Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: Nietota

Sort By:

Limit search:

Nietota – gościec – uniwersytet piekielny uwagi o “Księdze tajemnej Tatr” Tadeusza Micińskiego

100%

Próchniak P.

Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

2018

vol. 72

issue 1-2(320-321)

22-42

Artykuł jest aspektową interpretacją powieści Tadeusza Micińskiego Nietota. Księga tajemna Tatr (1910). W centrum rozważań sytuuje się analiza semiotycznego potencjału i konstrukcyjnej funkcji tytułowego motywu powieście oraz motywów ściśle z nietotą powiązanych (gościec, arcydzięgiel litwor, choroba, uzdrowienie, tajemnica), rozpatrywanych w kontekście ich symbolicznych znaczeń i wewnątrztekstowych powiązań, a także na szerokim tle kulturowym ze szczególnym uwzględnieniem obecności nietoty (jako rośliny leczniczej i jednocześnie silnie trującej) w imaginarium kultury ludowej i w jej magiczno-medycznych praktykach. Jednocześnie refleksji poddany został autotematyczny wątek powieści, a także – w szerszym planie – skłonność literatury nowoczesnej do takiego eksperymentu formalnego, który łączy się z poszukiwaniami natury religijnej i metafizycznej. Dla autora Nietoty te poszukiwania były spotkaniem z tajemnicą i zarazem stawały się formą wtajemniczenia w „niesłychany sens”, zjawiający się w ludzkim świecie jako „wiedza mroku i bólu”. W przekonaniu Micińskiego – jak dowodzi autor artykułu – ta „ciemna wiedza” rodzi się z „dotknięcia tajemnicy” (i z dotknięcia przez tajemnicę), a jednym z jej najistotniejszych przejawów jest wywrotowa energia i uzdrawiająca siła sztuki.

The article is an aspect-oriented interpretation of Tadeusz Miciński’s novel Nietota. Księga tajemna Tatr (Nietota: The Secret Book of the Tatra Mountains, 1910), with reflections focused on an analysis of the semiotic potential and construction function of the titular motif and those associated closely with nietota (rheumatism, Angelica archangelica, illness, cure, mystery), considered in the context of their symbolic meanings and inner-textual connections as well as against a wide cultural background, with particular emphasis on the presence of nietota (Huperzia selago, the northern firmoss - a medicinal and, simultaneously, highly poisonous plant) in the imaginarium of folk culture and its magical-medical practices. At the same time the article ponders the self-referential motif of the novel and - in a wider perspective – the inclination of modern literature towards formal experiences of this sort, linked with religious and metaphysical quests. For the author of Nietota such searches were tantamount to an encounter with mystery and, concurrently, became a form of initiation into “astonishing meaning”, which appears in the world of people as “knowledge of darkness and pain”. The article demonstrates that Miciński was convinced that this “’dark knowledge” comes from ”touching a mystery” (and being touched by mystery) while one of its most essential symptoms is the subversive energy and healing power of art.

Refine search results

1 Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

1 Próchniak P.

1 2018

Search results

Nietota – gościec – uniwersytet piekielny uwagi o “Księdze tajemnej Tatr” Tadeusza Micińskiego