Search results

1

Nowatorski program nauczania i wychowania w Gimnazjum Wołyńskim, późniejszym Liceum w Krzemieńcu (1805–1831)

100%

Danowska E.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2016

|

vol. 19

|

issue 3

79-98

PL

Gimnazjum Wołyńskie w Krzemieńcu założył Tadeusz Czacki przy wydatnej pomocy i współpracy Hugona Kołłątaja. Rangę liceum szkoła ta uzyskała w 1819 roku. Przez niespełna 26 lat istnienia wpisała się w historię wschodnich ziem Rzeczypospolitej pod rosyjskim zaborem oraz dzieje polskiej oświaty. Tadeusz Czacki miał być orędownikiem spraw i organizacji szkolnictwa na powierzonym mu terenie, podnosząc poziom szkolnictwa i nauczania. Czacki zajmował się sprawami formalnymi i organizacyjnymi szkoły, a program opracował Kołłątaj, uwzględniając jego koncepcje. Program nauczania przewidziany był na 10 lat – cztery jednoroczne klasy oraz trzy dwuletnie kursy. Nacisk kładziono na naukę języków obcych. Uczniowie otoczeni byli opieką wychowawczą w trosce o wysoki poziom moralny, nie tylko naukowy, przyszłych absolwentów. Podlegali oni szczegółowemu regulaminowi, nacisk kładziono na równość wszystkich uczniów niezależnie od ich statusu społecznego. Szkoła oferowała bogaty program nauczania, a także możliwość korzystania z nadobowiązkowych zajęć. Absolwentów łączyło poczucie wspólnoty związane z tą placówką, kultywowane przez długie lata.

EN

The Volhynia Gymnasium in Krzemieniec was founded by Tadeusz Czacki with considerable help from Hugon Kołłątaj. The school became a Lyceum in 1819 and during its less than 26 years of existence gained a permanent place in the history of the Polish Commonwealth’s eastern territories annexed by Russia, as well as in the history of Polish education. Czacki was responsible for formal and organisation issues, while Kołłątaj prepared the teaching programme on the basis of Czacki’s ideas. The programme was designed for 10 years of education – four 1-year courses plus three 2-year courses. Teaching foreign languages was a priority. The school paid close attention to students’ moral advancement as well as the increase of their knowledge. Students followed a strict set of rules with emphasis on the equality of all students irrespective of their social status. The school offered a rich teaching programme as well as extracurricular activities. Graduates were bound by a sense of brotherhood developed at this school and cultivated their friendships for many years later.

2

Rozważania o prawie i jego nauczaniu w korespondencji Hugona Kołłątaja z Tadeuszem Czackim

100%

Jakubowski I.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2015

|

vol. XCVI (96)

81-94

PL

Autor przedstawia poglądy na prawo i jego nauczanie w Polsce przełomu XVIII i XIX wieku, prezentowane przez dwie wybitne postaci polskiego życia społecznego i intelektualnego, Hugona Kołłątaja i Tadeusza Czackiego. Opiera swoje rozważania na ich opiniach wyrażonych w bardzo obszernej korespondencji listownej, którą obaj panowie prowadzili w czasach tworzenia (lata 1803–1805) w Krzemieńcu gimnazjum/liceum, z perspektywą przekształcenia tej szkoły w Akademię. Obaj, ale szczególnie Kołłątaj, dokonywali podziałów prawa, jego systematyzacji i wskazywali, na jakie gałęzie prawa należy położyć szczególny nacisk w procesie edukacji prawniczej. Pisali o znaczeniu prawa natury, prawa narodów, ale również o nowoczesnym nauczaniu rodzimego prawa cywilnego i karnego. W końcowej części pracy autor przedstawia również ich poglądy na temat roli prawa rzymskiego w kształtowaniu dawnego prawa polskiego oraz miejscu tego systemu prawnego w procesie tworzenia formacji intelektualnej przyszłych prawników. I Czacki, i Kołłątaj nie byli zwolennikami obecności prawa Rzymian w programach nauczania uniwersyteckiego, ale jednak prawo rzymskie, jako oddzielny przedmiot nauczania zostało wprowadzone do szkoły w Krzemieńcu. Autor w podsumowaniu stwierdza, że bez wątpienia więcej o prawie wiedział Kołłątaj, jego poglądy w tej materii były bardziej wyraziste; wynikało to z jego gruntownego wykształcenia prawniczego, zaś Czacki dziedzinę tę poznawał tylko w trybie samokształcenia, poprzez liczne lektury uznanych dzieł prawniczych, a w przypadku prawa rzymskiego – poprzez lekturę jego źródeł.

