Search results

1

Polscy pracownicy papierni Ordynacji Zamojskiej w Hamerni w latach 1811–1875

100%

Będziński A.

|

2008-2009

|

vol. 15-16

|

issue 15-16

169-179

EN

This article bases on records of the Civil Registry Office (USC) of the Roman Catholic parish Józefów Ordynacki. Thirty new employees of the paper-mill at Hamernia were found compared to the previous literature. They were people with different professional status, such as “labourer”, “journeyman”, “worker”, “apprentice”, and “helper”. In addition, workers of allied professions were identified, thanks to whom paper-mill could operate. In this group were discovered six previously unknown employees. They were rag pickers, boiler-smiths, sieve maker and carpenter. In addition, analysis of the USC records allowed to establish new names of managers of the paper-mill: Szymon Gąsiorowski, "controller" and then director of the paper-mill (1840–1842) and Józef Gryglaszewski. Between 1840–1850 Józef Gryglaszewski was successively carpenter, mechanic, foreman, treasurer, and finally a system administrator and tenant of the paper-mill. The last of the Polish representatives of the executives was Antoni Kowalski, mentioned in the years 1862–1869 as the uprawitiel bumażnogo diela. The research on records of USC significantly expanded the information about employees of the paper-mill at Hamernia.

PL

Artykuł powstał na podstawie akt Urzędu Stanu Cywilnego (USC) parafii rzymskokatolickiej Józefów Ordynacki. W stosunku do wcześniejszej literatury przedmiotu ustalono w nim 30 nowych pracowników papierni w Hamerni. Byli to ludzie o różnym statusie zawodowym, np. „wyrobnik”, „czeladnik”, „robotnik”, „terminator”, „pomocnik”. Ponadto z papiernią związani byli robotnicy o zawodach pokrewnych, dzięki którym możliwe było funkcjonowanie zakładu. W tej grupie ustalono 6 nieznanych wcześniej pracowników. Byli to: szmaciarze, kotlarze, sitarz i stolarz. Analiza akt USC pozwoliła też na ustalenie nowych nazwisk członków kadry kierowniczej papierni. Byli to Szymon Gąsiorowski, „kontroler” a następnie dyrektor papierni (1840-1842) oraz Józef Gryglaszewski. W latach 1840-1850 był on kolejno stolarzem, mechanikiem, majstrem, kasjerem, a wreszcie administratorem i dzierżawcą papierni. Ostatnim z polskich przedstawicieli kadry kierowniczej był Antoni Kowalski, wymieniany w latach 1862-1869 jako „uprawitiel bumażnogo dieła”. Dzięki poszukiwaniom przeprowadzonym w aktach USC udało się znacząco poszerzyć informacje o pracownikach papierni w Hamerni.

2

Straty materialno-demograficzne miast Ordynacji Zamojskiej w następstwie napadu wojsk Bohdana Chmielnickiego w 1648 r.

89%

Dojnarski D.

Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL

|

2008

|

vol. 4

|

issue 2 Ekonomia

117-135

EN

The Chmielnicki Uprising spread to the lands belonging to the Ordynacja Zamojska, considerably straining their potential. Up till that time they had had a rather quiet history. Tartar units that ravaged the territories of the south-east of the Polish Republic did not venture into these regions. In 1648 all the towns of the “Zamojski State”, except Krzeszów, became the object of the attack launched by Kossack-Tartar troops. Only Zamość, owing to its modern bastion fortifications, was not captured. The houses in Turobin and Tomaszów were destroyed to the largest degree. With respect to the losses of the craftsmen Tomaszów and Tarnogród suffered most. An analysis of the available parish documents only allowed approximated estimates of the demographic losses concerning Szczebrzeszyn and Kraśnik. The 1648 war intensified the economic crisis that loomed over the territory even earlier. It became part of a general tendency, but it also had its own specificity. Establishing Zamość, and the dynamic development of the town that became a serious competitor as well as a danger for the economic development of the towns-districts in the neighborhood surely was a factor that contributed to the crisis.

3

Straty materialno-demograficzne miast Ordynacji Zamojskiej w następstwie napadu wojsk Bohdana Chmielnickiego w 1648 r.

89%

Wojnarski D.

Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL

|

2008

|

vol. 4

|

issue 2

117-135

EN

The Chmielnicki Uprising spread to the lands belonging to the Ordynacja Zamojska, considerably straining their potential. Up till that time they had had a rather quiet history. Tartar units that ravaged the territories of the south-east of the Polish Republic did not venture into these regions. In 1648 all the towns of the “Zamojski State”, except Krzeszów, became the object of the attack launched by Kossack-Tartar troops. Only Zamość, owing to its modern bastion fortifications, was not captured. The houses in Turobin and Tomaszów were destroyed to the largest degree. With respect to the losses of the craftsmen Tomaszów and Tarnogród suffered most. An analysis of the available parish documents only allowed approximated estimates of the demographic losses concerning Szczebrzeszyn and Kraśnik. The 1648 war intensified the economic crisis that loomed over the territory even earlier. It became part of a general tendency, but it also had its own specificity. Establishing Zamość, and the dynamic development of the town that became a serious competitor as well as a danger for the economic development of the towns-districts in the neighborhood surely was a factor that contributed to the crisis.

