Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Maria Kazimiera d’Arquien
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The author of the article presents changes that took place in the textbook depictions of women – counted among the antiheroines of Polish History – from 1918 to 1939. The starting point are 19th-century compilations, in which the authors’ attention was focused on prominent queens of the Early Modern era: Bona Sforza, Maria Ludwika Gonzaga, and Maria Kazimiera de La Grange d’Arquien. The attitudes of the authors of historical and educational compilations created after Poland regained its independence towards these women was the result of various factors, but also a proof of acceptance of women’s new roles in the newly united – among others, through historical education – society. This applied particularly to those women’s roles that evoked social resistance, as they were linked to involvement in politics, which was viewed as a space for men’s activity.The article emphasises comparative concepts to clearly delineate differences between what was typical of educational framing pre- and post-1918. The author analyzed 30 history textbooks written in the first and second decade of Poland Reborn, addressed to children and youth in primary, gymnasium and secondary schools. The article serves as a search for the answers to the following questions: 1. In what way were ambitious women rulers perceived in different political conditions, i.e. in a situation of formal equality of the political rights of women and men? 2. How different were textbooks in the Piłsudski-reformed schools from those used earlier? 3. To what extent did the reorientation of the educational ideal of the 1930s influence the image of the politically involved Polish queens of the Early Modern era?
PL
Autorka artykułu przedstawia zmiany jakie dokonały się w podręcznikowym obrazie kobiet – zaliczanych do grupy antybohaterek dziejów Polski – w latach 1918–1939. Punktem wyjścia są opracowania dziewiętnastowieczne, w których uwaga piszących skupiona była na wybitnych królowych doby nowożytnej: Bonie, Marii Ludwice i Marii Kazimierze. Stosunek do nich autorów opracowań historyczno-dydaktycznych powstałych po odzyskaniu niepodległości był pochodną różnych czynników, ale i dowodem akceptacji dla nowych ról kobiet w scalanym na nowo społeczeństwie, m.in. drogą edukacji historycznej. Dotyczyło to szczególnie tych kobiecych ról, które wywoływały społeczny opór, ponieważ związane były z zaangażowaniem w politykę, uznawaną za przestrzeń męskiej aktywności.W artykule położono nacisk na ujęcia porównawcze, tak, aby wyraźnie zarysowały się różnice między tym, co było typowe dla ujęć dydaktycznych sprzed i po 1918 r. Przeanalizowano 30 podręczników historii powstałych w pierwszej i drugiej dekadzie Polski Odrodzonej, adresowanych do dzieci i młodzieży szkół powszechnych, gimnazjów i liceów ogólnokształcących. Poszukiwano przy tym odpowiedzi na pytania: 1. W jaki sposób postrzegano ambitne władczynie w odmiennych warunkach politycznych, tj. w sytuacji formalnej równości praw politycznych kobiet i mężczyzn? 2. Na ile podręczniki dla zreformowanej przez piłsudczyków szkoły odróżniały się od tych wykorzystywanych wcześniej? 3. W jakiej mierze reorientacja ideału wychowawczego w lat trzydziestych XX w. wpłynęła na obraz rozpolitykowanych polskich królowych doby nowożytnej?
EN
The article recounts about Jan III Sobieski’s epistles from 1655–1683 which were written to his wife Maria Kazimiera d’Arquien. The division of listing’s model, which was made by Robert Ganszyniec, and the framing of letters’ type according to Stefania Skwarczyńska were taken as a basis in creation of interesting epistolographic convection category typical for Sobieski. Furthe­rmore the text reveals the manner in which Sobieski reaches a directness of the statements as well as the themes which dominate in his letters and the way of taboo implementation. However, the article does not present the letters in detachment with historical and socio-cultural reality. The correspondence of Jan and Maria Sobieski is not only an evidence of great love but also reveals historical events from the participants’ perspective with signs of baroque. The article includes many citations from epistles written by Jan III Sobieski in order to present the reader the discussed issues sufficiently. It also presents the stand of the most accomplished literary historians such as Ste­fa­nia Skwar­czyńska, Alojzy Sajkowski or Leszek Kukulski.
PL
Artykuł traktuje o epistołach Jana III Sobieskiego do żony Marii Kazimiery d'Arquien z lat 1655-1683. Bazując na podziale modeli listowania dokonanym przez Roberta Ganszyńca oraz koncepcji rodzajów listów Stefanii Skwarczyńskiej, powstała interesująca kategoria konwencji epistolograficznej charakterystyczna wyłącznie dla Sobieskiego. Ponadto tekst ukazuje w jaki sposób Sobieski osiąga bezpośredniość wypowiedzi, jakie tematy dominują w jego listach oraz w jaki sposób realizuje tabu. Artykuł nie przedstawia listów w oderwaniu od realiów historycznych i społeczno-kulturowych. Korespondencja państwa Sobieskich oprócz świadectwa wielkiej miłości ukazuje także wydarzenia historyczne z perspektywy ich uczestników oraz nosi znamiona epoki baroku. By omawiane zagadnienia dostatecznie przedstawić czytelnikowi, artykuł zawiera wiele cytatów z epistoł pisanych przez Jana III Sobieskiego oraz prezentuje stanowiska najznamienitszych historyków literatury takich jak Stefania Skwarczyńska, Alojzy Sajkowski, czy Leszek Kukulski.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.