Search results

1

Refreny uchodźcze w poezji Nelly Sachs

100%

Roszak J.

Polonistyka. Innowacje

|

2017

|

issue 6

61-74

EN

In the article I have been studying what premises constitute in the work of this German-speaking Nobel Prize winner and how the author brings the wounded world to the poem. I am aiming at interpreting her works in the relation to the refugees theme. I read her neurotic poetry also in the context of the contemporary nomadological discourse and I perceive it as a signpost to the language of solidarity. In the works of the Nobel Prize winner from 1966 one can see a preview of the style of the poems written by contemporary refuges (Breyten Breytenbach or Ashur Etwebi), and the artistic community of people deprived of their homes. I close the article with the conclusion related to the use of poetry in education for peace.

PL

W artykule badam, jaki zespół przesłanek konstytuuje się w twórczości niemieckojęzycznej noblistki oraz w jaki sposób autorka sprowadza do wiersza zraniony świat. Interpretuję jej utwory związane z wątkiem uchodźczym. Czytam jej neurotyczną poezję także w obrębie współczesnego dyskursu nomadologicznego i postrzegam jako drogowskaz ku językowi solidarności. W twórczości noblistki z 1966 roku można dostrzec zapowiedź stylistyki współczesnych wierszy uchodźców (m.in. Breyten Breytenbach czy Ashur Etwebi), buduje się wspólnota artystyczna osób pozbawionych domu. Artykuł zamykam konkluzją związaną z wykorzystaniem poezji w edukacji na rzecz pokoju.

2

Fiołek, stary dąb i Zagłada. Język symboliczny Ihr Zuschauenden Nelly Sachs

82%

Krupa B.

Narracje o Zagładzie

|

2019

|

issue 5

98-125

EN

This text is devoted to Nelly Sachs’s “Ihr Zuschauenden,” published in a volume entitled In den Wohnungen des Todes (1947). Beginning with a comparative reading of English and Polish translations (including those by Zbigniew Herbert and Ryszard Krynicki), this article distances itself from the frequently used category of a witness, understood as a passive observer of the Holocaust, and proposes to focus on the complex figure of the spectator of the Shoah. Furthermore, the symbolic language (Fromm) of Sachs’s poem is analysed as well, as the article describes its connections with Judaism and German culture. The figures of a turtle, a well, and – more importantly – a violet and an oak seem to allude not only to romanticism, but also to Shakespearean tropes. Significantly, an oak might also symbolise the German genesis. Such links paradoxically merge the sense of childhood nostalgia (“a lullaby”) and German natural landscape (“a violet,” “an oak”) with irretrievable loss caused by the Shoah. The last part of the article is dedicated to the reception of Sachs’s works, which, unnoticed at first, turned out to be the paragon of the Holocaust literature in the 1960, and then were appropriated and reduced to a school canon by the German culture she problematised so well in her works.

PL

Tekst poświęcony został analizie utworu Nelly Sachs pt. Wy, widzowie z tomu In den Wohnungen des Todes (1947). Wychodząc od analizy porównawczej dostępnych nam tłumaczeń wiersza (anglojęzycznych oraz polskich, autorstwa Zbigniewa Herberta i Ryszarda Krynickiego), autor artykułu przechodzi do węzłowej kategorii widza Zagłady, którego rozumie aktywnie, nie jak przyjmuje się najczęściej, czyli używając kategorii świadka Holokaustu – biernego obserwatora. W dalszej części badacz podejmuje próbę interpretacji języka symbolicznego (Fromm) utworu Sachs, zauważając, że posługuje się nim ona w całej twórczości, czerpiąc przy tym szeroko z judaizmu, przede wszystkim zaś z kultury niemieckiej. Czysto romantyczną lub nawet wcześniejszą, szekspirowską proweniencję mają motywy turkawki, studni, a zwłaszcza fiołka i dębu. Ten ostatni odwołuje się przy tym najprawdopodobniej do germańskiej genezy. Wszystko to tworzy paradoksalne połączenie tęsknoty za czasami dzieciństwa („kołysanki”) i niemiecką przyrodą („fiołek”, „dąb”) z nieodwracalną stratą spowodowaną Zagładą. Ostatnia część szkicu została poświęcona krótkiemu omówieniu recepcji poezji Sachs, która – początkowo niedostrzegana – w latach 60. stała się swoistą „zakładową maskotką”, by w końcu zostać zawłaszczoną i sprowadzoną do szkolnej interpretacji przez kulturę niemiecką, którą w swej poezji problematyzowała.

