Search results

1

Kościół katolicki w Zielonej Górze przed konfliktem w maju 1960 roku

100%

Zaradny R.

Rocznik Lubuski

|

2013

|

vol. 39

|

issue 2

63-70

EN

The paper discusses the origin, development and characterization of the relationship between Catholic Church and its structure in Zielona Góra and the local authorities. The background of the relationship was the relationship between the authorities and Catholic Church in Poland, in particular during the post-war domination of the pro-Soviet left. The author analyses the actions taken by both sides of the conflict. “The priests – patriots” played an important role in this regard – they undertook efforts to destroy the Church structures from the inside. The course of the conflict was influenced by the attitude of Fr. K. Michalski and dismissing him from the position of the parish priest of St. Hedwig's Church in Zielona Góra.

PL

Treścią artykułu jest geneza, tworzenie się i charakterystyka relacji zachodzących pomiędzy Kościołem Katolickim w Zielonej Górze i jego strukturami a władzami lokalnymi. Tłem tych relacji był stosunek władzy i kościoła katolickiego w Polsce, szczególnie w okresie powojennej dominacji lewicy proradzieckiej. Omówione zostały działania podejmowane przez obie strony konfliktu. Ważną rolę odegrali w tym zakresie „księża – patrioci”, którzy podejmowali wysiłki na rzecz rozbijania struktur kościelnych od wewnątrz. Na przebieg konfliktu wpłynęła postawa ks. K. Michalskiego oraz jego zwolnienie z funkcji proboszcza parafii św. Jadwigi w Zielonej Górze.

2

Archiwum kościelne. Rola i znaczenie jako miejsca przechowywania dokumentów przeszłości

100%

Prejs R.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2012

|

vol. 97

209-2016

EN

The article first presents the basic archival terminology, in particular “fond” and briefly explains characteristic features of chancery practices such as a self-contained document, a book of inscriptions, case files. The Church always paid a great attention to collecting and storing official documents created in connection with the implementation of evangelization and salvatory mission in the world. The collection of these documents grew bigger and larger as the literary culture became more common and the habit of documenting every activity in writing spread, which on a large scale occurred only in the Middle Ages. This is how the church archives were created, initially as repositories of documents. Archives in the modern sense, that is, academic institutions which collect documents relevant to understanding and study of the past appeared in the Polish land only at the end of the 18th century. Most of the Polish dioceses organized their archives in the interwar period and monasteries only after the Second World War. The Centre (Institute since 2006) for the Church Archives Libraries and Museums (established in 1956) together with the coorganizer of the Centre, the Rev. prof. dr hab. Stanisław Librowski, played an important role in the development of church archives in Poland.

3

Stosunek Kościoła katolickiego do ruchów religijnych w górnośląskiej części województwa śląskiego (1922-1939)

100%

Karabin J.

Wieki Stare i Nowe

|

2017

|

vol. 12

|

issue 17

161-180

EN

The following article aims at showcasing the changes in the attitude of the Catholic Church towards various sects against the backdrop of the transformations in the Polish Upper Silesia. According to the Catholic Church, the existence of various sects contributed to the further destabilization of the world, already shaken by the events of World War I, and broke social order as well religious unity. For these reasons, apart from the obvious differences in dogma, the Church in the Polish Upper Silesia strongly opposed sectarian movements. The most effective way to counteract these perceived issues was, according to the Church, to discredit the sectarians in the eyes of the Catholic public. For that reason, the Catholic press published reports showing the devastating impact of sects on family life, vocational success or even personal happiness. However, in seeking help from the state, the Church had put itself in a precarious position, since the Church’s stance against the tolerant religious attitudes of the Second Polish Republic could have been perceived as nostalgia for the Prussian times and thus anti-patriotic. The principled position of the Catholic Church, as well as a desire to exclude other sects and the members of religious minorities from the Catholic ecclesiastical authority, created a precedent that promoted religious - and, in consequence, also social - intolerance. The right to a monopoly on spreading their ideology was a source of tension; however, that did not stop the process of social integration.

4

Kościół katolicki i życie religijne Polaków w Żytomierzu w latach 1917–1991

100%

Kobus A.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

|

2017

|

vol. 18

111-118

EN

The presented article is devoted to the religious standing of Poles living in Żytomierz in the Soviet Union times. The author discusses the legal status of Roman Catholic parishes in Żytomierz and its nearest neighbourhood after the Bolshevik Revolution in 1917 and later on. Profiles of Żytomierz Catholic priests have been introducted who acted until the Soviet Union collapse in 1991. Furthermore, the author attempts to show the relations that the Żytomierz Poles held with Poland and her structures of the Roman Catholic Church during the USSR era.

5

Sytuacja prawna Kościoła katolickiego w Polsce Ludowej

100%

Wierzbicki P.

