Search results

1

Ksenofont w listach Pseudo-Ksenofonta oraz w fikcyjnych listach Sokratesa i sokratyków

100%

Marchewka A.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 3

37-56

EN

The aim of the analysis of the apocryphal correspondence of Pseudo-Xenophon, which tradition has given us with two independent paths-7 excerpts preserved in the Anthology by Stobaeus and 6 entire letters included in the Socratis et Socraticorum epistole (ed. R. Hercher)-is an attempt to delineate on their basis, a portrait of Xenophon, commonly accepted in the time of the Roman Empire. Pseudo-Xenophon letters clearly define the creator of Anabasis as the philosopher of Socratic, basically keeping silent about his historical work. They give us testimony to his thought, deeply rooted in Socratic ethics, focused on kalokagathia. Continuous pursuit of virtue through consistent improvement not only in pure ethics, but also in specific skills that are supposed to bring benefits, pointed to the key importance of paideia in Xenophont’s work as a pupil of Socrates. In these letters, the reference points are mostly ἐγκράτεια, καρτερία, ἀνδρεία, εὐσέβεια, φιλανθρωπία and finally σωφροσύνη, i.e. the virtues that form the core of Socratic ethics.

PL

Celem podjętej w tym artykule analizy apokryficznej korespondencji Pseudo-Ksenofonta, którą tradycja przekazała nam dwiema niezależnymi drogami – 7 ekscerptów zachowanych w Antologii Stobajosa oraz 6 całych listów, wchodzących w skład zbioru Socratis et Socraticorum epistole (ed. R. Hercher) – jest próba nakreślenia na ich podstawie powszechnie akceptowanego w dobie cesarstwa rzymskiego portretu Ksenofonta. Pseudo-Ksenofontowe listy jednoznacznie definiują twórcę Anabazy jako filozofa sokratyka, w zasadzie przemilczając jego twórczość historyczną. Dają nam świadectwo o głęboko zakorzenionej w etyce sokratejskiej jego myśli, skoncentrowanej na kalokagathii. Nieprzerwane dążenie do cnoty poprzez konsekwentne doskonalenie się nie tylko czysto etyczne, ale również w konkretnych umiejętnościach, które mają przynieść pożytek, wskazywało na kluczowe znaczenie paidei w twórczości Ksenofonta jako ucznia Sokratesa. W omawianych listach punktami odniesienia są przeważnie ἐγκράτεια, καρτερία, ἀνδρεία, εὐσέβεια, φιλανθρωπία czy wreszcie σωφροσύνη, czyli cnoty stanowiące rdzeń etyki sokratejskiej.

2

Źródła Diodora do dziejów wyprawy dziesięciu tysięcy

71%

Głogowski P.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 3: Filologia klasyczna

23-44

PL

Wiemy, że Anabasis Ksenofonta nie była jedynym przekazem współczesnym poświęconym wyprawie Cyrusa Młodszego. Świadectwa te jednak zaginęły i znane są nam jedynie dzięki tradycji pośredniej. Jak się powszechnie uważa, opowieść Diodora o wyprawie Cyrusa (14, 19-31; 14, 37, 1-4) opiera się na zaginionej pracy Efora z Kyme. Przekaz ten różni się jednak w pewnej mierze od opowieści Ksenofonta. Rodzi się zatem pytanie o źródła, z których korzystał sam Efor. W niniejszym artykule wykazane zostają zarówno różnice, jak i podobieństwa występujące między zachowanymi przekazami. Omówione zostają również najważniejsze poglądy uczonych współczesnych dotyczące tej sprawy. Okoliczności, które mogłyby świadczyć o wykorzystaniu tradycji odmiennej od Anabasis, są w istocie raczej drugorzędne i w wielu przypadkach dają się one przekonująco wytłumaczyć w inny sposób niż wykorzystanie przez Efora jakichś innych źródeł niż świadectwo Ksenofonta i Ktezjasza. Mimo różnic językowych występujących między Anabasis a tekstem Bibliotheke, u Diodora spotykamy wyrażenia bliźniaczo przypominające te Ksenofonta. Biorąc pod uwagę podobieństwa obu tych opowieści, można zatem założyć, że głównymi źródłami, których wpływ dostrzec można u Efora i Diodora, jest przekaz Ksenofonta uzupełniany wiadomościami z dzieła Ktezjasza.

EN

The Anabasis of Xenophon was not the only account of the expedition of Cyrus. However, the other accounts were lost, and they are known today only thanks to the intermediate tradition. As it is thought, the narrative of Diodorus on the expedition of Cyrus (14, 19-31; 14, 37, 1-4) is based on the lost work of Ephorus of Cyme. It is necessary to state that this account differs to some extent from the narrative of Xenophon. Therefore, the question is what the sources exploited by Ephorus are. The aim of the current work is to present the selection of the most significant differences and similarities between the extent accounts. Furthermore, the most important views concerning this issue are discussed. The evidence which could suggest that the Anabasis is not a source of Ephorus is rather of secondary importance and in many cases could be interpreted otherwise. Despite the linguistic differences between the Anabasis and the Bibliothece, we can notice that in Diodorus there are expressions which resemble greatly these of Xenophon. By considering the similarities between these two narratives, we can assume that the main sources which could be identified in the story of Ephorus and Diodorus are the account of Xenophon supplemented by the information taken from the work of Ctesias.

3

Pożytek (opheleia) jako wartość etyczna w Ekonomiku Ksenofonta

62%

Tymura D.

