Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: Krzyż Dziejów

Sort By:

Limit search:

POLISEMIA KRZYŻA W PRAKTYKACH SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO Polski „Krzyż Dziejów” w twórczości wielkich romantyków

100%

Leszczyńska B.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

2012

vol. 13(1)

W dziejach polskiej religijności i kultury symbol krzyża jako najważniejszy znak chrześcijaństwa ma miejsce wyjątkowe. Literatura piękna, zwłaszcza poezja, ukazuje, że zawsze pełnił ważną rolę w liturgii, kulturze, sztuce, piśmiennictwie i tradycji. Często też odczytywano jego znaczenie w kontekście aktualnej sytuacji historycznej, społecznej i politycznej. Polski „Krzyż Dziejów” w twórczości wielkich romantyków 87 Określenie zakresu pojęć związanych z symboliką krzyża w utworach literackich nie jest łatwe. Przede wszystkim wiąże się ze zbawczą męką i śmiercią Chrystusa i ten temat szczególnie eksponowany jest w literaturze średniowiecznej. W późniejszym baroku dochodzi do połączenia pierwiastków religijnych z ideami patriotycznymi. Krzyż wyraża wówczas postawę męstwa i wiąże z sarmackim przeświadczeniem o wybraniu przez Boga narodu polskiego, co potem szeroko zostało rozwinięte w idei romantycznegomesjanizmu. Wybrane utwory Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego i Cypriana Kamila Norwida ukazują dobitnie, że w XIX wieku symbol krzyża łączył się ze świadomością narodową i postawami patriotycznymi Polaków w sposób szczególny. Znak, który przez wiele stuleci miał głównie odzwierciedlenie sakralne, stał się wówczas symbolem trwania narodu, jego godłem, znaczył ślady żołnierskiej tułaczki i na stałe wpisał się w pejzaż polskiej ziemi. Okres, w którym obecność krzyża w literaturze odgrywa bardzo istotną rolę, to także czas pierwszej i drugiej wojny światowej. Odnajdujemy tutaj bliską romantycznemu mesjanizmowi interpretację krzyża. Pojawia się on jako symbol nadziei i życia, droga pokoju, miłości i wybaczenia, jako wzór prowadzący do zbudowania nowego, lepszego świata. Twórczość współczesna kontynuuje motyw krzyża – symbolu cierpienia i miłości, wpisanego historię narodu polskiego, w jego kulturę i wszystkie dziedziny sztuki. Pojawia się on teraz również w nowych, konkretnych sytuacjach życiowych, nieraz w bardzo trudnej codzienności. Dziś trudniej człowiekowi pogodzić się z myślą, że odczucie wzniosłości cierpienia dla idei prowadzi najczęściej do spojrzenia na nie przez pryzmat krzyża, choć dzieje Polski, utrwalone w literaturze i sztuce pięknej ukazują, że im bardziej bolesne były polskie doświadczenia historyczne, tym silniej społeczna wrażliwość odnosiła je właśnie do krzyża. Choć w świecie dokonuje się wiele przemian, to krzyż jako wartość uniwersalna trwa i bogactwo jego znaczeń, pomimo częstego niezrozumienia, odrzucenia, czy tworzenia własnych wizji tego symbolu, przywoływane jest nadal we wszystkich aspektach życia człowieka.

MULTIVOCALITY OF CROSS IN POLISH SOCIETY PRACTICES The Cross of Acts in the Writings of the Great Romanticists: Selected Issues

100%

Leszczyńska B.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

2012

vol. 13(1)

In the acts of Polish religiosity and culture the symbol of the cross, as the most important sign of Christianity, has a special place. Belles-lettres, especially poetry, shows that thecross has always played an important role in liturgy, culture, art, literature, and tradition. Its meaning was also frequently interpreted in the context of actual historical, social, and political situations. Defining the scope of concepts relating to the symbolism of the cross in literary works is not simple. Firstly, it is connected to the salutary Passion and death of Christ, a theme which was particularly prominent in medieval literature. In the later Baroque period, religious elements were connected to patriotic ideas. The cross then expressed an attitude of fortitude and is tied to the conviction that the Polish nation was chosen by God, an idea that was later widely spread in the idea of romantic Messianism. Selected works by Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński, and Cyprian Kamil Norwid distinctly show that, in the nineteenth century, the symbol of the cross was related to the national awareness and patriotic attitudes of Poles. A sign, which for many centuries had a mainly sacral meaning, then became a symbol, or emblem, of the endurance of the nation; it marked traces of soldierly exile and permanently inscribed itself in the Polish landscape. The first and second world wars also represented periods in which the presence of the cross in literature played a very important role. Here we can find an interpretation of the cross that is close to romantic Messianism, in which it appears as a symbol of hope and life, a way of peace, love, and forgiveness, and as an example leading to the creation of a new and better world. The theme of the cross continues in contemporary creativity – it is a symbol of suffering and love, inscribed in the history of the Polish nation, and in its culture and art. Today, it also appears in new, tangible situations, and at numerous times during very difficult everyday circumstances. Nowadays it is harder for a person to agree with the idea that there is a nobility to suffering for a cause when viewed through the prism of the cross, even though the acts of Poland, as preserved in literature and fine art, show that the more painful Polish historical experiences were, the more social sensitivity related them to the cross.Although many things change in the world, the cross, as a universal value, endures and the richness of its meanings – despite a frequent lack of understanding, rejection, or the recreation of it in personal terms – is still being evoked in all aspects of human life.

Refine search results

2 Miscellanea Anthropologica et Sociologica

2 Leszczyńska B.

2 2012

Search results

POLISEMIA KRZYŻA W PRAKTYKACH SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO Polski „Krzyż Dziejów” w twórczości wielkich romantyków

MULTIVOCALITY OF CROSS IN POLISH SOCIETY PRACTICES The Cross of Acts in the Writings of the Great Romanticists: Selected Issues