3

Fiołek, stary dąb i Zagłada. Język symboliczny Ihr Zuschauenden Nelly Sachs

82%

Krupa B.

Narracje o Zagładzie

|

2019

|

issue 5

98-125

EN

This text is devoted to Nelly Sachs’s “Ihr Zuschauenden,” published in a volume entitled In den Wohnungen des Todes (1947). Beginning with a comparative reading of English and Polish translations (including those by Zbigniew Herbert and Ryszard Krynicki), this article distances itself from the frequently used category of a witness, understood as a passive observer of the Holocaust, and proposes to focus on the complex figure of the spectator of the Shoah. Furthermore, the symbolic language (Fromm) of Sachs’s poem is analysed as well, as the article describes its connections with Judaism and German culture. The figures of a turtle, a well, and – more importantly – a violet and an oak seem to allude not only to romanticism, but also to Shakespearean tropes. Significantly, an oak might also symbolise the German genesis. Such links paradoxically merge the sense of childhood nostalgia (“a lullaby”) and German natural landscape (“a violet,” “an oak”) with irretrievable loss caused by the Shoah. The last part of the article is dedicated to the reception of Sachs’s works, which, unnoticed at first, turned out to be the paragon of the Holocaust literature in the 1960, and then were appropriated and reduced to a school canon by the German culture she problematised so well in her works.

PL

Tekst poświęcony został analizie utworu Nelly Sachs pt. Wy, widzowie z tomu In den Wohnungen des Todes (1947). Wychodząc od analizy porównawczej dostępnych nam tłumaczeń wiersza (anglojęzycznych oraz polskich, autorstwa Zbigniewa Herberta i Ryszarda Krynickiego), autor artykułu przechodzi do węzłowej kategorii widza Zagłady, którego rozumie aktywnie, nie jak przyjmuje się najczęściej, czyli używając kategorii świadka Holokaustu – biernego obserwatora. W dalszej części badacz podejmuje próbę interpretacji języka symbolicznego (Fromm) utworu Sachs, zauważając, że posługuje się nim ona w całej twórczości, czerpiąc przy tym szeroko z judaizmu, przede wszystkim zaś z kultury niemieckiej. Czysto romantyczną lub nawet wcześniejszą, szekspirowską proweniencję mają motywy turkawki, studni, a zwłaszcza fiołka i dębu. Ten ostatni odwołuje się przy tym najprawdopodobniej do germańskiej genezy. Wszystko to tworzy paradoksalne połączenie tęsknoty za czasami dzieciństwa („kołysanki”) i niemiecką przyrodą („fiołek”, „dąb”) z nieodwracalną stratą spowodowaną Zagładą. Ostatnia część szkicu została poświęcona krótkiemu omówieniu recepcji poezji Sachs, która – początkowo niedostrzegana – w latach 60. stała się swoistą „zakładową maskotką”, by w końcu zostać zawłaszczoną i sprowadzoną do szkolnej interpretacji przez kulturę niemiecką, którą w swej poezji problematyzowała.

4

Nelly Sachs und Paul Celan. Briefwechsel zwischen Schmerz und Trost

70%

Jarosz-Sienkiewicz E.

Germanica Wratislaviensia

|

2014

|

vol. 139

71 - 86

EN

The aim of the article is to analyze the relationship between Paul Celan and Nelly Sachs on the basis of their correspondence. Reading the letters it can be seen that the authors are soul mates. This is also shown in the lyric poetry of both writers — they use different words in the same way and write mainly about the same themes.

