Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 13

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Kościół partykularny
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
Teologia w Polsce
|
2019
|
vol. 13
|
issue 1
129-153
PL
Cyklicznie powracające do głównego nurtu teologicznych rozważań zagadnienie relacji Kościoła powszechnego i Kościołów lokalnych pozostaje wciąż otwarte na nowe pytania i problemy badawcze. Ostatnie lata przyniosły mu na nowo rozgłos za sprawą debaty kardynałów Josepha Ratzingera i Waltera Kaspera, których poróżniło spojrzenie na ontologiczne i czasowe pierwszeństwo Kościoła powszechnego przed Kościołami lokalnymi. Punktem wspólnym ich rozważań stało się communio – pojęcie uznawane za klucz do zrozumienia soborowej eklezjologii. Stąd zasadna wydaje się analiza adekwatności użycia tego pojęcia dla określenia relacji między Kościołem powszechnym a lokalnym głównie na podstawie tekstów Magisterium Kościoła, ale także współczesnych artykułów naukowych.
PL
Prawodawca w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. stanowi, że konferencja biskupów bądź poszczególni biskupi mogą ustanowić urząd lub radę, których zadaniem będzie poszukiwanie i sugerowanie słusznych rozwiązań między autorem i adresatem aktu administracyjnego (kan. 1733 § 2). Chociaż prawodawca nie określa, czy takie uprawnienie przysługuje w Kościołach partykularnych zrównanych w prawie z diecezją (kan. 381 § 2), zwierzchnicy stojący na czele tych wspólnot wiernych – zarówno terytorialnych, jak i personalnych – mogą również erygować organy mediacyjne. Należy zauważyć, że wierni mają prawo otrzymywać pomoce od swoich pasterzy z duchowych dóbr Kościoła (kan. 213). W sytuacji sede vacante, administrator diecezji ma te same obowiązki i władzę co biskup diecezjalny, z wyjątkiem tego, co jest wyłączone z natury rzeczy lub na mocy prawa (kan. 427 § 1), zgodnie z zasadą sede vacante nihil innovetur (kan. 428 § 1). A zatem, nie ma prawnych przeszkód, aby administrator diecezji posiadał uprawnienie do erygowania urzędu lub rady mediacyjnej.
EN
The legislator in the 1983 Code of Canon Law states that the conference of bishops or individual bishops can establish a mediation office or council whose function is to seek and suggest equitable solutions between the author and recipient of an administrative act (can. 1733 § 2). Although the legislator does not determine the possibility of establishing such organs in those particular Churches that are legally on a par with diocese (can. 381 § 2), persons who head the other communities of the faithful – both territorial and personal – can also establish the mediation organs. It should be noticed that the Christian faithful have the right to receive the assistance from the sacred pastors out of the spiritual goods of the Church (can. 213). In the situation of sede vacante, the diocesan administrator is bound by the obligations and enjoys the power of the diocesan bishops, excluding those things which are excepted by their very nature or by the law itself (can. 427 § 1) in accordance with the principle sede vacante nihil innovetur (can. 428 § 1). Thus, there is no legal obstacle for the diocesan administrator, to establish a mediation office or council.
Teologia w Polsce
|
2019
|
vol. 13
|
issue 1
129-153
EN
Periodically returning to the mainstream of theological considerations, the issue of the relationship between the universal Church and the local churches remains open to new questions and research problems. Recent years brought him new renown thanks to the debate of cardinals – Joseph Ratzinger and Walter Kasper, who diffused their view of the ontological and temporal priority of the universal Church in front of the local Churches. The common point of their deliberations became communio – a concept considered to be the key to understanding the ecclesiological council. Therefore, it seems reasonable to analyze the adequacy of the use of this concept to determine the relationship between the universal and local Church, mainly based on the texts of the Church’s Magisterium, but also modern scientific articles.
PL
Cyklicznie powracające do głównego nurtu teologicznych rozważań zagadnienie relacji Kościoła powszechnego i Kościołów lokalnych pozostaje wciąż otwarte na nowe pytania i problemy badawcze. Ostatnie lata przyniosły mu na nowo rozgłos za sprawą debaty kardynałów Josepha Ratzingera i Waltera Kaspera, których poróżniło spojrzenie na ontologiczne i czasowe pierwszeństwo Kościoła powszechnego przed Kościołami lokalnymi. Punktem wspólnym ich rozważań stało się communio – pojęcie uznawane za klucz do zrozumienia soborowej eklezjologii. Stąd zasadna wydaje się analiza adekwatności użycia tego pojęcia dla określenia relacji między Kościołem powszechnym a lokalnym głównie na podstawie tekstów Magisterium Kościoła, ale także współczesnych artykułów naukowych.