Kościół i Prawo

|

2013

|

issue 2(15)

115-127

EN

Poland, after the Second World War, was in communist bloc. Due to immense political changes which took place against religion and Church. Legal situation of the Church in the Communist Period was extremely difficult because legal status of the Church had not been regulated. The article includes a legal situation of Catholic Church in Polish People’s Republic. At the beginning it was defined the term of “communist regime” regarding churches and other religious unions. The grounds for communist regime is ideological and political monism . It is characterized by negative opinion of religion’s role in social life. Society was manipulated by big discrepancy between statutory law and its application. The following article shows the application of communist regime in Poland. Polish society resisted against the application of that system. Political system against the Church were changing within the years. Finally, the Author showed that dialogue between the Church and communist authorities had a material impact on the legal regulation.

6

Markus Graulich, Heribert Hallermann, Das neue kirchliche Strafrecht. Einführung und Kommentar. Münster: Aschendorf Verlag, 2021, 278 pp.

84%

Němec D.

Philosophy and Canon Law

|

2022

|

vol. 8

|

issue 2

1-4

PL

Recenzja przedstawia książkę dwóch doświadczonych autorów niemieckich, znawców prawa karnego Kościoła katolickiego, prezentujących w sposób zwięzły i jasny użytkownikom na obszarze niemieckojęzycznym nową księgę VI Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r., promulgowaną w 2021 r. konstytucją apostolską papieża Franciszka Pascite gregem Dei. Autorzy przedstawiają genezę zmienionego tekstu, jego główne cechy oraz opatrują komentarzem poszczególne kanony. Przedstawiają także oryginalne teksty łacińskie oraz niemieckie tłumaczenie zarówno Konstytucji Apostolskiej, jak i samej nowej Księgi VI Kodeksu. Znajomość nowych przepisów ułatwiają również synopsje oryginalnego tekstu z 1983 r. oraz zrewidowanego tekstu z 2021 r., zarówno w języku łacińskim, jak i niemieckim.

EN

The review presents a book by two experienced German authors, experts in the penal law of the Catholic Church, presenting in a concise and clear manner the new Book VI of the 1983 Code of Canon Law, promulgated in 2021 by Pope Francis' Apostolic Constitution Pascite gregem Dei, to users in the German-speaking area. The authors present the origins of the revised text, its main features, and provide commentary on each individual canon. They also present the original Latin texts and the German translation of both the Apostolic Constitution and the new Book VI of the Codex itself. Synopses of the original 1983 text and the revised 2021 text, in both Latin and German, also facilitate familiarity with the new legislation.

7

Wydział do Spraw Wyznań Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu wobec procesji Bożego Ciała w latach 1950-1965

84%

Resler T.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2021

|

vol. 24

405-427

EN

Public worship between 1950–1989 in Poland was considered hostile to the idea of secular state. The state authorities regarded the Catholic Church as an ideological enemy and sought to limit the freedom of conscience and religion of citizens, pushing religion into the private sphere. Similar tactics were used in relation to one of the most important Catholic holidays – Corpus Christi. The denominational administration in Wrocław tried to limit religious expression in public spaces on that day. The assembly law, which gave the instruments to license religious processions, was used for this purpose. The measures taken by the state authorities against the Catholic Church and its believers violated the legal standards of the time. The laws were often interpreted expansively or ignored altogether. Numerous restrictions were imposed on participants of processions and the pressure was exerted, for example, through workplaces. In addition, the state authorities competed with the Catholic Church by organizing numerous alternatives. Open-air events, excursions and sports competitions were supposed to draw the faithful away from religious ceremonies. These efforts directly violated the standards of state-church separation.

PL

Publiczne sprawowanie kultu w latach 1950–1989 w Polsce było uznawane za wrogie wobec idei państwa świeckiego. Władze państwowe uznawały Kościół Katolicki za wroga ideologicznego i dążyły do ograniczenia wolności sumienia i wyznania obywateli, spychając religię do sfery prywatnej. Podobną taktykę stosowano wobec jednego z najważniejszych dla katolików świąt – Bożego Ciała. Administracja wyznaniowa we Wrocławiu starała się ograniczać w tym dniu ekspresję religijną w przestrzeni publicznej. Wykorzystywano do tego prawo o zgromadzeniach, które dało narzędzia do koncesjonowania procesji religijnych. Środki podejmowane przez organy państwowe w stosunku do Kościoła Katolickiego i jego wiernych naruszały standardy ówczesnego prawa. Bardzo często dokonywano rozszerzającej wykładni przepisów lub wprost ignorowano poszczególne akty prawne. Na uczestników procesji nakładano liczne ograniczenia oraz wywierano presję, wykorzystując do tego na przykład kierownictwo zakładów pracy. Dodatkowo władze państwowe konkurowały z Kościołem Katolickim organizując liczne wydarzenia alternatywne. Imprezy plenerowe, wycieczki i zawody sportowe miały za cel odciągnięcie wiernych od uroczystości religijnych. Oceniając te zabiegi należy stwierdzić, że wprost naruszały one standardy rozdziału Kościoła od państwa.

