Search results - CEJSH

1

Cnoty republikańskie i patriotyzm w PRL

100%

Magier D.

Historia i Polityka

|

2010

|

issue 4(11)

101-119

EN

Analysing the Polish People’s Republic with reference to republican and patriot virtues, the country governed by communists appears as a completely artificial formation, based on utopian principles, holding its position thanks to terror, propaganda and remaining dependent on powerful overlord. Some warped features of republicanism inside the structure controlling the machinę of power interspersed merely with inner system of communist party and the nomenklatura, not raising any hopes that those features could evolve in the direction of the rules of classic republic. Attacking by means of patriotism, which apart from the law should be the main constituent of republicanism, was communists’ opportunistic approach to make use of Polish citizens’ emotions in order to acheive their goals: the legitimization of communist rule first, then frightening into submission, orienting their job and, finally, pro- viding themselves and maintainingleadership and privileges. Evolution of propagated patriotism in the successive stages of the existance of The Polish People’s Republic indicated merely how itwould be used to maintain political status quo. It was changing along with the changing form of communist rule, assuming an adeąuate form to current condition of counter-revolutionary Polish society. That is why patriotism promoted by communists in the years 1944-1989 was similar to their predecessors belonging to Communist Party of Poland and appealing to it in turn played a part of a tool used to exercise power.

2

Zwalczanie ruchu prometejskiego w Polsce Ludowej: wstęp do badań. Część 2

100%

Libera P.

Historia i Polityka

|

2011

|

vol. 5(12)

201-221

XX

źródła

3

Recenzja: Kwestia ukraińska w działalności Służby Bezpieczeństwa PRL. Dokumenty i materiały, oprac. Arkadiusz Słabig

85%

Urbanik A.

Edukacja Humanistyczna

|

2018

|

issue 2

151-153

PL

Publikacja ta została wydana przez Instytut Pamięci Narodowej – Komisję Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie w roku 2016 w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN.

EN

This publication was published by the Institute of National Remembrance - Commission for the Prosecution of Crimes Against the Polish Nation in Warsaw in 2016 as part of the IPN Central Research Project.

4

Bezpieczeństwo socjalne sportowców w PRL w latach 70. XX w. na przykładzie piłki nożnej

85%

Papuziński K.

Świat Idei i Polityki

|

2017

|

issue 16

374-392

PL

Artykuł dotyczy bezpieczeństwa socjalnego sportowców w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) w latach 70. XX w. na przykładzie piłki nożnej. Autor koncentruje uwagę na zarobkach i dostępie do dóbr luksusowych najbardziej znanych polskich zawodników. Podkreśla ich pochodzenie społeczne, możliwości rozwoju zawodowego oraz osobistą cenę powodzenia. Praca jest oparta na różnorodnych źródłach, w tym co szczególnie ważne, także na relacjach i źródłach wywołanych.

EN

This article concerns the social security of sportsmen in PRL in 1970s on the example of football. The author concentrates his attention on earnings and the access to luxury goods of the most prominent Polish players. He highlights their social origin, the posibilities of professional development and personal price of success. This work bases on various sources and what is particularly important, also on reports and primary sources.

5

Social construction of schools in the Warsaw voivodeship 1959–1972 (authority, society, press)

85%

Gołota J.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2017

|

vol. Zeszyt

|

issue XXXI

311-328

PL

W jednej z odsłon październikowej odwilży pojawiła się niewystarczalność szkolnej bazy lokalowej. Niedostatek izb szkolnych pogłębił wyż demograficzny, którego apogeum przypadło na schyłek lat 50. Na lata 60. przypada apogeum inwestycyjne w budownictwie szkolnym. 60–65% nakładów (w zależności od województwa) pochodziło z budżetu państwa, pozostałe nakłady uzupełniły pieniądze zebrane w wielkich akcjach społecznych przez powołany w 1958 roku Społeczny Fundusz Budowy Szkół, rzemianowany w 1966 roku na Społeczny Fundusz Budowy Szkół i Internatów. W wyniku akcji społecznej zbudowano w Polsce 1423 budynki dla jednostek oświatowych w latach 1959–1972.

EN

In one of the stages of the October thaw, the insufficiency of school premises appeared. The deficiency of school chambers was deepened by the demographic boom, which reached its peak in the late 1950s. The investment apogee in school construction took place in the 1960s. 60–65% of the financial outlays (depending on a voivodeship) came from the government budget, other outlays were supplemented by the money collected during extensive social actions by the established in 1958 Social Fund for the Construction of Schools, renamed in 1966 to the Social Fund for the Construction of Schools and Halls of Residence. As a result of the social action, 1.423 buildings for education units were built in Poland in the years 1959–1972.

