Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Krzyż
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

„To jest prawda". Droga Edyty Stein do Boga w świetle teologii Hansa Ursa von Balthasara.

100%
Jędraszewski M.
Filozofia Chrześcijańska
|
2011
|
vol. 8
61-76
EN
The crucial moment in Edith Stein’s life was the reading of Therese from  Avila’s autobiography in 1921. Having read it, she declared this well-known sentence: Das ist die Wahrheit – „This is truth!”. In the first part the article shows Edith Stein as a person passionately and consequently searching the truth. The second part is an attempt to interpret of what the truth itself is. There is also an analysis of the meaning for Edith Stein of her confession uttered in the moment of her conversion in the light of Hans Urs von Balthasar’s theology (truth as áëçoeaéá and truth as emeth) and in consequence what the essence of her being a theological person was.
2
Publication available in full text mode
Content available

Tajemnica Krzyża Chrystusa w Listach św. Hieronima

72%
Gburek A.
Vox Patrum
|
2008
|
vol. 52
|
issue 1
219-232
EN
The author of the article presents issues dealing with the problem named in the topie of the article, confronting them simultaneously with the notions available to the author of letter. One can enumerate the following issues: biblical forms of crosses and their message as well as records and certificates referring to the events, which have given start to the sacralization of the cross. Author indicates also the fact that the declarations of prophets of the Old Testament about Christ have come true, and by Christ both the cross and the people who take the difficulty of seeing the cross as the symbol of salvation of a human rather than an infamous sign of death have been sanctified.
PL
W opracowaniu
3
Publication available in full text mode
Content available

Krzyż – ołtarz – orientacja zanoszonych modlitw

72%
Superson J. A.
Ruch Biblijny i Liturgiczny
|
2012
|
vol. 65
|
issue 3
EN
This article presents a brief history of the orientation of the altar in the liturgical space, the cross with the image of the Crucified on it and the direction of the liturgical prayers from the altar. In the Church’s history the altar was usually placed in the apse or among the congregation. For hundreds of years there was a rule that the celebrant standing at the altar and the faithful participating in the Mass offered prayers to eastern direction. In the first millennium at the Roman Catholic Church only consecration gifts were being placed on the altar, and only at the beginning of the second millennium first the candelabra, than the crucifix were put on. After accepting the Dialogue Mass and the versus populum celebration by the Second Vatican Council, the cross was placed near the altar usually as the processional cross with the image of Jesus Christ facing the faithful. Since 2007, during the celebration of the Eucharist presided by Pope Benedict XVI the cross stands in the center of the altar with the image of the Crucified directed towards the principal celebrant.
PL
Artykuł przedstawia krótką historię usytuowania ołtarza w przestrzeni liturgicznej, znaku krzyża z wizerunkiem Ukrzyżowanego umieszczanego na nim i kierunku zanoszonych modlitw od ołtarza. Ołtarz w dziejach Kościoła był zazwyczaj umieszczany w absydzie bądź pośród zgromadzenia. Przez setki lat obowiązywała zasada, że celebrujący stojący przy ołtarzu głównym, jak i wierni uczestniczący we mszy świętej zanosili modlitwy w kierunku wschodnim. W pierwszym tysiącleciu w Kościele rzymskokatolickim na ołtarzu składano tylko dary do konsekracji, a dopiero na początku drugiego tysiąclecia postawiono na nim najpierw kandelabry, a potem krzyż z wizerunkiem Ukrzyżowanego. Po przyjęciu przez Sobór Watykański II mszy świętej dialogowanej i formy celebracji versus populum krzyż umieszcza się obok ołtarza – zazwyczaj jako krzyż procesyjny zwrócony wizerunkiem Jezusa Chrystusa ku wiernym. Od 2007 roku podczas celebracji Eucharystii, której przewodniczy Benedykt XVI, krzyż stoi w centralnym miejscu na ołtarzu wraz z wizerunkiem Ukrzyżowanego skierowanym ku głównemu celebransowi.
4
Publication available in full text mode
Content available

