Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Janusz Radziwiłł
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Janusz Radziwiłł, czyli o odpowiedzialności polityka

100%
Wisner H.
Krakowskie Pismo Kresowe
|
2011
|
vol. 3
59-78
LT
1654 m. Maskva nutraukė taikos sutartį su Respublika ir pradėjo karą. Kitais metais tai padarė Švedija. Lietuvos Didžioji Kunigaikštystė, netekusi Lenkijos, su kuria nuo 1569 m. sudarė Abiejų Tautų Respubliką, paramos, buvo nepajėgi stoti prieš susijungusius Maskvą ir kazokus. Maža to, jų veiksmus lydėjo gyventojų naikinimas ir išvežimas į Maskvos valstybės gilumą. Idėjos sumanytoju galėjo būti Vilniaus vyskupas Jurgis Tiškevičius, tačiau pagrindinį vaidmenį derybose vaidino Vilniaus vaivada ir Lietuvos didysis etmonas Jonušas Radvila (1612-1655). Pasekmė buvo ta, kad Lenkijoje jis laikomas išdaviku. Lietuvoje jis buvo paskelbtas didvyriu, kuris nutraukė kritikuojamą ryšį su Lenkija. Autoriaus manymu, kunigaikštis rinkosi ne tarp Lenkijos ir Švedijos, bet tarp Švedijos ir sunaikinimo. O klausimas, kurį reikėtų kelti, nėra tai, ar kunigaikščio elgesys reiškė išdavystę (beje, reikėtų patikslinti, kieno: Respublikos ir Lenkijos Karūnos, ar taip pat ir Lietuvos), bet, kaip šioje situacijoje turi elgtis žmogus, kuris jaučia atsakomybę už savo kraštą.
EN
In 1654, Moscow broke the peace treaty with the Kingdom of Poland and started military operations. Sweden followed suit in 1655. The Grand Duchy of Lithuania (which had been part of the Polish-Lithuanian Commonwealth since 1569), deprived of Polish aid, was unable to resist the combined forces of Moscow and the Cossacks. What’s more, the military operations were accompanied with the extermination and abduction of the population into the Muscovite state. In this situation, Lithuania decided to choose the lesser of two evils and subject itself to Sweden. The idea originated from the bishop of Vilnius, Jerzy Tyszkiewicz, but the major role in the negotiations was played by Janusz Radziwiłł (1612-1655), voivode of Vilnius and the Grand Hetman of Lithuania. As a result, he is considered a traitor in Poland. In Lithuania, he was proclaimed a hero who severed the much-criticized relationship with Poland. According to the author, the Prince did not make a choice between Poland and Sweden, but between Sweden and complete annihilation. The question to be asked is not whether the Prince’s decision was an act of betrayal (this also needs to be further specified: who did he betray? Poland? The Crown? Or also Lithuania?). One needs to ask: how should a person who feels responsible for their country have behaved when faced with such insurmountable odds?
2
Publication available in full text mode
Content available

Dwa listy Jerzego Grabowskiego z 1652 r. Do Jana Sobiepana Zamoyskiego z relacją o zerwaniu sejmu przez posła upickiego

71%
Górny R.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2018
|
vol. 25
247-254
3
Publication available in full text mode
Content available

Dwa listy Jerzego Grabowskiego z 1652 r. Do Jana Sobiepana Zamoyskiego z relacją o zerwaniu sejmu przez posła upickiego

71%
Górny R.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2018
|
issue 25
247-254
4
Publication available in full text mode
Content available

Koszty wystawienia regimentu piechoty cudzoziemskiej w Wielkim Księstwie Litewskim w pierwszej połowie XVII wieku

71%
Gawron P.
Rocznik Lituanistyczny
|
2019
|
vol. 5
PL
Artykuł porusza zagadnienie kosztów wystawienia przez hetmana polnego litewskiego Krzysztofa Radziwiłła oraz podkomorzego litewskiego Janusza Radziwiłła regimentu piechoty cudzoziemskiej dla potrzeb wojny smoleńskiej. Autor zajął się kwestią kosztów tego przedsięwzięcia oraz przyczyn, dla których Radziwiłłowie podjęli się tego zadania.
EN
The article brings up the issue of the costs of setting up the foreign infantry regiment for the 1632–1634 Smolensk War by Lithuanian Field Hetman Krzysztof Radziwiłł and Lithuanian Chamberlain Janusz Radziwiłł. The author decided to analyse problems of the costs of this undertaking and the reasons why Radziwiłłs undertook the task.
5
Publication available in full text mode
Content available

Misja Janusza Radziwiłła w Londynie (1633)

