Search results

1

Izaak Gotfryd Goedtke (1691-1765). Z badań nad studiami uniwersyteckimi i karierami prawników doby oświecenia.

100%

Kitowski P.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2015

|

vol. 67

|

issue 1

249-257

PL

Osoba Goedtkego jest dobrze znana nie tylko niemieckiej, ale także polskiej (przede wszystkim pomorskiej) historiografii. Pogłębione kwerendy źródłowe, zwłaszcza w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy (w zespole akt miejskich Chojnic), pokazują jednak, że obraz Goedtkego wciąż nie jest pełny i możemy rozwinąć go o wiele nowych, a jednocześnie niezwykle ciekawych kwestii. Warto zatem prześledzić losy jego życia, szczególnie w kontekście badań nad studiami uniwersyteckimi protestanckiej młodzieży z pruskich miasteczek, które nie znalazły dotychczas szerszego zainteresowania w historiografii , jak i późniejszych losów pochodzących z nich absolwentów.

2

Okoliczności fundacji klasztoru norbertanek w Stołpie-Żukowie pod Gdańskiem.

100%

Śliwiński B.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2007

|

vol. 5

19-35

3

„Kler w naszym województwie przejawia bardzo zamaskowaną działalność”, czyli oblicza walki cenzury z religią na Pomorzu Gdańskim w latach stalinizmu. Analiza dokumentów Wojewódzkiego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Gdańsku

63%

Gogol B.

Przegląd Religioznawczy

|

2018

|

issue 3/269

EN

The activity of preventive censorship in the People’s Republic Poland was clearly part of the confrontation between the Polish United Workers’ Party and the Catholic Church. After 1945, the communist party built a monopoly on propaganda in the spirit of Stalinism shaped in Poland, clearly imprinting its mark on the life of society. Hence the scope of activity and the activity of censorship increased steadily until 1956. The article is an attempt to show in what ways the communist authorities tried to limit or even completely remove the presence of the Church, customs and values of the Catholic religion in various spheres of society. In this process, censorship played a role of a completely subordinate communist, usually unusually useful, orthodox guardian of the unreal image of the constitution and the new human being, in which the Catholic Church, its institutions and supporters were located at the level referred to as “reaction”. The article presents censorship in the People’s Republic Poland in its local dimension, in Gdańsk Pomerania, from the perspective of local press control, with its regional specificity, but also as a supervisor over any form of printing and image published in the region or its dissemination by the Church. The topic was prepared on the basis of documents of the VoivodshipOffice for Press, Publishing and Entertainment from the years 1945–cenzura956.

PL

Stalinizm, mający wpływ na różne sfery życia w Polsce, nie pominął również teatru. Ta dziedzina sztuki była niezwykle ważnym nośnikiem wielu kwestii. W lutym i czerwcu 1951 roku sprawa kontroli życia teatralnego powracała na kolejnych odprawach krajowych. Cenzorzy wskazywali na pewną zmianę: „Jeżeli chodzi o imprezy typu religijnego, jest ich mniej, ale jakość nabrała cech negatywnych”. Na czym polegały wykroczenia, które dostrzegł urząd cenzury w tej dziedzinie życia? W maju 1953 roku naczelnik urzędu tak opisał pracę referatu widowisk na „odcinku katolickim”: „Na terenie powiatu wejherowskiego złapaliśmy dziką imprezę amatorską. Zespół Seminarium Duchownego z Pelplina wystawiał wycofaną sztukę bez naszego zezwolenia”. To były stałe trudności z kontrolą występów zespołów amatorskich, o czym można przeczytać w sprawozdaniu przygotowanym dla GUKP: „Osobnym agadnieniem jest sprawa dzikich zespołów. Wyłapywanie ich to nie jest prosta sprawa. Grasują one nie tylko po miastach powiatowych, ale i gminnych, po PGR-ach itp. Dużym utrudnieniem dla nas jest fakt, że niekiedy zespoły te mają zezwolenie GUKP, a referent widząc pieczątkę GUKP, automatycznie daje zezwolenie. Również zdarzają się przypadki, że Ministerstwo Kultury i Sztuki informuje zespoły, że są zwolnione od obowiązku zgłaszania programów wtedy, kiedy nie mają tekstów słownych”. Czytelnik sprawozdań cenzorskich z tego odcinka walki z Kościołem miał wrażenie, że w dłuższej perspektywie czasu cenzura nie mogła tego starcia wygrać. Działania administracyjne wymagały zbyt wielu środków.

