Search results

1

Communism as a General Crime: Applying Hegemony Analysis to Anti-Communist Discourse in Contemporary Poland

100%

Golinczak M.

Praktyka Teoretyczna

|

2019

|

vol. 31

|

issue 1

94-117

PL

Załamanie się systemu socjalistycznego w Europie Wschodniej wiązało się z rozkwitem antykomunizmu, który w Polsce stał się jednym z dominujących dyskursów politycznych. Jest on ugruntowany w ustawodawstwie, oddziałuje na nauki społeczne i edukację, przenika kulturę popularną i pamięć zbiorową oraz wpływa na bieżące działania polityczne. Mimo to wciąż brakuje systematycznych analiz jego hegemonii. W niniejszym artykule podejmuję próbę zastosowania metodologii wypracowanej przez Martina Nonhoffa w oparciu o teorię dyskursu Ernesta Laclaua i Chantal Mouffe do dyskursu antykomunistycznego we współczesnej Polsce. Argumentuję, że w efekcie antagonistycznego podziału przestrzeni dyskursywnej komunizm staje się „powszechnym przestępstwem”, przeszkodą, która uniemożliwia polskiemu społeczeństwu pojednanie się z samym sobą i osiągnięcie (mitycznej) pełni.

EN

With the collapse of state socialism in Eastern Europe, anti-communism gained new momentum. In Poland, it has become a hegemonic discourse that manifests itself in (and reproduces itself through) legislation, public history, politics, and education, as well as pop culture. However, the discursive dominance of anti-communism has hardly been researched systematically. In this article, I aim to apply hegemony analysis, as developed by Martin Nonhoff – and based on Ernesto Laclau and Chantal Mouffe’s theory of discourse – to anti-communism in contemporary Poland. I give an overview of the methodology and discuss concrete analytical tools and their possible application and argue that, as a result of an antagonistic division of discursive space, communism becomes a “general crime”, an obstacle that prevents Polish society from finding “ultimate reconciliation with itself” and reaching its (mythical) fullness.

2

A Few Problems with Mouffe’s Agonistic Political Theory

99%

Mazur-Bubak M.

Polish Political Science Yearbook

|

2019

|

vol. 2 (48)

307-318

EN

he main goal of examining a single philosophical theory, connected with social and political disciplines, is not just to identify its incoherence or to restate the theory in a more elegant way. More important in that kind of investigation is to show its possible impact on people’s lives and the functioning of communities. Thus, it seems more reasonable to conduct a critical analysis of the possible consequences for a real society than to undertake a simple study of the argument’s logical consistency. The main aim of this paper is to introduce doubts about the thesis of Chantal Mouffe presented by her in Agonistics. Thinking the World Politically and Passion and Politics. Main hypothesis is that thinking about the “political” and “politics” with reference to enmity as well as claiming that the source of every political and social activity is antagonism, can provoke an attitude that social and political scenes are battlefields rather than an agora or the space of human interactions. First of all, the author provides the critical analysis and reconstruction of the most important claims connected with the “political”, which can have strong negative effects-i.e. brutalization and creating a negative basis for social relation. Then presents a few possible sources of thinking of “political” as a “competition” or rather “enmity”. The last part it is the critic of what Mouffe claims about reason why people get involve into politics, based on the psychological experiments and in result of this the author shows the importance of validity the high standards in politics, diplomacy and relation on the social level.

3

Jak istnieje sfera publiczna? Uwagi do agonistycznej krytyki teorii Habermasa

99%

Rejniak-Majewska A.

Władza sądzenia

|

2020

|

issue 19

37-53

PL

Artykuł stanowi polemikę ze stanowiskiem Chantal Mouffe, dotyczącym koncepcji sfery publicznej Jürgena Habermasa. W swojej krytyce postpolitycznego neoliberalnego porządku Mouffe przedstawia Habermasa jako naczelnego teoretyka i rzecznika racjonalnego konsensu, zakładającego swoistą „aprioryczną racjonalność społeczną”, wpisaną w reguły bezstronnego dyskursu. Staram się pokazać, że krytyka Mouffe jest oparta na częściowo błędnym odczytaniu Habermasa – na pominięciu zakładanych przez niego powiązań między formalnymi i nieformalnymi obiegami komunikacji oraz jednostronnym wyakcentowaniu normatywnych założeń co do warunków „idealnego dyskursu”. By to uzasadnić, zwracam uwagę na ewolucję stanowiska autora Strukturwandel der Öffentlichkeit, związaną z przyswojeniem przezeń argumentów jego krytyków, w tym uznaniem zróżnicowania i wielości sfer publicznych. Wskazuję na osadzenie proceduralizmu w szerszym kontekście problematyki demokratycznego uprawomocnienia, a więc na komplementarność procedur i otwartego, nieprzewidywalnego momentu działania komunikacyjnego, związanego z performatywnym sposobem istnienia sfery publicznej. W dalszej części artykułu, odwołując się do proponowanej przez Mouffe idei „konfliktowego konsensusu”, argumentuję, że niezależnie od ontologizacji konfliktu, leżącej u podstaw jej teorii polityczności, ona sama nie jest w stanie zrezygnować z instytucjonalno-proceduralnych ram demokracji. Na poziomie głębszych uzasadnień teoria agonistycznej demokracji jest więc niekonsekwentna. Stawiany w niej postulat transformacji antagonizmu w agonizm – choć często w realiach politycznej praktyki wątpliwy – odwołuje się bowiem właśnie do mediacyjnej roli wspólnie uznawanych instytucji i procedur.