PL
Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. reguluje pojęcie prowincji kościelnej, która jest zespołem sąsiednich Kościołów partykularnych. Celem utworzenia prowincji kościelnej jest wspólne działanie pasterskie oraz ożywianie kontaktów między biskupami diecezjalnymi. Organami władzy w prowincji kościelnej są: metropolita oraz synod prowincjalny, będący zgromadzeniem biskupów i innych przedstawicieli poszczególnych Kościołów partykularnych, wchodzących w skład tej samej prowincji kościelnej.
EN
The 1983 Code of Canon Law provides that a church province comprises neighboring particular Churches. Church provinces are created to promote the common pastoral activities of neighboring dioceses and to foster the mutual relations of diocesan bishops. The authorities a Church province are: the metropolitan and the provincial synod which is composed of a conference of bishops and other representatives of particular Churches constituting the same province.
PL
Przedmiotem artykułu jest charakterystyka obowiązku biskupa diecezjalnego wizyty ad limina Apostolorum. Na początku autor wyjaśnia z czego wynika taki obowiązek i jakie podmioty są zobowiązane do wizyty u progu Apostołów. Powinność ta spoczywa na biskupie diecezjalnym, ale także na innych rządcach Kościołów partykularnych, którzy są zrównani z nim w prawie, tj. na wikariuszu apostolskim, opacie terytorialnym, prałacie terytorialnym i administratorze apostolskim administratury apostolskiej erygowanej na stałe. Zobligowanymi są także przełożeni Kościołów partykularnych utworzonych z racji motywów personalnych, tj. ordynariusz wojskowy, ordynariusz sprawujący władzę w Ordynariacie Personalnym dla byłych anglikanów czy administrator apostolski Personalnej Administratury Apostolskiej Świętego Jana Marii Vianney’a. Następnie autor przedstawia przygotowanie do wizyty ad limina, które obejmuje dwa elementy: przygotowanie dalsze oraz przygotowanie bliższe. Pierwszy etap obejmuje przygotowanie pięcioletniej relacji dotyczącej stanu diecezji. Drugi etap, w którym szczególne zadanie ma Sekretariat Konferencji Biskupów oraz Urząd ds. Koordynacji Wizyt, zawiera ustalenie terminu takiej wizyty oraz jej programu. Autor opisuje każdy element wizyty ad limina Apostolorum, tj. nawiedzenie grobów świętych Apostołów Piotra i Pawła, spotkanie z Biskupem Rzymu oraz wizyty w dykasteriach Rzymskich.
EN
The subject of the article is to characterize the obligation of diocesan bishop of a visit ad limina Apostolorum. At the beginning the author explains what such a duty results from and what entities are obliged to a visit ad limina Apostolorum. The obligation of a visit ad limina Apostolorum rests on the diocesan bishop and other high ecclesiastical officials who are equal to him under law, i.e. apostolic vicar, territorial abbot, territorial prelate, apostolic administrator of an apostolic administration which has been erected on a stable basis, military ordinary, personal ordinary of personal ordinariates for anglicans entering into full communion with the catholic Church and apostolic administrator of Personal Apostolic Administration of Saint John Maria Vianney. Then the author presents the preparation for a visit ad limina Apostolorum which includes two elements: remote preparation and immediate preparation. The first stage concerns the preparation of quinquennial report on the state of the diocese. The second one, in which particular task has the Secretariat of the Episcopal Conference and the Coordinating Office for the Visit, includes establishing a date and the schedule of the visit. The author describes each element of the visit, i.e. venerate the tombs of the Blessed Apostles Peter and Paul, meeting the Roman Pontiff and visiting the Roman dicasteries.
PL
W wykonywaniu władzy sądowniczej przez biskupa diecezjalnego można wyróżnić cztery rodzaje przysługujących mu kompetencji: władcze, kreacyjne, koordynacyjne i nadzorcze. Realizacja kompetencji kreacyjnych przez biskupa w sprawowaniu władzy sądowniczej stanowi cel artykułu. Na początku analizie poddano regulacje prawne dotyczące erygowania trybunału w diecezji oraz ustanawiania urzędów obligatoryjnych i fakultatywnych. Urzędami obligatoryjnymi są: wikariusz sądowy, sędziowie, promotor sprawiedliwości, obrońca węzła oraz notariusz. Urzędami fakultatywnymi są: pomocniczy wikariusz sądowy, kierownik kancelarii sądu, stali obrońcy. Następnie został scharakteryzowany trybunał międzydiecezjalny. Taki sąd pierwszej instancji może utworzyć zgodnie kilku biskupów diecezjalnych dla swoich Kościołów partykularnych.
