Search results

1

Badatelské přesahy německojazyčného národopisu českých zemí třicátých a čtyřicátých let 20. století

100%

Drápala D.

Národopisný věstník

|

2020

|

vol. 37_(79)

|

issue 1

5-29

EN

The study deals with the German-language (Sudeten German) ethnography in the Czech lands, exemplifying it with an analysis and contextualization of a selected hand-written source concerning annual customs in Moravian Wallachia (Walter Repper: Das Kirchenjahr und seine Feste bei den mährischen Walachen). In his text, the author points out the parallelism in the development of Czech-language and German-language ethnographic research in the 19th and early 20th centuries. This research showed only rare overlaps and contacts between ethnically defined societies. However, the 1930s saw an increasing interest of German researchers in the culture of Slavic inhabitants of the Czech lands. This trend was based on the concept of “tribal¨ethnography” (stammheitliche Volkskunde) and it was consummated by the establishment of an independent department at German University in Prague, which focused on tribal history and ethnography of Moravia (Lehrstuhl für Volkskunde und Stammesgeschichte Mährens). It is in the context of this Sudeten German ethnography´s orientation that Walter Repper´s manuscript about customs and habits in Moravian Wallachia is analysed. The manuscript is dated to 1939. The author of it studied at German University in Prague at the turn of the1940s, and he wrote the work most probably as part of a students practical training. The content of the manuscript is compared with earlier published works about customary culture of Wallachia, and subsequently particular sources of inspiration are identified. The author of the study tries to highlight to which degree the focus of Repper´s work corresponds to the application of the “tribal ethnography” concept.

2

Arnošt Kubeša jako představitel folklorního hnutí na Valašsku

86%

Volčík O.

Národopisný věstník

|

2019

|

vol. 36_(78)

|

issue 1

51-66

EN

The celebration of The Wallachian Year held in 1925 significantly influenced the development of folklore movement in the ethnographic region of Moravian Wallachia. This event inspired Arnošt Kubeša to promote traditional folk music and dances as part of his teaching career. For this purpose he founded with his students the first Wallachian Circle in the mid-1930s, he organised its public performances (as well as the first foreign tour of this kind of an ensemble) and continued to found other circles in the end. After his involuntary retirement from the education system due to his "political and ideological unreliability" and his withdrawal from the leading positions in folklore movement associations, Arnošt Kubeša started a new career as a museum employee. This study refers to his activities which contributed to the development of folklore in its second existence.

3

Barokní rukopisné kancionály z Valašska

58%

Smyčková K.

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

|

2014

|

issue 3(7)

47-62

CS

Tento výzkumný článek je založen na analýze čtyř rukopisných zpěvníků: kancionál Mikuláše Zigmundíka z Lidečka (1696), Martina Mužikovského z Pržna (před 1755), J. Mžíka ze Vsetína (1731–1734) a Ondřeje Štefka ze Vsetína (1769– 1770). Jeho cílem je představit málo známé prameny české duchovní písně 17. a 18. století. V českém prostředí se hymnografické výzkumy dosud zaměřovaly primárně na tištěnou produkci, ačkoli rukopisná produkce byla neméně početná. Tato studie se zaměřuje na čtyři barokní rukopisné kancionály z Valašska, svébytného kulturního regionu na východě České republiky. Tyto prameny jsou dostupné v regionálních muzeích a nebyly dosud zpracovány v odborné literatuře. Proto se článek věnuje jejich podrobnému popisu: datace, autorství, místo vzniku, rozsah rukopisu. Ve zkratce se zabývá také iluminacemi, jazykem a notací pramenů, zaměřuje se ale zvláště na jejich písňový repertoár. Literárněhistorická analýza rukopisných kancionálů ukazuje, že se od tištěných zpěvníků lišily vyšším počtem tropovaných ordinárií a že určitá část písní se dochovala pouze v rukopisné, nikoli tištěné podobě. Tropovaná ordinária ukazují, že se praxe katolického kostelního zpěvu mírně odlišovala od oficiálních církevních předpisů, jež nepovolovaly nahrazovat mešní texty vernakulárním zpěvem. Výskyt specifického repertoáru dokládá určitou nezávislost rukopisného média na tištěné hymnografii. Studie přináší zatím předběžné závěry z rozsáhlejšího výzkumu moravských rukopisných kancionálů. Mnoho informací zůstává dosud neznámých (např. o autorech zpěvníků), mnoho čeká na budoucí zpřesnění.