6

Drogi i bezdroża życia „prawdziwego komunisty”. Kilka uwag na marginesie książki Piotra Lipińskiego

80%

Chrobaczyńska-Plucińska E.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2018

|

vol. 6

302-310

PL

Piotr Lipiński’s work entitled Bierut. Kiedy partia była bogiem (Bierut. When the Party Was God) is an interested contribution to capturing the history of Stalinism in Poland. Bolesław Bierut is one of the key figures of the period when Poland was subjected to Stalinisation (1944/1945–1956). This biography is characterised by its inconsistence and variedness while at the same time the topicality of the historical process and experience shared by millions of citizens of the Polish People’s Republic. It is no typical historical biography but a multifaceted biographical reportage, written lightly yet drawing on solid research techniques used by historians as well as correctly anchored in source material. The novelty here consists in original interviews with Bierut’s former collaborators as well as persons who have come into contact withhim. This has allowed the Author to offer Bierut’s both microscale – referring to his personallife – and macroscale picture (the latter by sketching his figure against broader constituent partsof a historical process).

7

Das Bild eines ‚Junkers’ aus dem 19. Jahrhundert in den polnischen Geschichtssynthesen aus der Zeit der Volksrepublik Polen (bis Anfang der 1970er Jahre)

80%

Ślepowroński T.

Studia Maritima

|

2012

|

vol. 25

113-124

XX

Problem dziejów Prus/Niemiec oraz stosunków polsko-niemieckich w historiografii od pierwszych lat po zakończeniu drugiej wojny światowej stanowił ważną i długo uprzywilejowaną część odradzającej się polskiej nauki historycznej. Okrucieństwa okupacji hitlerowskiej i powojenne przekształcenia graniczne wzmacniały i aktualizowały także konflikt historiograficzny, w który szczególnie zaangażowani byli polscy niemcoznawcy. Aktywność na tym polu wymuszały także pewne zapóźnienia w przygotowaniu ujęć syntetycznych. Oddzielnej historii Prus polska nauka historyczna do 1945 roku nie przedstawiała, a historycy polscy nadal zajmowali się tymi aspektami dziejów Prus, które zbiegały się bezpośrednio z dziejami Polski. Podobnie pojęcie junkier było niemal nieobecne w polskiej historiografii, a swoją karierę w syntezach tworzonych przez polskich historyków rozpoczęło po 1945 roku, a obraz junkra ulegał w nich pewnym przemianom. Sprzyjało temu wprowadzenie do nauki historycznej elementów metodologii marksistowskiej, która na gruncie polskim doprowadziła do wydobycia na wierzch dziejów gospodarczych i społecznych, co przy rozbudzonym zainteresowaniu klasami do tej pory nieobecnymi na kartach dzieł implikowało także krytyczne badania nad junkierstwem. Ponadto historiografia Polski Ludowej obserwowała junkra jednocześnie przez soczewkę przeszłości narodowej, również na ogół negatywnie podchodząc jego roli w kontaktach polsko-niemieckich. Jednakże tak zaprezentowany obraz był raczej produktem propagandy ówczesnych władz oraz swoistym zapożyczeniem z historiografii niemieckiej, wykorzystywanym na użytek aktualnej polityki wewnętrznej i zewnętrznej. Nauka, zwłaszcza w ostatnich dekadach PRL, kusiła się także o oceny, które podkreślały pozytywne aspekty działalności junkierstwa, jednak do 1989 roku w portrecie tej klasy społecznej przeważały ciemne barwy.

8

Motywy wiejskie w polskich piosenkach (po II wojnie światowej)

80%

Chańko J., Uniwersytet Łódzki I. H.

Zeszyty Wiejskie

|

2016

|

vol. 22

EN

The author made an attempt to present the different aspects of village life described in lyrics of Polish songs. The analysis was based upon sources from the Internet such as: Biblioteka Polskiej Piosenki, Tekstowo.pl. and Teksty.org. Some features of the author are related to melody, rhythms and arrangement of the songs described in the analysis. The author emphasizes the educational impact of songs. The material was carefully selected and divided into seven groups of topics: a) “mechanical” group - containing songs with words such as: village, villages, hamlet, including descriptions regarding to towns and cities, b) village propaganda and the alliance between city and village, c) rock and roll with countryside tune; d) attempts to describe reality of village life; e) satirical songs regarding villages, f) “masterpieces” of Polish disco g) remaining compositions. In every category there are quotations from the most significant songs. The author draws a conclusion that the most popular are first two groups of songs, hence those are the most important source of inspiration for artists.

