Search results

1

Zaduma nad „Porównawczym słownikiem trzech wsi małopolskich” Mariana Kucały

100%

Reichan J.

Język Polski

|

2016

|

vol. 96

|

issue 3

90-97

PL

Artykuł zwraca uwagę na wielką wartość naukową słownika Mariana Kucały pt. „Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich” (1957), w którym autor „Słownika” przedstawia słownictwo ze swojej rodzinnej wsi Więciórka oraz dwu innych wsi Małopolski południowej. Autor artykułu ukazuje szczególnie, że układ tematyczny dzieła Kucały ogromnie ułatwia badania nad gwarową synonimią. Jako przykład w artykule omówiono grupę synonimów oznaczających różne sposoby mówienia. Artykuł ukazuje, że „Słownik” Kucały ma wielką wartość naukową, ponieważ: 1) dzieło to zawiera pełne słownictwo gwarowe, które zebrał w swojej rodzinnej wsi i opracował autochton będący wybitnym dialektologiem; 2) w „Słowniku” zastosowano po raz pierwszy w dialektologii polskiej układ tematyczny; 3) autor „Słownika” porównał wyrazy z Więciórki ze słownictwem dwu innych wsi Małopolski południowej, w których również sam zebrał potrzebny materiał. Dzięki tym zaletom Słownik Kucały stał się w połowie XX wieku dziełem czołowym polskiej leksykografii gwarowej, wzorem opracowania dla wielu późniejszych leksykografów dialektologów.

EN

The article shows the great scientific value of the Marian Kucała’s dictionary entitled „Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich” ["The comparative dictionary of three villages of Little Poland"] (Kucała 1957) in which the author of the dictionary presents the vocabulary of his native village Więciórka and two other villages of southern Little Poland. The author of the article particularly shows that thematic order of Kucała’s dictionary simplifies to some extent the investigation of the dialect synonimy. For example, in this article a group of synonyms denoting the various ways of speaking is discussed, e.g. bebłać ‘to speak indistinctly’, huczeć ‘to speak very loudly’, satrzyć ‘to speak quickly and indistinctly’. The author of this article chose from Kucała’s "Dictionary" eleven words of this kind and compared them with the data of „Słownik gwar polskich” ["The Dictionary of Polish Dialects"] (SGP PAN and SGP PAN kart), „Słownik gwar gorczańskich (zagórzańskich)” ["The Dictionary of the Inhabitants of Gorce Mountains"] (Kobylińska 2001) and „Słownik gwar orawskich” ["The Dictionary of the Dialects of Orawa"] (Kąś 2011). As a result of this comparison one could see which synonyms occur only in the village Więciórka, and which ones have a broader geographical extent. The article shows that Kucała’s "Dictionary" is of great scientific value, because: 1) it contains the whole dialect vocabulary which was noted and elaborated in the native village by Kucała, who was an autochthon and eminent dialectologist 2) the thematic order was applied in the "Dictionary" for the first time in Polish dialectology 3) the author of the "Dictionary" compared the vocabulary of Więciórka with the vocabularies of two other villages of southern Little Poland where he himself collected the necessary data. Owing to these qualities Kucała’s "Dictionary" became an outstanding work of Polish dialectological lexicography in the middle of the 20th century, a model of elaboration for numerous future lexicographers-dialectologists.

2

Profesor Marian Kucała – historyk języka, leksykograf i dydaktyk

94%

Deptuchowa E.

LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa

|

2016

|

issue 21

217-225

EN

The paper is a recollection of Professor Marian Kucała (died 2014), a dialectologist and historian of language. Particular emphasis is put on his contribution to historical lexicography and the fields of language learning and teaching (language culture in the broad sense).

3

Profesor Marian Kucała jako dialektolog

71%

Reichan J.

LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa

|

2016

|

issue 21

227-237

EN

The paper presents Marian Kucała’s dialectological work in the chronological order. Particular attention has been given to his greatest dialectological achievement, the Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich (1957; ‘A comparative dictionary of three villages in Lesser Poland’), emphasizing its superior cognitive and methodological qualities. While discussing Kucała’s various articles, we indicate his originality and ingenuity. Some of his papers refer to linguistic phenomena from his native village of Więciórka, while others cover the whole of the Polish dialectal area. One work that distinguishes itself among them, is the popular title Twoja mowa cię zdradza (1994a, 2002a; ‘Your speech betrays you’) in which Kucała presents to the unqualified reader the most important of Polish dialectal phenomena in an interesting and easy to understand way. While discussing Professor M. Kucała’s dialectological work, one should constantly bear in mind that these rich, diversified and grand achievements constitute only a part of his oeuvre which simultaneously includes works on the history of Polish and the contemporary Polish literary language.

4

Profesor Marian Kucała – badacz i miłośnik języka polskiego

71%

Żmigrodzki P.

LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa

|

2016

|

issue 21

239-248

EN

The paper presents Professor Marian Kucała (1927–2014), a dialectologist and historian of the Polish language, affiliated throughout his entire life with the Institute of the Polish Language of the Polish Academy of Sciences in Cracow. It presents his biography and a short discussion of his most important scientific achievements, while most space is devoted to a recollection of his activity in the Society of Friends of the Polish Language and in the editing board of the “Język Polski” journal.

5

Profesor Marian Kucała jako naukowiec, mistrz i nauczyciel

67%

Sieradzka-Baziur B.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2018

|

vol. 21

|

issue 2

87-98

PL

Artykuł jest skrótowym opisem dokonań naukowych i dydaktycznych prof. dra hab. Mariana Kucały (1927–2014), wybitnego językoznawcy, mistrza i nauczyciela. Profesor Kucała jest autorem ponad 300 książek, artykułów i opracowań z zakresu dialektologii, historii języka polskiego, leksykografii historycznej i współczesnej, języka religijnego, onomastyki, poprawności językowej, współczesnego języka polskiego, a nawet glottodydaktyki. Był zasłużonym pracownikiem naukowym Instytutu Języka Polskiego PAN, nauczycielem akademickim, wychowawcą wielu roczników polonistów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, popularyzatorem wiedzy o języku ojczystym. Wniósł ogromny wkład naukowy i organizacyjny w rozwój „Języka Polskiego”, jednego z najbardziej cenionych polskich czasopism językoznawczych. Do najważniejszych prac Pana Profesora należą następujące publikacje zwarte: Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich Rozwój iteratiwów dokonanych w języku polskim; Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny; Jakuba Parkosza traktat o ortografii polskiej; Twoja mowa cię zdradza. Regionalizmy i dialektyzmy języka polskiego; Mały słownik poprawnej polszczyzny. W roku 2000 Instytut Języka Polskiego PAN wydał zbiór jego najważniejszych artykułów naukowych – Polszczyzna dawna i współczesna. Studia i szkice. Profesor Marian Kucała był współredaktorem Słownika staropolskiego oraz twórcą koncepcji i redaktorem Słownika polszczyzny Jana Kochanowskiego. Jego prace naukowe z zakresu językoznawstwa diachronicznego i synchronicznego w najróżniejszych jego aspektach należą do głównego nurtu polskiego i słowiańskiego językoznawstwa. Profesor Marian Kucała prowadził wszechstronne badania językoznawcze, miał ogromną wiedzę na temat funkcjonowania języka polskiego w aspekcie diachronicznym i synchronicznym, cieszył się wielkim uznaniem w środowisku językoznawczym jako naukowiec i jako mistrz, promotor, nauczyciel, redaktor, który wywarł ogromny wpływ na rozwój naukowy wielu językoznawców w Polsce, udzielając im swojej wiedzy i patronując ich pracom naukowym.

EN

The article shows the silhouette of prof. dr. hab. Marian Kucała (1927–2014), a great linguist, master and teacher. Professor is the author of about 300 books, articles, studies in the field of dialectology, history of Polish language, historical and contemporary lexicography, religious language, onomastics, linguistic correctness, contemporary Polish language and even glottodidactics. He was a distinguished scientist at the Institute of the Polish Language of the Polish Academy of Sciences, an academic teacher, teacher of many Polish students at the Catholic University of Lublin, popularizer of knowledge about native language, which should be described as a language teacher. He made a huge scientific and organizational contribution to the development of “Język Polski”, one of the most valued Polish linguistics journals. The most important of his works are the following compact publications: Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich; Rozwój iteratiwów dokonanych w języku polskim; Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny; Jakuba Parkosza traktat o ortografii polskiej; Twoja mowa cię zdradza. Regionalizmy i dialektyzmy języka polskiego; Mały słownik poprawnej polszczyzny. In 2000, the Institute of the Polish Language of the Pollish Academy of Science published a collection of his most important scientific articles: Polszczyzna dawna i współczesna. Studia i szkice. Professor Marian Kucała was the co-editor and editor of such significant lexicographical studies as the Słownik staropolski and the Słownik polszczyzny Jana Kochanowskiego. His scientific works representing diachronic and synchronous linguistics in a variety of aspects have had a significant impact on the development of Polish and Slavic linguistics. Professor Marian Kucała conducted a wide range of linguistic research, he had a great knowledge of how the Polish language functions in a diachronic and synchronous aspect, he enjoyed great recognition in the linguistic environment as a scientist and as a master, promoter, teacher who had a huge impact on the scientific development of many linguists in Poland, providing knowledge and promoting their scientific work.

Refine search results

3 LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa

1 Język Polski

1 Studia Paedagogica Ignatiana

2 Reichan J.

1 Deptuchowa E.

1 Sieradzka-Baziur B.

1 Żmigrodzki P.

1 2018

4 2016

Zaduma nad „Porównawczym słownikiem trzech wsi małopolskich” Mariana Kucały

Profesor Marian Kucała – historyk języka, leksykograf i dydaktyk

Profesor Marian Kucała jako dialektolog

Profesor Marian Kucała – badacz i miłośnik języka polskiego

Profesor Marian Kucała jako naukowiec, mistrz i nauczyciel