Search results

1

Generał brygady Kazimierz Rumsza – z armii carskiej do polskiej

100%

Radziwiłłowicz D.

Przegląd Wschodnioeuropejski

|

2020

|

vol. 1

105-121

EN

Since its inception, the 5th Siberian Rifle Division was led by Colonel [płk.] Rumsza who operated under the orders of Colonel [płk.] Czuma, the commander of Polish forces in Siberia. In the light of the examined documents, Colonel Kazimierz Rumsza appears to be a man with two faces. On the one hand, he was an excellent commander, proving his worth in the extreme war conditions. On the other, a violent officer who humiliated his personnel and got involved in shady financial ventures. He was never proven guilty of embezzlement. However, his very presence in the group of suspects stigmatised him among the officers. He won back some favour after the lost September Campaign. During World War II, Rumsza did not play any significant role in the Polish Armed Forces. After demobilisation, he settled down in London. On 1 January 1964, he was promoted to the rank of brigadier general [gen. brygady]. Kazimierz Rumsza died on 28 January 1970.

2

Przemarsz wojsk Księstwa Warszawskiego przez cyrkuł myślenicki w 1813 roku w świetle akt Gubernium Galicyjskiego we Lwowie

86%

Baczkowski

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2020

|

issue 23

7-18

EN

The article discusses the march of Polish troops in the spring of 1813 from Kraków to Saxony through Galicia (through the Myślenice district, including Wadowice) based on the files of the Lviv Governorate. The article presents the route, the size of the army, the method of food supply and forage by the Austrians and the value of supplies for soldiers. An attempt was made to assess the possible impact of the presence of Polish troops in Galicia on the inhabitants of this country.

3

Przemoc w przedwojennym Wojsku Polskim

86%

Kasprzycki R.

Studia Historyczne

|

2016

|

vol. 59

|

issue 4 (236)

465-488

EN

Violence in the Polish Army in the Interwar Period Physical and psychological violence was noted in the Polish Army prior to 1939, especially in the cavalry, artillery and infantry. Superiors harassed their subordinates, junior soldiers harassed conscripts. Out of despair, soldiers committed suicide, self-injured or deserted. This pathological phenomenon was the object of active concern for the army command, which realised that the situation endangered the stable functioning of the army.

4

Dominique Jean Larrey i Polacy

72%

Turos M. J.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2019

|

vol. 64

|

issue 3

35–54

EN

Jean Dominique Larrey, one of the most eminent surgeons of the turn of 18th and 19th century and the creator of medical emergency aid, often came in contact with Poles serving in the Napoleonic Army. He came to Poland twice, and his actions in January 1807 were an impulse to create first a military, and in 1809, a civilian Medical School in Warsaw. His experiences from the campaign of 1806–1807 were also a reason for two texts that he included in his Memoires. The article is devoted to his connections with Poles and Poland.

5

15 lat Polski w NATO – bilans zysków i strat w oczach polskiego społeczeństwa

72%

Skrabacz A.

Bezpieczeństwo Obronność Socjologia

|

2014

|

issue 1

40-50

PL

Wstąpienie Polski do Paktu Północnoatlantyckiego w 1999 r. było wielkim wydarzeniem historycznym, politycznym oraz wojskowym. Siły Zbrojne otrzymały nowoczesne uzbrojenie i wyposażenie, a polscy żołnierze brali udział w misjach poza granicami kraju. Po 15 latach udziału w NATO warto podsumować jakie są korzyści z członkostwa oraz przedstawić poglądy polskiego społeczeństwa na udział Polski w NATO.

EN

Poland's accession to the North Atlantic Pact in 1999 was a great historical, political and military event. The Armed Forces received modern weapons and equipment, and Polish soldiers took part in missions outside the country. After 15 years of participation in NATO, it is worth summarizing the benefits of membership and presenting the views of Polish society on Poland's participation in NATO.