9

Lech Kowalski, Krótsze ramię Moskwy. Historia kontrwywiadu wojskowego PRL, Warszawa 2017, ss. 989.

80%

Cenckiewicz S.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2017

|

vol. XVIII (LXIX)

|

issue 2 (260)

220-224

PL

Sławomir Cenckiewicz dokonał recenzji publikacji: Lech Kowalski, Krótsze ramię Moskwy. Historia kontrwywiadu wojskowego PRL, Warszawa 2017, ss. 989.

10

„Popkomunistyczny” wymiar sojuszu polsko‑radzieckiego, czyli o Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze

80%

Fic M.

Wieki Stare i Nowe

|

2018

|

vol. 13

|

issue 18

282-289

PL

Recenzja pracy autorstwa Agnieszki Marczak poświęconej organizowanemu przez niemal trzy dekady Festiwalowi Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze - jednej z największych i najbardziej promowanych imprez muzycznych w PRL.

11

Z dala od Acapulco i Londynu. Fenomen Warszawskiego Festiwalu Festiwali Filomowych w latach 1958-1966

80%

Jajko K.

Kwartalnik Filmowy

|

2019

|

issue 108 Produkcja i dystrybucja filmowa

53-70

PL

Autor opisuje powstanie oraz rozwój jednej z najważniejszych imprez filmowych w PRL. Na przykładzie dziewięciu pierwszych edycji Festiwalu Festiwali Filmowych, przemianowanego w 1967 r. na Przegląd Filmów Świata – Konfrontacje, przedstawia różne aspekty funkcjonowania kultury filmowej w tym okresie. Po pierwsze, odtwarza kulisy organizacyjne imprezy, zwracając szczególną uwagę na ograniczenia instytucjonalne oraz problemy logistyczne ściśle powiązane z niewydolnością państwa socjalistycznego. Po drugie, analizuje politykę repertuarową festiwalu, która odzwierciedlała napięcie między dążeniem organizatorów do ukazania najważniejszych trendów w kinie światowym a koniecznością promocji słusznych pod względem ideologicznym filmów socjalistycznych. Po trzecie, wskazuje na założenia programowe imprezy i odnosi je do bardziej ogólnych procesów, jakie zachodziły w europejskiej kulturze filmowej w okresie powojennym (wykształcenie się instytucji oraz dyskursów służących promocji i dystrybucji filmu artystycznego).

EN

The author describes the creation and development of one of the most important film events in the Polish People’s Republic. On the example of the first nine editions of the Festival of Film Festivals, renamed in 1967 as World Film Review – Confrontations, the author presents various aspects of the functioning of film culture during this period. Firstly, he recreates the backstage of the event, paying special attention to institutional restrictions and logistical problems closely related to the failure of the socialist state. Secondly, he analyses the festival's repertoire policy, which reflected the tension between the organizers' desire to show the most important trends in world cinema and the need to promote ideologically correct socialist films. Thirdly, he points to the program assumptions of the event and refers them to the more general processes that took place in European film culture in the post-war period (the formation of institutions and discourses to promote and distribute artistic film).

12

Miejska Rada Narodowa i Urząd Miejski w Radzyniu Podlaskim (1973-1990). Dzieje ustrojowe i spuścizna archiwalna

80%

Magier D.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2012

|

vol. 10

102-115

PL

W latach 1973-1990 Miejska Rada Narodowa była terenowym organem administracji państwowej i samorządowej PRL na terenie miasta Radzynia Podlaskiego, działającym pod nadzorem Rady Państwa za pośrednictwem rady narodowej stopnia wojewódzkiego. Stanowiła organ przedstawicielski wykonujący swoje zadania na sesjach, przy pomocy Prezydium i komisji. Zadaniem MRN było zapewnienie wykonania planów społeczno-gospodarczych państwa, czuwanie nad rozwojem miasta, organizowanie działalności społecznej, koordynowanie działalności i sprawowanie kontroli nad jednostkami państwowymi, spółdzielczymi i organizacjami społecznymi. Dla realizacji swoich celów powoływała komisje stałe stanowiące kolegialne organy opiniodawcze i doradcze. Organem wykonawczym i zarządzającym MRN był Naczelnik Miasta, którego obsługiwał Urząd Miejski. Spuścizna archiwalna Miejskiej Rady Narodowej i Urzędu Miejskiego w Radzyniu Podlaskim znajduje się w Archiwum Państwowym w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim.