4

Medale upamiętniające osobę Marii Kazimiery pochodzące z okresu koronacji i peregrynacji pary królewskiej po Pomorzu Gdańskim (Uwagi ikonograficzne)

63%

Rokita J.

Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia

|

2017

|

vol. 24

109-128

PL

Autor artykułu opisał trzynaście przykładów dzieł sztuki (malarstwa, grafiki, rzeźby, medalierstwa, numizmatyki, kartografii) mających związek z medalem i żetonem gloryfikującym postać małżonki Jana III Sobieskiego. Jak przekonuje autor większość wyobrażeń artystycznych, które zostały przez medaliera włączone do kompozycji artystycznej w mniejszym lub większym stopniu nawiązuje do wcześniejszych wzorów graficznych i medalierskich. W przypadku rewersu żetonu Marii Kazimiery można mówić o inspiracjach zarówno przedstawieniami na monetach antycznych (denar z ok. 71 r. p.n.e.) i późniejszych numizmatach (medal z 1670 roku) jak i rycinami publikowanymi w zbiorze Jacoba Typotiusa (emblemat Rudolfa II Habsburga) i kompozycjami wykonanymi w technice fresku (podobizna Diany na rydwanie z wnętrza klasztoru katolickiego św. Pawła w Parmie). Pierwsza strona kolejnego medalu królewskiej małżonki powstała natomiast w oparciu o wcześniejszą rycinę portretową Marii Kazimiery, wykonaną w XVII wieku w warsztacie Francesca Leone. Natomiast rewers zawierający wyobrażenie Junony prze-mieszczającej się na rydwanie w kierunku słońca oraz podobiznę Gdańska i jego najbliż-szych okolic nawiązuje do współczesnych przedstawień kartograficznych, w oparciu o które Jan Höhn (Hoehn) st. zaprojektował w 1654 roku medal będący jak się wydaje podstawą dla późniejszej pracy jego syna, Jana Höhna (Hoehna).

EN

The author of the article described thirteen examples of the works of art (of painting, graphics, sculpture, metallic art, numismatics, cartography) correlating with the medal and the token extolling the figure of the wife of Jan III Sobieski. The author shows how the majority of artistic ideas that were used by the medalist in the artistic composition to a smaller or larger degree refer to an earlier graphic and medallic formulae. Regarding the reverse side of the Marie Casimire coin one could speak to the inspiration of antique money (denar from cir. 71 BCE) and later numismats (medals from 1670) and prints published in a collection Jacobus Typotius (emblem of Rudolph II of Habsburg) and composition made in the fresco technique (Diana's image on the chariot from the inside of the Catholic monastery St. Paul in Parma). The front side of the medal of the kings wife was based on earlier sketches of Marie Casimire created in the workshop of Francesca Leone. The revers side however contains an image of Juno moving on a chariot towards the sun and the image of Gdańsk, this is supported by contemporary cartographic surroundings closest to him, shown on the medal which John Höhn (Hoehn) the elder designed in 1654. It seems this was the basis for the later work of his son, John Höhna (Hoehna).

5

Żandarm w służbie Selbstschutzu. Otto Oberländer i zbrodnia niemiecka w Sadkach koło Nakła nad Notecią w 1939 r.

51%

Ceran T.

