Search results

1

Mystagogie: ein Liturgisches Bildungskonzept der Alten Kirche

100%

Kaczynski R.

Vox Patrum

|

2006

|

vol. 49

253-264

EN

BRAK

2

Droga inicjacji chrześcijańskiej w Kościele starożytnym na podstawie katechez Cyryla Jerozolimskiego

100%

Jędrzejewska M.

Vox Patrum

|

2002

|

vol. 42

403-409

EN

Cyril is one of the most prominent persons of young Christian Church and also most important witnesses of Christian initiation in this Church. He's an author of Catechesis - one of most valuable treasures and most current writings of Christian antiquity as far as message is concerned. The Catechesis clearly introduce the way of Christian initiation, the way of initiation into subsequent truths of beliefs, which I will attempt to discover and present. They also deliver necessary (independent from time and places) sensibility of spirit and Christian rules. In present article I will try to answer the questions: whether nowadays this first, initial forms of initiation, about which we inquire from described here Catechesis, are able to influence as considerably, as they did 2000 years ago? Can they similarly affect the manners of modern children and youth?

3

Postawa męczenników wobec państwa i władzy państwowej według Tertuliana

100%

Kubiszewska-Krasowska E.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2014

|

vol. 35

|

issue 2

137-147

EN

Tertullian held a rigorous opinion about the attitude of martyrs towards the state and people in power. He analyzed the cases of Christians involving in the social life of pagans. Among others, he discussed the issue of military service, the work of teachers and government officials as well as the relationship of Christians to the emperor. The necessity to kill in case of soldiers, to participate in pagan ceremonies and work in government positions were all associated with violation of Christian principles. The faithful were obliged to pray for the well-being of the emperor and of the Roman Empire. Christians’ aversion towards the state increased during their persecutions. They were not good government officials because, due to their faith, they were unable to fully execute all commands and were sentenced to martyrdom in consequence. It can be concluded that Tertullian encouraged withdrawal from the life of the state in order to remain faithful to God.

4

A mystic’s utopian dream of Christian Rome. The Political Theology of Origen

100%

Duda J.

Vox Patrum

|

2014

|

vol. 61

179-194

PL

Orygenes z Aleksandrii († 253), jeden z najwybitniejszych pisarzy wczesnochrześcijańskich, w apologii Contra Celsum podjął rozważania nad teologiczną wizją państwa. Dominuje w niej idea afirmacji oraz wola współpracy dla wspólnego dobra. W myśl nauczania biblijnego Adamantios podkreśla Boskie pochodzenie władzy, której należy się szacunek i lojalność. W przypadku jednak nadużycia kompetencji państwa w kwestii sumienia i wyznania obywateli, chrześcijanin winien bardziej słuchać Boga. Religia domaga się wolności i uszanowania jej zasad. Chrześcijaństwo nie tylko nie przeciwstawia się w swojej doktrynie założeniom państwa i jego celom, lecz może mu służyć na wielu płaszczyznach. Państwo pełniąc rolę służebną względem obywateli, do których należą chrześcijanie, szanując ich zasady życia, zyska przez to Boże błogosławieństwo, jak również najlepszych i najwartościowszych obywateli. Ideałem, który kreśli Orygenes, byłoby zbudowanie instytucji państwa na wartościach Chrystusowych, z chrześcijańskim władcą na czele. Świat rzymski, a szczególnie jego elity, muszą zrozumieć, iż chrześcijaństwo, które ciągle jest jeszcze w ogromnej mniejszości, jest pragmatycznie potrzebne Imperium, a Imperium chrześcijaństwu. Rzym, jeśli chce ocaleć i zwyciężyć swoich wrogów, winien stać się chrześcijański. Kościół, według Scholarchy z Aleksandrii, może być źródłem scalenia i unifikacji społeczeństwa, co zawsze stanowi podstawę siły i trwałości państwa. W tym miejscu historii myśl taka była jedynie teoretycznym marzeniem. Jednak w niedługim czasie cesarz Konstantyn, który przejdzie do historii z przydomkiem Wielki, podejmie próbę urzeczywistnienia tego ideału.