8

Towards Catholic Action in pre-war Poland. Creating new one on traditional bases

84%

Zatyka M.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2017

|

vol. 16

|

issue 3

EN

The reactivation of the Catholic Action (CA) in Poland, which ended its activity in 1939, would have not been possible without the pre-war structures of this secular Catholic organization. Although the break in the existence of this organization in Poland lasted nearly 60 years, but the old form of activity, program and many of its works encouraged the Polish Church, by the initiative of John Paul II, to revive this entity. This article outlines the ideological basis for the creation of the first Catholic Action in the world. Its main organizational forms are also presented in the article, and at the same time, the similarity between the pre-war structures of CA in Poland and their Italian prototype. The last part of the paper outlines the process of creating pre-war structures of the Catholic Action in Poland, its legal basis and areas of activity. Althaough after the Second Vatican Council, there was another perception of the laity in the world, and its role in the Church increased, but the pre-war Catholic Action became a basis for creating a new organization in Poland. The reactivated Polish CA took on a rather traditional model, preserving the institution of the Church assistant as a secular liaison with the hierarchy of the Church.

PL

Reaktywacja Akcji Katolickiej (AK) w Polsce, która skończyła swoją faktyczną działalność w 1939 r., byłaby mało realna bez przedwojennych struktur tej organizacji zrzeszającej katolików świeckich. Wprawdzie przerwa w istnieniu tej organizacji w Polsce trwała blisko 60 lat, ale dawna forma działalności, program i liczne jej dzieła zachęciły polski Kościół, z inicjatywy Jana Pawła II, do odrodzenia tego podmiotu. W niniejszym artykule ukazano w zarysie podstawy ideologiczne tworzenia pierwszej Akcji Katolickiej na świecie. Zaprezentowano także jej główne formy organizacyjne, przedstawiając równocześnie podobieństwo struktur przedwojennej organizacji katolików świeckich w Polsce do jej włoskiego pierwowzoru. W ostatniej części opracowania zarysowano przebieg tworzenia struktur przedwojennej Akcji Katolickiej w Polsce, podstawy prawne jej funkcjonowania oraz obszary działalności. Wprawdzie na świecie po Soborze Watykańskim II, nastąpiło inne postrzeganie laikatu, a jego rola w Kościele wzrosła, ale przedwojenna Akcja Katolicka stała się w Polsce bazą do tworzenia nowej organizacji. Reaktywowana AK przybrała dosyć tradycyjny model, z zachowaniem instytucji asystenta kościelnego jako łącznika świeckich z hierarchią Kościoła.

9

Opodatkowanie wiernych na rzecz prac remontowo-budowlanych w diecezji lubelskiej, na podstawie uchwał zgromadzeń parafialnych z lat 1919-1923

84%

Kumor-Mielnik J.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2023

|

vol. 26

245-280

EN

The present paper presents and exemplifies the legal basis of taxation of the faithful for renovation and construction purposes in the parishes of the Lublin diocese in the first years of the Second Polish Republic, and discusses the types of burdens incurred by the faithful as well as the ways of enforcing obligations established by parish assemblies. The analysis is based on the materials from the Archives of Modern Records in Warsaw (the collection of the Ministry of Religious Denominations and Public Education) and Lublin Archdiocesan Archives. Investments undertaken in the parishes required the involvement of all the faithful in the reconstruction of churches, rectories, church servants’ quarters and farm buildings destroyed during the war. In accordance with the applicable legal provisions, decisions to start renovation and construction works were made by parish assemblies held under the chairmanship of the mayor or village administrator and the church supervision. Parish assemblies also passed a tax for these purposes. It was imposed on all inhabitants and paid in currency or in grain in proportion to the acreage of land owned. Tax resolutions in question came into force after approval from regional and ministerial authorities. Under the decisions of parish assemblies, inhabitants were obliged to contribute financially or in person to undertaken works, and the taxes they paid were the main component of parishes’ construction budgets.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie na konkretnych przykładach podstaw prawnych opodatkowania wiernych na cele remontowo-budowlane w parafiach diecezji lubelskiej w pierwszych latach II Rzeczypospolitej, rodzaju ponoszonych przez nich obciążeń oraz trybu egzekwowania obowiązkowych powinności ustanowionych przez zgromadzenia parafialne. Analiza problemu badawczego przeprowadzona została w oparciu o materiał archiwalny znajdujący się w zasobie Archiwum Akt Nowych w Warszawie (w zespole Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego) oraz w Archiwum Archidiecezjalnym Lubelskim. Inwestycje podejmowane w parafiach wymagały zaangażowania wszystkich wiernych do odbudowy zniszczonych działaniami wojennymi kościołów, plebanii, budynków dla służby kościelnej i obiektów gospodarczych. W oparciu o obowiązujące przepisy prawne, decyzję o przystąpieniu do prac remontowo-budowlanych podejmowało zgromadzenie parafialne zwoływane pod przewodnictwem wójta lub sołtysa oraz dozoru kościelnego, które uchwalało na powyższe cele określony podatek. Był on rozkładany na wszystkich mieszkańców i uiszczany w walucie lub w zbożu, w wysokości proporcjonalnej do liczby posiadanych morgów ziemi. Podstawą wejścia w życie podjętej uchwały było jej zatwierdzenie przez władze wojewódzkie i ministerialne. Postanowienia zgromadzeń parafialnych obligowały mieszkańców do świadczenia pomocy materialnej i fizycznej na rzecz podejmowanych inwestycji, a podatki płacone na ten cel stanowiły podstawowy fundusz budowlany parafii.

