Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Polish Livonia
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Inflanty Polskie Bolesława Limanowskiego – wspomnienia i relacje

100%
Samborska-Kukuć D., Uniwersytet Łódzki K. L. P. i. M. P., ddsk@wp.pl
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2013
|
vol. 22
|
issue 4
EN
Polish Livonia was the little homeland of Boleslaw Limanowski, a socialist and a popular political activist. The author reminisces about it in his Memoirs and in his correspondence reviving the past – both private and the history of the region (his work about Emilia Plater). Limanowski’s statements, because of his highly detailed observations, are the source of the history of the province and character of its customs. They also reveal a private side of the evolution of the author’s views. His accurate remarks connected with the peculiarities of the identities of Poles living in Livonia, especially their relationships with Russians, enabled the reader to think about the uniqueness of the author’s thoughts and his sagacity.
2

Między Rzeczpospolitą a Moskwą – Dyneburg i Inflanty Polskie w latach 1665–1667

88%
Bobiatyński K.
Zapiski Historyczne
|
2011
|
vol. 76
|
issue 3
37-55
XX
The article discusses military and diplomatic aspects of the fight conducted between Poland and Muscovy for Daugavpils and the so-called Polish Livonia in the final stage of the great war from the years 1654-1667 (in the years 1665-1667). It was the last stage of the battle for the south-eastern part of Livonia, conducted from 1654 between the Rzeczpospolita, Muscovy and Sweden. In July 1655 Daugavpils and Latgalia were conquered by the Swedish army; after the outbreak of the Russian-Swedish war, in July 1656 the territory was taken over by the army of Tsar Aleksey Mikhailovich. In 1661 the Swedes renounced their claims to this part of Livonia on the power of the Peace of Kardis. Having started the attack in the eastern front in 1660 for a very long time the Grand Duchy of Lithuania did not have enough power to regain the territory. That is why until 1665 badly trained and undisciplined voluntary units took part in the battle of Daugava. They were not capable of taking over Daugavpils, but they hindered communication and disorganized the life of the garrison. It was not until September 1665 that the attack of I. Chowański was driven back and Lithuania Field Hetman Michał Kazimierz Pac started the blockade of Daugavpils with 3000-4000 soldiers. It was successful and it would have led to the capitulation of the garrison had it not been for a complicated internal situation in Lithuania and the necessity to draw the Lithuanian army back to the Crown to fight with the Lubomirski Rebellion ( the Rokosz) in 1666. On 28 March 1666 I. Chowański managed to break the ring of the siege and to force the Lithuanian units to go back to the southern bank of Daugava. Although the Lithuanians stayed there until the beginning of June, they did not constitute any threat to the garrison of Daugavpils. The article also presents the policy of the Curlandish duke Jacob Kettler in this period and his attempts to maintain neutrality in the conflict between the Rzeczpospolita and Muscovy. His policy made it more di cult for the Lithuanian army to regain Livonia. The problem of Latgalia was not solved until the last stage of the peace negotiations in Andrusovo. The Muscovites did not want to agree to give back the territory, which constituted one of the major obstacles to finish the negotiations. It was not until 7 January 1667 that the tsar’s commissaries declared to give back Daugavpils, which was taken over by the Lithuanians in March 1667. Until the partition of the Rzeczpospolita in 1771 the city remained within the boundaries of the Polish-Lithuanian Commonwealth as an important stronghold on the northern frontier and the administrative centre of Latgalia
3
Publication available in full text mode
Content available

Geografia i kolekcja. O inflanckim doświadczeniu Józefa Weyssenhoffa

88%
Rączka-Jeziorska T.
Białostockie Studia Literaturoznawcze
|
2018
|
issue 12
183-198
EN
The article analyzes the manuscript recovered in Lithuania which is a personal accountof Józef Weyssenhoff’s trip throughLivoniaat theend of the nineteenth century. Józef Weyssenhoff (1860–1932), the famous novelist and renowned “bard” of the landed gentry tradition, never recanted his Polish-Livonian roots. Thanks to his collector’s efforts we can now enjoy the invaluable documents on the history of the Weyssenhoff family. As his biography suggests Weyssenhoff’s travelling back to his homeland was influenced by something more than his intrinsic curiosity and collector’s passion. The author of the article investigates the significance of geography and enquires whether by reading these notes we can evaluate the writer’s attachment to the autobiographical place and whether the old Polish Livonia is a place of ancestors. Finally, the author identifies the function of emotions and senses in this personal creation and traces these planes of reference in the poetics of the text.
4
Publication available in full text mode
Content available

Przyczynek do obrazu szlachty Inflant Polskich w łotewskich źródłach i opracowaniach historycznych początku XX w.