Dzieje Najnowsze

|

2018

|

vol. 50

|

issue 1

PL

W 1939 r. do okupowanej Polski wysłano ok. 750 niemieckich żandarmów. Część z nich wzięła udział w eksterminacji polskiej ludności cywilnej. Jednym z nich był Otto Oberländer, żandarm z Sadek, który przyczynił się do śmierci 86 Polaków. Do tej pory w historiografii dotyczącej niemieckiego aparatu represji brakuje opisu ich działalności w okupowanej Polsce. In 1939 ca. 750 German military policemen or gendarmes were sent to occupied Poland. Some of them took part in the extermination of Polish civilians. One of those was Otto Oberländer, a military policeman from the village of Sadki, who contributed to the killing of 86 Poles. There has been no study so far in the Polish historiography on the German apparatus of repression in Poland that describes their operations in the occupied Polish country.

6

Pseudonuncjusza papieskiego księcia Karola Aleksandra Altieriego wojaże po diecezjach katolickich w Prusach w 1850 r.

51%

Zawadzki W.

Studia Elbląskie

|

2019

|

vol. 20

73-83

EN

In 1850, the Catholic dioceses in the Prussian state were being visited by a fraud posing for the papal nuncio and prince Karol Aleksander Altieri. He managed to extort money from the church hierarchs. The fraud was captured and sent to a Roman prison. The European press has published reports on this matter for many months.

PL

W 1850 r. katolickie diecezje na terenie państwa pruskiego odwiedzał oszust podający się za nuncjusza papieskiego i księcia Karola Aleksandra Altieri. Udało mu się wyłudzić znaczne kwoty pieniędzy od kościelnych hierarchów. Oszusta ujęto i odesłano do rzymskiego więzienia. Prasa europejska przez wiele miesięcy publikowała doniesienia dotyczące tej sprawy.

7

Konstrukcja wraka W-34. Przykład lokalnego wytworu szkutniczego dostosowanego do warunków żeglugi przybrzeżnej w rejonie Zatoki Gdańskiej

51%

Grabowski M.

Pomorania Antiqua

|

2018

|

vol. Tom XXVII

s. 295-254

EN

W-34 shipwreck represents a small, coastal merchant-vessel, used in the local seafaring within Gulf of Gdańsk. It was found close to the shoreline in Redłowo (present-day district of Gdynia). The ship was probably built in one of the minor, regional shipyards, between 17th and 18th century. For its construction were used oak and pine timbers from the local sources of Gdańsk region. The vessel was built in shell-first method with the use of lapstrake planking as its main structure integrity. At some point in its career, the vessel was equipped with the additional carvel planking, attached on the outboard side of the outer hull’s hell. These characteristics were observed on the other 11 shipwreck sites, located around the southern part of the Baltic Sea. Due to the shore conditions in the area of Gdynia-Orłowo and Redłowo, it seems possible that additional layer of carvel plankings was used to secure the bottom part of W-34 against rockery seabed.

PL

Odkryty w okolicach Gdynii-Redłowa wrak W-34 stanowi przykład niewielkiego frachtowca, wykorzystywanego w przybrzeżnej żegludze po akwenie Zatoki Gdańskiej. Jednostka zbudowana została najprawdopodobniej w jednym z lokalnych warsztatów szkutniczych na przełomie XVII i XVIII w. W konstrukcji wykorzystano drewno dębowe i sosnowe z obszaru Pomorza Gdańskiego. Kadłub wraku wykonano w technice skorupowej, łącząc zakładkowo elementy poszycia i uzupełniając konstrukcje od wewnątrz elementami szkieletu. Uwagę zwraca fakt zastosowania na zewnętrznej stronie kadłuba dodatkowego poszycia, w postaci układanych na styk dębowych klepek. Podobne rozwiązania zaobserwowano dotąd na 11 innych stanowiskach wrakowych w rejonie Morza Bałtyckiego, datowanych na okres XV – XIX w. Biorąc pod uwagę warunki hydrologiczne panujące w pobliżu stanowiska, możliwe, że zewnętrzna warstwa poszycia służyła dodatkowej ochronie dolnych partii kadłuba w trakcie nawigacji po płytkich częściach akwenu, gdzie występuje kamieniste dno.

8

Pomorzanie w walce o powrót Pomorza Gdańskiego do Polski (1918-1920)

51%

Ostapowicz D.

Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL

|

2020

|

vol. 17

EN

The “long” 19th century (1772-1920) passed in Pomerania-Gdansk under the Prussian-German invaders. In spite of Bismarck’s germanization, modern polish national bassed on the traditions of the struggle for independence (for example Napoleonic Free City of Gdańsk, Springtide of Nations 1848 and polish Uprisings 1830, 1863) and positivist slogans which influenced the attitudes of Poles in the years 1918-1920. On the merger of Pomerania-Gdansk – Pomerania-on the Vistula – Western Prussia (germ. ‘Westpreussen’) with Poland regaining independence was determined by strongties with the Greater Poland Uprising and the decisions of the peace conference in Paris (1919). Despite the ban of fighting against Pomerania issued by the Supreme People’s Council (Naczelna Rada Ludowa), various underground groups led here, including the Pomeranian Military Organization (Organizacja Wojskowa Pomorza), fighting with the German Grenzschutz-Ost (germ. ‘border paramilitary units’), preparing the uprising in Gdansk in the event of the appearance of the “Blue Army” (Polish Army in France) gen. Joseph Haller’s, forming a guerilla in Bory Tucholskie (pol. Forrest of Tuchola). The conspirators took part in the war with Soviet Russia in 1920 and the symbol of their victory became the “marriage” of Poland with the Baltic Sea on February 10, 1920.

PL

„Długi” wiek XIX (1772-1920) upłynął na Pomorzu Gdańskim pod władzą zaborcy pruskiego. Na przekór bismarckowskiej germanizacji kształtowała się nowoczesna świadomość narodowa polska, oparta o tradycje walki o niepodległość (1807, 1830, 1848, 1863) i hasła pozytywistyczne, co wpłynęło na postawy Polaków w latach 1918-1920. O połączeniu Pomorza Gdańskiego – Nadwiślańskiego – Prus Zachodnich (niem. Provinz Westpreussen) z odzyskującą niepodległość Polską zadecydowały silne powiązania z powstaniem wielkopolskim i decyzje konferencji pokojowej w Paryżu (1919). Mimo zakazu podejmowania walki na Pomorzu wydanego przez Naczelną Radę Ludową, działały tu różne grupy konspiracyjne na czele z Organizacją Wojskową Pomorza, toczące utarczki z niemieckim Grenzschutzem-Ost, przygotowujące powstanie w Gdańsku na wypadek pojawienia się „Błękitnej Armii” gen. Józefa Hallera, tworzące partyzantkę w Borach Tucholskich. Konspiratorzy wzięli udział w wojnie z Rosją Sowiecką w 1920 r., a symbolem ich zwycięstwa stały się zaślubiny Polski z morzem 10 lutego 1920 r.

9

Leon Józef Trzebiński – nieznany redaktor toruńskich gazet

45%

Gzella G.

Folia Toruniensia

|

2019

|

vol. 19

221-232

PL

Urodzony w Poznaniu 14 marca 1879 r. Leon Trzebiński z wykształcenia był drukarzem i przez całe życie pracował w zakładach typograficznych kilku miast. W 1900 r., na krótki czas, zamieszkał w Toruniu i związał się z drukarnią Sylwestra Buszczyńskiego. Pracując na Pomorzu jako redaktor odpowiedzialny podpisał numery „Gazety Toruńskiej” (od 78 z 4 kwietnia do 112 z 16 maja 1901 r.) i „Przyjaciela” (od 42 z 6 kwietnia do 59 z 16 maja 1901 r.). W kolejnych latach zatrudniony był w Bochum w Westfalii, Grudziądzu, Dortmundzie i innych niemieckich miastach. Po I wojnie światowej kierował drukarnią w Lesznie, został właścicielem zakładu typograficznego w Rawiczu, a tuż przed wybuchem II wojny światowej kupił drukarnię w Lidzie (dzisiejsza Białoruś). Po wojnie powrócił do Polski i zatrudniony był w zakładach Jeleniej Góry i Wschowy. W tym ostatnim mieście zmarł 9 grudnia 1956 r.