6

Wyszkolenie piechoty Królestwa Polskiego 1815–1830 w świetle pamiętników

72%

Sławiński S.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

|

2022

|

vol. 77

123-142

EN

The aim of the article is to analyze the training predispositions of the Kingdom of Poland infantry of the army. Various items from sources and literature were used, primarily the title memoirs, which are aimed the message related to this topic from the perspective of about 200 years from the period of the existence of the state in question, which in the adopted chronological range was first headed by Alexander I – emperor of Russia and king of Poland, and later Nicholas I. The leader of the Polish army was Commander-in-Chief, Grand Duke Konstantin.

PL

Celem artykułu jest analiza predyspozycji wyszkolenia piechoty armii Królestwa Polskiego. Wykorzystane zostały rozmaite pozycje ze źródeł i literatury, przede wszystkim tytułowe pamiętniki, które mają na celu przekaz związany z tym tematem z perspektywy około 200 lat od okresu istnienia omawianego państwa, na którego czele w przyjętym zakresie chronologicznym stał najpierw Aleksander I – cesarz Rosji i król Polski, a później Mikołaj I. Dowództwo nad polską armią objął Naczelny Wódz wielki książę Konstanty.

7

Nieznane relacje dotyczące Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej w 1939 roku

58%

Kuchciak M.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2017

|

vol. XVIII (LXIX)

|

issue 4 (262)

152-176

EN

The object of the source edition are five so-far unknown reports and protocols devoted to the mobilization, organization and military actions of the Warsaw Armored Motorized Brigade and its units: motorized battalion of sappers, reconnaissance battalion and the 33rd sanitary company assigned to the brigade. The authors of the sources are the unit’s officers: Konstanty Kułagowski and Jan Kolenda, as well as officers connected with it, such as Jan Karol Hauslinger and Mieczysław Szymanowski. The author of the last source remains unknown.

RU

Предметом анализа источников являются пять неизвестных до этого времени отчетов и протоколов, посвященных мобилизации, организации и деятельности Варшавской броне-моторизированной бригады и ее подразделений: моторизированному батальону саперов, разведывательному дивизиону и приписанной к бригаде 33 санитарной компании. Авторами документов являются офицеры бригады: Константин Кулаговский и Ян Коленда, а также связанные с ней офицеры – Ян Кароль Хауслингер и Мечислав Шимановский. Автор последнего документа по-прежнему неизвестен.

PL

Przedmiotem edycji źródłowej jest pięć nieznanych dotąd relacji i protokołów poświęconych mobilizacji, organizacji oraz działaniom bojowym Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej i jej oddziałów: motorowego batalionu saperów, dywizjonu rozpoznawczego oraz przydzielonej brygadzie 33 kompanii sanitarnej. Autorami przekazów są oficerowie jednostki: Konstanty Kułagowski oraz Jan Kolenda, a także oficerowie z nią związani, tacy jak Jan Karol Hauslinger i Mieczysław Szymanowski. Autor ostatniego przekazu pozostaje nieznany.

8

Starcie pod Tykocinem 21 maja 1831 roku. Epizod z dziejów wyprawy na Korpus Gwardii wielkiego księcia Michała w powstaniu listopadowym

58%

Zdrojewski K.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2022

|

vol. zeszyt

|

issue XXXVI

91-109

EN

The article discusses the fights at Tykocin on May 21, 1831. It was one of the many encounters during the entire Polish operation, which was recorded in historiography as "an expedition to the guard". Its main goal was to break up the Guard Corps, commanded by Grand Duke Michael, and give a helping hand to the fighting Lithuania. As a result of misunderstandings and disputes in the Polish General Headquarters, mainly between the commander-in-chief, General Jan Skrzynecki and his quartermaster, General Ignacy Prądzyński, no battle took place. The chance to break up the Russian forces, which had started the retreat towards Białystok, was lost. However, the offensive continued. After the forceful march, the Polish troops on May 20 fought with the rearguard of the Guard Corps, commanded by General Karl Bistrom near Rutki, and the next day near Tykocin, where the initial fighting in the city moved to the dike and bridges on the Narew River. Detailed descriptions in Polish diaries and Russian regimental histories allowed for research on the tactical aspect of the clash and its operational significance.