88%
Biesiadowska-Magdziarz B.
Acta Baltico-Slavica
|
2014
|
vol. 38
EN
A contribution to the image of Polish Livonia nobility in the Latvian historical sources and studies of the early Twentieth CenturyPolish literature devoted to the role of the Poles in shaping Latvian culture presents unanimity as far as the positive role and results of this influence are concerned. However diametrically opposite Latvian perspective particularly clear in the first years of the existence of independent Latvia needs to be highlighted here.Contacts between the Latvians and Poles and their cultures  differed in different parts of Latvia since the beginning of the Polish presence in this country. The period called ‘the Polish times in Latvia’ in Latvian historical sources lasted the longest in Latgale (1561-1772), i.e. in the so called Polish Livonia. The Polish influence on Latvian folk culture was the strongest there.This period, especially the scale of the influence of Polish culture on Latvian native culture as well as general development of this region, was strongly criticized by numerous Latvian historians.The interest of the Polish noblemen in developing Latgale was subjected to criticism, too. Considering these lands as their own the Poles were not interested in propagating national ideas among  local village people who, according to the Polish nobles, were to succumb to complete polonisation.Great influence of the Polish nobility on culture, economy and creating the national identity of the Latgalian Latvians, the policy of the Polish clergy and polonisation of the local people resulted in a negative opinion of the Polish influence in the Latvian lands.The study is an attempt to outline the issue which Polish researchers have not paid attention to so far. Nevertheless, regarding rich material it needs detailed research on a large scale. Przyczynek do obrazu szlachty Inflant Polskich w łotewskich źródłach i opracowaniach historycznych początku XX w.W literaturze polskiej poświęconej roli Polaków w kształtowaniu kultury Łotwy panuje jednomyślność co do pozytywnej roli i skutków tych wpływów. Nie można jednak pomijać milczeniem istnienia diametralnie różnej perspektywy łotewskiej, która szczególnie wyraźnie zarysowała się w pierwszych latach istnienia niepodległego państwa łotewskiego.Od początku obecności Polaków na Łotwie kontakty Łotyszy z Polakami i ich kulturą różnie wyglądały w poszczególnych regionach Łotwy. Okres, nazywany w historycznych źródłach łotewskich „polskimi czasami na Łotwie”, najdłużej trwał właśnie w Łatgalii (1561–1772), czyli w tzw. Inflantach Polskich. Tam też zauważalny był największy wpływ kultury polskiej na ludową kulturę łotewską.Okres ten był negatywnie oceniany przez wielu historyków łotewskich. Krytyce poddawana była skala oddziaływania kultury polskiej na rodzimą kulturę łotewską, a także na ogólny rozwój ziem dawnych Inflant Polskich.Negatywnie był też oceniany udział szlachty polskiej w rozwoju Łatgalii. Uważając te ziemie za swoje, nie była ona zainteresowana krzewieniem idei narodowych wśród miejscowej ludności chłopskiej, która, według możnowładztwa polskiego, już w niedługim czasie miała ulec całkowitej polonizacji.Ogromny wpływ inflanckiej szlachty polskiej na kulturę, gospodarkę, a także na kreowanie tożsamości narodowej łatgalskich Łotyszy, programowe działania duchowieństwa polskiego oraz polonizacja miejscowej ludności przyczyniły się do negatywnej oceny wpływów polskich na ziemiach łotewskich.Przedstawione opracowanie jest próbą naszkicowania zagadnienia, któremu dotychczas badacze polscy nie poświęcili większej uwagi, a które to ze względu na bogaty materiał wymaga szczegółowych i szeroko zakrojonych badań.
5
Publication available in full text mode
Content available

Przyczynek do obrazu szlachty Inflant Polskich w łotewskich źródłach i opracowaniach historycznych początku XX w.

