Search results

1

Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach (1946— 1955)

100%

Paszek M.

Z Dziejów Prawa

|

2015

|

vol. 8 (16)

97-108

EN

The article concerns the organisation and functioning of the Military District Court in Katowice between 1946 and 1955. The court constituted one of the fourteen military district courts in Poland which, due to their scope of activity, had been located outside of the military judicial system as delineated by the law on military courts system. The initial intention behind this division was to ensure that district courts would be able to serve as a tool for the communist government in their fight with political opposition, who questioned the political and economic system as well as the legitimacy of the communist rule. District courts were established primarily in order to rule in the cases of civilian persons falling under the jurisdiction of military courts on the basis of special provisions. The article discusses the structure of the Military District Court in Katowice as well as its subjective and local properties. A longer section of the article focuses on the members of staff as well as analysis of criminal cases presented before the court between 1946 and 1955, paying particular attention to those instances in which the ruling involved the capital punishment.

2

Proces prof. Stanisława Gorzuchowskiego przed WSR w Łodzi. Z dziejów WiN na ziemi łódzkiej

80%

Żelazko J.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2002

|

issue 2

197-207

3

„Ludzie niezłomni” na Środkowym Nadodrzu Rekonesans badawczy

41%

Budniak M.

Studia Paradyskie

|

2018

|

issue 28

119-143

PL

Człowiek niezłomny, niepodatny na naciski, niezachwiany w przekonaniach, wierny swoim ideałom i wartościom był realnym zagrożeniem dla systemu stalinowskiego. Rozpoczęto totalną walkę z nim, najpierw poprzez zmianę prawa, następnie eliminując z życia społecznego. Jedyną w miarę skuteczną metodą, były represje. W latach 1950 – 1954 funkcjonował w Zielonej Górze Wojskowy Sąd Rejonowy, w którego jurysdykcji znajowali się mieszkańcy województwa zielonogórskiego. Zgodnie tzw. prawem dekretowym okresu stalinowskiego wydawał on surowe wyroki na osoby cywilne, które dopuściły się wystąpień przeciwko „państwu i władzy ludowej”. Skazywano ludzi za byle błahostki jak również za poważne przestępstwa, np. krytyka rządu, słuchanie audycji radiowych nadawanych w języku polskim z zachodu, zorganizowanie nielegalnego związku, organizacji, zbieranie tajnych informacji i przekazywanie ich na zachód. Kilka osób rozstrzelano, inni szli na długie lata do więzienia. Badając źródła w postaci dokumentów WSR w Zielonej Górze natrafiamy na blisko 200 osób, które zostały poddano represjom w majestacie ówczesnego prawa. Zdecydowana większość z nich z godnością przeszła drogę szykan i tortur. Próbowali niejednokrotnie szukać sprawiedliwości u sędziego wojskowego, po tym, co przeszli w trakcie śledztwa. Jednak sędzia nie widział człowieka we „wrogu klasowym”- miał przed sobą „kontrrewolucjonistę”, którego należało wyeliminować. W artykule przestawiam kilkanaście osób, które na etapie moich obecnych badań zasługują na omówienie – Jan Kudła, Jan Olejnik, Eliasz Mroczek, Jakub Czaja, Kazimierz Kos, Aleksander Szcześniewicz, Aleksander Wiewiór, Stanisław Romanowski, Henryk Stańda, Marian Suchocki, Zbigniew Śliski, Aleksander Kaniowski, Jan Przygoda, Kazimierz Bętkowski, Tadeusz Klara, Stanisław Jaborski, Wacław Worotyński.

EN

An indomitable man, unsusceptible to pressure, of unwavering beliefs in ideals and values, was a real threat to the Stalinist system. A total fight with him was commenced; first by changing the law, then by eliminating him form social life. Repressions were the only method which proved moderately effective. Between 1950 and 1954 Military District Court in Zielona Góra was in session. The court had jurisdiction over the inhabitants of Zielona Góra province. Under the so-called decree law, the court passed harsh sentences on civilians who opposed “the state and People’s authorities”. People were sentenced for trifles as well as serious crimes, e.g. criticising the government, listening to Polish-language radio programmes broadcast from the west, organising an illegal union, organizing and collecting classified information and sending them to the west. Several people were executed by a firing squad, some were imprisoned for years. Such sources as the documents of the Military District Court in Zielona Góra reveal nearly 200 people who were submitted to repression with the full sanction of the law of the day. The vast majority of them faced tortures and harassment with dignity. On many an occasion, they tried to seek justice with the military judge after what they had gone through in investigation. But the judge saw in the “class enemy” nothing more than just a “counter-revolutionary” who was to be eliminated. The article deals with the following people: Jan Kudła, Jan Olejnik, Eliasz Mroczek, Jakub Czaja, Kazimierz Kos, Aleksander Szcześniewicz, Aleksander Wiewiór, Stanisław Romanowski, Henryk Stańda, Marian Suchocki, Zbigniew Śliski, Aleksander Kaniowski, Jan Przygoda, Kazimierz Bętkowski, Tadeusz Klara, Stanisław Jaborski, Wacław Worotyński

4

Dwa oblicza redaktora Władysława Litmanowicza

36%

Wolsza T.

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

|

2016

|

issue 14

PL

Artykuł poświęcony jest osobie Władysława Litmanowicza, oficera Armii Czerwonej i Wojska Polskiego oraz sędziego Wojskowego Sądu Rejonowego, a zarazem jednemu z ważniejszych powojennych działaczy szachowych. Działalność w strukturach Polskiego Związku Szachowego łączył z pracą dziennikarską w miesięczniku „Szachy” w latach 1950–1983. Miał jednak również drugie oblicze – sędziego Wojskowych Sądów Rejonowych w Krakowie, Kielcach i w Warszawie; sędziego surowego, który skazał na najwyższy wymiar kary 15 żołnierzy drugiej konspiracji oraz działaczy opozycji antykomunistycznej. Za działalność w stalinowskim wymiarze sprawiedliwości nigdy nie poniósł żadnej odpowiedzialności; przeciwnie, został odznaczony najwyższymi odznaczeniami państwowymi, jeszcze w latach 80. XX w.

EN

Władysław Litmanowicz, an officer of the Red Army and the Polish Army, a judge of the Military District Court, was also one of the most important post-war chess activists. He combined his activity in the Polish Chess Union with his journalistic work for the “Szachy” (Chess) monthly in 1950–1983. He was also the author of numerous valuable books on the history of chess game both in a Polish and international arena. Editor Władysław Litmanowicz had also a second nature – he was a judge of Military District Courts in Cracow, Kielce and Warsaw. He was a strict judge who sentenced to death fifteen soldiers of the second conspiracy for independence, and activists of the anti-communist opposition. He was never held responsible for his participation in the Stalinist judiciary, on the contrary, he was awarded with the highest state awards and recognitions as late as in the 1980s.

Refine search results

1 Pamięć i Sprawiedliwość

1 Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

1 Studia Paradyskie

1 Z Dziejów Prawa

1 Budniak M.

1 Paszek M.

1 Wolsza T.

1 Żelazko J.

1 2018

1 2016

1 2015

1 2002

Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach (1946— 1955)

Proces prof. Stanisława Gorzuchowskiego przed WSR w Łodzi. Z dziejów WiN na ziemi łódzkiej

„Ludzie niezłomni” na Środkowym Nadodrzu Rekonesans badawczy

Dwa oblicza redaktora Władysława Litmanowicza