Search results

1

Произведения Клементины Хоффмановой из рода Таньских в русских переводах

100%

Guseva O.

Slavica Wratislaviensia

|

2019

|

vol. 169

11-22

EN

Works of Klementyna Hoffmanowa in Russian translations Works of Klementyna Hoffmanowa, one of Poland’s first writers of children’s literature, were extremely popular in Poland in the 19th century. Her first book Pamiątka po dobrej Matce (Remembering a Good Mother) had the most astonishing success. It was followed by a series of works, almost all had a strongly expressed national character. Nevertheless, her translators into the Russian language used the Russification as a technique of translation. Polish culture was converted to the Russian culture and the text was rewritten. Russian translation of Remembering a Good Mother was published in 1827 and it was a great success because of the poverty of Russian children’s literature in the first third of the 19th century. The next adapted translation was her book of moral stories, published in Russian in 1860 and 1869. By that time, Russian children’s literature was rich and varied and adaptation as a method of translation failed.

PL

Utwory Klementyny z Tańskich Hoffmanowej w tłumaczeniach na język rosyjski Utwory Klementyny z Tańskich Hoffmanowej — jednej z pierwszych polskich twórczyń literatury dla dzieci i młodzieży — cieszyły się wielką popularnością w XIX wieku. Szczególne uznanie zdobyło jej debiutanckie dzieło Pamiątka po dobrej matce (1819), pisane z myślą o dorastających dziewczętach. W 1827 roku ukazała się rosyjska adaptacja Pamiątki, przystosowana do odczytania utworu w kontekście kultury rosyjskiej. W tym czasie w literaturze rosyjskiej brakowało utworów edukacyjnych poświęconych wychowaniu płci pięknej, dlatego przeróbka z polskiego uzyskała pochlebne opinie krytyków. Strategia domestykacji, czyli udomowienia tekstu źródłowego, została ponownie zastosowana przez tłumaczy w przekładach opowiadań Hoffmanowej w latach sześćdziesiątych XIX wieku. Wówczas jednak rosyjska literatura dla dzieci przeżywała rozkwit i dlatego moralno-dydaktyczne adaptacje pozbawione elementów obcości zostały pominięte przez krytyków milczeniem, przez co pozostały niemal niezauważone przez czytelników.

2

Komentarze metajęzykowe w Opisach niektórych okolic Polski Klementyny z Tańskich Hoffmanowej

75%

Bieńkowska D., Umińska-Tytoń E.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2019

|

vol. 18

19-30

EN

The article depicts the linguistic interests of Klementyna Hoffman de domo Tańska (1798–1845), which are visible in her metalinguistic commentaries appearing in the text of “Descriptions of Some Regions of Poland”. The descriptions are the fruit of the trips she took in the 1820s across some regions of Poland. Her linguistic ref lections concern the quality of the speech represented by inhabitants of the villages she visited and the meanings of proper names of places, of which folk etymology is quite often referred to.

PL

Przedmiotem opisu są zainteresowania językowe Klementyny z Tańskich Hoffmanowej (1798–1845) uzewnętrznione w komentarzach metajęzykowych, obecnych w tekście Opisy niektórych okolic Polski. Opisy te są owocem odbytych w latach 20. XIX wieku podróży autorki po kraju. Refleksje językowe pisarki dotyczyły jakości mowy mieszkańców wsi oraz znaczeń nazw własnych (miejscowych), w których często przywoływane są etymologie ludowe.

3

Traktaty pedagogiczne Honoraty z Wiśniowskich Zapovej i Klementyny z Tańskich Hoffmanowej – inspiracja czy przeróbka?

63%

Fournier Kiss C.