5

Powody wędrówek duchowieństwa w świetle postanowień późnoantycznych zgromadzeń biskupich (IV, V wiek)

100%

Wojcieszak M.

Studia Pelplińskie

|

2022

|

vol. 56

451-468

EN

The paper addresses the reasons why the late-antique clergy (4th – 5th century) moved from place to place in the light of ecclesiastical normative texts promulgated at episcopal assemblies of the Roman Empire. At times this mobility had its reasons in the canon law and sometimes in either personal ambition, prestige, disagreement with excommunication, or in various scandals. Canons established by synods and councils were our main source. The collections of normative texts are abundant and from this it is possible to reconstruct the parts of a wider picture of clerical disciplinary issues and of the many problems besetting Christians at that time. The question of clerical mobility needs further research, especially in the analysis of other late antique sources.

PL

W artykule zajęliśmy się przyczynami wędrówek późnoantycznego duchowieństwa (IV, V w.), które pojawiały się w kościelnych tekstach normatywnych ustalanych na zgromadzeniach biskupich Cesarstwa Rzymskiego. Poruszyliśmy kwestie powodów wędrówek osób duchownych podzielone na te zgodne z prawem kanonicznym i wszelkie inne wynikające z powodów czy to ambicjonalnych, prestiżowych, niezgadzania się na ekskomuniki, czy to różnych skandali. Kanony ustalane przez synody i sobory były naszym głównym źródłem. Kolekcja tekstów normatywnych jest bogata i można na jej podstawie odtwarzać fragmenty obrazu dyscypliny duchowieństwa (i wielu problemów nękających ówczesnych chrześcijan) w interesującej nas epoce. Temat wędrówek potrzebuje dalszych badań, zwłaszcza w analizie innych późnoantycznych źródeł.

6

Znaczenie pielgrzymek dla chrześcijan epoki późnego antyku w relacji św. Paulina z Noli (354/355-431)

80%

Wojcieszak M.

Studia Pelplińskie

|

2020

|

vol. 54

329-344

EN

In this article we engaged in the issue of importance of pilgrimages for christian from late-antiquity period in the eyes of christian erduite, Paulinus of Nola. Paulinus of Nola was a poet and senator. He held the office of suffect consul in 377 AD and governor of Campanina in 381 AD. Then, after emperor Gratian’s death and many private causes, like the death of his brother and death of his child, Paulinus converted to a Christian faith and started an ascetic life in Nola. The rich source collection of his writings has not survived, but we tried to present a picture slice of life of a christian society in the IVth and Vth century. We discussed the importance of pilgrimages in a christian life, incentives for them, ways of treating pilgrims in holy places and the most popular directions of pilgrimages. Unfortunately, many issues are not mentioned by Paulinus, such as the dangers of travel or he was writing about some issues briefly, such as the relics and cult of it, which was related to the pilgrimages (relics were often some kind of souvenir from pilgrimage). The subject itself requires further researches, especially in analysis of other christian authors from the late-antiquity period.

PL

W artykule zajęliśmy się kwestią znaczenia pielgrzymek dla chrześcijanina z epoki późnego antyku widzianych oczyma chrześcijańskiego erudyty Paulina z Noli (zm. 431r.). Poruszone zostały zagadnienia ważności pielgrzymki w życiu chrześcijańskim, zachęty do nich, sposoby podejmowania pielgrzymów w miejscach świętych oraz najpopularniejsze kierunki peregrinatio i przywożone z nich relikwie lub pamiątki. Kolekcja źródeł Paulina z Noli nie jest bogata, jednak spróbowaliśmy zaprezentować wycinek obrazu z życia chrześcijańskiego społeczeństwa w IV i Vw. Wielu kwestii Paulin niestety nie porusza, jak np. niebezpieczeństwa podróży lub czyni to pobieżnie jak w kwestii relikwii. Sam temat wymaga dalszych badań, zwłaszcza w analizie innych późnoantycznych chrześcijańskich autorów.