EN
In the exercise of judicial power by the diocesan bishop it’s possible to distinguish four kinds of competences: governance, creative, coordination and supervisory. Realization of creative competences by the bishop is the purpose of the article. At the beginning were analyzed legal regulations concerning the erection of the tribunal in the diocese and establishment mandatory and optional offices. Mandatory institutions are: court vicar, judges, justice promoter, defender of the bond and notary. Optional offices are: auxiliary court vicar, court chancellor, standing lawyer. The inter-diocese tribunal was then characterized. Such a court of first instance may form in accordance with several diocesan bishops for their particular Churches.
|
2020
|
vol. 15
|
issue 17 (2)
9-19
PL
Konferencje biskupów są następstwem spotkań apostołów. Powstały z inicjatywy oddolnej i początkowo miały charakter prywatny. Celem takich spotkań było ustalanie jednakowego sposobu nauczania prawd wiary i normowania dyscypliny kościelnej. Stolica Apostolska rozumiała potrzebę takich spotkań biskupów i na nie zezwalała. Od pontyfikatu Piusa IX zaczęto doceniać i wspierać formę spotkań biskupów tworzących konferencje. Podczas dyskusji soborowych dostrzeżono potrzebę regulacji prawnej tej instytucji w Kościele. Swoje uregulowanie konferencja biskupów znalazła w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. Ustawodawca przyznał konferencji biskupów kompetencje ustawodawcze, wykonawcze i sądownicze. Kompetencje te, zawarte w poszczególnych dyspozycjach ustawodawcy kodeksowego, tworzą katalog spraw wymagających uregulowania przez konferencję biskupów.
EN
The conferences of bishops follow the meetings of the apostles. They were established on a grassroots initiative and initially had a private character. The aim of such meetings was to establish the same method of teaching the truths of faith and 19 normalizing church discipline. The Holy See understood the need for such meetings of bishops and allowed them. From the pontificate of Pius IX, the form of meetings of bishops forming conferences began to be appreciated and supported. During the council discussions, the need for legal regulation of this institution in the Church was noticed. The conference of bishops found its regulation in the 1983 Code of Canon Law. The legislator gave the conference of bishops legislative, executive and judicial powers. These competences, included in the individual dispositions of the codex legislator, constitute a catalogue of matters requiring regulation by the conference of bishops.
IT
Nel contesto attuale della Chiesa Universale, “l’unico Corpus Iuris Canonici”, diventa realtà concreta. La Chiesa respira con due polmoni, quello dell’Oriente e dell’Occidente. I canoni orientali forniscono il diritto suppletivo ai canoni occidentali: lo fanno quando un canone si riferisce all’ Ecclesia sui iuris e il testo e il contesto rendono chiaro che la questione implica relazioni con la Chiesa Latina.
EN
In the present context of the Universal Church, “the only Corpus Iuris Canonici” is becoming a concrete reality. The Church breathes with two lungs, one in the East and one in the West. The eastern canons supplement the western canons: they do so when a canon refers either to the Latin Church or a Church sui iuris and the when the context makes it clear that the case concerns relations with the Latin Church.
PL
W obecnym kontekście Kościoła powszechnego „jedyne Corpus Iuris Canonici” staje się konkretną rzeczywistością. Kościół oddycha dwoma płucami, wschodnim i zachodnim. Kanony Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich uzupełniają Kodeks Kościoła łacińskiego, gdy kanon, który odnosi się do Kościoła sui iuris, ale z kontekstu jasno wynika, że przedmiotowa kwestia dotyczy relacji z Kościołem łacińskim.
Teologia w Polsce
|
2019
|
vol. 13
|
issue 1
225-238
PL
Artykuł podejmuje problematykę poszukiwania istoty relacji Kościoła powszechnego z Kościołami partykularnymi w myśli ks. José Ramóna Villara. Prezentuje osie podziału na Kościół powszechny i Kościoły partykularne. Poszerza się zagadnienia pierwszeństwa Kościoła powszechnego, wzajemnego oddziaływania między Kościołami powszechnym a partykularnymi. Prezentowane są formy obecności Kościoła powszechnego w partykularnym oraz natura i misja episkopatu w Kościele. Całość rozważań ma charakter analityczno-syntezujący. Praca wpisuje się w nurt rozważań nad eklezjologią eucharystyczną i przede wszystkim nad teologią Kościoła partykularnego. Zagadnienia te w myśli J.R. Villara pokazują w sposób wyrazisty, jak rozumieć relację Kościoła partykularnego do powszechnego.