EN

Leon Trzebiński, born in Poznań on March 14, 1879, was educated to be a printer and worked all his life in the typographic factories of several cities. In 1900, for a short time, he settled in Toruń and joined the printing house of Sylwester Buszczyński. Working in Pomerania as a responsible editor, he signed the issues of “Gazeta Toruńska” (from no. 78 of April 4 to no. 112 of May 16, 1901) and “Przyjaciel” (from no. 42 of April 6 to no. 59 of May 16, 1901). In the subsequent years he was employed in Bochum in Westphalia, Grudziądz, Dortmund and other German cities. After World War I, he managed the printing house in Leszno; later he became the owner of a typographic plant in Rawicz, and just before the outbreak of World War II he bought a printing house in Lida (today's Belarus). After the war, he returned to Greater Poland and was employed in the plants in Jelenia Góra and Wschowa. In the latter town he died on December 9, 1956.

DE

Der aus Posen am 14. März 1879 gebürtige Leon Trzebiński war Drucker von Beruf und arbeitete sein ganzes Leben lang in typografischen Betrieben in mehreren Städten. 1900 zog er für kurze Zeit nach Thorn um und verband sich mit der Druckerei Sylwester Buszczyńskis. Als verantwortlicher Redakteur in Pommerellen unterzeichnete er die Nummern von „Gazeta Toruńska“ (von Nr. 78 vom 4. April bis zu Nr. 112 vom 16. Mai 1901) und „Przyjaciel“ (von Nr. 42 vom 6. April bis zu Nr. 59 vom 16. Mai 1901). In den darauffolgenden Jahren war er beschäftigt in Bochum in Westfalen, Graudenz, Dortmund und anderen deutschen Städten. Nach dem Ersten Weltkrieg leitete er die Druckerei in Lissa, wurde Eigentümer eines typografischen Betriebs in Rawicz, und kurz vor dem Ausbruch des Zweiten Weltkrieges kaufte er die Druckerei in Lida (heute Weißrussland). Nach dem Krieg kehrte er nach Großpolen zurück und wurde in den Betrieben in Hirschberg und Fraustadt angestellt. In der letztgenannten Stadt verstarb er am 9. Dezember 1956.

10

Polskie Pomorze czy Prusy Zachodnie? Kwestia przynależności państwowej regionu w latach 1918-1920

45%

Kłaczkow J.

Rocznik Toruński

|

2019

|

issue 46

PL

Obszar Pomorza Gdańskiego i powiązanych z nim historycznie ziem: chełmińskiej, michałowskiej i lubawskiej funkcjonował w II Rzeszy jako obszar administracyjny Prusy Zachodnie. Przez wieki przenikały się na tym terenie wpływy polskie i niemieckie, a teren przechodził z rąk do rąk. Pierwotnie należący do Królestwa Polskiego, w XIII i XIV wieku zajęty przez Zakon Krzyżacki, od 1466 do 1772 r. ponownie w ramach Polski przeszedł następnie w wyniku rozbiorów do państwa pruskiego. W 1914 r. u progu wybuchu Wielkiej Wojny wydawało się, że tę kilkuwiekową rywalizację wygrała strona niemiecka. Tendencje demograficzne były bowiem bardziej korzystne dla Niemców. Według oficjalnych danych pochodzących ze spisu ludności z 1910 roku ówczesną prowincję Prusy Zachodnie zamieszkało 65% ludności niemieckiej i 35 % polskiej. Cztery lata Wielkiej Wojny odmieniły tę sytuację. W listopadzie 1918 r. Niemcy przegrały wojnę, a na arenę międzynarodowych rokowań powróciła sprawa niepodległości Polski i jej powrotu nad Bałtyk. Miejscowe koła polskie podjęły również działania mające na celu zorganizowanie lokalnych struktur polskich. Tak powstał Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej z siedzibą w Gdańsku, a w każdym powiecie lokalne Rady Ludowe. Powstawały również struktury konspiracyjne, w tym przede wszystkim Organizacja Wojskowa Pomorza. Jej struktury były szczególnie aktywne w Borach Tucholskich oraz na terenie ziemi chełmińskiej. O ostatecznym kształcie granic i przynależności spornych ziem zadecydował traktat wersalski podpisany w dniu 28 czerwca 1919 r. Na jego mocy 62 % terenu prowincji Prusy Zachodnie zostało przyznane Polsce. Poza Polską pozostała jednak stolica ziemi pomorskiej – Gdańsk, który przez kolejne pokolenie wiódł życie wolnego miasta. To zadecydowało, że nową stolicą polskiego Pomorza został Toruń, który powrócił do Polski 18 stycznia 1920 r.

