Search results

1

Kontynuacja sporu o metodę w filozofii realistycznej i realizmie krytycznym

100%

Zarzecki M.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

issue 10

89-99

PL

Filozofia realistyczna kwestionując idealizm, racjonalizm, konstruktywizm lub solipsystyczny realizm, czyni fundamentalną kwestią autonomię świata względem jego społecznych konstruktów. Tym samym Margaret Archer interpretuje weberowską koncepcję wpływu historycznych systemów religijnych na ukonstytuowanie kapitalizmu jako przykład cyklu morfogenetycznego, konsekwentnie rugując indywidualizm metodologiczny i metodologiczny kolektywizm z nauk społecznych, i jednoznacznie odrzucając wtręty konstruktywistyczne Webera. Metateoria Margaret Archer wpisuje w istocie klasyczny spór wokół metod poznania w naukach społecznych (Methodenstreit) i w znacznym stopniu jest współczesną wariacją a właściwie rozwinięciem zasadniczego konfliktu w pojmowaniu relacyjności nauk społecznych (szerzej humanistycznych "nauk o duchu" - Geistwissenschaften) do nauk przyrodniczych (Naturwissenschaften). Nawiazując do dylematów swoich poprzedników, Margaret Archer uznaje elementy ich teorii prowadzące do ukonstytuowania opinii o nieredukowalności poznawanego świata, ale akceptuje neokantowską, fenomenologiczną, hermeneutyczną, etnometodologiczną i interpretatywną wątpliwość w zakresie obiektywności instrumentarium poznawczego umożliwiającego "uchwycenie" aspektów rzeczywistości. W podejściu morfogenetycznym Margaret Archer ujawnia się z kolei popperyzm podkreślający analityczną funkcję poziomu kulturowego w poznaniu przyczynowym. Archer przekształca koncepcję Poppera w duchu marksistowskiego funkcjonalizmu Dawida Lockwooda dążącego do integracji systemów społecznych z ideą konfliktu społecznego.

2

Sdílená intencionalita mezi filosofií a vědou

89%

Kocourek D.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2020

|

vol. 68

|

issue 2

243-258

EN

A key process of adaptation that distinguished humans from their animal relatives was, according to Michael Tomasello, the development of so-called shared intentionality. Tomasello borrowed this term from the philosophical tradition, above all from the work of John Searle. Philosophy, however, examines shared intentionality in a substantially different context than Tomasello, which raises the question: In his understanding of shared intentionality, does Tomasello in truth consistently set out from the pertinent philosophical tradition? In the text I will try to analyze the concept of shared intentionality in both Tomasello and contemporary philosophers (especially Searle) – and then consider to what extent they agree. Contrarily, I will also try to define in what ways they differ from each other.

CS

Klíčovým adaptačním procesem, který podle Michaella Tomasella odlišil člověka od jeho zvířecích příbuzných, byl rozvoj tzv. sdílené intencionality. Tento pojem si Tomasello vypůjčil z filosofické tradice, především z díla Johna Searla. Filosofie ovšem sdílenou intencionalitu zkoumá v podstatně jiném kontextu než Tomasello, pročež se nabízí otázka: Vychází Tomasello ve svém chápání sdílené intencionality skutečně konzistentně z relevantní filosofické tradice? V textu se pokusím analyzovat pojetí sdílené intencionality jak u Tomasella, tak u současných filosofů (především u Johna Searla) – a následně pak posoudit, do jaké míry se shodují. Pokusím se také definovat, v čem se tato pojetí naopak rozcházejí.

DE

Ein Schlüsselprozess der Anpassung, der laut Michael Tomasello den Menschen von seinen tierischen Verwandten unterschied, war die Entwicklung der sog. geteilten Intentionalität. Diesen Begriff entlieh Tomasello von der philosophischen Tradition, insbesondere aus dem Werk John Searls. In der Philosophie wird die geteilte Intentionalität jedoch in einem wesentlich anderen Kontext untersucht als bei Tomasello, weshalb sich die Frage anbietet: Geht Tomasello in seinem Verständnis der geteilten Intentionalität tatsächlich konsistent von der relevanten philosophischen Tradition aus? Im vorliegenden Text versuche ich, die Auffassung der geteilten Intentionalität sowohl bei Tomasello, als auch bei den heutigen Philosophen (insbesondere bei John Searl) zu analysieren – und anschließend zu beurteilen, inwieweit diese Auffassungen übereinstimmen. Gleichfalls versuche ich zu definieren, in welchen Punkten diese Auffassungen auseinandergehen.

3

Co mówi autyzm? Spojrzenie filozofii języka w oparciu o myśl Ludwiga Wittgensteina i Johna Searle’a

71%

Karaś M.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2014

|

issue 4

54-61

PL

Celem tego artykułu jest odniesienie niektórych koncepcji z filozofii języka do kwestii autyzmu. Przykłady osób z różnymi niepełnosprawnościami pokazują, że język nie jest tym samym dla każdego. Osoby z autyzmem są jednym z takich przykładów, który może nam ukazać różnice w postrzeganiu i używaniu języka przez jednostki, co może dać szerszą perspektywę w spojrzeniu na sam język. Artykuł ten jest głównie oparty na dwóch eksperymentach myślowych zaprezentowanych przez Ludwiga Wittgensteina: „żuk w pudełku" oraz Johna Searle'a: „chiński pokój", których zestawienie pokaże, że możemy rozumieć zarówno autyzm, jak i język w odmienny niż dotychczas sposób.