88%
Biesiadowska-Magdziarz B.
Acta Baltico-Slavica
|
2014
|
vol. 38
89-97
EN
Polish literature devoted to the role of the Poles in shaping Latvian culture presents unanimity as far as the positive role and results of this influence are concerned. However diametrically opposite Latvian perspective particularly clear in the first years of the existence of independent Latvia needs to be highlighted here. Contacts between the Latvians and Poles and their cultures differed in different parts of Latvia since the beginning of the Polish presence in this country. The period called ‘the Polish times in Latvia’ in Latvian historical sources lasted the longest in Latgale (1561-1772), i.e. in the so called Polish Livonia. The Polish influence on Latvian folk culture was the strongest there. This period, especially the scale of the influence of Polish culture on Latvian native culture as well as general development of this region, was strongly criticized by numerous Latvian historians. The interest of the Polish noblemen in developing Latgale was subjected to criticism, too. Considering these lands as their own the Poles were not interested in propagating national ideas among local village people who, according to the Polish nobles, were to succumb to complete polonisation. Great influence of the Polish nobility on culture, economy and creating the national identity of the Latgalian Latvians, the policy of the Polish clergy and polonisation of the local people resulted in a negative opinion of the Polish influence in the Latvian lands. The study is an attempt to outline the issue which Polish researchers have not paid attention to so far. Nevertheless, regarding rich material it needs detailed research on a large scale.
PL
W literaturze polskiej poświęconej roli Polaków w kształtowaniu kultury Łotwy panuje jednomyślność co do pozytywnej roli i skutków tych wpływów. Nie można jednak pomijać milczeniem istnienia diametralnie różnej perspektywy łotewskiej, która szczególnie wyraźnie zarysowała się w pierwszych latach istnienia niepodległego państwa łotewskiego. Od początku obecności Polaków na Łotwie kontakty Łotyszy z Polakami i ich kulturą różnie wyglądały w poszczególnych regionach Łotwy. Okres, nazywany w historycznych źródłach łotewskich „polskimi czasami na Łotwie”, najdłużej trwał właśnie w Łatgalii (1561–1772), czyli w tzw. Inflantach Polskich. Tam też zauważalny był największy wpływ kultury polskiej na ludową kulturę łotewską. Okres ten był negatywnie oceniany przez wielu historyków łotewskich. Krytyce poddawana była skala oddziaływania kultury polskiej na rodzimą kulturę łotewską, a także na ogólny rozwój ziem dawnych Inflant Polskich. Negatywnie był też oceniany udział szlachty polskiej w rozwoju Łatgalii. Uważając te ziemie za swoje, nie była ona zainteresowana krzewieniem idei narodowych wśród miejscowej ludności chłopskiej, która, według możnowładztwa polskiego, już w niedługim czasie miała ulec całkowitej polonizacji. Ogromny wpływ inflanckiej szlachty polskiej na kulturę, gospodarkę, a także na kreowanie tożsamości narodowej łatgalskich Łotyszy, programowe działania duchowieństwa polskiego oraz polonizacja miejscowej ludności przyczyniły się do negatywnej oceny wpływów polskich na ziemiach łotewskich. Przedstawione opracowanie jest próbą naszkicowania zagadnienia, któremu dotychczas badacze polscy nie poświęcili większej uwagi, a które to ze względu na bogaty materiał wymaga szczegółowych i szeroko zakrojonych badań.
6

Utwory maryjne Pieśni sobie śpiewanych Konstancji Benisławskiej a tradycja teologiczna i literacka

63%
Żukowska K.
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
|
2018
|
vol. 1 (8)
43-59
EN
The article presents issues of the second part of Pieśni sobie śpiewane (‘Songs Sung to Oneself’), the only poetic volume by Konstancja Bienisławska (1747–1806), a poet living in the former Polish Livonia area. I hope to prove that Marian poetry presented by Benisławska is an original phenomenon on the literary map of Poland of those times. Uniqueness of Marian texts of Pieśni sobie śpiewane, collected under the name of Pozdrowienie anielskie na pieśni rozłożone (‘An angel’s greeting divided into songs’), lies in its poetic interpretation of theological discussions of that time and in the original adaptation of Marian literary patterns. As a result, the poet creates a surprising image of Virgin Mary who is shown as an autonomous and causative figure, contrary to the official christocentric perspective in literature and theology.
7
Publication available in full text mode
Content available

O nieznanych listach Gustawa Manteuffla ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego. Komunikat