10

Problem urzędowego nazewnictwa jednostek organizacyjnych Kościoła Katolickiego

84%

Malesa W.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2022

|

vol. 25

217-236

EN

Determining and changing the name of an ecclesiastical organizational entity is the exclusive competence of an ecclesiastical authority (e.g., a diocesan bishop or a higher religious superior), from which a competent authority of the state administration (a voivode or a minister) accepts a written notification of the establishment of the entity or changes in its structure and of the person acting as its legal representative. Based on this document, the state authority may confirm the name of the ecclesiastical organizational entity by means of a certificate. The paper presents the circumstances and causes of discrepancies in the official names of parishes, monasteries and religious houses between the data confirmed by the voivode, those appearing in the REGON database and those recorded in the land registers. The analysis reaffirms the need to introduce a uniform form of registering or recording ecclesiastical legal persons. It is also claimed that unifying the names of ecclesiastical organizational entities used in various databases is possible without systemic solutions. The paper concludes by identifying the measures that can be taken by church superiors, administrators of specific organizational entities and administrative authorities in this regard

PL

Ustalenie i zmiana nazwy kościelnej jednostki organizacyjnej należy do wyłącznej kompetencji władzy kościelnej (np. biskupa diecezjalnego lub wyższego przełożonego zakonnego), od której właściwy organ administracji państwowej (wojewoda lub minister) przyjmuje pisemne powiadomienie o utworzeniu podmiotu lub zmianach w jego strukturze oraz wskazuje dane osoby pełniącej funkcję organu jednostki. Na podstawie tego dokumentu organ państwowy może potwierdzić w drodze zaświadczenia nazwę kościelnej jednostki organizacyjnej. W artykule zostały ukazane okoliczności i przyczyny powstawania rozbieżności w nazewnictwie parafii, klasztorów i domów zakonnych między danymi potwierdzanymi przez wojewodę, figurującymi w bazie REGON oraz ujawnionymi w księgach wieczystych. Przeprowadzone analizy potwierdziły zasadność postulatu wprowadzenia jednolitej formy rejestrowania lub ewidencjonowania kościelnych osób prawnych. Efektem badawczym jest także twierdzenie, że ujednolicenie nazewnictwa kościelnych jednostek organizacyjnych stosowanego w różnych bazach jest możliwe bez rozwiązań systemowych. W artykule wskazano działania, które w tym celu mogą być podjęte zarówno przez przełożonych kościelnych, jak i zarządców konkretnych jednostek organizacyjnych oraz organy administracji państwowej.

11

Admissibility of Institutionalizing Same-Sex Unions in Poland. Selected Problems

84%

Michalczuk-Wlizło M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

issue 6 (58)

285-296

EN

The issue of institutionalizing non-heteronormative unions arouses great controversy in Poland and has not yet been legally regulated in any form. The issue of institutionalizing same-sex unions is multifaceted and has an interdisciplinary character. The aim of the article is to analyze selected premises, both legal and ideological, related to the admissibility of institutionalizing the form of relationships of non-heteronormative people.

PL

Problematyka prawnego usankcjonowania związków osób nieheteronormatywnych wzbudza w Polsce duże kontrowersje i dotychczas nie została uregulowana w jakiejkolwiek formie. Zagadnienie instytucjonalizacji związków jednopłciowych jest wielopłaszczyznowe i ma interdyscyplinarny charakter. Celem artykułu jest analiza wybranych przesłanek, zarówno prawnych jak i ideologicznych, odnoszących się do możliwości instytucjonalizacji formy pożycia osób nieheteronormatywnych.

