Search results

1

Twórcy – Źródła – Archiwa [Composers, Sources, and Archives]; Między Warszawą a Paryżem (1918–1939) [Between Warsaw and Paris (1918–1939)]; ‘American Dream’: Polscy Twórcy za oceanem [‘American Dream’: Polish Composers across the Atlantic], eds. Beata Bolesławska-Lewandowska and Jolanta Guzy-Pasiak, Warszawa 2017–2020 Instytut Sztuki PAN (= Muzyka polska za granicą 1–3), pp. 300 + 210 + 205. ISBN 978-83-65630-59-9, 978-83-65630-86-5, and 978-83-66519-09-1

100%

Pierce J. M.

Muzyka

|

2022

|

vol. 67

|

issue 1

165-169

2

Emigracyjne drogi Romana Palestra i Andrzeja Panufnika

80%

Bolesławska-Lewandowska B.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2017

|

vol. 8

|

issue 2

155-175

PL

Po drugiej wojnie światowej spora grupa polskich kompozytorów postanowiła pozostać poza granicami kraju. W kolejnych latach dołączali do nich twórcy początkowo działający jeszcze w Polsce i próbujący znaleźć swe miejsce w ramach narzuconego systemu. W 1949 r. decyzję o pozostaniu na emigracji we Francji podjął Roman Palester (1907–1989), jeden z najważniejszych polskich kompozytorów okresu przedwojennego i pierwszych lat po wojnie. Wkrótce nawiązał współpracę z Radiem Wolna Europa w Monachium, gdzie przez wiele lat odpowiadał za emisję audycji kulturalnych. Kontynuował też pracę kompozytorską, tworząc dzieła o wysokich walorach artystycznych, dziś jednak niemal zupełnie zapomniane. Inaczej ułożyły się losy Andrzeja Panufnika (1914–1991), który zdecydował się na nielegalny wyjazd z Polski dopiero w 1954 r. Osiedlił się w Wielkiej Brytanii, gdzie po trudnych pierwszych latach zdobywał stopniowo rosnące uznanie jako kompozytor i dyrygent. Jego utwory znajdują się dziś w repertuarze wielu znakomitych solistów i orkiestr na całym świecie, niemniej jednak — podobnie jak w przypadku Romana Palestra — wieloletni zakaz cenzury, obejmujący w Polsce zarówno wykonania muzyki, jak i wymienianie nazwisk obu kompozytorów w publikacjach, spowodował wciąż trudną do zapełnienia lukę w świadomości dotyczącej przynależności obu twórców do kultury muzycznej Polski XX wieku. Dlaczego Roman Palester i Andrzej Panufnik w ogóle wybrali emigrację i jak ta decyzja zdeterminowała ich dalsze losy? Jak wpłynęła na postrzeganie obu twórców oraz obecność (bądź nieobecność) ich muzyki w polskim życiu kulturalnym ostatnich siedmiu dekad? Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na te pytania.

EN

After the end of the Second World War, a large group of Polish composers decided to stay outside Poland. In the next few years this group was enlarged by other composers who had initially tried to make their lives in People’s Poland, searching for their own place within the framework of the imposed communist system. In 1949, Roman Palester (1909–1989), one of the most important Polish composers of the pre-war period and very active in the first years after the war, took the decision to remain in France. Soon afterwards he started working for Radio Free Europe in Munich, where he was responsible for preparing cultural programmes as the head of the cultural department. Simultaneously, he kept composing and managed to write many works of distinction. Unfortunately, his music today remains almost entirely forgotten. Andrzej Panufnik (1914–1991) took a quite a different road, deciding to leave Poland illegally in 1954. He settled in the United Kingdom, where after some extremely hard years he started to gain sustained recognition both as a composer and a conductor. His works are nowadays in the repertoire of many outstanding soloists and orchestras all over the world. However — as is also in the case with Roman Palester — the long-lasting censorship of his music and of any mention of his name in the Polish press meant that it was hard to consider him as part of 20th-century Polish musical culture. It is still difficult to bridge this gap. Why Roman Palester and Andrzej Panufnik decided to choose emigration and how this decision determined their lives henceforth? How did it influence the reception of both composers and the presence (or non-presence) of their music in Polish cultural life of the last seven decades? This article aims to answer these questions.