PL

Artykuł omawia walki pod Tykocinem 21 maja 1831 roku. Było to jedno z wielu starć w trakcie całej operacji polskiej, która utrwaliła się w historiografii jako „wyprawa na gwardię”. Jej zasadniczym celem miało być rozbicie Korpusu Gwardii, dowodzonego przez wielkiego księcia Michała i tym samym podanie pomocnej dłoni walczącej Litwie. W wyniku nieporozumień i sporów w sztabie polskim, przede wszystkim między naczelnym wodzem, generałem Janem Skrzyneckim i jego kwatermistrzem, gen. Ignacym Prądzyńskim, nie doszło do walnej bitwy. Zaprzepaszczono tym samym szansę na rozbicie rosyjskich sił, które rozpoczęły odwrót w kierunku Białegostoku. Wciąż jednak kontynuowano ofensywę. Po forsownym marszu polskie oddziały 20 maja starły się z tylną strażą Korpusu Gwardii dowodzoną przez gen. Karla Bistroma pod Rutkami, a następnego dnia pod Tykocinem, gdzie początkowe walki w mieście przeniosły się na groblę i mosty na Narwi. Drobiazgowe opisy zawarte w polskich pamiętnikach i rosyjskich historiach pułkowych pozwoliły na analizę poszczególnych etapów zmagań i przeprowadzenie badań nad aspektem taktycznym starcia i jego znaczeniu operacyjnym.

9

Garnizon wojskowy w Jarosławiu w latach 1782–1939

58%

Hołub J. M., Kamińska-Kwak J., Bonusiak W.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2021

|

issue Tom XXX

35-70

EN

The study concerns the activities of the military in the garrison operating in the urban space of Jaroslaw in the years 1782–1939. This subject has not been of interest to historians and researchers of the history of Jaroslaw so far. The preserved archival sources as well as journalistic material were used to locate the barracks, recreating the organizational structure of divisions and subdivisions, weapons used, a list of barracks personnel, army’s activities during peace and war, the day to day life of soldiers in the barracks, as well as their cooperation with the civilian population in Jaroslaw.

PL

Opracowanie dotyczy działalności wojska w garnizonie funkcjonującym w przestrzeni miejskiej Jarosławia w latach 1782–1939. Tematyka ta nie była dotąd przedmiotem zainteresowania historyków i badaczy dziejów Jarosławia. Zachowane szczątkowo źródła archiwalne, jak i materiały publicystyczne posłużyły do lokalizacji koszar, odtworzenia struktury organizacyjnej oddziałów i pododdziałów broni, składu osobowego koszar, działalności wojska w okresie pokoju i w stanie wojny, życia żołnierzy w koszarach, jak też współpracy z ludnością cywilną w Jarosławiu.

10

Kieleccy Katyńczycy – weterani wojny polsko-bolszewickiej

51%

Jończyk M.

Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej

|

2020

|

issue 1(13)

125-160

EN

The Katyn Massacre, which was a war crime, crime of genocide and crime against humanity, took at least 21 857 victims. The murdered were Polish citizens captured or arrested after the Soviet Union’s invasion of Poland on 17 September 1939. They were held in the NKVD camps in Kozelsk, Ostashkov and Starobelsk and in prisons in Western Ukraine and Belarus. In the spring of 1940 they were murdered by the Soviets. Among the victims were 2354 people connected with the pre-war Kielce voivodeship. The paper presents the biographical notes of twenty victims connected with the Kielce region. Fifteen of them were imprisoned in the above mentioned camps. Another five are victims of crimes from the so-called Ukrainian Katyn List. Apart from officers in the regular service and policemen, the murdered included representatives of the social elite. Among them were civil servants, educators, physicians, pharmacists, engineers, members of the landed gentry, lawyers, foresters, merchants and clergymen.All of them, as reserve officers, defended Poland against the Soviets in 1939. They paid the highest price for it. The paper analyses the material which shows that veterans of the Polish-Bolshevik war constituted a high percentage among the victims of the Soviet crime.

