Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 31

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Praga
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
100%
PL
Pani Barbara Błaszczyk z Wrocławia dzieli się z nami wspomnieniami z ponad 40-letniej znajomości ze znanym czeskim naukowcem, potomkiem krymskich Karaimów. Niełatwe życie w trudnych czasach, momenty wzruszeń, ale i uśmiechu...
PL
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie Pragi w kontekście postaci Franza Kafki. Na początku autorzy opisują życie pisarza i jego związki z rodzinnym miastem. Druga część artykułu odnosi się do obrazu Pragi przedstawionego w pracach Kafki oraz do Kafki w praskiej przestrzeni miejskiej. Obecnie autor Procesu jest popularnym symbolem stolicy Republiki Czeskiej. Dlatego też w ostatniej części artykułu autorzy koncentrują się na różnorodnych działaniach marketingowych związanych z Franzem Kafką. Na końcu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie dlaczego Kafka jest tak popularny wśród odwiedzających z całego świata.
PL
Podstawą rewitalizacji związanej z tożsamością miejsca jest przywrócenie życia, określenie lub odnalezienie ducha miejsca – tożsamości rewitalizowanym obszarom. Genius loci Pragi określają niepowtarzalny charakter, porządek i kompozycja przestrzeni, obiekty, ich struktura i relacje oraz rytm czasu. Do zrozumienia niepowtarzalnego charakteru miejsca niezbędna jest świadomość niewidzialnych wymiarów przestrzeni oraz jej znaczeń. Magnesem Pragi jest tożsamość: autentyczna tkanka miejska, układ urbanistyczny i architektura, przestrzenie publiczne o charakterze handlowym o ponadwiekowej tradycji, bogata historia, wielokulturowość, społeczność prażan – jako odrębnego środowiska z praską gwarą, bliskie sąsiedztwo Starego Miasta i skomunikowanie II linią metra z centrum miasta, charakter artystyczny dzielnicy, bogata infrastruktura społeczna – to wszystko buduje klimat miejsca, który przyciąga środowiska artystyczne, inwestorów i turystów. Autorka przedstawiła charakterystykę tożsamości warszawskiej Pragi oraz procesy niszczące i budujące ją. Wykazała, iż świadomość istnienia niewidzialnych wymiarów przestrzeni pozwoli zrozumieć obecną popularność Pragi.
EN
The basis for revitalization related to identity of the place is the restoration of life with determination in searching for spirit of the place – the identity of revitalized areas. Genius loci of Praga determines not only the unique character, order and composition of district space, relations of structure, and the pace of life, but also unseen dimensions of space and its meaning. That helps to understand the unique nature of the place. Charm of Praga is its identity: authentic urban fabric and layout, historical architecture, public trade spaces with old tradition, rich history, location well connected with II subway line with the Warsaw downtown and location in walk distance to the Old Town, multicultural community of Praga – separate Praga’s community with its dialect, artistic neighbourhood, rich social infrastructure – all of this creates a specific atmosphere of the place, attracting the artistic society and tourists. The author presents characteristics of Praga’s identity and processes that destroy or build it. She shows that awareness of the existing invisible space dimensions will allow understanding current popularity of Praga.
PL
Niniejszy artykuł omawia przebieg jubileuszu 100-lecia urodzin Františka Palackiego i towarzyszącego mu I Zjazdu Dziennikarzy Słowiańskich w Pradze w 1898 r. z perspektywy galicyjskich Polaków. Praca bazuje na kwerendzie prasy galicyjskiej, w tym przede wszystkim takich gazet, których członkowie redakcji byli obecni w Pradze. Rezultatem przeprowadzonych badań jest próba rekonstrukcji wydarzeń w stolicy Czech, a także ukazanie, jak Polacy postrzegali głoszone przez Czechów idee. O ile Polacy byli zgodni co do potrzeby współpracy między poszczególnymi narodami słowiańskimi celem zabezpieczenia praw narodowych w monarchii habsburskiej, o tyle różnili się z Czechami w zakresie metod działania oraz szukania sojuszników. Najwięcej kontrowersji wzbudziło zaproszenie przez organizatorów rosyjskiej delegacji. Choć współpraca między dziennikarzami słowiańskimi była kontynuowana na kolejnych zjazdach dziennikarskich aż do 1912 r., to właśnie obecność i zaangażowanie Rosjan zadecydowało o wycofaniu się Polaków z ostatnich spotkań.
EN
The article describes the course of 100 years’ jubilee of František Palacki’s birthday and the accompanying 1st Congress of Slavic Journalists in Prague in 1898 from the perspective of Galician Poles. The study is based on the search query in major Galician newspapers, including those whose editorial staff was present in Prague. The result of the conducted research is the attempt at reconstructing events which occurred in the capital of Czechia and at showing how Poles perceived the ideas promulgated by Czechs. Poles agreed with the need for cooperation between particular Slavic nation in order to secure national rights in the Habsburg Monarchy, but disagreed with Czechs in terms of methods of operation and searching for allies. The biggest controversy was aroused by the Russian delegation invited by the organisers. Although the cooperation between Slavic journalists was continued at the successive journalistic congresses until 1912, it is the Russian presence and involvement that would decide about Poles’ withdrawal from the last meetings.
PL
Praga jest bardzo modną ostatnio centralną częścią prawobrzeżnej Warszawy, często marginalizowaną, ale uznawaną też za "prawdziwą" część stolicy, gromadzącą tradycję i kulturę warszawiaków. Częścią tej kultury i tradycji jest religia. Praga zawsze była bardziej religijna od innych dzielnic Warszawy. W przestrzeni miejskiej uwidacznia się to przede wszystkim poprzez obecność obiektów religijnych. Są to nie tylko kościoły, najbardziej widoczne w mieście, ale również kapliczki i krzyże, często znajdujące się w podwórkach starych praskich kamienic czy na rogach ulic. Są one mniej widoczne dla turysty zwiedzającego modną dziś Pragę, ale bliskie mieszkańcom. Fenomenem jest już sam fakt, że wciąż istnieją i wciąż trwają w przestrzeni miejskiej, że ktoś o nie dba. To by wskazywało, że stanowią dla mieszkańców wartość symboliczną, wiążąc się z tradycją, historią, kulturą i religią. To wskazywałoby także, że sfera sacrum jest stale obecna w miejskiej przestrzeni, co pozostaje jednocześnie zaprzeczeniem radykalnych tez teorii występujących w obszarze socjologii religii, wiążących urbanizację z sekularyzacją.
8
Publication available in full text mode
Content available

