Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  North Borderland Polish
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
On doubling pronominal affixes indicating indefiniteness (based on north borderland and general Polish materials)The present paper presents the results of a study of a number of pronouns, such as czyjkolwiekbądź ‘whose-ever’, jakikolwiekbądź ‘whichever’ and cośkolwiek ‘whatever’, jakiśkolwiek ‘whichever’, excerpted from various publications: books, brochures, textbooks, calendars etc., published in Polish in Kaunas (Republic of Lithuania) during the interwar period. These texts are then compared with publications printed in the whole of Poland, in an attempt to establish whether they belong to the so-called differential North Borderland regional expressions or are marginal forms used somewhere in Poland. In order to do this, the author has studied entries in Polish dictionaries, analysed quotation origins, researched the Polish digital libraries (digitalized Polish press from the interwar period) and cited testimonies known to her from North Borderland sources other than Kaunas interwar publications. The results of the study suggest that the studied structures are slightly more frequent in the North and East Borderlands as compared to the ethnic Poland, and in general they are rare and marginal in standard Polish.Both types of the analysed forms seem pleonastic: their subsequent pronominal affixes multiply their meanings and functions. The pleonastic nature of the ktokolwiekbądź ‘whoever’ type structure is obvious (-kolwiek and -bądź are synonyms, they indicate irrelevance of identification), and has been always condemned by prescriptivists. Ktokolwiekbądź and the affixes such as ktośkolwiek ‘whoever’ indicate indefiniteness, but each of them points to a different aspect of it: -ś denotes unknown identification, while -kolwiek conveys irrelevant identification. This kind of specific emphasis on indefiniteness, making it more precise, could have been useful at times. Nowadays, however, in many pronominal contexts, the -ś affix combines these two pieces of information: unknown identification and irrelevant identification, e.g. Daj to komuś ‘Give it to somebody [whoever – I don’t know to whom, and it does not matter who it is]’. The -śkolwiek component is no longer needed, and is gradually becoming extinct.In the North Borderlands, both types of the analysed forms seem to have some support in the foreign language systems to which the regional form of Polish used in this area has been exposed. О дублировании местоименных аффиксов, указывающих неопределенность (на северо-восточном и общепольском языковом материале)Автор рассматривает своеобразные местоименные дериваты типа czyjkolwiekbądź, jakikolwiekbądź и cośkolwiek, jakiśkolwiek, выписанные из различных изданий: книг, брошюр, учебников, календарей и т.п. материалов, опубликованных на польском языке в Каунасе (Республика Литвы) в период между мировыми войнами. Эти местоименные структуры рассматриваются на общепольском фоне с целью определить их принадлежность к т. н. дифференциальным северо-восточным провинциализмам или же к редким общепольским образованиям. Проверяются записи в толковых словарях польского языка, анализируется происхождение примеров, проверяется словарный запас, содержащийся в польских цифровых библиотеках (дигитализированная польская печать за межвоенный период), приводятся примеры из других (не каунасских) северо-восточных источников. Установлено, что в северо-восточном варианте польского языка исследуемые местоименные образования отличаются большей частотностью, чем в общепольском языке, но – в общем – они редки и менее значимы. Оба типа исследуемых образований имеют тавтологичный характер: их следующие друг за другом местоименные аффиксы дублируют свои значения и функции. Однако, в то время как тавтологичный характер структур типа ktokolwiekbądź очевиден (-kolwiek и -bądź – это синонимы, указывают несущественность идентификации), издавна порицаемый кодификаторами, аффиксы в структурах типа ktośkolwiek указывают, правда, неопределенность, однако каждый из них – другой ее аспект: -ś ‘идентификация неизвестна’, -kolwiek ‘идентификация несущественна’. Такого рода усиление неопределенности, ее уточнение иногда пригодно. В наши дни во многих контекстах местоименный аффикс -ś объединяет в себе информацию ‘идентификация неизвестна’ и ‘идентификация несущественна’, напр.: Daj to komuś ‘не знаю, кому, и мне все равно, кто это будет’. Таким образом, компонент -śkolwiek становится ненужным и постепенно выходит из употребления. В северо-восточном варианте письменного польского языка оба типа исследуемых образований получают некоторую поддержку в других языковых системах, с которыми находятся в постоянном контакте.