4

Stasis and Politics: On the Forgotten Role of Violence

83%

Zbrzeźniak U.

Eidos. A Journal for Philosophy of Culture

|

2019

|

vol. 3

|

issue 2(8)

40–50

EN

One of the major questions emerging in present-day reflections on politics is related to violence and its relation to institutional order and law. In the paper, an issue of concern for a very particular form of political conflict, that is, civil war, is addressed. Violence in politics, and particularly its specific form, that is, stasis (civil war), has been omitted from philosophical reflection on the origins of politics. Contrary to the traditional representation of the constitution of the political sphere, contemporary political philosophy attempts to grasp the fundamental place of violence in politics. This paper will analyze two major ways of representing politics: the traditional one, which suppresses violence, and the contemporary one, which brings to the forefront of reflection the presence of it. The comparison of these two depictions of politics affords us a comprehension of the evolution of contemporary reflection on politics, and deeply modifies how we understand politics. This article focuses on the reinterpretation of the view of politics offered by Nicole Loraux and Chantal Mouffe and discloses the influence of their reflection on our understanding of politics.

5

Pojęcie wolności w ponowoczesnych modelach demokracji radykalnej

67%

Ufel W.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2012

|

issue 2

PL

Na podstawie koncepcji wolności według I. Berlina, można rozróżnić dwa klasyczne mo-dele demokracji: liberalny oraz republikański. Pogłębiona reﬂ eksja nad wolnością w ponowo-czesnych koncepcjach demokracji – radykalnie pluralistycznej oraz deliberacyjnej, pokazuje, że nie są one zdecydowanie różne od teorii tradycyjnych, a raczej stawiają im nowe wyzwania. Ra-dykalna demokracja Ch. Mouﬀ e i E. Laclau, z aprecjacją pluralizmu i wolności negatywnej, jest dekonstrukcją modelu liberalnego, a demokracja deliberacyjna J. Habermasa, ceniąca wspólnotę i wolność pozytywną, pozostaje zakorzeniona w nurcie republikańskim.

EN

Based on the idea of freedom formulated by I. Berlin, we can distinguish two classical models of democracy: liberal and republican. Reflections on postmodern theories of democracy—radically plural and deliberative— show that the two concurrent theories—postmodern and traditional ones—are not as divergent as one would have thought. Still, the postmodern theories of democracy challenge the traditional ones. Radical democracy in Ch. Mouffe’s and E. Laclau’s rendition, extolling pluralism and negative freedom, aims at deconstructing the liberal model, while J. Habermas’s deliberative project, favouring community and negative freedom, is grounded in the republican tradition.

6

Psychoanaliza a polityka: stawka podmiotu

58%

Burzyk M.

Diametros

|

2013

|

issue 35

1-20

PL

Artykuł ma charakter interdyscyplinarny: jest on poświęcony jednemu z centralnych zagadnień filozofii (problem podmiotu), jednakże jego zasadniczym przedmiotem jest psychoanalityczna teoria Jacquesa Lacana oraz próba jej zastosowania do problemów pochodzących z pola polityczno-społecznego. Uwaga czytelnika skupiona jest przede wszystkim na lacanowskiej konstrukcji podmiotowości, która jest – jak będzie się twierdzić – fundamentalna do zrozumienia aktualnej kondycji polityczności. Kluczowe dla wymowy artykułu jest również pojęcie identyfikacji, rozumiane jako proces, poprzez który podmiot staje się przedmiotem politycznych zabiegów. W konsekwencji polityka prezentuje się jako mechanizm narzucania tożsamości, a psychoanaliza jako jej przeciwieństwo, czyli narzędzie, które służyć może do obnażania politycznych iluzji. W ostatniej partii tekstu omówione zostają polityczne koncepcje kontynuatorów Lacana Chantal Mouffe i Ernesto Laclau (radykalna demokracja) oraz Slavoja Žižka (rewolucja).

EN

The article is of an interdisciplinary nature: it is devoted to one of the central categories of philosophy (the subject) but its essential object is constituted by the psychoanalytic theory of Jacques Lacan and by an attempt to apply this theory to socio-political issues. The attention of the reader will be focused on the Lacanian construction of the subject – a concept which is fundamental in understanding the present political condition. Identification, understood as the process by which the subject becomes the object of political activity, is presented as a central point of the paper. As a result, politics is considered a mechanism for imposing identity and thus psychoanalysis seems to be the contrary – a tool that can reveal political illusions. In this way, the Lacanian perspective can be perceived as a chance to overcome the limits of the absolutely rational Cogito and some of the scientific approaches of the political sciences.

Refine search results

1 Diametros

1 Eidos. A Journal for Philosophy of Culture

1 Ogrody Nauk i Sztuk

1 Polish Political Science Yearbook

1 Praktyka Teoretyczna

1 Władza sądzenia

1 Burzyk M.

1 Golinczak M.

1 Mazur-Bubak M.

1 Rejniak-Majewska A.

1 Ufel W.

1 Zbrzeźniak U.

1 2020

3 2019

1 2013

1 2012

Communism as a General Crime: Applying Hegemony Analysis to Anti-Communist Discourse in Contemporary Poland

A Few Problems with Mouffe’s Agonistic Political Theory

Jak istnieje sfera publiczna? Uwagi do agonistycznej krytyki teorii Habermasa

Stasis and Politics: On the Forgotten Role of Violence

Pojęcie wolności w ponowoczesnych modelach demokracji radykalnej

Psychoanaliza a polityka: stawka podmiotu