12

Różnorodne formy pomocy Kościoła dla migrantów i opieka duszpasterska nad Polakami za granicą

84%

Głowiak K.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2020

|

vol. Zeszyt

|

issue XXXIV

139-156

PL

Kościół katolicki zawsze uczestniczył w niesieniu pomocy i opieki dla uchodźców bez względu na ich pochodzenie i wyznanie, czego można doszukać się w jego historii. Pomoc Kościoła przybierała różne formy i postacie. Wśród nich można wymienić: udzielanie schronienia, pomoc o charakterze duchowym i finansowym, zapewnianie opieki sierotom, organizowanie półkolonii i wakacji dla dzieci, opieka nad bezdomnymi, organizowanie pośrednictwa pracy, kursów języka oraz pomoc prawnej i psychologicznej.

EN

The Roman Catholic Church has always shared in carrying the help and the care for refugees irrespective of their origin and faith what it is possible to find in his history. The help of the Church assumed different forms and characters. Among them can be mentioned: giving shelter, help with a spiritual and financial character, providing care for orphans, organizing day camps and holidays for children, carrying for the homeless, arranging job placement, language courses, providing legal and psychological assistance.

13

The activity of the Catholic Church during the election campaign

84%

Stępień J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2019

|

issue 5 (51)

159-173

EN

The legal situation of the Catholic Church in the Third Republic of Poland allows the Church to operate in a public space on specific principles and within accepted boundaries, determined by developing a conciliatory position of all interested com- munities. It is important, however, to point out that, due to the continuous evolu- tion of mutual relations between the secular and ecclesiastical authorities – caused by a number of social and political factors – doubts arise periodically about both the nature and the shape of mutual relations. One of the periods with the greatest significance for this type of reflection is the election campaign. The following ar- ticle contains information on relations between the state and the Catholic Church in the aspect of the relations of communities, supplemented with an analysis of the provisions of secular and canon law regarding the possibilities of clerics’ activity in the sphere of broadly understood political activity on the territory of the Third Re- public of Poland.

PL

Sytuacja prawna Kościoła Katolickiego na terytorium III Rzeczpospolitej Polskiej pozwa- la Kościołowi na funkcjonowanie w przestrzeni publicznej na zasadach i w przyjętych granicach, określonych dzięki wypracowaniu koncyliacyjnego stanowiska zaintereso- wanych środowisk. istotne jest jednak wskazanie, iż, ze względu na nieustanną ewolucję stosunków wzajemnych pomiędzy władzą świecką a kościelną – powodowaną szeregiem czynników społecznych i politycznych – cyklicznie pojawiają się wątpliwości dotyczące zarówno charakteru, jak i kształtu stosunków wzajemnych. Jednym z okresów o najdo- nioślejszym znaczeniu dla tego typu rozważań jest kampania wyborcza. Poniższy arty- kuł zawiera informacje na temat stosunków pomiędzy państwem i Kościołem Katolickim w wymiarze relacji wspólnotowych, uzupełnione o analizę przepisów prawa świeckie- go i kanonicznego w zakresie możliwości działania duchownych w sferze szeroko poję- tej aktywności politycznej na terenie III Rzeczpospolitej Polskiej.

14

„Katechizm za sześć centów…” Jan kardynał Puzyna wobec kwestii socjalnej

84%

Marchel S.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

|

2016

|

vol. 16

79-90

EN

In the polish historiography of the nineteenth century the Catholic hierarchs are seen primarily as representatives of the conservative authorities, inhibiting the development of new forms of social life. In fact, with few exceptions, changes in the relations between social classes and within each of them, have been taking by them with a strong reserve, and even resentment. In the most expressive way it was reflected in relation to the situation of the lower social classes, that in the second half of the century, begun to occupy an important place in the arena of European civilization’s transformation. In this context, an interesting example would be for researchers activities of Jan Puzyna, prince, bishop and cardinal. The controversy, which over the years has been accumulated around his person, caused that today is identified of the most negative features of Polish Catholicism. However, while the creation of such assessments, has its justification in the essence of collective memory, it is the duty of the historian to verify it.

15

Stosowanie prawa przez organy Państwa Watykańskiego a zasadnicze problemy jego systemu prawnego

84%

Dyda K.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2019

|

vol. 22

315-336

EN

In the article the author reflects on the fundamental problems of the application of law by the authorities of the Vatican City State, resulting primarily from the adopted system of sources of law. It is mainly based on norms of canon law – established for the functioning of the Catholic Church – and provisions of Italian law. Such a combination raises a number of practical problems, particularly in the application of the rule of law in Vatican criminal law which allows the offender to be punished without a clear legal basis. At the same time, a key role in the application of law in the Vatican is played by moral judgments, developed on the basis of the teachings of the Catholic Church. Therefore, the author puts forward a hypothesis that the analysis of the system of sources of Vatican law also provides a unique opportunity to study the practical application of classic concepts in the Western legal tradition, such as natural law, or to clarify important issues in canon law research. Moreover, it may help explain the possibility of a wider application of the principles of law at the stage of its application with a minimum of positivisation.

