Search results

1

Przewrót majowy Józefa Piłsudskiego w wybranych tytułach opiniotwórczej prasy amerykańskiej

100%

Różański P.

Dzieje Najnowsze

|

2018

|

vol. 50

|

issue 3

PL

W artykule zanalizowano pięć opiniotwórczych dzienników amerykańskich: „New York Times”, „Chicago Daily Tribune”, „Washington Post”, „Los Angeles Times” i „Atlanta Constitution”. Pierwsze informacje o przewrocie majowym Piłsudskiego wymienione pisma wydrukowały już 13 maja. Teksty, które ukazywały się do 21 maja, były opisem walk stoczonych na ulicach Warszawy między oddziałami Piłsudskiego a wojskami lojalnymi wobec konstytucyjnych władz Rzeczypospolitej Polskiej. The article analyses five opinion-forming American prestige papers: The New York Times, The Chicago Daily Tribune, The Washington Post, The Los Angeles Times and The Atlanta Constitution. First information on the 1926 May Coup d’État by Józef Piłsudski was printed on front pages of these papers already on 13 May, the next day after it had started. Most of the articles published every day until 21 May were attempts to describe fights that broke out in the streets of Warsaw between Piłsudski’s troops and forces loyal to the constitutional authorities of Poland.

2

“Passengeriality”: Vita Sackville-West’s Passenger to Teheran and the May Coup in Poland

80%

Białas Z.

Postscriptum Polonistyczne

|

2021

|

vol. 27

|

issue 1

87-103

PL

Dyskursy podróżnicze obfitują w różnego rodzaju anegdoty. Zdaniem Stephena Greenblatta pośredniczą one pomiędzy sekwencją podobnych do siebie chwil, a ogólniejszym schematem, na którego istnienie wskazują. Niniejsza analiza dowodzi, że anegdota zawarta w dzienniku podróży Passenger to Teheran Vity Sackville-West (1926) stanowi nie tyle odosobniony przypadek, ile wpisuje się w szersze ramy strategii dotyczących reprezentacji podróży. Vita Sackville-West odbyła podróż z Londynu do Egiptu, Indii, Persji, a następnie wróciła do Anglii przez Rosję, Polskę i Prusy. Autor szczegółowo analizuje tę część relacji, kiedy podróżni zostali zatrzymani na polsko-pruskiej granicy i zmuszeni do opuszczenia pociągu. Konsekwencje tego, co mogłoby być wyłącznie anegdotą o „nieprzyjemnym incydencie”, są dalekosiężne. Do zajść granicznych dochodzi bowiem zawsze na tle rzeczywistości społeczno-politycznej, geopolitycznej, militarnej i ideologicznej. Bez względu na to, czy tego typu wydarzenia przedstawia się jako przygody czy poważne incydenty, mają one konsekwencje wykraczające poza „lokalny moment”. Celem eseju jest ukazanie niektórych mniej oczywistych implikacji polsko-pruskiego fragmentu książki Vity Sackville-West.

EN

Travellers’ discourses thrive on anecdotes. According to Stephen Greenblatt, they interpose between a series of similar, narrow experiences and a wider pattern they may indicate. This analysis deciphers how an anecdote from Passenger to Teheran (1926), the travelogue written by Vita Sackville-West, is not just an isolated flash but can indicate larger representational strategies. In her epic journey Vita Sackville-West travelled from London to Egypt, India, Persia, and then back to England, through Russia, Poland and Prussia; by boat, train and car. In the episode which is subject to a detailed analysis, the travellers were stopped at the Polish–East Prussian border and forced to leave the train. The consequences of what could be just an anecdote about an “unwelcome incident”, reverberate – as it turns out – far beyond the incidental because what is at stake at almost every border incident is a socio–political, geo–political, military and ideological reality. No matter whether such events are presented as adventures or in all seriousness, each border trouble has consequences beyond any “local moment”. To disclose some of the less obvious implications of the Polish–Prussian passage in Vita Sackville-West’s book is the aim of this essay.