5

W drodze do „magnetycznego punktu”. Poetyckie dialogi Ryszarda Krynickiego z Paulem Celanem i Nelly Sachs

70%

Stankowska A.

Pamiętnik Literacki

|

2019

|

vol. 110

|

issue 4

209-223

PL

Przestrzenna metafora „magnetycznego punktu” stanowi kluczową formułę poezjowania w dojrzałej twórczości Ryszarda Krynickiego. Autor związany w momencie debiutu z Nową Falą w miarę upływu czasu coraz częściej i dobitniej mówi o konieczności porzucenia (a przynajmniej ograniczenia) społecznych funkcji poezji na rzecz uczestnictwa w misterium „świętej mowy”. Dąży do osiągnięcia takiego aktu tworzenia i milczenia, które byłby transparentny wobec tego, co absolutne. Metafora „magnetycznego punktu” nazywa narastające pragnienie poety, by przekroczyć granice „współczesności”, a nawet więcej – granice percepcji – i zamieszkać w jądrze sensu. Świadczy o tym także wyraźny powrót do tradycji symbolizmu i zainteresowanie dla dykcji neoklasycystycznych. Swoich przewodników na tej drodze Krynicki odnajduje w liryce polskiej. Szczególną rolę odgrywa tu Zbigniew Herbert. Nie mniej ważni okazują się również lirycy niemieccy - Paul Celan, Georg Trakl, Reiner Kunze, Friedrich Hölderlin i Nelly Sachs, których polski poeta tłumaczył. To z wiersza autorki „Rozżarzonych zagadek” („Glühende Rätsel”), otwieranego incipitem *** („Na tak krótko powierzony jest człowiek...”) (*** <”So kurz ausgeliefert ist der Mensch”...>) Krynicki zaczerpnął metaforę „magnetycznego punktu”. Artykuł przynosi próbę opisania niektórych dialogów i korespondencji między poszukiwaniami Krynickiego a liryką niemiecką, zwłaszcza Sachs i Celana.

EN

Spatial metaphor of “magnetic point” is a key formula of poetry writing in Ryszard Krynicki’s mature creativity. The author, who in the moment of his debut was connected with Nowa Fala (New Wave), with time more often and forcibly started speaking about the need of abandoning (or at least limiting) the social functions of poetry for taking part in the mystery of “sacred speech.” He strives for achieving such an act of creation and silence which would be transparent to what is absolute. The metaphor of “magnetic point” gives name to the poet’s growing desire to cross the borders of “the present day” and even further—the borders of perception—and to inhabit the core of sense. What supports it is a clear return to the tradition of symbolism and interest in neo-classicist dictions. Krynicki finds his guides on this way in Polish lyric poetry. Special role here is played by Zbigniew Herbert, and not less important are German lyric poets whom Krynicki translated: Paul Celan, Georg Trakl, Reiner Kunze, Friedrich Hölderlin, and Nelly Sachs. It is from the poem which starts with the incipit *** (“So kurz ausgeliefert ist der Mensch...”) (“Man suffers such short shrift”) that Krynicki adopted the metaphor of “magnetic point.” The article offers an attempt at describing some dialogues and correspondence between Krynicki’s quests and German lyric poetry, especially that by Sachs and Celan.

Refine search results

2 Narracje o Zagładzie

1 Germanica Wratislaviensia

1 Pamiętnik Literacki

1 Polonistyka. Innowacje

2 Krupa B.

1 Jarosz-Sienkiewicz E.

1 Roszak J.

1 Stankowska A.

3 2019

1 2017

1 2014

Refreny uchodźcze w poezji Nelly Sachs

Fiołek, stary dąb i Zagłada. Język symboliczny Ihr Zuschauenden Nelly Sachs

Fiołek, stary dąb i Zagłada. Język symboliczny Ihr Zuschauenden Nelly Sachs

Nelly Sachs und Paul Celan. Briefwechsel zwischen Schmerz und Trost

W drodze do „magnetycznego punktu”. Poetyckie dialogi Ryszarda Krynickiego z Paulem Celanem i Nelly Sachs