PL

Zbrodnia Katyńska, będąca zbrodnią wojenną, zbrodnią ludobójstwa i zbrodnią przeciwko ludzkości, pochłonęła co najmniej 21 857 ofiar. Zamordowanymi byli obywatele polscy wzięci do niewoli lub aresztowani po agresji ZSRS na Polskę rozpoczętej 17 września 1939 roku. Osadzono ich w obozach NKWD w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku oraz w więzieniach na zachodniej Ukrainie i Białorusi. Zostali zamordowani przez Sowietów wiosną 1940 roku. Wśród ofiar znajdowały się 2354 osoby związane z przedwojennym województwem kieleckim. Wysoki odsetek wśród ofiar stanowili weterani wojny polsko-bolszewickiej. Wśród jeńców wymienionych obozów związanych z Kielecczyzną było co najmniej 383 żołnierzy walczących z Sowietami w 1920 roku. Z liczby tej 114 osadzonych w Kozielsku zabito i pogrzebano w Katyniu, 115 ze Starobielska zamordowano i pochowano w Charkowie, a 154 z Ostasz-kowa zabito w Kalininie i pogrzebano w Miednoje. W artykule zaprezentowano biogramy dwudziestu ofiar związanych z Kielecczyzną, w tym piętnastu jeńców wymienionych obozów. Kolejnych pięciu to ofiary zbrodni z Ukraińskiej Listy Katyńskiej. Wśród zamordowanych obok oficerów służby stałej i policjantów znaleźli się przedstawiciele szeroko pojętej polskiej inteligencji: urzędnicy, nauczyciele, lekarze, farmaceuci, inżynierowie, ziemianie, prawnicy, leśnicy, kupcy oraz duchowni. Wszyscy oni jako oficerowie rezerwy bronili Polski przed Sowietami w 1939 roku. Zapłacili za to cenę najwyższą. Jednym z powodów skazania ich na śmierć było prawdopodobnie zaangażowanie w walkę przeciwko bolszewikom w 1920 roku.

11

Weterani Insurekcji Kościuszkowskiej w powstaniu 1806 roku w Wielkopolsce

37%

Dudziński P.

Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej

|

2021

|

issue 1(15)

49-60

EN

The fall of the Polish-Lithuanian Commonwealth after the uprising of 1794 did not mean that Poles abandoned their independence efforts. In most political circles, there was a growing awareness that the hopes for regaining sovereignty should be tied to the political actions of France and the victorious Napoleon Bonaparte. After the victories on the fields of Jena and Auerstädt on October 14, 1806, the French army was tired and could not cope with the Prussian-Russian offensive. The remnants of the Prussian army remained on the former Polish territories, which made the French think of the possibility of an armed engagement of the Poles against them, in exchange for a vague promise of restoring Poland’s political existence. General Jan Henryk Dąbrowski, founder of the Polish Legions in Italy, was chosen to organize a diversion in the enemy’s rear. In Greater Poland (Wielkopolska) the general was highly respected as a hero of the Kościuszko insurrection of 1794. Napoleon, wanting to win Poles over to his own political goals, decided to use the authority of Tadeusz Kościuszko, who turned out to be sceptical of French promises. The instrumental attitude towards the Polish leaders was confirmed both by the dishonest actions of French diplomacy and by Napoleon’s preserved correspondence. The announcement of the uprising in Greater Poland, which was enthusiastically welcomed by the urban population, was met with distrust by part of the society. The institution of the nobility’s mass mobilisation and conscription in the cantonal system were reactivated. The command of the created formations was often entrusted to officers with insurrection past, who in addition to moral authority, represented the continuity of tradition. Although there are many unknowns connected with the 1806 uprising, not only with regard to the attitude of the society, but also as far as the actions of French diplomacy are concerned, the scale of involvement of the Kościuszko Insurrection veterans in the next chance to rebuild the Republic of Poland has become a permanent part of historical memory.