3

Polish musical life in Great Britain during the Second World War

80%

Guzy-Pasiak J.

Muzyka

|

2019

|

vol. 64

|

issue 1

144-153

PL

Mimo iż powstało wiele opracowań odnoszących się do dziejów wychodźstwa i Polonii, a Londyn nazywany jest stolicą polskiej emigracji, to kwestii obecności muzyki polskiej i aktywności polskich muzyków w Wielkiej Brytanii w czasie drugiej wojny światowej nie poświęcono dotąd wystarczającej uwagi w pracach naukowych. W niniejszym tekście opisano działalność głównych instytucji służących zachowaniu naszego dziedzictwa w okresie wojny, takich jak np. wspierana przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie organizacja The Polish Musicians of London (1940–43), pod auspicjami której odbywały się koncerty muzyki klasycznej i która wydawała współczesne kompozycje polskie. Ogromną rolę w popularyzacji polskiego repertuaru i polskich wykonawców odegrało radio BBC i założona już w 1939 r. jego polska sekcja. Niezwykle atrakcyjną formę promocji rodzimej sztuki stanowiły występy, założonej przez Czesława Konarskiego i Alicję Halamę w 1940 r., grupy Anglo-Polish Ballet. Najbardziej charakterystycznym elementem życia muzycznego polskiego emigranta w wojennej Wielkiej Brytanii były śpiewy narodowe, patriotyczne, religijne, wykonywane przez żołnierskie chóry, z najsłynniejszym Chórem Wojska Polskiego (Polish Army Choir) na czele, rozpowszechniającym swój repertuar poprzez występy w całym kraju, koncerty radiowe i nagrania płytowe. Szeroką działalność kulturalną prowadziło Ognisko Polskie (Polish Hearth) w Londynie. Z pewnością istnieje potrzeba przybliżenia czytelnikowi tej części naszej kultury muzycznej, zwłaszcza, że w ostatnich latach wzrasta zainteresowanie tematyką muzyki polskiej za granicą. Po raz pierwszy podjęto próbę całościowego – na tyle, na ile pozwalały na to dostępne źródła – ujęcia polskiego życia muzycznego w Wielkiej Brytanii w okresie wojennym, w nadziei stworzenia punktu wyjścia do kontynuowania prac nad dziejami migracji artystycznej i monografiami poszczególnych kompozytorów i artystów.

EN

The present article is the first attempt to provide a comprehensive – as much as the available sources allow – presentation of Polish music in Great Britain during the war, without any claims to completeness. The main institution attracting Poles in London was, practically from the beginning of the war, Polish Hearth, founded by Polish artists, scholars and writers. The Polish Musicians of London association with Tadeusz Jarecki organised classical music concerts and published contemporary works by Polish composers. The organisation was instrumental in the founding of the London Polish String Quartet. The BBC Radio played a huge role in the popularisation of the Polish repertoire and Polish artists, broadcasting complete performances. What became an extremely attractive form of promoting Polish art were the performances of the Anglo-Polish Ballet, founded by Czesław Konarski and Alicja Halama in 1940. The post-war reality meant that most of the scores published at the time were arrangements of soldiers’, historical, folk and popular songs characterised by simple musical means suited to the capabilities of army bands, but conveying the spirit accompanying the soldiers of the Polish Armed Forces during the Second World War. Polish Army Choir established, as the first among such ensembles, on Jerzy Kołaczkowski’s initiative. The author hopes to prompt further studies into the history of migrations of artists and work on monographs on the various composers and performers. Undoubtedly, there is a need to bring this part of our musical culture to light, especially given the fact that interest in Polish music abroad has been growing in recent years.

Refine search results

2 Muzyka

1 Roczniki Kulturoznawcze

1 Bolesławska-Lewandowska B.

1 Guzy-Pasiak J.

1 Pierce J. M.

1 2022

1 2019

1 2017

Emigracyjne drogi Romana Palestra i Andrzeja Panufnika

Polish musical life in Great Britain during the Second World War