7

Problemy działalności społecznej w Kościele starożytnym

80%

Brändle R.

Vox Patrum

|

1983

|

vol. 4

29-48

EN

Der Autor befasst sich mit dem noch nicht vollständig erforschten Problem des sozialen Wirkens der Ostkirche in der zweiten Hälfte des 4. Jahrhunderts. Nach einer kurzen Einführung, die die Konstantinische Gesetzgebung oharakterisiert, welche der Kirche neue Möglichkeiten zu derartigen Aktionen gab, wird das gesamte berührte Problem in vier Teilen abgehandelt.

8

Kilka uwag na temat praktyk magicznych chrześcijan w późnoantycznych kościelnych tekstach normatywnych

80%

Wojcieszak M.

Studia Pelplińskie

|

2018

|

vol. 52

421-434

EN

In this article, I presented a few remarks on the magical practices of Christians, which can be found in late antiquity (IV and V century) ecclesiastical normative texts such as files of synods, Canones Patrum Greacorumor Constitutiones Apostolorum. The problem of magical practices practiced by Christians concerned the entire area of the Roman Empire and was associated mainly with the remains (in some western provinces very strong) pagan cults, and also with the fact that not all residents of the Empire adopted the Christian religion. In the Church documentary sources, we can not find much records about the issue that interests us. Mainly we have a ban on practicing magic, fortune-telling, attending diviners, preparing spells and drinks. For all these offenses, of course, the appropriate penalties, most often temporary exclusion from the community with the Church. Why are these rules so general? The most probable answer is that then everyone knew why he was going to an astrologer, wizard, magician or fortune-teller and what he could expect (for many probably there were numerous visits) and there was no point detailing it in the following canons. Perhaps the whole set of apostasy was also included in magical practices (without specific mentioning them in the content of the recipe), but there was no need to repeat and remind christians about it frequently. Hierarchs paid more attention to the fight against paganism, punishments and inventing remedies.

PL

W artykule zaprezentowałem kilka uwag dotyczących praktyk magicznych chrześcijan, które odnaleźć można w późnoantycznych (IV i V w.) kościelnych tekstach normatywnych takich jak akta synodów, Canones Patrum Greacorum czyConstitutiones Apostolorum. Problem praktyk magicznych uprawianych przez chrześcijan dotyczył całego obszaru Cesarstwa Rzymskiego i związany był głównie z pozostałościami (w niektórych prowincjach zachodnich bardzo silnymi) kultów pogańskich, a także z tym, że nie wszyscy mieszkańcy Imperium przyjęli religię chrześcijańską. W źródłach dokumentowych Kościoła niewiele znajdziemy zapisów dotyczących interesującego nas zagadnienia. Głównie odnajdujemy zakazy uprawiania magii, wróżenia, uczęszczania do wróżbitów, przyrządzania zaklęć oraz napojów. Za wszystkie te wykroczenia groziły oczywiście odpowiednie kary, najczęściej czasowego wyłączenia ze wspólnoty z Kościołem.

9

Motywy działalności charytatywnej w Kościele starożytnym

80%

Müller A., Kalbarczyk A.