EN

The aim of this paper is to refer some ideas of philosophy of language to autism. People with autism are one of such examples that can show us differences in perceiving and using language by individuals which can give us a broader per- spective on language itself. This paper is mainly based on two mental experiments brought by Ludwig Wittgenstein - "be- etle in the box" and John Searle - "Chinese room", to show that we can understand language and autism in different way.

4

Przeciw dualizmowi psycho-fizycznemu. Analiza i porównanie stanowisk Johna Searle'a i George'a Lakoffa

63%

Milewski D.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2014

|

issue 56

57-92

PL

This paper discusses John Searle’s biological naturalism and George Lakoff’s embodied mind hypothesis. These theories are presented as examples of a certain part of the philosophy of mind that breaks with the tradition launched by Descartes. In both cases, the break from this tradition is indicated to be a radical one as the theories argue not only against Cartesian dualism - the basic philosophical categories utilized by Descartes are being questioned. This attempt of departure from distinctions that seem to form a great part of the contemporary philosophy of mind may stand for a chance to provide a new perspective for some old philosophical problems.

5

Współczesna analityczna filozofia języka: wybrane zagadnienia

54%

Stalmaszczyk P.

Diametros

|

2018

|

issue 56

129-139

PL

Tekst stanowi recenzję Przewodnika po filozofii języka (pod red. J. Odrowąż-Sypniewskiej, Wydawnictwo WAM, Kraków 2016), ze szczególnym uwzględnieniem podobnych publikacji anglojęzycznych. Celem recenzji jest wskazanie głównych zagadnień podejmowanych przez współczesną analityczną filozofię języka, a także związki z językoznawstwem.

EN

This is a review article of a recently published guide to the philosophy of language, Przewodnik po filozofii języka (J. Odrowąż-Sypniewska (ed.), Wydawnictwo WAM, Kraków 2016). The article presents this publication against a background of other monographs and guides devoted to the topic of the contemporary philosophy of language which have been published in English. It aims at highlighting the main issues discussed by this philosophy, as well as its relation to linguistics.

6

Nieintuicyjna czy niekonsekwentna teoria intencjonalności? Spór między Dennettem i Searlem

51%

Gomułka J.

Filozofia i Nauka

|

2016

|

vol. 4

119-139

EN

The paper compares the conceptions of intentionality held by the two leading figures in the contemporary philosophy of mind: John Searle and Daniel Dennett. I explain the relation between Searle’s theories in philosophy of language and his theory of intentionality and his idea of three kinds of intentionality. Then I present Dennett’s theory of intentionality as an adaptive feature and his idea of intentional stances. I underline the fact that, using Searle’s vocabulary, according to Dennett no creature or artifact possesses intrinsic intentionality - all we deal with is just derived intentionality: the intentionality the observer attributes to a being in order to form a better prediction of the being’s behavior. The consequence of this standpoint is highly counterintuitive: Dennett must (and in fact does) accept a claim that the observer’s own intentionality is also only attributed to one by some other observers in order to form better prediction of one’s behavior. This claim is rejected by Searle as an obvious absurd. I argue that Searle’s standpoint is founded on the Cartesian grounds and point to the similarity between his critique of Dennett and Husserl’s critique of naturalism. Since Searle claims his conception to be naturalistic, his theory is inconsistent.

PL

W artykule zestawiam dwie koncepcje intencjonalności: Johna Searle’a oraz Daniela Dennetta. Wyjaśniam związek pomiędzy teoriami Searle’a w dziedzinie filozofii języka a jego stanowiskiem w kwestii intencjonalności, następnie prezentuję jego ideę trzech rodzajów intencjonalności. W dalszej kolejności przedstawiam Dennetta teorię intencjonalności jako cechy adaptacyjnej, a także jego koncepcję nastawienia intencjonalnego. Podkreślam fakt, że według Dennetta – używając terminologii Searle’a – żadna istota bądź wytwór techniki nie posiada intencjonalności wewnętrznej, a jedynie pochodną, tj. taką, którą przypisujemy danemu bytowi w celu utworzenia lepszych przewidywań zachowania tego bytu. Konsekwencja tej tezy jest nieintuicyjna: Dennett musi przyznać (i faktycznie to robi), że także intencjonalność obserwatora jest intencjonalnością tylko przypisywaną mu przez jakichś innych obserwatorów w celu tworzenia lepszych przewidywań jego zachowania. Searle odrzuca to twierdzenie jako jawnie absurdalne. Staram się pokazać, że stanowisko Searle’a jest zakorzenione w kartezjanizmie i wskazuję na podobieństwa pomiędzy jego krytyką Dennetta i Husserlowską krytyką naturalizmu. Biorąc pod uwagę fakt, że Searle uważa się za naturalistę, należy uznać jego teorię za niekonsekwentną.

Refine search results

1 Diametros

1 Filosofický časopis (Philosophical Journal)

1 Filozofia i Nauka

1 Ogrody Nauk i Sztuk

1 Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

1 Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

1 Gomułka J.

1 Karaś M.

1 Kocourek D.

1 Milewski D.

1 Stalmaszczyk P.

1 Zarzecki M.

1 2020

1 2018

1 2016