EN
As for the internal ordering of particular Churches, the actual Code of Canon Law mentions a few collegial organs, which assist in managing the diocese (cann. 460–514). The object of this paper is not to analyze all the auxiliary collegial organs mentioned by the Code, but to consider only those organs, which are councils – the councils, which support the diocesan bishop. Such councils are: the finance council; the episcopal council; the presbyteral council; the mission council and the college of consultors; the pastoral council – all of them support the bishop, especially in the pastoral service as well as in managing the spiritual and temporal goods of the diocese. The diocesan bishop, apart from these “canonical” councils, can also institute in his diocese other councils, which are not in the Code, for example: the decanal council, the religious council, the council concerning young people, the catechetical etc. All these serve as consultative organs of the bishop. Their opinions, advices or proposals should support the diocesan bishop and assist him in managing his diocese in a proper way.
PL
Jeśli chodzi o wewnętrzną organizację Kościołów partykularnych, aktualny KPK wymienia kilka organów kolegialnych, które pomagają w zarządzaniu diecezją (kan. 460–514). Celem niniejszego opracowania nie jest analiza wszystkich pomocniczych organów kolegialnych podanych przez kodeks, ale jedynie tych, które są radami – radami wspierającymi biskupa diecezjalnego. Należą do nich: rada do spraw ekonomicznych, rada biskupia, rada kapłańska, rada misji i kolegium konsultorów, rada duszpasterska – wszystkie wspomagają biskupa przede wszystkim w posłudze duszpasterskiej, a także w zarządzaniu dobrami duchowymi i doczesnymi diecezji. Biskup diecezjalny obok tych „kanonicznych” rad może również ustanowić w swojej diecezji inne, których nie ma w kodeksie, na przykład: radę dziekańską, radę zakonną, radę do spraw młodzieży, radę katechetyczną itp. Wszystkie one są organami doradczymi biskupa. Ich propozycje, porady czy opinie powinny wspierać biskupa diecezjalnego i pomagać mu w prawidłowym zarządzaniu jego diecezją.
PL
Artykuł ukazuje pewne elementy eklezjologii episkopatu, jakie wyłaniają się z ksiąg liturgicznych odnowionych po Soborze Watykańskim II. Biskup jest oblubieńcem Kościoła, ponieważ od momentu święceń biskupich uobecnia on sakramentalnie w stopniu najwyższym Chrystusa Pasterza i Oblubieńca Kościoła. Chociaż biskup wykonuje swoją posługę uświęca-nia i kultu w całej diecezji, to jednak kościół katedralny, będący jakby kościołem matką i centrum Kościoła partykularnego, jest miejscem właściwym, w którym on rozwija funkcję „szafarza łaski najwyższego kapłaństwa” wobec swojej owczarni, zwłaszcza gdy przewodniczy liturgii w dniach uroczystych, gdy poświęca olej krzyża oraz udziela święceń. Postać biskupa celebrującego liturgię w kościele katedralnym jest wyjaśniana przez symbolikę elementów przestrzeni liturgicznej. Do tych symbolicznych „ikon” należą m.in.: katedra biskupia, ołtarz, prezbiterium, ambona, chrzcielnica, także zakrystia.
EN
The article shows some elements of ecclesiology of the episcopate, which appear in liturgic books renewed after the second Vatican Council. The bishop is the spouse of Church, because since the moment of bishop ordination he represents Christ the Shepherd and the Spouse of Church on the highest level. Although the bishop does his duties connected with sanctification and worship in the whole diocese, it is the cathedra church which ist somehow mother church and the centre of particular church and it is the proper place where it develops its function of the minister of the grace of the high priesthood for its sheepfold, especialy when he leads the liturgy on special celebratory days, blesses the oil of chrism and admini-strates the sacred ordinations. The figure od the bishop who aministrates liturgy in cathedral church expresses its whole imagery through its presence in icons of liturgic space to which belong bishop’s cathe-dra, presbyterium, ambo or amboes, baptismal bowl and sacristy.