PL

W artykule autor podejmuje refleksję nad zasadniczymi problemami stosowania prawa przez organy Państwa Miasta Watykańskiego, wynikającymi przede wszystkim z przyjętego w nim systemu źródeł prawa. Opiera się on w przeważającej mierze na normach kanonicznych – ustanowionych na potrzeby funkcjonowania Kościoła Katolickiego – oraz recypowanych przepisach prawa włoskiego. Tego typu połączenie powoduje szereg problemów praktycznych, zwłaszcza w sferze zastosowania zasady praworządności na gruncie watykańskiego prawa karnego, które dopuszcza karanie sprawcy bez wyraźnej podstawy prawnej. Jednocześnie kluczową rolę w stosowaniu prawa w Państwie Watykańskim odgrywają osądy moralne, wypracowywane na gruncie nauki Kościoła Katolickiego. W związku z tym autor stawia tezę, że analizy systemu źródeł prawa Państwa Miasta Watykańskiego dają także – unikatową – możliwość badania praktycznego zastosowania klasycznych dla Zachodniej tradycji prawniczej koncepcji, np. prawa naturalnego, bądź sprecyzowania istotnych zagadnień nauki prawa kanonicznego. Ponadto mogą się przyczynić do wyjaśnienia możliwości szerszego zastosowania zasad prawa na etapie jego stosowania, przy jednoczesnym minimum pozytywizacji.

16

Opinia prawna dotycząca odpowiedzi na pytanie, czy osoba pełniąca funkcję (urząd kościelny) Ekonoma Konferencji Episkopatu Polski wypełnia przesłankę z przepisu art.44 ust.3 ustawy z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

84%

Walencik D.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2019

|

vol. 22

337-347

EN

This legal opinion aims to address the question whether a person performing the function (church office) of the Economist of the Polish Bishops’ Conference meets the condition set out in art. 44 para. 3 of the Act of 28 August 1997 on the organization and functioning of pension funds, that is, whether he belongs to the group of so-called “dependent persons”. The analysis of the legal and factual situation in this particular case has led to the conclusion that the mere fact of being the Economist of the Polish Bishops’ Conference does not satisfy the negative condition from art. 44 para. 3 of the Act on the organization and functioning of pension funds. However, since the person performing the function of the Economist of the Polish Bishops’ Conference is at the same time employed by the organizational unit of the Polish Bishops’ Conference called “The Secretariat of the Polish Bishops’ Conference – Economic Activity”, that is, the organizational unit within the Polish Bishops’ Conference (a stockholder of an insurance company), he does satisfy the condition set out in the regulation at issue and in consequence is the so-called “dependent person”.

PL

Przedmiotem opinii jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: czy osoba pełniąca funkcję (urząd kościelny) Ekonoma Konferencji Episkopatu Polski wypełnia przesłankę określoną w przepisie art. 44 ust. 3 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, czyli należy do kręgu tzw. „osób zależnych”? Przeprowadzona analiza stanu prawnego i faktycznego w tym konkretnym przypadku doprowadziła do konkluzji, że sam fakt bycia Ekonomem KEP nie powoduje, że ziszcza się negatywna przesłanka z art. 44 ust. 3 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Ponieważ jednak osoba wykonująca funkcję Ekonoma KEP pozostaje równocześnie w stosunku pracy z jednostką organizacyjną KEP o nazwie „Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski – Działalność Gospodarcza”, czyli jednostką organizacyjną działającą w ramach KEP (akcjonariusza towarzystwa), to wypełnia ona przesłankę określoną w cytowanym przepisie, tzn. jest tzw. „osobą zależną”.

17

Analiza prawna przypadku bpa Edwarda Janiaka w kontekście filmu „Zabawa w chowanego” Marka i Tomasza Sekielskich

84%

Skwarzyński M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2020

|

vol. 23

489-524

EN

The present paper focuses on several key issues relating to the case of Bishop Edward Janiak in the context of the movie by Marek and Tomasz Sekielski titled “Hide and seek”. The point of departure is to define the duties of the bishop under Polish law and canon law after he was informed of cases of pedophilia involving his subordinate clergy. Then, the analysis proceeds to assess the factual reliability of the movie, to what extent it violates the current law, the question of the legal protection of Bishop Janiak as well as the extra-legal aspects of his active defense. The paper concludes that the movie under discussion misrepresents not only the chronology of the events, but also the legal situation. As far as depicting Bishop Janiak as the negative character of “Hide and seek” is concerned, it was not motivated by the objective reasons, but was caused by the simple fact that the authors had the bishop’s recordings at their disposal and therefore used them in the movie.