DE

Das Gebiet des Danziger Pommerns und der mit ihm historisch verbundenen Länder von Kulm, Michelau und Löbau bildete im Deutschen Kaiserreich das Verwaltungsgebiet Westpreußen. Jahrhundertelang durchdrangen sich auf diesem Gebiet polnische und deutsche Einflüsse und das Gebiet wechselte ständig den Besitzer. Ursprünglich gehörte es zum Königreich Polen, im 13. und 14. Jahrhundert wurde es vom Deutschen Orden besetzt, 1466-1772 war es erneut bei Polen und kam danach infolge der Teilungen an den preußischen Staat. 1914, vor Beginn des 1. Weltkriegs hatte es den Anschein, als sei diese jahrhundertelange Rivalität von der deutschen Seite gewonnen worden. Denn die demografischen Tendenzen entwickelten sich zugunsten der Deutschen. Nach den offiziellen Angaben aus der Volkszählung von 1910 wohnte in der damaligen Provinz Westpreußen 65% deutsche und 35% polnische Bevölkerung. Die vier Jahre des Großen Kriegs veränderten diese Situation. Im November 1918 verlor Deutschland den Krieg und die Frage der Unabhängigkeit Polens und seiner Rückkehr an die Ostsee kehrte auf die Tagesordnung der internationalen Verhandlungen zurück. Örtliche polnische Kreise wurden aktiv, um lokale polnische Strukturen zu organisieren. Auf diese Weise entstanden das Unterkommissariat des Obersten Volksrats mit Sitz in Danzig sowie lokale Volksräte in jedem Landkreis. Ebenso entstanden konspirative Strukturen, darunter vor allem die Pommersche Militärorganisation. Ihre Strukturen waren vor allem in der Tucheler Heide und auf dem Gebiet des Kulmer Landes aktiv. Über den endgültigen Verlauf der Grenzen und die Zugehörigkeit strittiger Gebiete entschied der Versailler Vertrag, der am 28. Juni 1919 unterschrieben wurde. Nach seinen Bestimmungen wurden 62% des Gebiets der Provinz Westpreußen Polen zugesprochen. Außerhalb von Polen blieb jedoch die Hauptstadt von Pommern, Danzig, das während der folgenden Generation als Freie Stadt existierte. Das führte dazu, dass zur neuen Hauptstadt des polnischen Pommerns Thorn wurde, das am 18. Januar 1920 zu Polen zurückkehrte.

EN

The area of Gdańsk Pomerania and the historically related lands of Chełmno, Michałów and Lubawa functioned in the Second Reich as the administrative area of West Prussia. For centuries, Polish and German influences had affected the territory, which tended to change its owners. Originally, the territory belonged to the Kingdom of Poland; in the 13th and 14th centuries it was occupied by the Teutonic Order, while from 1466 to 1772 it remained again under the authority of Poland only to become part of the Prussian state as a result of partitions. In 1914, at the beginning of the outbreak of the Great War, it seemed that the German party had won this competition lasting for several centuries. Demographic trends were more favorable for the Germans. According to the official data of the 1910 census, the then province of West Prussia was inhabited by 65% of the German and 35% of the Polish population. Four years of the Great War changed this situation. In November 1918, Germany lost the war, and the issue of Poland's independence and its return to the Baltic came back to the arena of international negotiations. Local Polish circles also took actions to organize local Polish structures. This is how the Subcommittee of the Supreme People's Council based in Gdańsk was established; what is more, local People's Councils were set up in each county. Underground structures were also emerging, including above all the Military Organization of Pomerania. Its structures were particularly active in the Tuchola Forest and in the Chełmno region. The final shape of the borders and the political belonging of the disputed lands was decided by the Versailles Treaty signed on 28 June 1919. Upon the strength of the Versailles Treaty, 62% of the area of the province of West Prussia was granted to Poland. However, the capital of Pomerania - Gdańsk, which was declared the free city, remained outside Poland. All this influenced the fact that Toruń, which returned to Poland on 18 January 1920, became the new capital of Polish Pomerania.

