Search results

1

Ivan Franko jako spolupracovník týdeníku Die Zeit

100%

Simonek S.

Střed. Časopis pro mezioborová studia Střední Evropy 19. a 20. století. / Centre. Journal for Interdisciplinary Studies of Central Europe in the 19th and 20th Centuries.

|

2010

|

vol. 2

|

issue 1

38 – 58

EN

The essay offers an overview on Ivan Franko’s contributions to the weekly Die Zeit; between 1895 and 1904. The famous Ukrainian writer published around thirty of his German essays in the Viennese weekly and thus attacked economical and political grievances in Galicia in a harsh and often polemical way. Accentuating these topics in particular, Franko obviously responded to the requests of Viennese editors and deliberately limited the scope of his journalistic work. These processes are interpreted as a sign for cultural subalternity of the periphery of the Habsburg Empire in its relationship to the centre in Vienna and are analyzed by means of “Postcolonial Studies”, namely by the works of Gayatri Chakravorty Spivak. With the help of Spivak’s famous essay titled Can the Subaltern Speak?, it is possible to understand Franko’s furious attack against Adam Mickiewicz, published in Die Zeit in May 1897 under the title Ein Dichter des Verrathes, as a reaction of a subaltern Ukrainian writer against the dominant Polish culture.

2

Postkolonializm wobec podróży. Niektóre przypadki Andrzeja Stasiuka

100%

Iwasiów S.

Rocznik Komparatystyczny

|

2012

|

vol. 3

p. 51-69

EN

The aim of the research conducted within this article is to incorporate the latest interpretation of Polish prose in the current issues related to postcolonial studies and the theory of traveling. As an example of the connection between these two categories, the author has chosen books written by the acclaimed Polish writer Andrzej Stasiuk (born in 1960). Stasiuk is not only one of the most influential novelists of his generation but he also has created a certain style of writing: realistic, straightforward, anti-aesthetic and heavily inspired by the so-called ‘beat generation’ writers, especially by Jack Kerouac’s novels. Stasiuk describes the Eastern regions of Europe (mostly the Balkans) in their historical, political and cultural opposition to the Western world. The Polish writer claims that his constant journeys to Eastern Europe and almost compulsive narrations are the only way to ‘save untouched’ places like Romania, Albania or Serbia from the negative influences of Western pop-culture. But the symptoms are depressing: no one can stop the spread of the ‘MTV-like’ way of life and the Balkans are gradually transforming into something that soon will be unrecognizable from any country in the Occident. There is also a positive aspect of these negative conclusions. For modern-day writers like Stasiuk peregrination is something different than just sightseeing – every journey becomes a ‘sociological’ or ‘anthropological’ opportunity to narrate about the human condition. Traveling dynamically changes the point of view: literature not only describes the transformation of the world but may successfully affect these changes.

3

Territories, Memories, and Colonial Difference: A Comparative Insight into Late Nineteenth-Century Latvian and German Literature

75%

Kalnačs B.

Przegląd Humanistyczny

|

2015

|

vol. 59(4 (451))

45-58

EN

Artykuł podejmuje kwestię rosnącej autorefleksyjności zauważalnej pod koniec XIX w. w literaturze łotewskiej poprzez porównanie trzech przykładowych utworów, przedstawionych w kontekście historycznym: powieści Līduma dūmos (W dymach karczowiska, 1899) łotewskiego autora Andrievsa Niedry i dwóch nowel – Der Schimmelreiter (Jeździec na siwym koniu, 1888) niemieckiego pisarza Theodora Storma i Nāves ēnā (W cieniu śmierci, 1899) łotewskiego autora Rūdolfsa Blaumanisa. Każdy z wymienionych tekstów został poddany analizie z uwzględnieniem intencji autorów, gatunku oraz cech charakterystycznych narracji, jak również ich pozycji w procesie literackim. Autor położył szczególny nacisk na genezę współczesnej literatury łotewskiej, poruszył również tematykę transferu kulturowego. Analiza porównawcza poprzedza teoretyczną dyskusję o fin-de-siècle’u w odniesieniu do trendów w literaturze oraz specyfiki ich występowania w różnych kontekstach. Artykuł omawia kwestie dotyczące literackiego przedstawiania poszczególnych terytoriów fizycznych, jak również wykorzystania pamięci indywidualnej i zbiorowej w celu wykazania wpływu różnic kolonialnych na omawiane teksty. Analizując powieść Andrievsa Niedry zauważyć można jego dążenie do stworzenia powieści w nowoczesnym, europejskim stylu. Autor śledzi związki między arystokratyczną klasą niemiecką i jej odpowiednikiem – powstającą łotewską klasą średnią. Autor otwarcie manifestuje swoje ideologiczne przekonania dotyczące tzw. nowego nacjonalizmu, który jest podstawą konfliktów przedstawionych w powieści. Psychologiczne cechy protagonistów są podporządkowane temu głównemu celowi. Niedra umieszcza swoje postacie na tle wiejskich i miejskich krajobrazów Łotwy końca XIX w.; stosuje utarte konwencje dziewiętnastowiecznej powieści europejskiej, zwłaszcza tradycji Bildungsroman, która służy ukazaniu potencjalnej siły rodzącej się klasy łotewskich przemysłowców i literatów. Istnieje wiele podobieństw między nowelą Storma i utworem Niedry. Autor opisuje lokalne życie w okolicy swojego rodzinnego miasta Husum w niemieckim regionie Szlezwik- Holsztyn. Bohater jego noweli, Hauke Haien, charakteryzujący się silnym charakterem oraz idealistycznymi aspiracjami, wymyślił nowatorską groblę, mogącą poprawić jakość życia lokalnej społeczności. W opisywaniu głównych bohaterów można zauważyć wiele podobieństw do powieści Andrievsa Niedry. Jednakże w noweli Storma widoczne jest bardziej sceptyczne podejście do możliwości poszczególnych jednostek w osiąganiu celów tylko dzięki silnej woli. Przedstawiająca historyczne tło ciągłej walki człowieka z Morzem Północnym nowela jest zarówno powodem do dumy dla jej autora i jego zwolenników, jak i historycznie ważną manifestacją rosnącej pewności siebie odradzającego się narodu. Porównując nowelę Rudolfa Blaumanisa W cieniu śmierci z dwoma pierwszymi tekstami, jasno widać wątpliwości i poczucie niepewności, jakie towarzyszyły autorowi w pojmowaniu odrębności narodu łotewskiego. Mistrzowskie przedstawienie grupy rybaków, którzy znaleźli się na tafli lodu na otwartym morzu, może być uznane za metaforyczny portret kruchej egzystencji grup podrzędnych w społeczeństwie podzielonym kolonialnie. Blaumanis wykorzystuje poetyckie cechy noweli, by w nowatorski sposób przedstawić analizę wewnętrznego przeżywania fin-de-siècle’u przez mieszkańców Łotwy.

Refine search results

1 Przegląd Humanistyczny

1 Rocznik Komparatystyczny

1 Střed. Časopis pro mezioborová studia Střední Evropy 19. a 20. století. / Centre. Journal for Interdisciplinary Studies of Central Europe in the 19th and 20th Centuries.

1 Iwasiów S.

1 Kalnačs B.

1 Simonek S.

1 2015

1 2012

1 2010

Ivan Franko jako spolupracovník týdeníku Die Zeit

Postkolonializm wobec podróży. Niektóre przypadki Andrzeja Stasiuka

Territories, Memories, and Colonial Difference: A Comparative Insight into Late Nineteenth-Century Latvian and German Literature