Teologia Praktyczna

|

2019

|

issue 20

9-20

EN

The article gives a systematic justifi cation of charitable activity following the teaching of many Church Fathers on this issue – from Cyprian of Carthage onward – contained in their orations and writings on almsgiving and works of charity. The ancient Church used numerous biblical texts to justify charity, and in many of them we can fi nd a direcThe article gives a systematic justifi cation of charitable activity following the teaching of many Church Fathers on this issue – from Cyprian of Carthage onward – contained in their orations and writings on almsgiving and works of charity. The ancient Church used numerous biblical texts to justify charity, and in many of them we can fi nd a direct appeal for individual commitment to charitable acts. Albeit such a motivation makes diakonia a form of righteousness by works, which is unacceptable to Protestants, in the teaching of the Church Fathers one also discovers lines of argumentation focused on the addressees of charity and based on Christian anthropology. Apart from arguments of this type there are also modes of justifi cation of charity connected to institutional diakonia which was likely to be driven by the pressure of interreligious competition, pursuit of prestige by Church dignitaries and their desire to exert a personal infl uence over the life of the Church and society.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia w sposób systematyczny uzasadnienie dobroczynności, jakie dawało wielu ojców Kościoła – począwszy od Cypriana z Kartaginy – w swoich mowach i pismach na temat jałmużny i uczynków miłosierdzia. Kościół starożytny posługiwał się licznymi tekstami biblijnymi dla uzasadnienia dobroczynności. W wielu z nich znajdziemy bezpośrednie wezwania do indywidualnego zaangażowania charytatywnego. Taka motywacja czyni jednak z diakonii formę sprawiedliwości z uczynków, która jest nie do przyjęcia dla protestantów. Niemniej w nauczaniu ojców Kościoła znaleźć można również takie linie argumentacji, które zwrócone są przede wszystkim w stronę adresata dobroczynności, oparte na chrześcijańskiej antropologii. Obok takiej argumentacji spotkać można także uzasadnienia związane z diakonią instytucjonalną, w ramach której do działalności charytatywnej mogła pobudzać presja międzyreligijnej konkurencji, a także chęć zdobycia prestiżu u dostojników kościelnych i wywierania osobistego wpływu na życie Kościoła i społeczeństwa.

10

Działalność Katedr Historii Kościoła Starożytnego w Polsce

80%

Koczwara S., Kołosowski T.

Vox Patrum

|

1999

|

vol. 36

61-69

EN

Der Artikel beschreibt Entstehung und Entwickłung des Lehrstuhles der Geschichte der antiken Kirche in der Akademie der Katholischen Theoiogie in Warschau, Personbestand, didaktische Beschaftigung der Professoren, Adjunkten und Assistenten, Richtungen der wissenschaftiichen Forschungen und hauptsachiiche Bekanntmachungen.

11

Społeczność Kościoła Afryki rzymskiej w relacji św. Augustyna

80%

Wojcieszak M.

Studia Pelplińskie

|

2019

|

vol. 53

557-581

EN

This article presents selected remarks that St Augustine made on the late-classical Christian community of the Church in Roman. Looking at the writings of the bishop of Hippo we can analyse a certain section of Roman society in the African province, especially the question of the confessional relations in the Church structures of those days. However, this is not a complete image and we are able to deal only with some selected topics here. This is due to the fact that the collection of the Augustine sources is very complex and despite the numerous studies on this subject, new doubts and questions still arise. The paper contains a study of the African clergy, the liturgical rite, the laity in general and its ecclesiastical functions as well as the religious tensions caused by heresies and schisms. Undoubtedly the subject itself requires further research, yet the conclusions presented in the article allow us to say that despite the economic problems in the third century, the crises, the usurpations of power and, above all, the heresies, the schisms and the opportunistic conversions, the African Church in the time of St. Augustine was developing well. The charismatic bishop of Hippo was doing his best to tackle all these difficulties with the support of his clergy.