63%
Budzyński R.
Kwartalnik Historyczny
|
2018
|
vol. 125
|
issue 3
PL
W zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego zostały odnalezione listy Gustawa Manteuffla do Aleksandra Semkowicza. Ich wartość polega na uzupełnieniu „białych plam” w biografii polsko-inflanckiego barona w zakresie jego współpracy z redakcją lwowskiego „Kwartalnika Historycznego” oraz z galicyjskimi historykami polskimi. Korespondencja ta przynosi informacje, jak technicznie rozwiązywano problem przekazywania periodyku do kraju, w którym był on zakazany. Co więcej, listy Manteuffla rzucają też światło na jego relacje z rosyjską cenzurą. Na uwagę zasługuje również krótka wzmianka na temat czasów studenckich Manteuffla w Dorpacie. Until recently, little has been known about the cooperation of baron Gustaw Manteuffel (1832–1916), an outstanding chronicler of Polish Livonia, with the Kwartalnik Historyczny, published in Lwów (L’viv, Lemberg). Manteuffel’s letters to Aleksander Semkowicz have recently been found in the collection of the Library of the University of L’viv. These are especially valuable as they will fill the gaps in the biography of the Polish-Livonian baron. One such gap is his cooperation with the editorial staff of the Kwartalnik Historyczny and Polish historians from Galicia. The correspondence sheds light on such matters as the way in which the periodical was smuggled into the country, where it was forbidden, and Manteuffel’s relations with Russian censorship. There is a brief mention of Manteuffel’s student years at Tartu.
8
Publication available in full text mode
Content available

Kazimiery Iłłakowiczówny dyskurs o utraconej ojczyźnie

54%
Szpunar K.
Tematy i Konteksty
|
2017
|
vol. 12
|
issue 7
168-184
EN
Kazimiera Iłłakowiczówna’s literary output is unusually rich. The poet was born in Vilnius and she spent her youth in Polish Livonia (now Latvia) which topography played a crucial role in her literary work. The loss of this “little homeland” contributed to the specific creation of the country of her childhood. Livonia and Lithuania became for the author of The Lithuanian Nightingale the source of both idyll and pain; the peculiar Way of the Cross. In her works the poet mourns and recalls the lost homeland. She also tries to persuade the warring nations to forgive and make peace. She prays for the disappearance of the borders.
9
Publication available in full text mode
Content available

Z dziejów luteranizmu w Łatgalii w tzw. czasach polskich (1561–1772)

51%
Jeziorski P.
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
|
2019
|
vol. 63
PL
Dzieje konfesji luterańskiej w dawnych Inflantach Polskich (łotewskiej Łatgalii) są zagadnieniem bardzo słabo rozpoznanym. Niewielkie zainteresowanie tą kwestią, niezwykle frapującą chociażby z racji położenia Łatgalii i jej funkcjonowania na pograniczu kulturowym, jest przede wszystkim efektem poważnego zdekompletowania bazy źródłowej i jej silnego rozproszenia. Niniejszy tekst ma na celu ukazanie w ogólnym zarysie losów łatgalskiego luteranizmu w okresie, w którym tzw. Inflanty Polskie należały do państwa polsko-litewskiego (1561–1772). Szczególny nacisk położono na relacje luteranów z katolikami, którzy w tzw. czasach polskich mieli w Łatgalii uprzywilejowaną pozycję.
EN
History of Lutheran confession in the former Polish Livonia (Latvian Latgale) is very poorly investigated. Minor interest in this matter, which is fascinating due to Latgale location and its functioning in the cultural borderland, is mainly the effect of a serious decomposition of the source base and its strong dispersion. This text is aimed at showing a general outline of the history of Latgale Lutheranism in a period, when the so-called Polish Livonia belonged to the Polish-Lithuanian Commonwealth (1561–1772). Particular emphasis is put on Lutherans’ relations with Catholics, who had a privileged position in Latgale in the “Polish times”.
10
Publication available in full text mode
Content available

Inflanckie sieroty. Nieznane kulisy wydania Inflant Polskich Gustawa Manteuffla w Poznaniu w 1879 roku