71%
Kalinowska A.
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
|
2023
|
vol. 66
175-195
EN
In February 1633, the twenty-one-year-old Janusz Radziwiłł, son of Krzysztof Radziwiłł, arrived in London as an ambassador of the newly-elected Polish King Władysław IV. The specifics of the mission and the young magnate’s stay in England have not hitherto been well researched. Still, thanks to the analysis of new Polish and English primary sources it is now possible to reconstruct them in detail. This material clearly indicates that the young Radziwiłł’s stay in London was not of only strictly ceremonial nature, but it should be interpreted as a manifestation of the new Polish ruler’s active approach to foreign policy, as well as of the importance of the Radziwiłł family in the international arena.
PL
W lutym 1633 r. dwudziestojednoletni Janusz Radziwiłł, syn księcia Krzysztofa Radziwiłła, przybył do Londynu z misją dyplomatyczną zleconą mu przez nowego polskiego władcę Władysława IV. Jej przebieg oraz pozostałe szczegóły pobytu młodego magnata w Anglii nie były dotychczas zbyt dobrze znane. Dzięki analizie nowych polskich i angielskich źródeł jest jednak możliwe ich szczegółowe odtworzenie, a zebrany materiał jednoznacznie wskazuje, że pobyt młodego Radziwiłła w Londynie miał nie tylko stricte ceremonialny charakter i powinien być interpretowany jako jeden z przejawów aktywizacji polityki zagranicznej przez nowego monarchę oraz znaczenia rodu Radziwiłłów na arenie międzynarodowej.
6
Publication available in full text mode
Content available

Anton Żdanowicz płk kozacki w świetle diariusza i korespondencji hetmana litewskiego Janusza Radziwiłła

70%
Nagielski M.
Studia Polsko-Ukraińskie
|
2022
|
vol. 9
17-38
EN
In the article, the author would like to show the achievements by the Cossack colonel Anton Zhdanovych. He belonged to the Cossack Starshyna (military and administrative governing authority) of the period of Bohdan Khmelnytky’s rise to power and was his trusted commander as well as a diplomat, sent in envoys, among others to Turkey and Moscow. Before that, Zhdanovych had served in the Chyhyryn regiment, so he was well known to Khmelnytsky, who trusted him a lot. The source of the research is the diary and correspondence of the Lithuanian Hetman Janusz Radziwiłł. After Bohdan Khmelnytky’s death, Zhdanovych supported the new hetman Ivan Vyhovski in his anti-Moscow activities, participating in the Battle of Konotop against the forces of Aleksey Trubetskoy. With the fall of the founder of the Treaty of Hadiach, Anton Zhdanovych and other supporters of Ivan Vyhovski were removed from power, forbidden to sit on the council and deprived of the right to receive the office. Hence, he disappears from the group of the Cossack Starshyna in a period of the Ruin.
7
Publication available in full text mode
Content available

Uwagi o diariuszu kancelaryjnym Janusza Radziwiłła

57%
Łopatecki K.
Kwartalnik Historyczny
|
2022
|
vol. 129
|
issue 3
719-744
EN
The article evaluates a two-volume source edition of Janusz Radziwiłł’s military correspondence. The type of documentation called ‘chancellery diary’ has been characterised in more detail, presenting the research possibilities resulting from it. The hetman, personally involved in warfare, ran a chancellery in a way developed by travelling magnates. For this purpose, a diary was kept with all incoming and outgoing letters written down. It was shown that a similar method was used for the documentation created in the milieu of his father Krzysztof and his fraternal first cousin Bogusław. Arguments are presented for the ongoing writing up of the records and the technical and organisational activities related to running a chancellery in this way.
PL
Celem artykułu jest ocena dwutomowej edycji źródłowej dotyczącej korespondencji wojskowej Janusza Radziwiłła. Szerzej scharakteryzowano typ dokumentacji nazwany „diariuszem kancelaryjnym”, ukazując wynikające z niego możliwości badawcze. Zaakcentowano, że hetman osobiście zaangażowany w działania wojenne zastosował wypracowany przez podróżujących magnatów sposób prowadzenia kancelarii. W tym celu spisywano diariusz, do którego dopisywano wszystkie listy wychodzące i przychodzące. Ukazano, że analogiczną formę ma dokumentacja powstała w otoczeniu jego ojca Krzysztof oraz brata stryjecznego Bogusława. Przedstawiono argumenty mówiące o bieżącym sporządzaniu diariusza i techniczno-organizacyjnych działaniach związanych z prowadzeniem tak działającej kancelarii.
8
Publication available in full text mode
Content available

Dwa niepublikowane szkice obozów wojska litewskiego podczas kampanii przeciw powstaniu Chmielnickiego

57%
Spodaryk A.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2018
|
vol. XIX (LXX)
|
issue 3-4 (265-266)
225-240
EN
The paper discusses two unpublished drawings presenting the camps of the Lithuanian army during the Khmelnytsky Uprising. They come from the collection of notes and drawings preserved in the National Historical Archives of Belarus in Minsk. This collection, undoubtedly connected with the Radziwiłł family of Birże, has been published several times in Belorussian and in Russian until now, but has not been studied thoroughly enough yet. Previous researchers of the Minsk collection of drawings did not notice i.a. the plans of the military camps, discussed in the article.
RU
В статье рассматриваются два неопубликованных рисунка, на которых представлены лагеря литовской армии во время восстания Хмельницкого. Рисунки взяты из архива заметок и рисунков, хранящихся в Национальном историческом архиве Беларуси в Минске. Эти материалы, несомненно связанные с биржанскими Радзивиллами, публиковались до этого времени несколько раз по-белорусски и по-русски, однако им не были посвящены достаточно подробные исследования. До сей поры исследователи минского собрания рисунков не обратили внимания, в частности, на обговариваемые в статье планы военных лагерей.
PL
Artykuł omawia dwa niepublikowane rysunki przedstawiające obozy wojska litewskiego w czasie powstania Chmielnickiego. Rysunki pochodzą ze zbioru notatek i rysunków przechowywanych w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku. Zespół ten, niewątpliwie związany z Radziwiłłami birżańskimi, publikowano do tej pory kilka razy po białorusku i rosyjsku, jednakże nie poświęcono mu nigdy dostatecznie szczegółowego studium. Dotychczasowi badacze mińskiego zbioru rysunków nie zwrócili uwagi m.in. na omawiane w artykule plany obozów wojskowych.
9
Publication available in full text mode
Content available

List Stanisława Stadnickiego do księcia Janusza Radziwiłła z 1609 roku

57%
Próba M.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2022
|
vol. 29
|
issue 29
123-132
EN
A letter from 1609 by Stanisław Stadnicki, known as "The Devil" and addressed to Janusz Radziwiłł, the deputy cup-bearer of Lithuania, found in the files of the Radziwiłł Warsaw Archives (held at the Central Archives of Historical Records in Warsaw) has so far been quoted only in small fragments by Janusz Byliński. Now the letter has been published in full. It contains information on the internal affairs of the Commonwealth, including the Sandomierz rebellion, Stadnicki's conflict with the starost of Leżajsk, Łukasz Opaliński, and the wife of Voivode of Volhynia, Anna Kostka Ostrogska. It also contains news of fighting in Russia and reports of King Sigismund III Vasa's commencement of hostilities against Moscow.
PL
Odnaleziony w aktach Archiwum Warszawskiego Radziwiłłów (przechowywane w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie) list z 1609 r. Stanisława Stadnickiego zwanego „Diabłem” adresowany do podczaszego litewskiego Janusza Radziwiłła był dotąd cytowany tylko w niewielkich fragmentach przez Janusza Bylińskiego. Teraz list został opublikowany w całości. Zawiera on informacje o sprawach wewnętrznych Rzeczypospolitej, w tym o rokoszu sandomierskim, konflikcie Stadnickiego ze starostą leżajskim Łukaszem Opalińskim i wojewodziną wołyńską Anną z Kostków Ostrogską. Ponadto zawiera wieści o walkach w Rosji i doniesienia o rozpoczęciu przez króla Zygmunta III Wazę działań wojennych przeciwko Moskwie.
10
Publication available in full text mode
Content available

Historiografia litewska o układzie kiejdańskim (1655 r.)

41%
Sliesoriūnas G.
Studia Podlaskie
|
2020
|
vol. 28
55-76
EN
The article aims to explore the changing perceptions of the Agreement of Kėdainiai within the Lithuanian historiography. The agreement, signed on 20 October 1655 between the Grand Duchy of Lithuania and the Swedish Empire, severed Lithuania’s union with the Kingdom of Poland. The article also discusses the first examples of Lithuanian historiographers shining a more favorable light on the actions taken by the proposers of the agreement, long before historiography became an established discipline in the Lithuanian language.
PL
W artykule podjęto próbę prześledzenia, jak kształtowały się i zmieniały w litewskiej historiografii oceny układu kiejdańskiego, zawartego 20 października 1655 r. między Wielkim Księstwem Litewskim i Szwecją, zrywającego dotychczasowe więzi unijne, łączące Litwę z Koroną Polską. W tekście zwrócono też uwagę na pierwsze oznaki kształtowania się łagodniejszych ocen działalności inicjatorów zawarcia tego układu ze strony Litwy, które można zaobserwować już na długo przed powstaniem historiografii tworzonej w języku litewskim.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.