EN

This article is based on an analysis of four hand-written hymn-books: the hymnal by Mikuláš Zigmundík from Lidečko (1696), Martin Mužikovský from Pržno (before 1755), J. Mžík from Vsetín (1731–1734) and Ondřej Štefek from Vsetín (1769–1770). The aim of the article is to present some unknown sources of the Czech spiritual song of the 17th and 18th century. The hymnological studies in the Czech milieu focus still in the first place on the printed production, but the hand-written production was no less plentiful. This study focuses on four handwritten baroque hymn-books from Moravian Wallachia which is a unique cultural region in the eastern part of the Czech Republic. These sources are accessible in some regional museums and have not been described yet in any reference book. The article deals with the detailed description of the manuscripts: the date and the place of origin, the authorship, the extent of the manuscript. The study deals briefly with the illumination, language and music notation, focusing especially on the song repertoire. The literary-historical analysis of the hand-written hymn-books shows that the manuscripts differ from the printed hymn-books in the high number of ordinarium tropes [the addition to the ordinarium missae] and in the fact that a specific part of the repertoire survived only in the manuscript form, not in the printed form. The ordinarium tropes [the addition to the ordinarium missae] demonstrate that the practice of the Catholic Church singing was a little different from the official church regulations. These regulations forbade to replace the Mass texts with vernacular songs. The occurrence of the specific repertoire is a proof of some independence of the printed hymnography. The article offers some provisional results of the large research (focused on Moravian hand-written hymn-books). Much information is still unknown (e. g. about the authors), much is waiting for the next specification.

PL

Niniejszy artykuł opiera się na analizie czterech ręcznie spisanych zbiorów hymnów, którego autorami są kolejno: Mikuláš Zigmundík z Lidečka (1696), Martin Mužikovský z Pržna ( przed 1755), J. Mžík z Vsetína (1731-1734) i Ondřej Štefek z Vsetína (1769-1770). Celem artykułu jest przedstawienie mało znanych źródeł czeskiej pieśni religijnej z XVII i XVIII wieku. Studia hymnologiczne w Czechach skupiają się przede wszystkim nadal na materiale publikowanym, ale ręcznie pisane materiały są nie mniej liczne. Ten artykuł dotyczy czterech ręcznie napisanych, barokowych zbiorów hymnów z Morawskiej Wołoszczyzny, która jest unikalnym regionem kulturowym we wschodniej części Republiki Czeskiej. Te źródła są dostępne w regionalnych muzeach i nie zostały jeszcze dotąd opisane w żadnej literaturze przedmiotu. Dlatego artykuł przedstawia dokładny opis manuskryptów, podając datę i miejsce pochodzenia, autorstwo i długość tekstu. W opisie zajęto się także iluminacjami, językiem i muzyczną notacją, zwracając specjalną uwagę na repertuar pieśni. Analiza historycznoliteracka tych ręcznie spisanych zbiorów hymnów pokazuje, że rękopisy różnią się od drukowanych książek z hymnami ze względu na wysoką ilość ordinarium tropes [dodatków, rozszerzeń liturgicznego śpiewu gregoriańskiego do ordinarium missae, czyli do obowiązkowego kanonu stałych części mszy śpiewanej] i ze względu na fakt, że specyficzna część repertuaru przetrwała tylko w formie rękopiśmiennej, nie w formie drukowanej. Ordinarium tropes [dodatki, rozszerzenia śpiewu gregoriańskiego do ordinarium missae] wskazują, że w praktyce śpiew w kościele katolickim różnił się trochę od obowiązujących w tej materii oficjalnych regulacji (przepisów) kościelnych. Te regulacje zakazywały zastępowania tekstów Mszy św. pieśniami w języku narodowym. Pojawienie się odrębnego repertuaru jest dowodem na pewną niezależność drukowanej hymnografii. Artykuł przedstawia wstępne rezultaty tego szeroko zakrojonego badania (skupiającego się rękopiśmiennych zbiorach hymnów). Nieznana jest jeszcze spora ilość informacji (np. dotycząca autorów hymnów), a wiele informacji oczekuje jeszcze na dalszą specyfikację.

4

Příspěvek k salašnickému hospodaření na Moravském Valašsku. Ovčín na panské salaši jako zapomenutý objekt tradičního stavitelství na Moravě

58%

Bajer V., Bryol R., Španihel S.

Český lid: etnologický časopis (Český lid: Ethnological journal)

|

2021

|

vol. 108

|

issue 4

479-509

EN

Carpathian shepherding, i.e., seasonal mountain cattle farming is an inseparable part of life in the highland of eastern Moravia and Silesia, regardless of the debate as to its origins and extent. It is possible to observe not only the blending of what were essentially mountain practices with the domestic peasant tradition, but also the use of this method of farming across social groups. In one lithograph by the well-known Moravian painter and graphic artist František Kalivoda (1824–1859), in the sheep pasture above Rožnov pod Radhoštěm, there is an unusually large structure, which is presumed to be a sheepshed. This has not yet been reflected in the ethnography of these lands. The research, which was based primarily on archival, ethnological and archaeological research, complements the well-known but very fragmentary facts about mountain farming under manorial management and reconstructs the architectural form of the building and its functions.

Refine search results

2 Národopisný věstník

1 Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

1 Český lid: etnologický časopis (Český lid: Ethnological journal)

1 Bajer V.

1 Bryol R.

1 Drápala D.

1 Smyčková K.

1 Volčík O.

1 Španihel S.

1 2021

1 2020

1 2019

1 2014

Badatelské přesahy německojazyčného národopisu českých zemí třicátých a čtyřicátých let 20. století

Arnošt Kubeša jako představitel folklorního hnutí na Valašsku

Barokní rukopisné kancionály z Valašska

Příspěvek k salašnickému hospodaření na Moravském Valašsku. Ovčín na panské salaši jako zapomenutý objekt tradičního stavitelství na Moravě