PL

W artykule tym zaprezentowane zostały wybrane uwagi na temat późnoantycznej społeczności chrześcijan Kościoła Afryki rzymskiej w relacji św. Augustyna. Odwołując się do dzieł biskupa Hippony, mogliśmy zanalizować pewien wycinek obrazu społeczeństwa rzymskiego w prowincji afrykańskiej dotyczący kwestii stosunków religijnych w ówczesnych strukturach kościelnych. Nie jest to obraz pełny, zajęliśmy się w tym miejscu tylko wybranymi zagadnieniami, ponieważ kolekcja źródeł Augustyna jest nader bogata i mimo wielości opracowań na ten temat, wciąż można odkrywać nowe zagadnienia czy problemy, bądź też analizować opracowane już na nowy sposób. W powyższym artykule zajęliśmy się kwestiami związanymi z duchowieństwem afrykańskim, przebiegiem liturgii, ogólnie pojętym laikatem i jego służbą kościelną oraz stosunkami religijnymi, zawężonymi do zagadnień herezji i schizm. Sam temat podjęty przez nas w artykule wymaga dalszych badań, jednak przedstawione powyżej wnioski pozwalają stwierdzić, że mimo problemów z gospodarką w III wieku, kryzysami, uzurpacjami, a nade wszystko z herezjami, schizmami i koniunkturalnymi nawróceniami, Kościół afrykański w czasach św. Augustyna rozwijał się dobrze, a próby walki z problemami podejmował charyzmatyczny biskup Hippony, wspierany przez hierarchię kościelną.

12

Świeccy fundatorzy instytucji dobroczynnych w Kościele starożytnym

80%

Wójcik M.

Vox Patrum

|

2002

|

vol. 42

327-337

EN

Charitable activities go back to the very beginning of Christianity, but charity institutions were founded since the fourth century. In 321 A.D. the Church was granted testament factio passiva which allowed lay people to cede their property to the Church. In many cases there is no certainty about who the founder of a charity was. However, it is certain that the first founders were bishops. The earliest information about lay founders date back to the first half of the fourth century in the East and the end of the fourth century in the West. The historical sources of the following centuries are more numerous. Also, imperial constitutions, many of which were issued by Justinian, were the proof of charities founded by lay people and they functioned as a safeguard of the instructions concerning charitable activities. Lay founders were given a legal guarantee to run the charity they founded. However, the legal status of the charitable institutions of that time is still a matter of argument.

13

Świadectwo dziewic w starożytności chrześcijańskiej

80%

Turzyński P.

Verbum Vitae

|

2015

|

vol. 28

377-399

EN

From the very beginning, within the community of Christian believers, there have been men and women who decided to follow Christ in His celibate style of life. Virginity and sexual renunciation in the early Church had distinct meanings and motives that differentiate it from similar practices within other religions and philosophies. For early Christians, the virginal ideal constituted a special way of life in which one was dedicated wholly and permanently, with love, to God and His kingdom (which truly was believed to be at hand). The Gospel message with its eschatological calling, and the new life in Christ with its transforming power, were the ultimate sources of this remarkable phenomenon. This article tries to present the topic in three steps: a brief account of the institution of virginity in the early Church; the motivations for this special form of devotion; and the meaning and the effects of virgins’ testimony. At the beginning virgins lived in their families without special tasks in the community. Gradually the importance of virginity increased. In III and IV century, virgins achieved almost the same status as martyrs had in the period of persecution. At that time virgins started to live together in monastic communities, and the great Fathers of the Church dedicated a considerable number of works to the subject. Early Christian ascetics looked backward, toward gaining a pre-Fall state of the heart, as well as forward to their resurrection. Through the renunciation of sexuality and gender, they condemned neither, but attempted to participate in the glory of the angels. The Fathers of the Church recognized that virgins were already being made a new creation. While on this earth we are still male and female, in the kingdom of heaven, they are already one in Christ. In the writings of early fathers, quite often the value of virginity was demonstrated in comparison with the value of marriage, not in contraposition but in a simple hierarchy of value: good and better.