EN

In 1973-1990, the Municipal National Council was a unit of the PRL’s central and local administration within the town of Radzyń Podlaski. It was subordinate to the State Council which exercised its power through the Voivodeship National Council. The Municipal National Council was an elected authority which conducted its policy during sessions through the Presidium and committee. Its responsibilities included the accomplishment of socio-economic plans, overseeing the town development, organising the social activity, supervising and coordinating the work of national, cooperative as well as social institutions. To accomplish its goals, the Municipal National Council appointed permanent committees which were an opinion-making and advisory collegial bodies. Executive and managing power in the National Municipal Council was held by the Town Governor, who acted within the Municipal Office, . Archival resources of the Council and Municipal Office of Radzyń Podlaski are stored in the State Archives in Lublin (Department in Radzyń Podlaski

13

Przemiany demograficzne w województwie bialskopodlaskim w latach 1975-1998

80%

Tarkowski P.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2013

|

vol. 11

169-178

PL

Województwo bialskopodlaskie zostało powołane do życia w wyniku reformy administracji terenowej przeprowadzonej w 1975 r. i funkcjonowało do kolejnej zmian ustroju terytorialnego Polski, do końca 1998 r. W tym okresie doszło do istotnych zmian ustroju politycznym kraju, gospodarki oraz w życiu społecznym. Zmiany te miały wpływ na sytuację demograficzną woj. bialskopodlaskiego. Niniejszy artykuł prezentuje przemiany ludnościowe, które zaszły na obszarze województwa bialskopodlaskiego w całym okresie jego istnienia m.in.: ruch naturalny, migracje, zawieranie związków małżeńskich, proces defeminizacji.

EN

The Biała Podlaska Province had been brought into being as a result of the reform of local administration conducted in 1975, and it functioned until another reform of territorial division was introduced, that is till the end of 1998. In this period, many significant changes were brought about, and these involved the political system of the state, the economy, and social life. These changes had an influence on the demographic situation of the Biała Podlaska Province. This article presents the popu-lation changes in the period of its existence, i.a. population dynamics, migrations, marriages, and the process of defeminisation.

14

Polski komiks wojenny z czasów PRL-u

80%

Lichtblau K.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2015

|

vol. 15

80-89

PL

Polish comic books from the Polish People’s Republic period After years of fighting with comics book the authorities of the Polish People’s Repulic started using it for its own objectives. Propaganda was the basic target of the comic book narration and interference in history was the main element of it. In my publication I will present images of war created by authorities in the main comic books from the Polish People’s Republic period. Propaganda used by authorities helped to show friendship between Poland and Soviet Union. What is more, using comic books in a political game allowed to create a demonic image of the so-called enemies; Germany especially, but also everything what was connected to the west politics and culture was considered hostile. Comic books became a great tool in governments’ hands for propaganda objectives. Simpifications and contrasts which are used in comics were a great way of ideological speech. Key words: comic book; war; propaganda;

15

Polskie Państwo Podziemne – długie trwanie w PRL (1956–1989)

80%

Kamiński Ł.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2002

|

issue 2

59-66

16

Wpływ reformy rolnej w Polsce na mobilność ludności wiejskiej w latach 1944–1956

80%

Chumiński J.

Społeczeństwo i Ekonomia

|

2018

|

issue 1(9)

7-24

PL

Jednym z najważniejszych problemów społecznych i gospodarczych II Rzeczypospolitej było agrarne przeludnienie wsi. Jego skutkiem było zjawisko „ukrytego bezrobocia”. Problem przeludnienia agrarnego pozostał istotny także w czasach rządów komunistów w Polsce po 1944 r. Warto zatem zadać pytanie, jakie czynniki wpływały na skalę tego zjawiska po wojnie: w jakim stopniu zostało ono ograniczone przez przyjętą we wrześniu 1944 r. reformę rolną, prowadzoną przez władzę politykę intensywnej industrializacji i związane z nią masowe migracje ludności wiejskiej do miast. Kluczowym problemem jest również ocena ekonomicznej efektywności migracji. Analiza pozwala na sformułowanie wniosku, że kształt przeprowadzonej we wrześniu 1944 r. reformy rolnej miał istotny wpływ na długofalowe zacofanie polskiej wsi.

17

SPRAWA BUDOWY KOŚCIOŁA NA OSIEDLU TEOFILÓW W ŁODZI JAKO PRZYKŁAD POLITYKI WŁADZ PAŃSTWOWYCH WOBEC BUDOWNICTWA SAKRALNEGO W LATACH 1956–1970

80%

Opaliński M.

Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

|

2016

|

vol. VIII

327-344

EN

During the communist regime, the Catholic Church surrounded the nascent religious communities with the greatest care. On the other hand, the party rulers’ idea was to stop all the sacral investments and retain only those built before World War II. By giving the example of the church construction in the residential area of Teofilów in Lodz – guided by the Congregation of the Passion of Jesus Christ (the so-called Passionists), the author intended to present the methods used by the municipal authorities of Lodz in 1956–1970 to combat initiatives related to sacral construction. Starting from the arrival to Lodz, the monks began their efforts to build a sacral object. Unfortunately, the hostile position of the authorities has led to 15 years of treatments that aimed to erect a church in newly built residential area. Because of the nationwide process of blocking any sacral investment, the monks were forced to use all sorts of tricks aimed at avoiding building law that discriminated Catholic Church. The first temporary chapel was prepared in a shed that was a tool magazine and the other one was organized in a private house built by the Passionists who posed as lay people. It was the change of policy after the departure from power of Władysław Gomułka in 1970, which led to the permission from the state authorities to build new church in Teofilów. While studying the topic, the author has analyzed mainly documents found in the State Archive in Lodz, the Archive of New Files in Warsaw and the Archdiocesan Archive in Lodz. According to the author, this publication may be a contribution to similar considerations of the issue of church and sacral building in other local church administration units.

18

Początkowy okres formowania i służby 2 Oddziału Ochrony Pogranicza na zachodniej granicy Polski w latach 1945-1946

80%

Trojanowski M.

Studia Zachodnie

|

2016

|

vol. 18

307-322

PL

2 Oddział WOP był jedyną formacją graniczną wystawianą w Poznańskim Okręgu Wojskowym. Za datę rozpoczęcia jego formowania przyjmuję się 4 października 1945 roku. W tym dniu do Poznania przybył ppłk Stanisław Dobrzański, wyznaczony na pełniącego obowiązki dowódczy powstałej jednostki. Objął on 12 listopada 1945 r. służbę na nowo kształtującej się granicy zachodniej państwa Polskiego od Zasiek po Kostrzyn nad Odrą. Odcinek ten podzielony był na 5 komenda i 25 strażnic. Organizacja i służba przy ochronie granicy odbywała się w skaranie trudnych warunkach, na terenie nieprzygotowanym to tego rodzaju służby. Oddział borykał się z problemami aprowizacyjnymi, materiałowymi oraz brakami osobowymi.

19

„Nie wierz nikomu po trzydziestce”, czyli rzecz o buncie powojennego pokolenia

80%

Białokur M.

Wieki Stare i Nowe

|

2018

|

vol. 13

|

issue 18

290-301

PL

Przedmiotem recenzji jest monografia, która w 2017 roku ukazała się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Opolskiego. Książka "Wydarzenia Marca 1968 roku w pamięci i edukacji historycznej" to naukowy projekt badawczy, którego koncepcję opracowały wspólnie prof. Małgorzata Świder i dr Anna Gołębiowska z InstytutuHistorii Uniwersytetu Opolskiego. Publikacja stanowi pokłosie trójstronnego projektu realizowanego od 2015 r. przez trzy ośrodki uniwersyteckie: Uniwersytet Pedagogiczny w Heidelbergu, Uniwersytet Palackiego w Ołomuńcu i Uniwersytet Opolski przy wsparciu finansowym DAAD - Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej.

20

Kartki na wojnę, której nie było. Planowany mechanizm reglamentacji artykułów pierwszego zapotrzebowania w PRL w wypadku sytuacji nadzwyczajnej

80%

Zawistowski A.

Dzieje Najnowsze

|

2016

|

vol. 48

|

issue 1

PL

Ration Cards for a War that Never Came. Planned Mechanism of Rationing Basics in the People’s Republic of Poland in the Case of an Extraordinary SituationTwentieth–century Poland experienced four periods of rationing basics: 1915–1921 (i.e. the First World War and the Polish–Bolshevik war), 1939–1949 (World War II and the post–war period), 1951–1953 (the height of Stalinism), and 1976–1989 (the breakdown of the communist economy and years of a universal lack of commodities in shops). Against this background the fact that during the 1961 Berlin Crisis the authorities of the People’s Republic of Poland made preparations for rationing in case of an extraordinary situation remains totally unknown. The system in question was based upon the structures of the Civic Militia, but was never applied, even when conditions prevailing on the domestic market required rapid intervention and the introduction of rationing (e.g. in 1976). The article presents the system in question as well as its structure, organisation, and evolution. The author tried to solve the question why this carefully planned system and millions of printed ration cards were destroyed and never used.

Refine search results