PL

Upadek Rzeczypospolitej po powstaniu z 1794 roku nie przesądził o zaniechaniu dążeń niepodległościowych przez uczestników Insurekcji Kościuszkowskiej. Po zwycięstwach na polach Jeny i Auerstädt 14 października 1806 roku armia francuska była zmęczona i mogła nie sprostać ofensywie prusko-rosyjskiej. Na dawnych ziemiach polskich wciąż znajdowały się resztki armii pruskiej, co wysuwało na pierwszy plan kwestię zaangażowania Polaków przeciwko Prusom oraz wspierającej je Rosji w zamian za niejasną obietnicę przywrócenia Polakom bytu politycznego. Do zorganizowania dywersji na tyłach przeciwnika wybrano pełniącego funkcję generalnego inspektora kawalerii włoskiej generała Jana Henryka Dąbrowskiego, twórcę Legionów Polskich we Włoszech. W Wielkopolsce generał był otaczany szacunkiem, który zdobył podczas Insurekcji Kościuszkowskiej w 1794 roku. Chcąc pozyskać Polaków do realizacji własnych celów politycznych, Napoleon postanowił wykorzystać autorytet Tadeusza Kościuszki, silnie związanego z tradycją francuskiego i amerykańskiego Oświecenia. Kościuszko nie ufał deklaracjom Napoleona, nie stanął na czele Legionów Polskich, choć często występował w roli mentora wobec władz francuskich. Zdecydowanie odmówił także firmowania działań w Wielkopolsce. Jego sceptycyzm wzmacniało stanowisko dyplomacji francuskiej względem insurekcji z 1794 roku. Instrumentalne traktowanie polskich przywódców potwierdzają zarówno nieuczciwe działania dyplomacji francuskiej, jak i zachowana korespondencja Napoleona. Ogłoszenie powstania w Wielkopolsce, entuzjastycznie przyjęte przez mieszkańców miast, spotykało się z nieufnością części społeczeństwa. Reaktywowano instytucję pospolitego ruszenia szlachty, wzorem insurekcji przeprowadzono pobór w systemie kantonalnym. Dowództwo tworzonych formacji często powierzano oficerom z przeszłością insurekcyjną, którzy oprócz autorytetu moralnego reprezentowali ciągłość tradycji. Mimo że w epizodzie z 1806 roku pozostaje dostatecznie wiele niewiadomych, nie tylko w odniesieniu do postawy polskiego społeczeństwa, ale i działań dyplomacji francuskiej, skala zaangażowania weteranów Insurekcji Kościuszkowskiej w kolejną szansę odbudowy Rzeczypospolitej wpisuje się na trwałe do pamięci historycznej.

Refine search results

Generał brygady Kazimierz Rumsza – z armii carskiej do polskiej

Przemarsz wojsk Księstwa Warszawskiego przez cyrkuł myślenicki w 1813 roku w świetle akt Gubernium Galicyjskiego we Lwowie

Przemoc w przedwojennym Wojsku Polskim

Dominique Jean Larrey i Polacy

15 lat Polski w NATO – bilans zysków i strat w oczach polskiego społeczeństwa

Wyszkolenie piechoty Królestwa Polskiego 1815–1830 w świetle pamiętników

Nieznane relacje dotyczące Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej w 1939 roku

Starcie pod Tykocinem 21 maja 1831 roku. Epizod z dziejów wyprawy na Korpus Gwardii wielkiego księcia Michała w powstaniu listopadowym

Garnizon wojskowy w Jarosławiu w latach 1782–1939

Kieleccy Katyńczycy – weterani wojny polsko-bolszewickiej

Weterani Insurekcji Kościuszkowskiej w powstaniu 1806 roku w Wielkopolsce