Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: Nowy Rok

Sort By:

Limit search:

Zwyczaje związane z kalendarzowym wspomnieniem św. Sylwestra. Zarys problematyki

100%

Kowalczyk M.

Studia Elbląskie

2021

vol. 22

387-396

Before 1000, the New Year’s Eve parties were not popular. The first official New Year’s Eve took place in 999, yet people were afraid that the prophecy about the end of the world in 1000 would be fulfilled. In XIX century in Poland New Year’s fun and balls were rare and celebrated mostly by rich bourgeois. The very New Year’s Eve in Poland resembled a compilation of the Christmas Eve and St Andrew’s Eve party, where the priority was to learn the future which was supposed to come in the early months of the New Year.According to Polish tradition, the New Year’s day was strictly related to celebration of Christmas. This is proved by both meteorological and matrimonial prophecies, folk customs and games, as well as activities and prayers which were supposed to guarantee auspiciousness, health, good weather and harvest in the upcoming year.

Przed rokiem tysięcznym zabawy sylwestrowe nie były znane. Pierwszy raz Sylwestra obchodzono bowiem uroczyście w 999 roku, obawiając się spełnienia przepowiedni świętego papieża, która zapowiadała w 1000 roku koniec świata. W Polsce zabawy i bale sylwestrowe jeszcze w XIX wieku należały do rzadkości i urządzano je głównie w bogatych domach mieszczańskich. Sam wieczór sylwestrowy w Polsce przypominał bardziej kompilację wieczorów wigilijnego i andrzejkowego, gdzie najważniejsze było poznanie przyszłości, która miała się wypełnić w kolejnych miesiącach Nowego Roku. W tradycji polskiej, dzień Nowego Roku był ściśle powiązany z obchodami cyklu świątecznego Bożego Narodzenia. Wskazują na to zarówno wróżby meteorologiczne czy matrymonialne, zwyczaje i zabawy ludowe, jak i czynności i modlitwy, które miały na celu zapewnienie pomyślności, zdrowia, pogody i dobrych plonów w rozpoczynającym się roku.

Od obrzędu do zabawy: przemiany kolędowania w czasie tradycyjnych świąt dorocznych w Białorusi i Polsce (na przykładzie kolędowania Koniki w Dawyd-Haradku i chodzenia z kozą na Kujawach)

80%

Leshkevich A.

Acta Albaruthenica

2023

issue 23

193-212

W artykule autorka pokazuje, jak obrzędy przekształcają się w rozrywkowe widowisko na przykładzie obchodów wigilii Starego Nowego Roku (13 stycznia) w miasteczku Dawyd-Haradok (powiat stoliński, obwód brzeski, Białoruś) i chodzenia z kozą w czasie ostatków w okolicach Włocławka na Kujawach (północno-środkowa Polska). Zaciera się sakralny sens rytuału, zapomina się o symbolice, na pierwszy plan wysuwa się aspekt performatywny i społeczny. Zmieniają się kostiumy przebierańców i dodawane są nowe postacie. Obok oficjalnie organizowanych przeglądów ciągle obecne jest w żywej tradycji spontaniczne kolędowanie po podwórkach. Niektóre elementy obrzędów, niegdyś skierowane przede wszystkim do młodych niezamężnych dziewcząt, obecnie są przeznaczone dla wszystkich gospodarzy, którzy przyjmują przebierańców.

У артыкуле паказана, як абыходны абрад трансфармуецца ў забаўляльнае відовішча на прыкладзе калядавання “Конікі” напярэдадні Старога новага года (13 студзеня) у Давыд-Гарадку (Столінскі р-н Брэсцкай вобл. Беларусі) і хаджэння з казой на запусты перад Вялікім пастам на Куявах у ваколіцах Улацлаўка (паўночная частка цэнтральнай Польшчы). Траціцца сакральны сэнс рытуалу, забываецца сімволіка, на першы план выходзяць перфарматыўны і сацыяльны аспекты. Змяняюцца касцюмы маскіраваных, дадаюцца новыя персанажы. Нароўні з афіцыйна арганізаванымі праглядамі захоўваюцца спантанныя, не арганізаваныя “зверху” абыходы двароў. Некаторыя элементы абрадаў, калісьці скіраваныя ў першую чаргу на маладых незамужніх дзяўчат, цяпер прызначаюцца для ўсіх гаспадароў, якія гатовыя прыняць групу маскіраваных.

The author analyzes how bypassing of the yards during calendar holidays has transformed from a sacral rite into an entertaining spectacle. This process is illustrated by the example of the Old New Year's Eve celebration Koniki (January 13) in Davyd-Haradok (Stolin District, Brest Region, Belarus) and bypassing of the yards with a goat (chodzenie z kozą) at the end of the Сarnival in Kuyavya Region near Włocławek (north-central Poland). The sacred meaning of the rituals is erased, the symbolism is forgotten, performative and social aspects come to the foreground. The costumes change, and new characters are added. Along with officially organized events, there are spontaneous tours of the yards. Some elements of the rites, once probably aimed primarily at young unmarried girls, are now intended for all people who are willing to host a group of masked people in their homes.

Refine search results

1 Acta Albaruthenica

1 Studia Elbląskie

1 Kowalczyk M.

1 Leshkevich A.

1 2023

1 2021

Search results

Zwyczaje związane z kalendarzowym wspomnieniem św. Sylwestra. Zarys problematyki

Od obrzędu do zabawy: przemiany kolędowania w czasie tradycyjnych świąt dorocznych w Białorusi i Polsce (na przykładzie kolędowania Koniki w Dawyd-Haradku i chodzenia z kozą na Kujawach)