa