Search results

1

Karl Jaspers – Biographie und Idee im Schatten des Nazismus

100%

Citkowska-Kimla A.

Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2010

|

issue 2(14)

539-548

EN

When considering the life cycle of Karl Jasper can be a deceptive impression (which he spread himself incidentally) the simplicity of its biography. The destiny of authors of the monumental philosophy determines the rhythm of his academic career could almost seem banal. He himself described his life as "ordinary and withdrawn, total no interesting events”.

2

Filozof i obywatel wobec społeczeństwa masowego: K. Jaspers i E. Voegelin

80%

Piekarski R.

Pieniądze i Więź

|

2012

|

vol. 15

|

issue 1(54)

21-36

EN

The article is a comparison of Jaspers’ diagnosis of the age with Voegelin’s analyzes. More specifically, the Author deals with the issue of leadership in mass societies and the problem of intellectual and spiritual premises of National Socialism, issues which occupied much attention of both philosophers. Comparison of these thinkers is even more reasonable as in metaphysics, philosophy of religion or their philosophical anthropology; there are a number of similarities among them. Moreover, in the centre of the text a question of intellectual and mental premises of the policy of mass society was placed. In the opinion of the Author, the convergence of civilization and political thought of Karl Jaspers and Eric Voegelin, by all means deserves our attention right now. Their spiritual, intellectual and moral recognitions are interestingly complementary and intertwined. Reading them in our day, we can understand the sense of classical political philosophy, which probably never lost contact with the civil point of view on world politics, a little better.

3

Sytuacja kobiet w ciąży wysokiego ryzyka jako przykład sytuacji granicznej – inspiracje Jaspersowskie

71%

Rychter K.

Edukacja Filozoficzna

|

2019

|

issue 67

181-206

PL

Niniejszy artykuł ma na celu pokazanie, że użytecznym może być wykorzystanie kategorii „sytuacji granicznej”, tak jak ją rozumiał Karl Jaspers, i tak jak jest ona charakteryzowana w ramach psychologii prenatalnej oraz socjologii i pedagogiki, do opisu sytuacji kobiet w ciąży wysokiego ryzyka – z diagnozą wady rozwojowej/choroby płodu, w tym wad, które: (a) nie występowały wcześniej w rodzinach (tych kobiet) oraz, (b) których pełna etiologia nie jest znana. W artykule wykorzystałam materiały pochodzące z rozmów, jakie przeprowadziłam z kobietami w ciąży wysokiego ryzyka, a także materiały z filmu Moje dziecko jest aniołem i książki Dar czasu. O kontynuowaniu ciąży z nieuleczalnie chorym dzieckiem.

EN

This paper aims to presenting that to use the category of ‘border situation’ from the perspective of Karl Jaspers’ philosophy and from the perspective of psychology of reproduction and sociology and pedagogics may be legitimate to characterize the situation of women with high-risk pregnancies – with diagnosis of fetal malformations which: (a) did not occur in their families earlier, and (b) a full etiology of malformations is unknown. In the text I used materials from conversations which I conducted with women with high-risk pregnancies and materials from the film My child is an angel and from the book A gift of Time. Continuing Your Pregnancy When Baby’s Life Is Expected to Be Brief.

4

Związek filozofii Karla Jaspersa z klasyczną antropologią filozoficzną XX wieku

57%

Urbanek M.

Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

|

2015

|

vol. 32

93-112

EN

The main objective of this paper is to reconstruct Jaspers’ views on philosophical anthropology of the early twentieth century. The text can be divided into three parts. First part tries to reconstruct direct and indirect references which Jaspers makes toward: a) term “anthropology”, b) the representatives of philosophical anthropology. Second part shows Jaspers’ attitude toward Scheler’s anthropology. Third and final part raises a question: Why do we often regard Jaspers’ philosophy as anthropology, can he be considered as philosophical anthropologist? We will show that the main point of his critic is that anthropology sets biological point of view as a starting point for its inquiry on human being. Therefore, human being can not be seen adequately from anthropological perspective. Its specificity is reduced by anthropologists to the specific characteristics of species, a collection of biological, psychological and social conditions that describe the phenomenon of man but do not reach the depths of the human being.

5

O związku wolności i języka w pojmowaniu filozofii u Karla Jaspersa

57%

Maciej M.

Diametros

|

2015

|

issue Diametros 46

134-150

EN

The main objective of this text is to show that for Karl Jaspers all authentic philosophy is an attempt to express subjectivity in terms of the intersubjective categories of intellect. Subjectivity is understood as a plane of individual experience which ultimately comes down to the consciousness of freedom. Intersubjectivity on the other hand is perceived as a plane of expression of this experience, which can boil down to language. For it is only through the mediation of language that one can illuminate its own being – its connection to the world and transcendence. Thus, the rational expression of experience is the essential condition for self-comprehension of any subjectivity. Ultimately, however, any attempt of rational inquiry reveals itself as insufficient. The human being, in his or her, pursuit of self-comprehension has to reach the boundary of language-based expression and therefore the boundary of all reasoning, where rational knowledge must give way to direct but inexpressible experiencing of what is the absolute source of all being. Thus, in the end, silence is the only true expression of transcendence.