11

Sources for the history of mendicant economy in Royal Prussia from the 15th till the beginning of the 16th century

38%

Kubicki R.

Hereditas Monasteriorium

|

2013

|

vol. 3

55-65

EN

The article presents the results of a preliminary research on the sources for the history of the mendicant economy as exemplified by monasteries from the state of the Order of Teutonic Knights in Prussia, with special emphasis on the territories which after 1466 were incorporated to Poland as the so-called Royal Prussia, and which were composed mainly of the lands of Pomeralia (Gdańsk Pomerania), taken control of by the Order after 1308. The lands of the Order in Prussia, and later the Royal and Teutonic Prussia, hosted convents of four mendicant orders: the Dominicans, the Franciscans and the Franciscan Observants, the Austin Hermits, and the Carmelites. The documentation concerning the monasteries in question has been preserved to a various degree. These sources are currently dispersed in several state (Gdańsk, Toruń) and Church (diocesan archives in Peplin and Olsztyn) archives, as well as the former archive of the Teutonic Order, which is currently kept at Dahlem (Berlin). Most of them have been taken over from the archives of abandoned monasteries in the 16th century (the Gdańsk and Toruń archives) and during the 19th century monastery dissolutions (the Peplin archive). The remaining part of the documentation are records produced and kept at municipal archives in towns where mendicant orders were present. All these sources offer an insight into the income structure of mendicant orders from these territories. What makes research difficult, however, is the lack of bookkeping records. Proper estimation of sources can be achieved only when they are studied in a complex way, including both the monastery sources and the municipal records. Only by making use of the entire content which the latter offer might we obtain a reliable picture of the economic situation and the social role played by mendicants in urban centres.

Refine search results

Izaak Gotfryd Goedtke (1691-1765). Z badań nad studiami uniwersyteckimi i karierami prawników doby oświecenia.

Okoliczności fundacji klasztoru norbertanek w Stołpie-Żukowie pod Gdańskiem.

„Kler w naszym województwie przejawia bardzo zamaskowaną działalność”, czyli oblicza walki cenzury z religią na Pomorzu Gdańskim w latach stalinizmu. Analiza dokumentów Wojewódzkiego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Gdańsku

Medale upamiętniające osobę Marii Kazimiery pochodzące z okresu koronacji i peregrynacji pary królewskiej po Pomorzu Gdańskim (Uwagi ikonograficzne)

Żandarm w służbie Selbstschutzu. Otto Oberländer i zbrodnia niemiecka w Sadkach koło Nakła nad Notecią w 1939 r.

Pseudonuncjusza papieskiego księcia Karola Aleksandra Altieriego wojaże po diecezjach katolickich w Prusach w 1850 r.

Konstrukcja wraka W-34. Przykład lokalnego wytworu szkutniczego dostosowanego do warunków żeglugi przybrzeżnej w rejonie Zatoki Gdańskiej

Pomorzanie w walce o powrót Pomorza Gdańskiego do Polski (1918-1920)

Leon Józef Trzebiński – nieznany redaktor toruńskich gazet

Polskie Pomorze czy Prusy Zachodnie? Kwestia przynależności państwowej regionu w latach 1918-1920

Sources for the history of mendicant economy in Royal Prussia from the 15th till the beginning of the 16th century