3

Poufne spotkania w środowisku oficerskim przed przewrotem majowym, czyli kilka spostrzeżeń i hipotez wokół dochodzenia wojskowej prokuratury (listopad 1925 – maj 1926)

80%

Kulka G.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2024

|

vol. XXV(LXXVI)

|

issue 1(287)

110-141

EN

For decades, the issue of the May Coup of 1926, carried out under the leadership of Marshal Józef Piłsudski, has aroused many emotions among historians. This unprecedented event in the history of the Republic of Poland, which rapidly changed the state system, has become the subject of widespread speculation. Attempts were made to answer several key questions, such as when was the coup prepared, how was it organized and carried out, and who was initiated and appointed to it? It turns out that among the previously unexamined archives there are materials that contribute to providing partial answers to these questions. One of the preparatory actions were confidential meetings between two of Piłsudski’s supporters, which became the subject of an investigation by the military prosecutor’s office. The numerous recorded testimonies force us to take a new look at the several-month period preceding the coup. This article, based on new source materials, attempts to put forward new hypotheses, which will likely contribute – in the face of the approaching centenary of the May 1926 events – to many constructive discussions among researchers and enthusiasts of 20th century history.

DE

Der Mai-Putsch von 1926 unter der Führung von Marschall Józef Piłsudski erregt seit Jahrzehnten die Gemüter der Historiker. Dieses in der Geschichte der Republik beispiellose Ereignis, das das politische System des Staates abrupt veränderte, war Gegenstand zahlreicher Diskussionen. Es wurde versucht, mehrere Schlüsselfragen zu beantworten: Seit wann wurde der Putsch vorbereitet? Wie wurde er organisiert und wer war der Initiator und Auftraggeber? Es hat sich herausgestellt, dass in den bisher unerforschten Archivalien Material vorhanden ist, das dazu beiträgt, eine Teilantwort auf diese Fragen zu geben. Denn eine der vorbereitenden Maßnahmen waren die vertraulichen Treffen zwischen zwei Piłsudski-Anhängern, die Gegenstand einer Untersuchung der Militärstaatsanwaltschaft wurden. Zahlreiche aufgezeichnete Zeugenaussagen erzwingen einen neuen Blick auf diesen mehrmonatigen Zeitraum vor dem Putsch. Auf der Grundlage des Quellenmaterials wird in diesem Artikel der Versuch unternommen, neue Hypothesen aufzustellen, die angesichts des bevorstehenden hundertsten Jahrestages der Ereignisse vom Mai 1926 zu vielen konstruktiven Diskussionen unter Forschern und Liebhabern der Geschichte des 20. Jahrhunderts beitragen dürften.

PL

Od dziesięcioleci zagadnienie przewrotu majowego z 1926 r. dokonanego pod kierownictwem Marszałka Józefa Piłsudskiego rozbudza wśród historyków wiele emocji. To bezprecedensowe wydarzenie w dziejach Rzeczypospolitej, które w gwałtowny sposób zmieniło ustrój państwa, stało się przedmiotem licznych dywagacji. Starano się odpowiedzieć na kilka kluczowych pytań – od kiedy zamach stanu był przygotowywany? W jaki sposób przebiegała jego organizacja i kto został do niej wtajemniczony i wyznaczony? Okazuje się, że wśród niezbadanych dotąd archiwaliów znajdują się materiały dające przyczynek do wskazania na nie częściowej odpowiedzi. Jedną bowiem z akcji przygotowawczych były poufne spotkania dwóch piłsudczyków, które stały się przedmiotem śledztwa wojskowej prokuratury. Liczne zaprotokołowane zeznania zmuszają do nowego spojrzenia na ten kilkumiesięczny okres poprzedzający zamach stanu. Niniejszy artykuł, opierając się na materiałach źródłowych, stanowi próbę postawienia nowych hipotez, które zapewne staną się przyczynkiem – w obliczu zbliżającej się setnej rocznicy wypadków majowych z 1926 r. – do wielu konstruktywnych dyskusji wśród badaczy i miłośników historii XX w.