XX

Głównym celem tekstu jest wykazanie, iż dla Karla Jaspersa wszelka autentyczna filozofia stanowi próbę wyrażenia subiektywności jednostki w intersubiektywnych kategoriach przedmiotowego intelektu. Płaszczyzna subiektywności rozumiana jest jako sfera doświadczenia jednostki, która ostatecznie zostaje sprowadzona do jednostkowej świadomości wolności. Z kolei płaszczyzna intersubiektywna stanowi sferę wyrazu doświadczenia, którą autor tekstu, za Jaspersem, utożsamia z wyrazem językowym. Dopiero bowiem poprzez zapośredniczenie w języku jednostka może rozjaśnić swój własny byt – jego związki ze światem oraz transcendencją. Racjonalny wyraz doświadczenia stanowi zatem warunek samorozumienia subiektywności. Ostatecznie jednak wszelka próba racjonalnego rozjaśniania subiektywności okazuje się niewystarczająca. Dążąc do zrozumienia samej siebie jednostka dociera bowiem do granicy językowego wyrazu, poza którą wszelki obiektywizujący ruch poznawczy musi ustąpić miejsca bezpośredniemu i niewyrażalnemu doświadczeniu tego, co absolutnie źródłowe. Jedynym możliwym wyrazem absolutnej pełni bytu (transcendencją) okazuje się milczenie.

6

Kim jestem Bohumila Hrabala, czyli pytanie o tożsamość w samym sercu Europy

57%

Brodacka M.

Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość

|

2020

|

issue 2

1-18

EN

The article Bohumil Hrabal’s “Who I Am,” or the Question of Identity in the Very Heart of Europe, is an attempt to place Hrabal’s work in the autobiographical current of his prose. At the same time, it is a deconstruction of the writer’s biographical legend by renaming and defining the linguistic procedures and metaphors used by the writer. The main subject matter of the article revolves around the problem of melancholy, the causes of which lie in the writer’s experiences and personality, as well as in the external socio-political context characteristic of Central Europe in the second half of the twentieth century. The entire discussion is illuminated by the philosophy of Karl Jaspers.

PL

Artykuł jest próbą wpisania utworu Hrabala w autobiograficzny nurt jego prozy. Jest to jednocześnie dekonstrukcja legendy biograficznej pisarza poprzez ponowne nazwanie i zdefiniowanie zabiegów językowych oraz metafor przez niego stosowanych. Główna problematyka artykułu oscyluje wokół zagadnień melancholii, której przyczyny leżą zarówno w doświadczeniach i osobowości Hrabala, jak i w zewnętrznym kontekście społeczno‑politycznym charakterystycznym dla Europy Środkowej drugiej połowy XX wieku. Całość rozważań oświetla filozofia szyfrów transcendencji Karla Jaspersa.

7

Wiara praktyczna i jej funkcje. Szkic filozoficzny

57%

Niemczuk A.

Tarnowskie Studia Teologiczne

|

2021

|

vol. 40

|

issue 1

91-114

EN

This article contains a sketch of the concept of practical faith and a presentation of two important functions that this concept can perform in practical philosophy. The idea of practical faith is a synthesis based on the interpretation of three concepts of faith: moral faith from Kant’s philosophy, religious faith, on which the so-called „third stage” of life in Kierkegaard’s thought is based, and philosophical faith presented in Jaspers’ philosophy. The author presents these functions of practical faith, due to which it transcends the sphere of descriptive knowledge. For practical philosophy these functions are of major importance because they are the source of subject acceptance of the first principles of this philosophy, i.e. the thesis of human freedom and the thesis of the existence of the sphere of value (different than the sphere of facts and objects). If a philosophy of value were logically based on practical faith, it would be free from the charge of the naturalistic error in axiology.

PL

Artykuł zawiera szkic koncepcji wiary praktycznej i prezentację dwóch ważnych funkcji, jakie koncepcja ta może pełnić w filozofii praktycznej. Idea wiary praktycznej jest syntezą opartą na interpretacji trzech koncepcji wiary: wiary moralnej z filozofii Kanta, wiary religijnej, na której oparte jest tzw. „trzecie stadium” życia w myśli Kierkegaarda oraz wiary filozoficznej przedstawionej w filozofii Jaspersa. Autor eksponuje te funkcje wiary praktycznej, dzięki którym transcenduje ona sferę wiedzy deskryptywnej. Dla filozofii praktycznej funkcje te mają ważne znaczenie, gdyż są podmiotowym źródłem akceptacji pierwszych zasad tej filozofii, czyli twierdzenia o wolności człowieka oraz twierdzenia o istnieniu sfery wartości (innej niż sfera faktów i bytów). Jeśli filozofia wartości byłaby logicznie oparta na wierze praktycznej, to byłaby wolna od zarzutu błędu naturalistycznego w aksjologii.