EN
According to the Catholic faith the Church established by Jesus Christ subsistit in the Catholic Church as the Universal Church (Ecclesia universalis, Catholica). This Church is also communio Ecclesiarum and subsistit in local and particular Churches, and in community among them. Joseph Ratzinger, following the teaching of the Catholic Church, reminds that a local Church (Ecclesia localis) means a patriarchy or a `specific community of traditions and rites' and a particular Church (Ecclesia particularis) means a community of believers subjected to one bishop (a diocese). Post-conciliar Catholic ecclesiology has been mostly focused on the Universal Church. Such `universal' ecclesiology earned mature methodologies. But meantime, the Universal Church has also been present in local and particular Churches which are making their own history and identity day by day. For example, in 2016 the Catholic Church in Poland celebrated 1050th Jubilee which itself offered an opportunity to describe its main dimensions and identity. So-called young Churches are on their way to establish their identity. By no means, in our times and eyes the `identity' becomes one of the key-words in theological refection on the Church. The more secular the modern world and culture become, the more clearly one can see the difference between them and the Church. This paper offers a methodological outline of the identity of local and particular Catholic Churches. Its purpose is to name and shortly describe main kinds of such identity (theological, historical, ethical-moral, cultural) and their components. But first, making some remarks as introduction is very much required.
PL
Przez wiele ostatnich dekad akademicka eklezjologia katolicka była skoncentrowana głównie na Kościele powszechnym. Nadszedł czas by „odkryła” obecność Boga także w Kościołach lokalnych i partykularnych, ich historii, wyjątkowych osobach (świętych, błogosławionych, męczennikach), wkładzie w kulturę, życie społeczne i moralne. Katolicka eklezjologia powinna otworzyć oczy na wyjątkowość i tożsamość lokalnych i partykularnych Kościołów. Dotychczas pojęcie „tożsamość” w języku eklezjologicznym było zarezerwowane do Kościoła powszechnego i rozumiane jako jego statyczna natura oraz przymioty. Niniejszy artykuł jest metodologicznym zarysem rozumienia tożsamości Kościołów lokalnych i partykularnych. Inicjuje go wprowadzenie do właściwego, nieredukcyjnego, rozumienia pojęcia „tożsamość Kościoła”, po czym omówione zostały główne tychże Kościołów rodzaje tożsamości wraz z ich komponentami: tożsamość teologiczna (tożsamość w Bogu, tożsamość eklezjologiczna, teologiczna auto-tożsamość, tożsamość personalistyczna, pastoralna, tożsamość w znakach wiarygodności, tożsamość w kontekście aktualnych wyzwań), tożsamość historyczna (geneza, główne okresy dziejów, tożsamość stanowiona, ogólna tożsamość historyczna, aktualna tożsamość historyczna), tożsamość etyczno-moralna, tożsamość kulturowa i inne (tożsamość religijna, aktualna auto-tożsamość, tożsamość komparatywna). Autor ma nadzieję, że nowa metodologiczna perspektywa, ukazana w artykule, może wzbogacić eklezjologię, uczynić ją bardziej realistyczną, „żywą” oraz otworzyć ją na nowe sposoby uzasadniania wiarygodności Kościoła.
Teologia w Polsce
|
2019
|
vol. 13
|
issue 1
225-238
EN
The article deals with the problem of searching for the essence of the relationship between the particular and the universal Church. It presents the pivots of division into the universal Church and the particular Churches. The issue of the universal Church’s primacy and the interaction between them is extended. Presented are the forms of the presence of the universal Church in the particular and the nature and mission of the episcopate. The consideration is analytical and synthesizing. The work is part of the current of reflections on Eucharistic ecclesiology and the theology of the particular Church. These issues in the thought of J.R. Villar show how to understand the relationship of the particular Church to the universal.
PL
Artykuł podejmuje problematykę poszukiwania istoty relacji Kościoła powszechnego z Kościołami partykularnymi w myśli ks. José Ramóna Villara. Prezentuje osie podziału na Kościół powszechny i Kościoły partykularne. Poszerza się zagadnienia pierwszeństwa Kościoła powszechnego, wzajemnego oddziaływania między Kościołami powszechnym a partykularnymi. Prezentowane są formy obecności Kościoła powszechnego w partykularnym oraz natura i misja episkopatu w Kościele. Całość rozważań ma charakter analityczno-syntezujący. Praca wpisuje się w nurt rozważań nad eklezjologią eucharystyczną i przede wszystkim nad teologią Kościoła partykularnego. Zagadnienia te w myśli J.R. Villara pokazują w sposób wyrazisty, jak rozumieć relację Kościoła partykularnego do powszechnego.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.