Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Księstwo Pomorskie
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Cel i tezy: rekonstrukcja reakcji na zagrożenie wymarcia dynastii Gryfitów przez pryzmat druków funeralnych. Próba uchwycenia sposobów komunikacji i oceny jej skuteczności. Koncepcja i metody badań: analiza kryzysu wizerunkowego dynastii na podstawie kazań i oracji funeralnych oraz literatury dotyczącej komunikacji kryzysowej. Wnioski: zamknięta w 1637 r. historia Księstwa Pomorskiego dowodzi, jak bardzo państwo wczesnonowożytne było zależne od biologii i jak ważnym problemem była płodność dynastów. Brak potomstwa oznaczał wysokie ryzyko wystąpienia kryzysu politycznego, w przypadku Pomorza zakończonego rozbiorem jego terytorium i utratą samodzielnego bytu politycznego (1648). Gryfici oraz ich doradcy prowadzili rzetelną politykę informowania społeczeństwa pomorskiego o zagrożeniu wymarciem rodu. Podejmowali działania mające zminimalizować wywoływane przez ten fakt emocje społeczne, polegające na mobilizowaniu poddanych wokół wartości wspólnych (historia, luteranizm), a także na przypisywaniu im współodpowiedzialności za kryzys bezdzietności książąt poprzez narzucenie interpretacji, że jest ona karą Boga za ich grzechy. Tworzyli komunikaty oparte na stałych schematach, ramach interpretacyjnych (framing), przykładach biblijnych, metaforach, figurach retorycznych. Strategie komunikacyjne służyły ochronie i ratowaniu wizerunku dynastii, a poprzez akcentowanie jej dorobku (prawo, Uniwersytet w Greifswaldzie, szczecińskie Pedagogium, wprowadzenie luteranizmu jako „prawdziwej wiary”, opieka nad Kościołem) – także w oczach przyszłych pokoleń. Wartość poznawcza: artykuł jest próbą spojrzenia na bezdzietność Gryfitów jako na sytuację kryzysową. Przeanalizowano w nim sposoby komunikowania i ratowania wizerunku dynastii.
EN
It is the first attempt to analyse the correctness of representing the topography at the turn of the 16th and 17th centuries in Lubinus’ Map. The main thesis of the article is an assumption that Lubinus while editing the map, in addition to his measurements, used the sketches and cadastral maps of the Pomeranian Duchy. Some selected fragments of the map verified the representation of the terrain. A few errors that have been identified are a source of valuable information on the map itself, and at the same time they have confirmed the proposed hypothesis. Besides, the article presents the measurement methods of the time, as well as the errors that might have influenced the results. A hypothesis has been formulated that Lubinus’ Map in the southern coastal zone of the Baltic presents an image of a lowered sea level resulting from the climatic cooling of the Little Ice Age. The source for this thesis is mainly the area of the Szczecin Lagoon (German: Stettiner Haff ) and the islands of Usedom and Wolin (German: Wollin).
EN
The purpose of the article is to analyse the reports of the travellers passing by Szczecin in the period from late 16th century and 17th century with regard to the contained descriptions of the objects of architecture and art. Discussed were passages from twelve diaries of travellers from Germany, Poland, Italy, and England. These accounts vary, but also have some elements in common. The majority of peregrinators depicted Szczecin as arich port town with picturesque location. Most of them described the Renaissance ducal castle as a dominant element among the town buildings. Its descriptions date back to times when it was a residence of the Griffin dynasty, and subsequently, after the dynasty became extinct, when the town was ruled by the Swedes and the rulers of Brandenburg. From among seven Gothic churches in Szczecin most frequently visited were two most prominent and with central location: St. Jacob’s Church and Marian Church. They were appreciated, particularly emphasized was their size as their distinguishing feature. Although there weren’t in the town instances of “contemporary” 17th-century Baroque architecture – perhaps apart from the bourgeois houses – Szczecin was perceived as “beautifully built”. After the Swedes constructed in early 17th century new defensive fortifications, the travelers described the capital of Pomerania as “well protected”. The visitors paid less attention to the mobile objects of art. The most distinguishing of the discussed reports is that of Filip Hainhofer who was a guest of Duke Filip II and hence stayed in the town for the longest time. As the Duke’s art dealer, he was sensitive to the beauty of objects, which can be explained by his profession but also by his personal sensitivity. However, most of the peregrinators displayed “culture of curiosity” with regard to the objects of ar t. Artifacts were perceived as peculiarities and curious details, aesthetic judgments weren’t too often formulated. An example of this can be the popularity of the epitaph of the Eckstedt spouses in St. Jacob’s Church, most frequently mentioned in the diaries not because of its craftsmanship but for the anecdote connected to it.
PL
Celem artykułu jest analiza relacji podróżników przejeżdżających przez Szczecin w okresie od końca XVI do końca XVII wieku, pod kątem zawartych w nich opisów obiektów architektury i sztuki. Omówione zostały fragmenty dwunastu diariuszy podróżników pochodzących z Niemiec, Polski, Włoch i Anglii. Relacje te są różnorodne, ale mają też elementy wspólne. Większość peregrynatów przedstawiła Szczecin jako bogate i malowniczo położone, portowe miasto. Większość opisała dominantę w zabudowie miasta, którą stanowił renesansowy zamek książęcy. Jego opisy pochodzą z czasów, kiedy był on rezydencją dynastii Gryfitów, oraz z tych kiedy dynastia wygasła i miasto znajdowało się kolejno w rękach Szwedów i Brandenburczyków. Z siedmiu gotyckich, szczecińskich kościołów najczęściej odwiedzano dwa najważniejsze, centralnie położone: św. Jakuba i mariacki. Podobały się one i często podkreślano wyróżniającą je wielkość. Mimo, że nie było w mieście, może poza kamienicami mieszczańskimi, przykładów „współczesnej” XVII wiecznej architektury barokowej, postrzegano Szczecin jako „pięknie pobudowany”. Po wzniesieniu w początkach XVII wieku przez Szwedów nowych umocnień obronnych, podróżnicy określali stolicę Pomorza jako „dobrze chronioną”. Podróżnicy mniej uwagi poświęcali ruchomym dziełom sztuki. Wśród omówionych relacji wyróżniającą się jest relacja Filipa Hainhofera, który był gościem księcia Filipa II i stąd przebywał w mieście najdłużej. Jako marszand książęcy, wykazywał wrażliwość na piękno przedmiotu co można wytłumaczyć jego profesją, ale też indywidualna wrażliwośćią. Jednak większość peregrynatów prezentowała w przypadku dzieł sztuki „kulturę ciekawości”. Artefakty postrzegano jako osobliwości i ciekawostki, nie formułowano zbyt często sądów estetycznych. Przykładem tego może być „popularność” epitafium małżonków Eckstedt ze szczecińskiego kościoła św. Jakuba, najczęściej wymienianego w dziennikach, nie ze względu na kunszt wykonania, ale ze względu na anegdotę z nim związaną.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.