PL

Niniejsza analiza koncentruje się na kilku kluczowych zagadnieniach dotyczących przypadku ks. bpa Edwarda Janiaka, rozważanych w kontekście filmu Marka i Tomasza Sekielskich pt. „Zabawa w chowanego”. Punkt wyjścia stanowi określenie obowiązków hierarchy, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa polskiego i prawa kanonicznego, w związku z powzięciem przez niego informacji o przypadkach pedofilii podległych mu duchownych. Kolejne fragmenty analizy odnoszą się odpowiednio do rzetelności warstwy faktograficznej filmu, dokonanych w nim naruszeń obowiązujących przepisów i możliwości ochrony prawnej bpa Janiaka, a także pozaprawnych aspektów podjęcia przez niego aktywnej obrony. Przeprowadzone rozważania prowadzą do wniosku, że w omawianym filmie zafałszowano nie tylko chronologię zdarzeń, ale i rzeczywistość prawną. Natomiast wybór bpa Janiaka na negatywnego bohatera „Zabawy w chowanego” wynikał nie tyle z racji merytorycznych, ile raczej z faktu dysponowania nagraniami jego wypowiedzi, które można było w filmie wykorzystać.

18

Политика генерал-губернатора А.П. Безака в отношении римско-католической церкви в Юго-Западном крае (1865-1868)

67%

Legieć J.

Wschodni Rocznik Humanistyczny

|

2020

|

vol. XVII (2020)

|

issue 4: Nauki o polityce i historia administracji

145-160

RU

Для киевского генерал-губернатора Александра Павловича Безака борьба с влиянием римско-католической церкви в Киевской, Подольской и Волынской губерниях, образующих Юго-Западный край, стала одной из основных задач, которые встали перед российской администрацией края после падения Январского восстания. Безак требовал, чтобы была ликвидирована одна из двух действующих в крае католических епархий, постулировал закрытие части католических церквей и часовен и сокращение числа священников. Он также намеревался закрыть все действовавшие на этой территории католические монастыри. Генерал-губернатору, в конце концов, удалось добиться ликвидации Каменецкой епархии, но за время его правления в стране было закрыто лишь несколько церквей и часовен и лишь четыре из одиннадцати монастырей. Также не удалось существенно ограничить численность католического духовенства. Полной реализации планов Безаку помешала прежде всего позиция министра внутренних дел П. А. Валуева. Однако Безаку удалось ввести русский язык в преподавание религии во всех типах школ, а вся деятельность католического духовенства подверглась строгому государственному контролю.

EN

For the General-Governor of Kiev, Aleksander Pawłowicz Bezak, the fight against the influence of the Roman Catholic Church in the Kiev, Podolia and Volhynia governorates that make up the Southwestern Krai, became one of the main tasks facing the Russian administration of the region after the fall of the January Uprising. Bezak demanded the liquidation of one of the two Catholic dioceses operating in the province, he also called for the closure of some Catholic churches and chapels and a reduction in the number of priests. He also intended to close all Catholic monasteries operating in this area. The general-governor finally managed to liquidate the Kamieniec diocese, but during his reign, only a few churches and chapels were closed in the Southwestern Krai, and only four out of eleven monasteries. It was also not possible to significantly reduce the number of Catholic clergy. First of all, the position of the Minister of Internal Affairs, P.A Valuev, prevented the full implementation of Bezak’s plans. However, Bezak managed to introduce the Russian language to religious education in all types of schools, and all activities of the Catholic clergy were subject to strict state control.

PL

Dla generał-gubernatora kijowskiego Aleksandra Pawłowicza Bezaka walka z wpływami Kościoła rzymskokatolickiego w województwach kijowskim, podolskim i wołyńskim, tworzących Kraj Południowo-Zachodni, stała się jednym z głównych zadań stojących przed administracją rosyjską regionu po upadku powstania styczniowego. Bezak zażądał likwidacji jednej z dwóch diecezji katolickich działających na terenie prowincji, postulował zamknięcie części kościołów i kaplic katolickich oraz zmniejszenie liczby księży. Zamierzał także zamknąć wszystkie działające na tym terenie klasztory katolickie. Generał-gubernatorowi udało się ostatecznie doprowadzić do likwidacji diecezji kamienieckiej, ale za jego panowania w kraju zamknięto tylko kilka kościołów i kaplic, a tylko cztery z jedenastu klasztorów. Nie udało się też znacząco ograniczyć liczby duchownych katolickich. Przede wszystkim stanowisko ministra spraw wewnętrznych P.A. Valueva uniemożliwiło pełną realizację planów Bezaka. Jednak Bezakowi udało się wprowadzić język rosyjski do nauczania religii we wszystkich typach szkół, a wszelka działalność duchowieństwa katolickiego została poddana ścisłej kontroli państwa.