Misterium Paschy Chrystusa

72%
Pietkiewicz P. k.
Rocznik Teologiczny
|
2014
|
vol. 56
|
issue 1
49-62
PL
Misterium Paschy to tajemnica, której źródłem jest celebracja dwóch zasadniczych faktów w historii: Śmierci Jezusa Chrystusa na Krzyżu i Jego chwalebnego Zmartwychwstania. Poprzez ukazanie historycznej drogi rozwoju paschy nowotestamentowej: poczynając od paschy żydowskiej (starotestamentowej), następnie judeochrześcijańskiej czasów apostolskich, do dzisiejszej znanej w chrześcijaństwie prawosławnym, dostrzega się wzajemne powiązania i wpływ tych wydarzeń na obecną tradycję paschalną chrześcijaństwa wschodniego. Ewolucja święta Paschy i Wielkiego Postu odbywała się w ścisłym powiązaniu z Eucharystią, która stanowi najważniejszy moment celebracji świadomości paschalnej wiernych.
EN
The Mystery of the Christ’s Passover is a mystery, the source of which is the celebration of two essential facts in history: the Death of Jesus Christ on the Cross and his glorious Resurrection. By presenting the historical path of development of the Passover of the New Testament: from the Jewish Passover (of the Old Testament), then the Judeo-Christian apostolic times, to today's well-known in Orthodox Christianity recognizes the interrelationships and the impact of these events on the current Passover tradition of Eastern Christianity. Evolution of the Passover and Lent was made in close connection with the Eucharist, which is the most important moment of the celebration of the Paschal consciousness of the faithful.
5

Political Staurologies. The Ideological Context and Theological Consequences of Reinterpretation of Jesus's Cross in Liberation and Feminist Theologies

72%
Składanowski M.
|
2017
|
vol. 64
|
issue 2: Teologia dogmatyczna
111-122
EN
In the article the emphasis will be put on the reinterpretations of Jesus's Cross in political theologies whose developed forms are liberation theology and feminist theology. The article will consider the reasons which compelled the representatives of these lines of theological thinking to question traditional staurologies and to suggest new attempts of reflection on the Cross. Further, I will present typical for these movements attempts of ahistorical and ideological theology of the Cross along with their consequences for the Christian faith. Finally, an attempt will be made to answer the question whether all the presented attempts of political reinterpretation of the Cross could be called `staurologies', that is an exhaustive and systematic theological approach to all that is contained in Jesus's death for Christians, or whether they are of a different nature.
PL
Artykuł koncentruje się na reinterpretacjach Krzyża Jezusa w teologiach politycznych, których rozwiniętymi formami są: teologia wyzwolenia i teologia feministyczna. W artykule rozważa się przyczyny, które skłoniły przedstawicieli tych nurtów myśli teologicznej do zakwestionowania tradycyjnych ujęć staurologicznych oraz do zaproponowania nowego podejścia w refleksji nad Krzyżem. Następnie artykuł przedstawia typowe dla tych nurtów próby ahistorycznej i ideologicznej teologii Krzyża wraz z ich konsekwencjami dla wiary chrześcijańskiej. Na zakończenie w tekście podejmuje się próbę odpowiedzi na pytanie o to, czy zaprezentowane ujęcia politycznej reinterpretacji Krzyża mogą być nazwane „staurologiami”, czyli wyczerpującym i systematycznym teologicznym podejściem do tego, co dla chrześcijan zawiera się w śmierci Chrystusa.
6
Publication available in full text mode
Content available

Gniew Boga a hermeneutyka krzyżokształtna. Gregora A. Boyda apologetyczna lektura starotestamentalnych tekstów o przemocy nakazanej przez Boga