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

|

2013

|

issue 19

385-397

EN

As is well known, the long-lasting influence in Poland of Hoffmanowa’s conservative pedagogical treatise "Keepsake of a Good Mother" (1819) was criticized by more progressive Polish women writers of the 19th century, such as Narcyza Żmichowska and Eliza Orzeszkowa. But the unexpected success of that book in other Slav countries later in the 19th century, especially in Bohemia, is less well known. Honorata Zapová born Wiśniowska (1825-1856), a member of the Galician Polish szlachta who moved to Prague after her marriage in 1841 to the Czech writer Karel Vladislav Zap, has been recently exhumed as a Czech writer by Czech and Polish literary criticism: apart from her essays in Czech journals on her native country, much emphasis has been laid on the value of her most important work, "Nezabudky, dar našim pannám" (published in 1859), which was the first book of pedagogy dedicated to the instruction of young women in Bohemia. In her preface to this book, Zapová mentions Hoffmanowa as being one of her many sources of inspiration. Wishing to know more about what exactly Zapová owes to Hoffmanowa, in this article I compare Hoffmanowa’s book of pedagogy with Zapová’s. I am astonished to discover that Zapová’s book is in fact an almost literal translation from Polish to Czech of "Keepsake of a Good Mother" – in other words, that it is a plagiarism of Hoffmanowa’s book. The main question I ask here is: why did no one until now, either in 19th-century criticism or in our contemporary criticism, mention this literary fraud before?

4

Wizerunek matki prezentowany przez Klementynę z Tańskich Hoffmanową na łamach pisma „Rozrywki dla dzieci”

63%

Karłowska G.

Biuletyn Historii Wychowania

|

2001

|

issue 13/14

31-35

EN

.

5

Poglądy Klementyny z Tańskich Hoffmanowej 1798–1845 w refleksji uczennic. Zarys zagadnienia

51%

Stankiewicz-Kopeć M.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2016

|

vol. 19

|

issue 3

99-121

PL

Klementyna Hoffmanowa z domu Tańska (1798–1845) przez pięć lat (1826–1831 r.) pracowała jako nauczycielka „nauki moralnej” w Instytucie Rządowym Wychowania Płci Żeńskiej (Instytucie Guwernantek) oraz na związanej z nim Pensji Wzorowej. Do grona jej uczennic należała m.in. Seweryna Duchińska z domu Żochowska, 1°v. Pruszakowa (1816–1905). Pruszakowa – poetka, publicystka, tłumaczka – wydawała pismo „Rozrywki dla Młodocianego Wieku”, gdzie zamieściła kilkudziesięciostronicowy życiorys Hoffmanowej (1856, t. 1–2). Wśród uczennic Tańskiej znalazła się również Teodozja Papi z domu Gałęzowska (1810–1887). Kilkanaście lat po jej śmierci na bazie wspomnień Teodozji jej córka, pisarka Jadwiga Papi (1843–1906) poświęciła Tańskiej jeden z rozdziałów powieści Klementyna. Powieść dla dorastających panien osnuta na tle życia Klementyny z Tańskich Hoffmanowej (1905). Jednak szczególna rola przypadła najbardziej znanej z uczennic Klementyny z Tańskich Hoffmanowej, wspomnianej Narcyzie Żmichowskiej (1819–1876), autorce kontrowersyjnego eseju Słowo przedwstępne do dzieł dydaktycznych Pani Hoffmanowej (1876). Pozostawione przez uczennice Klementyny z Tańskich Hoffmanowej opinie i refleksje mają rozmaity charakter. Są wśród nich tzw. „ego-dokumenty”, m.in. życiorysy/biografie (Pruszakowa), ale także artykuły, opracowania krytyczno-literackie (Żmichowska) oraz formy powieściowe (Papi).

EN

Klementyna Hoffmanowa nee Tańska (1798–1845), worked as a teacher of “Moral Teaching” for five years (1826–1831). She was employed at the Government Institute of Female Education (Institute for Governesses) and the associated Model School for Girls. Her students included Seweryna Duchińska nee Żochowska 1 v Pruszakowa. (1816–1905). Pruszakowa – poet, journalist and translator edited the Rozrywki dla Młodocianego Wieku [Entertainment for the Young Age] magazine, where she published a few dozen page long biography of Hoffmanowa (1856, 1–2). Another student of Tańska was Teodozja Papi nee Gałęzowska (1810–1887). Several years after her death, based on the memories of her mother, Teodozja’s daughter Jadwiga Papi (1843–1906) devoted one of the chapters of her novel Klementyna. Powieść dla dorastających panien osnuta na tle życia Klementyny z Tańskich Hoffmanowej [Klementyna. A Novel for Adolescent Girls Based on the Life of Klementyna Hoffmanowa nee Tańska] (1905). However, a special role was played by the most famous student of Klementyna Tańska, namely, Narcyza Żmichowska (1819–1876), author of a controversial essay “Słowo przedwstępne do dzieł dydaktycznych Pani Hoffmanowej” [“Preliminary Commentary to the Work of Teaching of Mrs. Hoffmanowa”] (1876). Opinions and reflections left by students of Klementyna Tańska-Hoffmanowa are varied. They include so-called “ego-documents”, such as biographies (Pruszakowa), but also articles, critical-literary essays (Żmichowska) and novels (Papi).