4

The Zamoyski Family Entail Towards the Attempts to Found Towns by its Borders in the First Half of the 17th Century

63%

Szczygieł R.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

vol. 25

|

issue 3

EN

This article deals with the circumstances of the attempts to found four towns located near the borders of the Zamoyski Family Entail, which were made by their owners in the first half of the 17th century, including: Łaszczówka, Bełżec, Chocimów and Modliborzyce. In the case of the two of these initiatives: Bełżec and Chocimów, the owners and administration of the Entail tried to force those who had initiated the foundations to stop them, while the foundation of Modliborzyce was prevented by establishing, at a distance of 8 kilometres, the entail town of Janów. There is no information concerning a possible reaction to the founding of Łaszczówka, which, being founded 5 kilometres from Tomaszów, never developed into a more significant town. This remark also regards Modliborzyce.

PL

W artykule omówiono okoliczności lokacji czterech miast położonych w pobliżu granic dóbr Ordynacji Zamojskiej, które ich właściciele podjęli w pierwszej połowie XVII w., a mianowicie: Łaszczówki, Bełżca, Chocimowa i Modliborzyc. W przypadkach dwóch z tych inicjatyw: Bełżca i Chocimowa – właściciele i administracja Ordynacji starali się zmusić inicjatorów lokacji do ich przerwania, zaś lokacji Modliborzyc przeciwstawili osadzenie w odległości 8 km ordynackiego miasta Janowa. Nie ma zaś informacji o reakcji na lokację Łaszczówki, która – założona w odległości 5 km od Tomaszowa – nigdy nie rozwinęła się w większy ośrodek miejski. Uwaga ta dotyczy również Modliborzyc.

5

Księgi gromadzkie we wsiach Ordynacji Zamojskiej oraz na terytoriach sąsiednich w drugiej połowie XVII i w XVIII w.

51%

Łosowski J.

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

|

2022

|

vol. 60

75-91

EN

The article presents a discussion on the origins, nature, and function of the village register books in the Old Polish period, held by Stanisław Grodziski and Ludwik Łysiak in the 1960s. The next part of the text characterises the organisation of the Zamoyski Entail and its judiciary, and describes instances of the use of the register books in rural estates belonging to it, unknown to researchers. Next, it analyses the sparse information on this type of register book used in the Lublin land. An attempt was also made to explain the reasons for not using the village register books in the Chełm Land (outside the Zamoyski Entail). The very few references to the existence of such books in these areas prove the validity of L. Łysiak’s thesis that they were rare in the Commonwealth outside southern Lesser Poland and the western part of the Ruthenian Province.

PL

W artykule przedstawiono dyskusję dotyczącą genezy, istoty i funkcji ksiąg gromadzkich w okresie staropolskim, którą Stanisław Grodziski i Ludwik Łysiak toczyli w latach 60. ubiegłego stulecia. W dalszej części tekstu dokonano charakterystyki organizacji Ordynacji Zamojskiej i jej sądownictwa, a także opisano nieznane badaczom przypadki używania ksiąg gromadzkich w należących do niej dobrach wiejskich. Przeanalizowano również nieliczne informacje o tego rodzaju księgach funkcjonujących w ziemi lubelskiej. Dokonano też próby wyjaśnienia powodów niewykorzystywania ksiąg gromadzkich w ziemi chełmskiej (poza terenem Ordynacji). Nieliczne wzmianki o istnieniu ksiąg gromadzkich na tych terenach stanowią dowód słuszności tezy L. Łysiaka o ich rzadkim występowaniu w Rzeczypospolitej poza południową Małopolską i zachodnią częścią województwa ruskiego.

Refine search results

2 Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL

1 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Studia Iuridica Lublinensia

1 Studia Źródłoznawcze. Commentationes

1 Będziński A.

1 Dojnarski D.

1 Szczygieł R.

1 Wojnarski D.

1 Łosowski J.

1 2022

1 2016

1 2009

2 2008

Polscy pracownicy papierni Ordynacji Zamojskiej w Hamerni w latach 1811–1875

Straty materialno-demograficzne miast Ordynacji Zamojskiej w następstwie napadu wojsk Bohdana Chmielnickiego w 1648 r.

Straty materialno-demograficzne miast Ordynacji Zamojskiej w następstwie napadu wojsk Bohdana Chmielnickiego w 1648 r.

The Zamoyski Family Entail Towards the Attempts to Found Towns by its Borders in the First Half of the 17th Century

Księgi gromadzkie we wsiach Ordynacji Zamojskiej oraz na terytoriach sąsiednich w drugiej połowie XVII i w XVIII w.