PL

Od początku istnienia Kościoła we wspólnotach chrześcijańskich pojawiają się kobiety, które darzą Chrystusa miłością oblubieńczą i ofiarują mu swoje życie. W ten sposób realizują błogosławieństwo skierowane do ludzi czystego serce i przez swoją bezżenność stają się świadkami królestwa niebieskiego. Pierwotnie żyły one w domach rodzinnych i nie posiadały jakiejś szczególnej funkcji we wspólnocie. Jednak po ustaniu prześladowań dziewice zaczęły zajmować miejsce męczenników i wraz z mnichami stały się modelem i ideałem chrześcijańskiej doskonałości. Artykuł pokazuje krótką historię instytucji dziewic w pierwotnym Kościele, pokazując rozwój w podejściu do rozumienia misji dziewic i teologii dziewictwa. Ten rozwój prowadzi od dziewictwa ukrytego w rodzinnym domu do wspólnot i klasztorów żeńskich oraz rozkwitu refleksji teologicznej na temat dziewictwa w IV w. Istotne są motywy, dla których kobiety rezygnują z małżeństwa i ofiarowują życie samemu Bogu. Być może w chrześcijańskim dziewictwie słyszany jest czasem argument z filozofii stoickiej, mówiący o trudach życia małżeńskiego, jednak najistotniejsza jest fascynacja Chrystusem i miłość wyłączna do Niego oraz szukanie bliskości Boga. Ideałem monastycznym pociągającym ludzi zanurzonych w chaosie świata stał się również wewnętrzny pokój i harmonia przypominające rajski czas ludzkości i przynoszące przedsmak przyszłego wieku i bożych przeznaczeń. Nie bez znaczenia w wyborze dziewiczej drogi życia była także tęsknota za wolnością, która realizowała się w oderwaniu od wszystkich uzależnień środowiskowych i społecznych tamtego czasu i prowadziła do oddania się tylko Bogu. Artykuł w ostatniej części chce pokazać owoce świadectwa dziewic. Ich sposób życia wskazuje na piękno i moc Boga, który potrafi przemienić człowieka. Najgłębsze tęsknoty ludzkiego serca zostają w nich w pewnym stopniu zaspokojone, a patrzący na nie i czerpiący z ich świadectwa zaglądają do świata, który przyjdzie po powszechnym zmartwychwstaniu. Dziewice przez swoją świętość i mądrość stają się ikoną macierzyńskiej płodności Kościoła i mają moc przyciągania do Chrystusa. Ponieważ w większości przypadków nie posiadają żadnych funkcji w społeczeństwie, a żyją dla Boga i na Jego chwałę, dziewice przypominają również ostateczny sens życia człowieka. U wielu autorów chrześcijańskich porównywanie dziewictwa do mistycznego małżeństwa z Chrystusem decyduje o wartości obydwu stanów życia, i małżeńskiego, i dziewiczego, co pozostaje dziedzictwem chrześcijaństwa na wieki.

Refine search results

Mystagogie: ein Liturgisches Bildungskonzept der Alten Kirche

Droga inicjacji chrześcijańskiej w Kościele starożytnym na podstawie katechez Cyryla Jerozolimskiego

Postawa męczenników wobec państwa i władzy państwowej według Tertuliana

A mystic’s utopian dream of Christian Rome. The Political Theology of Origen

Powody wędrówek duchowieństwa w świetle postanowień późnoantycznych zgromadzeń biskupich (IV, V wiek)

Znaczenie pielgrzymek dla chrześcijan epoki późnego antyku w relacji św. Paulina z Noli (354/355-431)

Problemy działalności społecznej w Kościele starożytnym

Kilka uwag na temat praktyk magicznych chrześcijan w późnoantycznych kościelnych tekstach normatywnych

Motywy działalności charytatywnej w Kościele starożytnym

Działalność Katedr Historii Kościoła Starożytnego w Polsce

Społeczność Kościoła Afryki rzymskiej w relacji św. Augustyna

Świeccy fundatorzy instytucji dobroczynnych w Kościele starożytnym

Świadectwo dziewic w starożytności chrześcijańskiej