6

Rola matki według Klementyny z Tańskich Hoffmanowej – znaczenie wychowania religijnego. Konteksty historyczno-kulturowe

51%

Stankiewicz-Kopeć M.

Perspektywy Kultury

|

2023

|

vol. 42

|

issue 3

361-382

EN

The purpose of this article is to discuss the role of a mother in selected works of Klementyna Hoffmanowa née Tańska, who influenced several generations of Polish women with her works. Special attention was paid to something that she believed to be very important: the religious upbringing of the younger generation, as well as its historical and cultural contexts. Tańska found the religious upbringing of children to be the foundation of all educational efforts, and even a kind of civilizing mission of mothers intended to rejuvenate the religious spirit in the Polish lands. By exposing the role and significance of religion in social life, Tańska fit in with the expectations of the government elite of the Kingdom of Poland, which earned her a thriving educational career. Her works, which promoted intensive religious education, were used by the government of the Kingdom of Poland to achieve specific goals, consistent with the policies of the time. Of Tańska’s numerous writings addressing the topics of interest to us, three works (two novels and a treatise, which, in my opinion, are the most representative) have been taken into account: Pamiątka po dobrej matce czyli jej ostatnie rady dla córki [Souvenir of a Good Mother or Her Last Advice to Her Daughter] (published in Warsaw in 1819); and Amelia matka. Dzieło za dalszy ciąg “Pamiątki po dobrej matce” służyć mogące ...[Amelia the Mother: A Book That Can Serve as a Sequel to Pamiątka po dobrej matce ... (published in Warsaw in 1822–1824), as well as a treatise O powinnościach kobiet [On the duties of women] (published in Warsaw in 1849).

PL

Celem niniejszego artykułu jest refleksja nad rolą matki w wybranych dziełach Klementyny z Tańskich Hoffmanowej, która swoją twórczością wywarła wpływ na uformowanie kilku pokoleń polskich kobiet. Szczególna uwaga została zwrócona na, bardzo ważne w jej przekonaniu, wychowanie religijne młodego pokolenia, a także na jego konteksty historyczno-kulturowe. Tańska uznała bowiem wychowanie religijne dzieci za podstawę wszelkich zabiegów wychowawczych, a nawet za swoistą misję cywilizacyjną matek mającą na celu odnowę ziem polskich w duchu religijnym. Eksponując rolę i znaczenie religii w życiu społecznym, wpisywała się Tańska w oczekiwania ówczesnych elit rządowych Królestwa Polskiego, co m.in. zaowocowało rozwojem jej kariery oświatowej. Jej utwory, propagujące intensywne wychowanie religijne, były wykorzystywane przez rząd Królestwa Polskiego do osiągnięcia określonych celów, zgodnych z prowadzoną ówcześnie polityką. Spośród licznych dzieł Tańskiej, w których poruszała interesującą nas tematykę, pod uwagę zostały wzięte przede wszystkim trzy utwory (w moim przekonaniu najbardziej reprezentatywne w tym względzie), dwie powieści: Pamiątka po dobrej matce czyli jej ostatnie rady dla córki (wyd. Warszawa 1819); Amelia matką. Dzieło za dalszy ciąg „Pamiątki po dobrej matce” służyć mogące… (wyd. Warszawa 1822–1824), a także rozprawa O powinnościach kobiet (wyd. Warszawa 1849).

Refine search results

1 Biuletyn Historii Wychowania

1 Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

1 Perspektywy Kultury

1 Slavica Wratislaviensia

1 Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

1 Studia Paedagogica Ignatiana

2 Stankiewicz-Kopeć M.

1 Bieńkowska D.

1 Fournier Kiss C.

1 Guseva O.

1 Karłowska G.

1 Umińska-Tytoń E.

1 2023

2 2019

1 2013