8

Koncepcja egzystencji Karla Jaspersa jako przyczynek do refleksji nad codziennością wychowania

41%

Sztobryn-Bochomulska J., Łódzki U., Justyna Sztobryn-Bochomulska – magister a. w. Z. P. F. n. W. N. o. W. U. Ł. Z. n. p. o., Justyna Sztobryn-Bochomulska – MA a. a. t. D. o. P. P. a. t. F. o. E. S. o. t. U. o. Ł. R. i. g. p.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2016

|

vol. 2

|

issue 1

PL

W artykule przedstawiono swoiście definiowane pojęcie egzystencji w filozofii Jaspersa. W jego wykładni owa egzystencja, która pozwala człowiekowi na wybicie się ponad miałkość życia empirycznego – niepełnego, stała się myślą do rozważań nad codziennością wychowania. Według Jaspersa w życiu człowieka istotną rolę odgrywają sytuacje graniczne, które zmuszają go do podejmowania wysiłku przeobrażania siebie. Człowiek jako istota wolna może podjąć ów wysiłek, czyli wejść w sytuację graniczną i w egzystencję, a tym samym transcendować ku Bytowi lub też pozostać poza egzystencją. Kreacja samego siebie, jaką można obserwować u człowieka zobrazowanego w filozofii Jaspersa, jest analogiczna do procesu wychowania i samowychowania, tak jak ma to miejsce w Kantowskiej i neokantowskiej filozofii wychowania, kiedy człowiek podąża od anomii, przez heteronomię ku autonomii moralnej.

EN

The article presents a specifically defined concept of existence in the philosophy of Jaspers. In his interpretation, existence which allows man to rise above the shallowness of empirical (and therefore incomplete) life has sparked the afterthought on the everyday reality of education. According to Jaspers, boundary situations play an important role in human life, since they force man to make an effort aimed at transforming himself. Man, as a free creature, can make this effort and enter a boundary situation and existence, thus transcending towards Being, or he may stay out of existence. Creation of the self, which can be observed in a human being portrayed by Jaspers’ philosophy, is analogous to the process of education and self-education, as in the case of Kantian and neo-Kantian philosophy of education, when a man goes from anomie, through heteronomy, to moral autonomy.

9

Wyjazd żołnierzy na zagraniczne misje wojskowe jako impuls do pojawienia się sytuacji granicznej u ich partnerek – inspiracje jaspersowskie

41%

Rychter K.

Edukacja Filozoficzna

|

2022

|

issue 73

163-187

PL

W ramach artykułu opisuję sytuację kobiet związanych z mężczyznami wyjeżdżającymi na zagraniczne misje wojskowe, wykorzystując kategorię sytuacji granicznej. Specyfikę tych okoliczności ujmuję w świetle filozoficznych rozważań oraz psychologicznych i socjologicznych badań nad zjawiskiem potencjału tych sytuacji. W tekście opieram się między innymi na inspiracjach płynących z książki Sylwii Winnik "Tylko przeżyć". Prawdziwe historie rodzin polskich żołnierzy, analizy blogów i forów internetowych oraz z rozmów z partnerkami żołnierzy zawodowych. Pochylam się nad dwoma sytuacjami wskazanymi przez Karla Jaspersa – nad śmiercią i walką. Dostrzegam wagę strachu o życie najbliższej osoby i potencjału tego odczucia.

EN

In the article I describe the specific situation of women related to men sent on military missions. I use the category of a “border situation” from the perspective of Karl Jaspers’s philosophy and from the perspective of psychological and sociological research on the phenomenon of the potential of these situations. I draw on the book Just to Survive: True Stories of Polish Soldiers’ Families (S. Winnik), and materials from conversations which I conducted with the wives/partners of soldiers participating in overseas military missions and from the analysis of blogs and internet forums for such women. I focus on two situations indicated by Jaspers – death and struggle. I acknowledge the importance of fear for the life of a loved one and the potential of this feeling.

Refine search results

2 Edukacja Filozoficzna

1 Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

1 Diametros

1 Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

1 Pieniądze i Więź

1 Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

1 Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość

1 Tarnowskie Studia Teologiczne

2 Rychter K.

1 Brodacka M.

1 Citkowska-Kimla A.

1 Justyna Sztobryn-Bochomulska – MA a. a. t. D. o. P. P. a. t. F. o. E. S. o. t. U. o. Ł. R. i. g. p.

1 Justyna Sztobryn-Bochomulska – magister a. w. Z. P. F. n. W. N. o. W. U. Ł. Z. n. p. o.

1 Maciej M.

1 Niemczuk A.

1 Piekarski R.

1 Sztobryn-Bochomulska J.

1 Urbanek M.

1 Łódzki U.

1 2022

1 2021

1 2020

1 2019

1 2016

2 2015

1 2012

1 2010