EN

Author is presenting the opinions about the law and its teaching in Poland in late 18th and early 19th century expressed by two significant characters of the Polish social and intellectual life – Hugo Kołłątaj and Tadeusz Czacki. The fundamental core of his paper are opinions expressed by Kołłątaj and Czacki in their epistolary correspondence which was written between 1803 and 1805. A cause of their correspondence was to transform the Krzemieniec’s Secondary School into an Academy. Both scholars, but most notably Kołłątaj, suggested the methods of the division of the law and its systematization. They also pointed out which branches of law shall be predominantly taught during the legal studies. They were writing about the importance of the law of nature, law of nations, as well as the methods of teaching Polish civil and criminal law. In the final part of his paper, author is presenting Kołłątaj’s and Czacki’s opinions about the role of Roman law in the process of the evolution of old Polish law. He is also presenting their opinions on the role of Roman law in the intellectual formation of the future lawyers. Both Czacki and Kołłątaj were not supporters of the idea of the presence of Roman law in the legal curriculum. Nevertheless, Roman law was included in the Krzemieniec’s legal curriculum as a separate subject. In the conclusion, author pointed out that the Kołłątaj was the one, who was more learned in law. His opinions about the law were much more distinct. It was a natural consequence of his legal education. Czacki, instead, knew law thanks to his self-studies, reading of the distinguished legal works and examination of the Roman law sources.

3

"Pokaz rybek magnetycznych”: Widowiskowa popularyzacja wiedzy w Gimnazjum/Liceum Wołyńskim w Krzemieńcu

100%

Buczek K.

Pamiętnik Teatralny

|

2019

|

vol. 68

|

issue 1

5-21

EN

Popularisation of knowledge in Volyn Junior/Senior High School in Krzemieniec (1805–1832) was one of the forms of teachers' activity. It enjoyed great fame among the local population, as a spectacle rather than on account of its intellectual value. It took place during the school year and during final public examinations (performances). Numerous audiences gathered at the experimental shows presented by Karol Jentz, professor of physics, as well as at practical gardening sessions conducted in the botanical garden by Karol Witzell, gardener. However, the school authorities had an ambivalent attitude towards this activity. On the one hand, the efforts of teachers were appreciated, on the other hand the spectacular nature of the shows raised serious reservations or even the reluctance of the superiors.

PL

Popularyzacja wiedzy w Gimnazjum/Liceum Wołyńskim w Krzemieńcu (1805–1832) była jedną z form działalności nauczycieli. Cieszyła się dużą popularnością wśród okolicznej ludności, nie tyle jednak ze względu na walor poznawczy, co na aspekt widowiskowy. Prowadzona była w ciągu roku szkolnego oraz podczas egzaminów publicznych (popisów) na zakończenie nauki. Liczną publiczność gromadziły pokazy eksperymentów, prezentowane przez profesora fizyki Karola Jentza, a także nauka ogrodnictwa praktycznego prowadzona w ogrodzie botanicznym przez ogrodnika Karola Witzella. Jednak do tej działalności władze szkolne miały stosunek ambiwalentny. Z jednej strony doceniano wysiłki nauczycieli, z drugiej widowiskowość pokazów budziła poważne zastrzeżenia czy wręcz niechęć zwierzchników.

Refine search results

1 Pamiętnik Teatralny

1 Studia Paedagogica Ignatiana

1 Studia Prawno-Ekonomiczne

1 Buczek K.

1 Danowska E.

1 Jakubowski I.

1 2019

1 2016

1 2015

Nowatorski program nauczania i wychowania w Gimnazjum Wołyńskim, późniejszym Liceum w Krzemieńcu (1805–1831)

Rozważania o prawie i jego nauczaniu w korespondencji Hugona Kołłątaja z Tadeuszem Czackim

"Pokaz rybek magnetycznych”: Widowiskowa popularyzacja wiedzy w Gimnazjum/Liceum Wołyńskim w Krzemieńcu