51%
Budzyński R.
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
|
2018
|
vol. 68
81-98
PL
W Bibliotece Jagiellońskiej zachował się zbiór niewyzyskanych dotychczas listów znanego poznańskiego księgarza i wydawcy Jana Konstantego Żupańskiego do Józefa Ignacego Kraszewskiego, który może stanowić dopełnienie obrazu edycji znakomitej książki wybitnego polsko- inflanckiego dziejopisa barona Gustawa Manteuffla (1832–1916). W 1869 roku Manteuffel opublikował w Rydze książkę pod tytułem Polnisch Livland, która zainteresowała polskich czytelników, w tym Józefa Ignacego Kraszewskiego. Słynny pisarz zachęcił polskiego Inflantczyka do ogłoszenia tej pracy w języku polskim. W odniesieniu do publikacji Inflant Polskich (Poznań 1879) wspomniany zespół korespondencji przynosi ciekawe informacje, z których najważniejsze dotyczą formy publikacji i bezpośredniego wzorca rozwiązań technicznych, w tym kwestii wykonania rycin do dzieła Manteuffla przez lipskich grafików. W listach ujawnia się również zmienny stosunek poznańskiego księgarza do projektowanego przedsięwzięcia wydawniczego.
EN
A little recognized to date collection of letters of the renowned Poznań bookseller and editor Jan Konstanty Żupański to Józef Ignacy Kraszewski preserved In the Jagiellonian Library can valuably complement the story of an excellent book by the eminent Polish-Livonian historian, Baron Gustaw Manteuffel (1832–1916). In 1869, Manteuffel published in Riga a book Polnisch Livland [Polish Livonia], which came to interest Polish readers, including Józef Ignacy Kraszewski. The famous novelist encouraged the Polish‑L ivonian author to publish his work also in Polish. This correspondence, related in part to preparing Polish publication (Inflanty Polskie, Poznań 1879) brings a lot of interesting details, most importantly concerning its editorial form and technical questions involved, including that of making prints for Manteuffel’s work by graphic artists from Leipzig. The letters indicate also the changing attitude of the Poznań bookseller to the planned publishing project.
11
Content available remote

Księga Terra Mariana – wybitne zwierciadło historii i przedmiot badań

51%
Moreino I.
Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media
|
2017
|
issue 1(24)
7-27
PL
W artykule omówiono album Terra Mariana. 1186–1888, sporządzony w jednym egzemplarzu i przekazany papieżowi Leonowi XIII przez polsko-niemiecką szlachtę bałtycką. Album ten jest źródłem informacji i artystyczną opowieścią o historii chrześcijaństwa w Liwonii, a szczególnie w Inflantach Polskich. Znaczną część artykułu poświęcono twórcom księgi, przede wszystkim Gustawowi Manteufflowi. Zaprezentowano także sylwetki inicjatorów wydania faksymilowego w XXI w., które wraz z księgą naukowych komentarzy stanowi niezaprzeczalną wartość dla historii i księgoznawstwa Łotwy. Powołano się na wspólną historię Łotwy i Polski oraz przedstawiono omawiane dzieło jako przedmiot dalszych badań.
EN
The article discusses the album entitled Terra Mariana. 1186–1888, of which a single copy was prepared and handed over to Pope Leo XIII by the Polish -German Baltic noblemen. The album is a source of information and an artistically crafted story about the history of Christianity in Livonia, and especially in Polish Livonia. The bulk of the article is devoted to the creators of the work, above all to Gustav Manteuffel. The article also presents the figures of the initiators of a 21st century facsimile edition, which along with a book of scholarly commentaries constitutes an undeniable contribution to the history and book science of Latvia. Reference was made to the common history of Latvia and Poland, and the work in question was presented as an object of further research.
12
Publication available in full text mode
Content available

Polacy we współczesnej Republice Łotewskiej. Społeczno-kulturalna aktywność mniejszości polskiej

51%
Rymajdo W.
Studia Podlaskie
|
2018
|
vol. 26
169-190
EN
This article presents the demographic, political and social situation of Poles in the contemporary Republic of Latvia. Based on the results of the Latvian census of 2011 the demographic perspective of the Polish minority has been discussed. After the year 1991 as a result of a favourable attitude of the Latvian authorities the Polish community regained the possibility of organisational activity. This study shows the process of reconstructing organizational structures of the Polish community. Also, the process of creating the Polish school system from the ground up has been shown as well as the current challenges faced by Polish schools connected both with their internal problems and a long-term policy of the Latvian authorities. This work also presents the major problems of Poles in Latvia and outlines possible perspectives for solving them with the help of Polish authorities and organisations.
PL
Niniejszy artykuł przedstawia sytuację demograficzną, polityczną i społeczną Polaków we współczesnej Republice Łotewskiej. Na podstawie badania wyników łotewskiego spisu powszechnego z 2011 r. omówiona została perspektywa demograficzna mniejszości polskiej. Po 1991 r. w wyniku przychylności władz łotewskich społeczność polska odzyskała możliwość działalności organizacyjnej. Opracowanie pokazuje proces odbudowy struktur organizacyjnych polskiej społeczności. Ukazany został również proces tworzenia od podstaw szkolnictwa polskiego, a także obecne wyzwania szkół polskich związane zarówno z ich wewnętrznymi problemami, jak i z długofalową polityką władz łotewskich. Praca przedstawia również największe problemy Polaków na Łotwie, oraz rysuje możliwe perspektywy ich rozwiązania przy pomocy władz i organizacji polskich.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.