4

Administrative Politics of Polish Minister of the Internal Affairs Bronisław Wilhelm Pieracki from 1931 to 1934

71%

Kozyra W.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

vol. 25

|

issue 3

EN

Bronisław Wilhelm Pieracki was an active member of political group developed around Marshal Józef Piłsudski. He succeeded in the Polish Army and got promoted to the rank of colonel in 1924. He took part in the coup d’état in May 1926 and became one of the most important members of the colonels’ group that ruled Poland on behalf of Piłsudski since 1930. Bronisław W. Pieracki held an office of the deputy prime minister from 1930 to 1931. On 23 June 1931, he became a minister of the internal affairs of the Republic of Poland and held that post until his tragic death on 15 June 1934. Bronisław W. Pieracki’s administrative politics was focused on maintaining peace and internal security. His main aim was to extinguish strike actions and mass demonstrations inspired by political opposition and caused mainly by a very difficult economic situation of Poland (the Great Depression from 1929 to 1935). He performed very well, gaining a reputation as an effective politician. Stanisław “Cat” Mackiewicz stated that ‘Pieracki would handle even the most overwhelming revolution’. Minister Pieracki improved organization and functioning of the department of the interior by simplifying its structure and making staff reductions. Moreover, he carried out reforms of municipal associations introduced by the local government act from 1933. On 15 June 1934, Bronisław W. Pieracki was shot by a Ukrainian assassin Grzegorz Maciejko, a member of the Organization of Ukrainian Nationalists. Severely wounded, minister Pieracki died the same day. He was posthumously promoted to the rank of brigadier general and his funeral became a great patriotic event. He was buried in the family grave in Nowy Sącz.

PL

Bronisław Wilhelm Pieracki był aktywnym działaczem środowiska politycznego skupionego wokół marszałka Józefa Piłsudskiego. Szybko awansował w Wojsku Polskim, uzyskując w 1924 r. stopień pułkownika dyplomowanego. Po zamachu majowym 1926 r., w którym wziął aktywny udział, stał się jedną z głównych person grupy pułkowników rządzącej Polską w imieniu J. Piłsudskiego od 1930 r. W latach 1930–1931, będąc ministrem bez teki, pełnił funkcję wicepremiera. Od dnia 23 czerwca 1931 r. do swojej tragicznej śmierci w dniu 15 czerwca 1934 r. sprawował urząd ministra spraw wewnętrznych RP. W tym czasie jego polityka administracyjna koncentrowała się na utrzymaniu spokoju i bezpieczeństwa wewnętrznego w państwie, w szczególności na uśmierzaniu fali strajków i niepokojów społecznych podsycanych przez opozycję antysanacyjną, a pogłębianych wyjątkowo trudną sytuacją gospodarczą kraju (Wielki Kryzys Gospodarczy z lat 1929–1935). Z nałożonych zadań wywiązywał się bardzo dobrze, zyskując renomę skutecznego polityka. Stanisław Cat-Mackiewicz pisał, że „Pieracki dałby sobie radę z najbardziej rozbujaną rewolucją”. W znaczącym zakresie usprawnił organizację i funkcjonowanie resortu spraw wewnętrznych (uproszczenie struktury i redukcje personelu administracyjnego) oraz wcielał w życie ustawę samorządową z 1933 r. ujednolicającą organizację i działalność związków komunalnych. W dniu 15 czerwca 1934 r. B.W. Pieracki został postrzelony przez zamachowca Grzegorza Maciejko, Ukraińca i członka Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Ciężko ranny minister Pieracki zmarł tego samego dnia. Pośmiertnie został mianowany generałem brygady, a jego pogrzeb stał się wielką manifestacją patriotyczną. Pochowano go w grobowcu rodzinnym w Nowym Sączu.

Refine search results

1 Dzieje Najnowsze

1 Postscriptum Polonistyczne

1 Przegląd Historyczno-Wojskowy

1 Studia Iuridica Lublinensia

1 Białas Z.

1 Kozyra W.

1 Kulka G.

1 Różański P.

1 2024

1 2021

1 2018

1 2016

Przewrót majowy Józefa Piłsudskiego w wybranych tytułach opiniotwórczej prasy amerykańskiej

“Passengeriality”: Vita Sackville-West’s Passenger to Teheran and the May Coup in Poland

Poufne spotkania w środowisku oficerskim przed przewrotem majowym, czyli kilka spostrzeżeń i hipotez wokół dochodzenia wojskowej prokuratury (listopad 1925 – maj 1926)

Administrative Politics of Polish Minister of the Internal Affairs Bronisław Wilhelm Pieracki from 1931 to 1934