19

Konkordat z 1925 roku w aktualnym orzecznictwie sądowym – wybrane zagadnienia

67%

Kucybała-Kreft P.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2021

|

vol. 24

537-557

EN

This article presents the latest and most important judgments concerning the provisions of the 1925 Concordat. The Concordat of 1925 was of great importance in the relations between the State and the Catholic Church at the time of the Second Polish Republic, because it regulated uniformly the situation of the Church on the territory of the whole country. Despite the fact that the Concordat of 1925 was signed almost a century ago, some interesting and innovative judgments regarding its provisions have been issued in recent years. Although cases which require reference to this agreement are not very frequent, it should be noted that with regard to some issues, especially those pertaining to the property of the Catholic Church, its provisions are still relevant. Therefore, presenting their current interpretation adopted by the Supreme Court and common courts not only makes it possible to predict ways of resolving legal disputes in future adjudications, but it also helps to address some pertinent theoretical questions.

PL

W niniejszym artykule omówiono najnowsze i najważniejsze orzeczenia dotyczące postanowień Konkordatu z 1925 r. W relacjach między państwem polskim a Kościołem Katolickim w okresie II Rzeczypospolitej umowa ta miała bardzo istotne znaczenie, ponieważ uregulowała ona jednolicie sytuację Kościoła na całym obszarze kraju. Pomimo upływu prawie stulecia od podpisania Konkordatu z 1925 r., w ostatnich latach pojawiły się interesujące i nowatorskie orzeczenia, które dotyczą jego postanowień. Sprawy, w których konieczne jest odwołanie się do tej umowy, nie są zbyt częste. Jednak w niektórych zakresach, a zwłaszcza w odniesieniu do kwestii związanych z majątkiem Kościoła Katolickiego, jej postanowienia wciąż posiadają istotne znaczenie. Prezentacja aktualnej ich wykładni przyjmowanej w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych nie tylko umożliwia przewidzenie sposobu rozstrzygnięcia spornych kwestii prawnych w przyszłości, ale też stanowi przyczynek do dyskusji nad niektórymi utrzymującymi się wątpliwościami o charakterze teoretycznym.

20

Regulation of Education of Catholic Religion in Concordat Agreements with Post-Communist Countries

67%

Němec D.

Kościół i Prawo

|

2015

|

issue 4 (17) nr 1

103-123

EN

The contribution deals the regulation of education of catholic religion in the public schools, contained in concordat agreements with post-communist countries since 1990. It presents followed issues: the guarantee of religious education, the method of defining the contents and textbooks of that education, the qualifications required of the teachers of religion and the financing of religious education.

PL

Artykuł rozpatruje kwestię regulacji prawnej nauki religii katolickiej w szkołach publicznych, zawartej w umowach konkordatowych z państwami postkomunistycznymi od 1990 r. Opisuje następne zagadnienia: gwarancję nauki religijnej, metody definiowania treści owej nauki i opracowania jej specyfikacji, kwalifikacji koniecznej dla nauczycieli religii i sposób finansowania owej nauki.

Refine search results

Kościół katolicki w Zielonej Górze przed konfliktem w maju 1960 roku

Archiwum kościelne. Rola i znaczenie jako miejsca przechowywania dokumentów przeszłości

Stosunek Kościoła katolickiego do ruchów religijnych w górnośląskiej części województwa śląskiego (1922-1939)

Kościół katolicki i życie religijne Polaków w Żytomierzu w latach 1917–1991

Sytuacja prawna Kościoła katolickiego w Polsce Ludowej

Markus Graulich, Heribert Hallermann, Das neue kirchliche Strafrecht. Einführung und Kommentar. Münster: Aschendorf Verlag, 2021, 278 pp.

Wydział do Spraw Wyznań Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu wobec procesji Bożego Ciała w latach 1950-1965

Towards Catholic Action in pre-war Poland. Creating new one on traditional bases

Opodatkowanie wiernych na rzecz prac remontowo-budowlanych w diecezji lubelskiej, na podstawie uchwał zgromadzeń parafialnych z lat 1919-1923

Problem urzędowego nazewnictwa jednostek organizacyjnych Kościoła Katolickiego

Admissibility of Institutionalizing Same-Sex Unions in Poland. Selected Problems

Różnorodne formy pomocy Kościoła dla migrantów i opieka duszpasterska nad Polakami za granicą

The activity of the Catholic Church during the election campaign

„Katechizm za sześć centów…” Jan kardynał Puzyna wobec kwestii socjalnej

Stosowanie prawa przez organy Państwa Watykańskiego a zasadnicze problemy jego systemu prawnego

Opinia prawna dotycząca odpowiedzi na pytanie, czy osoba pełniąca funkcję (urząd kościelny) Ekonoma Konferencji Episkopatu Polski wypełnia przesłankę z przepisu art.44 ust.3 ustawy z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

Analiza prawna przypadku bpa Edwarda Janiaka w kontekście filmu „Zabawa w chowanego” Marka i Tomasza Sekielskich

Политика генерал-губернатора А.П. Безака в отношении римско-католической церкви в Юго-Западном крае (1865-1868)

Konkordat z 1925 roku w aktualnym orzecznictwie sądowym – wybrane zagadnienia

Regulation of Education of Catholic Religion in Concordat Agreements with Post-Communist Countries