58%
Stefański J.
Verbum Vitae
|
2018
|
vol. 34
465-491
EN
G.A. Boyd proposes an innovative way of looking at divinely sanctioned violence in the Old Testament, viewing it as part of a divine accommodation that can only be understood in light of the Cross. Boyd suggests that just as God allows mankind to “act toward” His Son by crucifying Him and making Him bear the ugliness of sin, so are human beings allowed to act against the Creator by portraying Him in a distorted manner through images of divinely sanctioned violence. Boyd emphasizes that every depiction of God must be examined in light of God’s stooping toward mankind’s sinfulness through the Cross. If a given Old Testament image of God is in line with the divine acquiescence on the Cross, then the image is to be deemed authentic. If not, it must be deemed a divine accommodation, in the sense that it is not an authentic depiction of God but rather a divinely permitted projection of the inspired authors, who could only portray God within the limits of their sinfulness and of the culture in which they were immersed. Boyd’s thesis becomes problematic, though, because it is questionable whether the Cross can constitute the sole hermeneutical litmus test for the authenticity of a given Old Testament image of God. Even more arguable is Boyd’s contention that God’s intention in having inspired the composition of certain Biblical texts could be at cross-purposes with the intentions of their divinely inspired authors. Boyd’s Old Testament exegesis is engaged from a 21st century perspective and does not pay enough attention to the culpability and eternal consequences of human actions. His thesis is further weakened by a biblical exegesis too often steered by speculation and not always rooted in the biblical text itself.
PL
Problem przemocy nakazanej przez Boga w Starym Testamencie został już podjęty przez liczne publikacje. Spośród nich opracowanie G.A. Boyda jest nowatorskie, ponieważ wyodrębnia doświadczenie Chrystusowego krzyża jako punkt odniesienia, w świetle którego należy odczytać wszystkie nawiązania do Bożego nakazu przemocy w Starym Testamencie. Boyd dostrzega w Chrystusowym przyzwoleniu na ukrzyżowanie dowód na Bożą uległość, która w podobny sposób staje się przyzwoleniem na zniekształcony obraz Boga przedstawiony przez natchnionych autorów Starego Testamentu. Boyd zwraca uwagę, że każdy starotestamentowy opis relacjonujący nakaz przemocy przez Boga należy ocenić pod względem zgodności z uległością Syna Bożego na krzyżu. Jeżeli dany starotestamentowy opis odzwierciedla tę samą uległość, to znaczy – według Boyda – że jest właściwym obrazem Boga. Jeżeli nie, to znaczy, że obraz został wypaczony w wyniku grzeszności natchnionego autora i wpływu kultury, w której był osadzony. Teza Boyda jest jednak dyskusyjna, bo prowadzi do pytania, czy krzyż powinien być jedynym kryterium hermeneutycznym dla uwiarygodnienia starotestamentowego obrazu Boga nakazującego przemoc. Ponadto problematycznym założeniem Boyda jest przekonanie, że zamysł objawiającego się Stworzyciela może być sprzeczny ze zrozumieniem tego zamysłu przez natchnionego autora. Boyd patrzy na starotestamentowe zapisy działania Boga przez pryzmat myślenia człowieka XXI wieku, nie biorąc pod uwagę ludzkiej odpowiedzialności za grzech oraz wiecznych konsekwencji grzesznego czynu. Gdy do tego dochodzą niektóre spekulacje Boyda, które nie zawsze mają swoje potwierdzenie w tekście biblijnym, jego teza znacznie się osłabia.
7
Publication available in full text mode
Content available

Rola krzyża w zbawczym dziele Boga w teologii św. Pawła

58%
Mickiewicz F.
Ruch Biblijny i Liturgiczny
|
2012
|
vol. 65
|
issue 3
EN
The author of this article analyzes the texts, in which St. Paul writes on the subject of Christ’s sacrifice on the cross. In Ga 2: 19–20 the apostle presents the love of Christ as an essential feature of his nature and he suggests that this love was expressed in the particular, historical self offering on the cross. In Rom 5: 7–8 he states that the only motive for the redeeming sacrifice, which the Son of God offered of himself, following the will of the Father, is the heroic love, shown in the death for sinners. Despite the fact that in the antiquity the cross was a tool of the most degrading and humiliating death, St. Paul writes in Ga 6: 14 that he boasts of the cross of Jesus Christ, furthermore, in 1 Cor 1: 24 he adds that the crucified Christ is “the power of God and the wisdom of God”. In Ga 3: 13 Paul observes a state of humanity, overloaded with the curse of sin, as a slavery, from which the Christ freed it, through his sacrifice offered on the wood of the cross, because on it, by his own will he took this curse, which was leading humanity to condemnation, on himself. Further deepening of the theological reflection on the role of the cross in the saving work of God can be found in Eph 2: 13–16 and Col 1: 19–20. The author of these texts recognizes the blood of Christ, poured out on the cross, as the tool of reconciliation and introducing peace and reconciliation to the world.
PL
Autor tego artykułu dokonuje analizy tekstów, w których św. Paweł pisze na temat ofiary krzyżowej Chrystusa. W Ga 2, 19–20 Apostoł przedstawia miłość Chrystusa jako istotną cechę Jego natury i sugeruje, że ta miłość wyraziła się w konkretnym, historycznym wydaniu siebie w ofierze. W Rz 5, 7–8 stwierdza, że jedynym motywem ofiary zbawczej, którą z woli Ojca złożył z siebie Syn Boży, jest miłość heroiczna, która wyraża się w śmierci za grzeszników. Choć w starożytności krzyż był narzędziem śmierci najbardziej hańbiącej i poniżającej, w Ga 6, 14 Paweł pisze, że chlubi się krzyżem Jezusa Chrystusa, zaś w 1 Kor 1, 24 dodaje, że Chrystus ukrzyżowany jest „mocą Bożą i mądrością Bożą”. W Ga 3, 13 Paweł postrzega stan ludzkości obciążonej przekleństwem grzechu jako niewolę, z której Chrystus wyzwolił ją przez swą ofiarę złożoną na drzewie krzyża, gdyż na nim dobrowolnie wziął na siebie to przekleństwo, które prowadziło ludzkość do potępienia. Dalsze pogłębienie teologicznej refleksji nad rolą krzyża w zbawczym dziele Boga znajduje się w Ef 2, 13–16 i Kol 1, 19–20. Autor tych tekstów uznaje krew Chrystusa przelaną na krzyżu za narzędzie pojednania oraz wprowadzenia w świecie pojednania i pokoju.
8
Publication available in full text mode
Content available

