Search results

1

Hodrová, Urban, Macura – ponowoczesne spojrzenia na czeskie mity narodowe

100%

Gawarecka A.

Porównania

|

2015

|

vol. 17

43-54

EN

After the Velvet Revolution of 1989 the Czech literature, released from the duty of ideological commitment (both in its official version and dissident imperative of unmasking/accusing com-munistic deformation and repressions), faced the situation when hitherto – obvious from the times of National Revival – ideas of tasks and the important role of the writer lost their validity. This situation obliged the artists to reconsider their opinions about the position of writers in society and to reconstruct the system of the traditional myths and stereotypes which until then had defined the Czech collective identity. Their interest was naturally fixed on the beginning of the national project, which means the return to the times of forming the Revival imaginary struc-ture which is still up-to-date, although not dominating, in the area of the interpretation of the history and still influences the literary representation of the present day. In the novels of Vladi-mír Macura, Daniela Hodrová or Miloš Urban this imaginary structure is partly called in ques-tion and brought under the process of demythologization and multiplication of senses.

PL

Po aksamitnej rewolucji 1989 roku literatura czeska, uwolniwszy się z więzów ideo-logicznego zaangażowania (zarówno w reżimowej, oficjalnej wersji, jak i w postaci dysydenc-kiego imperatywu demaskowania/oskarżania komunistycznych deformacji i represji) znalazła się w sytuacji, gdy dotychczasowe – obowiązujące od czasów dziewiętnastowiecznego ruchu emancypacyjnego określanego mianem Odrodzenia Narodowego – wyobrażenia na temat zadań i eksponowanej roli pisarza straciły ważność. Sytuacja ta zmusiła twórców do zrewidowania poglądów dotyczących własnej pozycji w społeczeństwie i do ponownego przyjrzenia się dotąd powszechnie respektowanym mitom i stereotypom definiującym czeską wspólnotową tożsa-mość. W naturalny sposób ich uwaga zwróciła się w stronę epoki kształtowania podwalin naro-dotwórczego projektu, a zatem w stronę czasów konstruowania odrodzeniowego imaginarium, do dziś w istotnej, choć już nie dominującej mierze dostarczającego narzędzi postrzegania i interpretacji historii i – co za tym idzie – oddziałującego na modele literackiego reprezentowa-nia współczesności. W twórczości Vladimíra Macury, Danieli Hodrovej czy Miloša Urbana ima-ginarium to zostaje jednak częściowo zakwestionowane i poddane skomplikowanym procesom demitologizacji i uwieloznacznienia.

2

Spór sądowy pomiędzy Václavem Hankou a Davidem Kuhem w świetle działań austriackiej policji przeciwko czeskim budzicielom narodowym

100%

Spyra A.

Folia Historica Cracoviensia

|

2019

|

vol. 25

|

issue 1

EN

This essay presents the activity of the Austrian secret police that led to legal action being taken up in 1859. That year, Václav Hanka sued David Kuh, the founder and editor of the Prague newspaper “Tagesbote aus Böhmen”, for defamation, after the latter published a series of anonymous articles in his paper, accusing Hanka of forging The Queen’s Court Manuscript and The Green Mountain Manuscript. For several decades, both works influenced the shaping of the Czech political nation, and as it later transpired, the Austrian police were behind the attacks on their authenticity. Further piquancy is added by the fact that thirty years later, Hanka was indeed recognised as the author of the aforementioned manuscripts.

PL

Artykuł prezentuje działania austriackiej tajnej policji, które doprowadziły do tego, że w roku 1859 Václav Hanka pozwał Davida Kuha, wydawcę praskiej gazety „Tagesbote aus Böhmen”, o to, że ten naruszył jego dobre imię, publikując w swojej gazecie serię anonimowych artykułów zarzucających mu, że sfałszował on rękopisy królowodworski i zielonogórski. Oba dzieła przez kilka dziesięcioleci miały wpływ na kształtowanie się ówczesnego politycznego narodu czeskiego, a za tym atakiem na ich prawdziwość, jak się później okazało, stała austriacka policja. Pikanterii sprawie dodaje fakt, że trzydzieści lat później Hanka rzeczywiście został uznany za autora wspomnianych rękopisów.

3

Czy Czesi są narodem tchórzy? Josefa Škvoreckiego dyskusja z tradycją heroiczną

80%

Gawarecka A.

Bohemistyka

|

2018

|

issue 4

327-350

EN

In Czech cultural tradition the heroic paradigm based on respecting the imperative of sacrifice lives for the homeland is often replaced by different identity patterns in which patriotism is not the matter of „great” and spectacular gestures but it is manifested itself through daily routine and the idea of the organic work. The heroes of this work are mostly writers, journalists, scientists or – sometimes – businessmen, but it is hard to find among them soldiers and insurgents fighting for ideals in heroic way. This situation, which some poets and prose writers (f. e. Viktor Dyk or Julius Zeyer) consider as a disadvantage, is comprehensively shown in famous novel of Josef Škvorecký Cowards.

PL

W czeskiej tradycji kulturowej paradygmat bohaterski, bazujący na respektowaniu absolutnego imperatywu poświęcenia życia za ojczyznę zastępowany bywa przez wzorce odmienne, w których postawa patriotyczna przejawia się nie w „wielkich” jednorazowych i spektakularnych gestach, ale w sumie codziennych, rutynowych nierzadko działań bliskich idei pracy organicznej. Bohaterami tej pracy stawali się w pierwszym rzędzie pisarze, dziennikarze, uczeni, niekiedy też przedsiębiorcy, trudno wśród nich za to poszukiwać żołnierzy czy bojowników walczących i umierających w imię ideałów z bronią w ręku. Na tę swoistą ułomność czy niedostatek czeskiego paradygmatu tożsamościowego uwagę zwracali pisarze, na przykład Viktor Dyk czy Julius Zeyer, kompleksową wypowiedź na ten temat stanowi też sławna powieść Josefa Škvoreckiego Zbabělci.

Refine search results

1 Bohemistyka

1 Folia Historica Cracoviensia

1 Porównania

2 Gawarecka A.

1 Spyra A.

1 2019

1 2018

1 2015

Hodrová, Urban, Macura – ponowoczesne spojrzenia na czeskie mity narodowe

Spór sądowy pomiędzy Václavem Hankou a Davidem Kuhem w świetle działań austriackiej policji przeciwko czeskim budzicielom narodowym

Czy Czesi są narodem tchórzy? Josefa Škvoreckiego dyskusja z tradycją heroiczną