EN
Review: Iryda Grek-Pabisowa, Polskie wyspy gwarowe z przełomu XIX i XX wieku na Białorusi. Gwary późnego osadnictwa na Polesiu, Witebszczyźnie i Mohylewszczyźnie. Z wykazem słownictwa przedstawionym leksykograficznie (Polish dialect islands in Belarus at the turn of the 20th century: Dialects of late settlement in Polesie, and the Vitebsk and Mogilev regions. With a lexicographic listing of vocabulary), Warszawa: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.This article is a review of the work entitled Polskie wyspy gwarowe z przełomu XIX i XX wieku na Białorusi. Gwary późnego osadnictwa na Polesiu, Witebszczyźnie i Mohylewszczyźnie. Z wykazem słownictwa przedstawionym leksykograficznie (Polish dialect islands in Belarus at the turn of the 20th century: Dialects of late settlement in Polesie, and the Vitebsk and Mogilev regions. With a lexicographic listing of vocabulary), published in electronic version in Warsaw in 2017. The volume is a result of long studies by renowned Polish linguist Professor Iryda Grek-Pabisowa. In her publication, the author characterised late Polish settlement on the territory of contemporary Belarus, available language sources as well as features of the subdialects (including East Slavic influences and comparisons with North Borderland Polish, polszczyzna północnokresowa). The second part of the volume consists of three dictionaries presenting Polish speech in Polesie and the Vitebsk and Mogilev regions. Recenzja: Iryda Grek-Pabisowa, Polskie wyspy gwarowe z przełomu XIX i XX wieku na Białorusi. Gwary późnego osadnictwa na Polesiu, Witebszczyźnie i Mohylewszczyźnie. Z wykazem słownictwa przedstawionym leksykograficznie, Warszawa: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.Tekst stanowi recenzję pracy pt. Polskie wyspy gwarowe z przełomu XIX i XX wieku na Białorusi. Gwary późnego osadnictwa na Polesiu, Witebszczyźnie i Mohylewszczyźnie. Z wykazem słownictwa przedstawionym leksykograficznie, która ukazała się w wersji elektronicznej w Warszawie w 2017 roku. Jest ona efektem wieloletniej pracy znanej polskiej lingwistki – prof. dr hab. Irydy Grek-Pabisowej. W publikacji autorka scharakteryzowała późne osadnictwo polskie na ziemiach współczesnej Białorusi, dostępne źródła językowe, a także cechy tychże gwar (z uwzględnieniem wpływów wschodniosłowiańskich i porównaniem z polszczyzną północnokresową). Drugą część publikacji stanowią trzy słowniki prezentujące mowę Polaków na Polesiu, Witebszczyźnie i Mohylewszczyźnie.
EN
he present paper presents the results of a study of a number of pronouns, such as czyjkolwiekbądź ‘whose-ever’, jakikolwiekbądź ‘whichever’ and cośkolwiek ‘whatever’, jakiśkolwiek ‘whichever’, excerpted from various publications: books, brochures, textbooks, calendars etc., published in Polish in Kaunas (Republic of Lithuania) during the interwar period. These texts are then compared with publications printed in the whole of Poland, in an attempt to establish whether they belong to the so-called differential North Borderland regional expressions or are marginal forms used somewhere in Poland. In order to do this, the author has studied entries in Polish dictionaries, analysed quotation origins, researched the Polish digital libraries (digitalized Polish press from the interwar period) and cited testimonies known to her from North Borderland sources other than Kaunas interwar publications. The results of the study suggest that the studied structures are slightly more frequent in the North and East Borderlands as compared to the ethnic Poland, and in general they are rare and marginal in standard Polish. Both types of the analysed forms seem pleonastic: their subsequent pronominal affixes multiply their meanings and functions. The pleonastic nature of the ktokolwiekbądź ‘whoever’ type structure is obvious (-kolwiek and -bądź are synonyms, they indicate irrelevance of identification), and has been always condemned by prescriptivists. Ktokolwiekbądź and the affixes such as ktośkolwiek ‘whoever’ indicate indefiniteness, but each of them points to a different aspect of it: -ś denotes unknown identification, while -kolwiek conveys irrelevant identification. This kind of specific emphasis on indefiniteness, making it more precise, could have been useful at times. Nowadays, however, in many pronominal contexts, the -ś affix combines these two pieces of information: unknown identification and irrelevant identification, e.g. Daj to komuś ‘Give it to somebody [whoever – I don’t know to whom, and it does not matter who it is]’. The -śkolwiek component is no longer needed, and is gradually becoming extinct. In the North Borderlands, both types of the analysed forms seem to have some support in the foreign language systems to which the regional form of Polish used in this area has been exposed.
RU
втор рассматривает своеобразные местоименные дериваты типа czyjkolwiekbądź, jakikolwiekbądź и cośkolwiek, jakiśkolwiek, выписанные из различных изданий: книг, брошюр, учебников, календарей и т.п. материалов, опубликованных на польском языке в Каунасе (Республика Литвы) в период между мировыми войнами. Эти местоименные структуры рассматриваются на общепольском фоне с целью определить их принадлежность к т. н. дифференциальным северо-восточным провинциализмам или же к редким общепольским образованиям. Проверяются записи в толковых словарях польского языка, анализируется происхождение примеров, проверяется словарный запас, содержащийся в польских цифровых библиотеках (дигитализированная польская печать за межвоенный период), приводятся примеры из других (не каунасских) северо-восточных источников. Установлено, что в северо-восточном варианте польского языка исследуемые местоименные образования отличаются большей частотностью, чем в общепольском языке, но – в общем – они редки и менее значимы. Оба типа исследуемых образований имеют тавтологичный характер: их следующие друг за другом местоименные аффиксы дублируют свои значения и функции. Однако, в то время как тавтологичный характер структур типа ktokolwiekbądź очевиден (-kolwiek и -bądź – это синонимы, указывают несущественность идентификации), издавна порицаемый кодификаторами, аффиксы в структурах типа ktośkolwiek указывают, правда, неопределенность, однако каждый из них – другой ее аспект: -ś ‘идентификация неизвестна’, -kolwiek ‘идентификация несущественна’. Такого рода усиление неопределенности, ее уточнение иногда пригодно. В наши дни во многих контекстах местоименный аффикс -ś объединяет в себе информацию ‘идентификация неизвестна’ и ‘идентификация несущественна’, напр.: Daj to komuś ‘не знаю, кому, и мне все равно, кто это будет’.Таким образом, компонент -śkolwiek становится ненужным и постепенно выходит из употребления. В северо-восточном варианте письменного польского языка оба типа исследуемых образований получают некоторую поддержку в других языковых системах, с которыми находятся в постоянном контакте.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.