Kultura i Wartości

|

2020

|

issue 30

DE

Der Artikel setzt sich zum Ziel, Opheleia von Sokrates als wesentlichen ethischen Wert im Leben des Menschen anhand des Textes Oikonomikos aufzuzeigen. Opheleia könnte als einer der von Sokrates am häufigsten verwendeten ethischen Begriffe angesehen werden, wobei sein besonderer Status im Text Oikonomikos hervorgehoben wurde. Im Dialog von Xenophon behandelt Sokrates den Nutzen als einen Wert, der der wahren Freundschaft, guten familiären Beziehungen, insbesondere den ehelichen, richtigen beruflichen Beziehungen, insgesamt den wichtigsten menschlichen Beziehungen zugrunde liegt. Er wird auch als ein wahrer spiritueller Wert dargestellt, der das moralische Verhalten des Menschen gegenüber sich selbst und gegenüber anderen prägt und damit einen führenden Platz in der sokratischen Ethik einnimmt. Als ein solcher Wert muss er jedoch auf Wissen und angemessenem moralischem Verhalten beruhen, insbesondere in Übereinstimmung mit den Geboten der Encrateia. Deswegen kann behauptet werden, dass die auch mit dem Guten und Schönen gleichgesetzte Opheleia, eng mit den wichtigsten Begriffen der Philosophie von Sokrates verbunden ist, wie Wissen, Tugend, Freundschaft und moralische Erziehung, und eine sehr wichtige Rolle in seinen Überlegungen spielt.

EN

This article portrays the unique position occupied by the notion of benefit (opheleia) in the philosophy of Xenophon’s Socrates. Apparently, opheleia was one of Socrates’ most frequently used ethical concepts, and its particular importance was emphasized in Oeconomicus. In Xenophon’s dialogue Socrates treats benefit as a value that forms the basis for true friendship, good family relations and especially so in marriage, proper professional attitudes, and thus for all the most important interpersonal contacts. Benefit is also presented as a true spiritual value that shapes the moral behaviour of the individual toward himself and others. It holds a prime place in Socrates’s ethics. As such a value, it must, however, be based on knowledge and proper moral behavior, especially in line with the demands of enkrateia. It can therefore be ascertained that opheleia, equated also with the good and the beautiful, is strictly tied up with the most important concepts in Socrates’ philosophy, such as knowledge, virtue, friendship and moral education and plays a very essential part in his considerations.

PL

Celem artykułu jest ukazanie Sokratejskiej opheleia jako istotnej wartości etycznej w życiu człowieka - na podstawie tekstu Ekonomika. Można sądzić, że opheleia była jednym z najczęściej przez Sokratesa używanych pojęć etycznych, a jego szczególna pozycja została uwypuklona w tekście Ekonomika. W dialogu Ksenofonta Sokrates traktuje pożytek jako wartość, która stanowi podstawę prawdziwej przyjaźni, dobrych relacji rodzinnych, w tym szczególnie małżeńskich, właściwych stosunków zawodowych, a więc wszystkich najważniejszych relacji międzyludzkich. Jest on równie ukazany jako prawdziwa wartość duchowa kształtująca zachowanie moralne człowieka zarówno względem samego siebie, jak i innych ludzi, zajmując tym samym czołowe miejsce w etyce Sokratejskiej. Jako taka wartość musi on być jednak oparty na wiedzy i właściwym moralnym postępowaniu, w szczególności w zgodzie z nakazami enkrateia. Dlatego można twierdzić, że opheleia, utożsamiana również z dobrem i pięknem, jest ściśle powiązana z najważniejszymi pojęciami filozofii Sokratesa, takimi jak wiedza, cnota, przyjaźń i moralne wychowanie, i odgrywa w jego rozważaniach bardzo istotną rolę.

4

Walka Wschodu i Zachodu w literaturze greckiej od Herodota do Prokopiusza z Gazy

54%

Polański T.

Vox Patrum

|

2003

|

vol. 44

329-351

EN

Herodotus presented the conflicts between Europe and Asia on both the mythological and historical level and made them one of the main structural and ideological components of his work. The idea of war against the Achaemenids interpreted as central to the Greek historical destiny returned time and again in the Greek letters, always blended with the symptomatic feeling of superiority and simplified standard view of the Orientals. (Euripides, Xenophon of Athens, Plato, Isocrates). The efforts to unite the Greeks and Macedonians with the Orientals which were undertaken by Alexander the Great, found little understanding among the Greeks (Plutarch). His myth as a conqueror of Asia became an ideological trap of the Hellenic as well as Roman historical thinking (Cassius Dio). Renewed and unsuccessful efforts to follow Aiexander's steps brought interesting literary testimonies shaped by collective experiences of the insuperable climate, the fear of the epidemics, and confrontation with cunning, cruel and elusive adversaries (Plutarch, Procopius of Caesarea). The Greek literary testimonies had their alter ego in the Eastern prophetic writings, which expressed hostility towards the Greeks and Romans and predicted a final victory for the East over the West (Oracula Sibyllina, The Oracle of the Potter, The Oracle of Hystaspes). In the Wars of Procopius of Caesarea a pessimistic, purely militarist view came to the surface. It said that the loyalty of the Orientals could be secured only through the use of military power. In that period we also observe a factor of religious inspiration in the war propaganda on both sides (Procopius of Caesarea, Georgios Pisides).

Refine search results

2 Roczniki Humanistyczne

1 Kultura i Wartości

1 Vox Patrum

1 Głogowski P.

1 Marchewka A.

1 Polański T.

1 Tymura D.

2 2020

1 2019

1 2003

Ksenofont w listach Pseudo-Ksenofonta oraz w fikcyjnych listach Sokratesa i sokratyków

Źródła Diodora do dziejów wyprawy dziesięciu tysięcy

Pożytek (opheleia) jako wartość etyczna w Ekonomiku Ksenofonta

Walka Wschodu i Zachodu w literaturze greckiej od Herodota do Prokopiusza z Gazy