Różnice związane ze wspomnieniem świętych na proskomidii. Analiza rozbieżności współczesnych liturgicznych praktyk z perspektywy potrzeb Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego

58%
Ławreszuk M.
ELPIS
|
2014
|
vol. 16
87-94
PL
Struktura Proskomidii, jej historyczny rozwój i współczesna praktyka były już tematem wielu prac. Zadaniem niniejszego artykułu nie jest opisywanie schematu sprawowania proskomidii, lecz skupienie się na ukazaniu różnic związanych ze wspomnieniem imion świętych. Niniejsza praca nie ukaże całego przebiegu proskomidii, lecz skupi się na ukazaniu zmian w poszczególnych lokalnych praktykach oraz wskaże propozycję uzupełnienia aktualnie istniejącego w Polskim Autokefalicznym Kościele Prawosławnym schematu proskomidii o imiona lokalnych świętych.
EN
The structure of the Proskomidia, its historical development and contemporary practice has already been the subject of many works. The purpose of this article is not to describe the Proskomidia’s structure, but to focus on showing the differences associated with the commemoration of saints. This work does not show the entire course of the Proskomidia, but focuses on showing changes in individual local practices and will provide a proposal to amend the currently existing list of saints commemorated during the Proskomidia in the Polish Autocephalous Orthodox Church with the names of local saints.
9
Publication available in full text mode
Content available

Ukrzyżowany czy Zmartwychwstały? Przemyślenia biblijno-liturgiczne o roli i miejscu krzyża w prezbiterium

51%
Stefański J.
Ruch Biblijny i Liturgiczny
|
2011
|
vol. 64
|
issue 3
EN
The present article looks at the place and purpose of the Cross in the Roman Catholic Sanctuary. Liturgical regulations concerning this matter have their basis in Sacred Scripture. A Cross with an image of the crucified Lord on the altar is a reminder, that the essence of the Eucharist is the holy Sacrifice of Christ on Golgotha. The Crucifix is also a reference point which helps us deepen our spiritual participation in the Mass. For this reason, placing the cross in the middle of the altar seems to be a meaningful way to emphasize the sacrificial nature of the Eucharist. Christ present in the tabernacle and the image of the crucified Lord on the Cross together point to the paschal unity of the Passion and Resurrection of Christ, as it is seen in the Mass.
PL
Artykuł ukazuje miejsce i cel krzyża w prezbiterium. Przepisy liturgiczne dotyczące tej kwestii mają swoje uzasadnienie w słowie Bożym. Krzyż z wizerunkiem Chrystusa ukrzyżowanego na ołtarzu przypomina, że istotą Eucharystii jest najświętsza ofiara Chrystusa złożona na Golgocie. Jest on również punktem odniesienia dla głębszego przeżywania mszy świętej. W związku z tym umieszczenie krzyża na środku ołtarza wydaje się wymownym podkreśleniem ofiarniczego wymiaru Eucharystii. Wraz z Chrystusem obecnym w tabernakulum wizerunek Chrystusa na krzyżu wskazuje na jedność paschalną Jego męki i zmartwychwstania, które urzeczywistniają się w czasie mszy świętej.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.