Z Kijowa via Turcja do Brna

88%
PL
Niełatwe losy karaimskich emigrantów w Czechosłowacji: o kijowskim Karaimie, żołnierzu Denikina, zootechniku Andreju Karakozie opowiada jego syn, Ivan.
9
75%
PL
W porewolucyjnej zawierusze Michaił Ajvaz senior trafił do Czechosłowacji, gdzie studiował chemię, założył rodzinę i związał swe życie z miastem nad Wełtawą.
EN
Warszawska Praga to odradzająca się dzielnica położona we wschodniej części centrum Warszawy. Doświadcza ona gwałtownego rozwoju i jest rewitalizowana. Pięć lat temu Praga była kojarzona głównie z ludźmi o bardzo niskich dochodach i z wysokim wskaźnikiem przestępczości, ale niskie lokalne czynsze i spore, historyczne przestrzenie zaczęły przyciągać ludzi kreatywnych: twórców stron internetowych, artystów, muzyków i innych. W czerwcu 2014 roku na Pragę niczym manna z nieba spadła wiadomość o planach Google dotyczących budowy centrum technologicznego dla tzw. start-upów. Lokalizacja Google Campus Warszawa z pewnością pozytywnie przyczyni się do wzrostu zatrudnienia i cen nieruchomości w dzielnicy, ale lokalne władze muszą zwrócić uwagę na to, by obecni mieszkańcy Pragi również korzystali z tej inwestycji.
EN
The Praga district of Warsaw has been experiencing a rebirth. This phoenix district, lying within the eastern central part of Warsaw, is experiencing a period of rapid growth and revitalization. Five years ago Praga was thought of as crime-ridden and impoverished, but the area’s low rents and large, historic spaces have started attracting creative types – web designers, artists, musicians and others. In June 2014, Praga landed a windfall when internet giant Google announced plans to build a center for technology startup companies in the district. The location of Google Campus Warsaw will undoubtedly have beneficial effects on employment and property values in the district, but authorities must be careful to assure current Praga residents are among those who enjoy the benefits.
PL
Warszawska Praga to odradzająca się dzielnica położona we wschodniej części centrum Warszawy. Doświadcza ona gwałtownego rozwoju i jest rewitalizowana. Pięć lat temu Praga była kojarzona głównie z ludźmi o bardzo niskich dochodach i z wysokim wskaźnikiem przestępczości, ale niskie lokalne czynsze i spore, historyczne przestrzenie zaczęły przyciągać ludzi kreatywnych: twórców stron internetowych, artystów, muzyków i innych. W czerwcu 2014 roku na Pragę niczym manna z nieba spadła wiadomość o planach Google dotyczących budowy centrum technologicznego dla tzw. start-upów. Lokalizacja Google Campus Warszawa z pewnością pozytywnie przyczyni się do wzrostu zatrudnienia i cen nieruchomości w dzielnicy, ale lokalne władze muszą zwrócić uwagę na to, by obecni mieszkańcy Pragi również korzystali z tej inwestycji.
EN
The article describes the course of 100 years’ jubilee of František Palacki’s birthday and the accompanying 1st Congress of Slavic Journalists in Prague in 1898 from the perspective of Galician Poles. The study is based on the search query in major Galician newspapers, including those whose editorial staf was present in Prague. The result of the conducted research is the attempt at reconstructing events which occurred in the capital of Czechia and at showing how Poles perceived the ideas promulgated by Czechs. Poles agreed with the need for cooperation between particular Slavic nation in order to secure national rights in the Habsburg Monarchy, but disagreed with Czechs in terms of methods of operation and searching for allies. The biggest controversy was aroused by the Russian delegation invited by the organisers. Although the cooperation between Slavic journalists was continued at the successive journalistic congresses until 1912, it is the Russian presence and involvement that would decide about Poles’ withdrawal from the last meetings.
PL
Niniejszy artykuł omawia przebieg jubileuszu 100-lecia urodzin Františka Palackiego i towarzyszącego mu I Zjazdu Dziennikarzy Słowiańskich w Pradze w 1898 r. z perspektywy galicyjskich Polaków. Praca bazuje na kwerendzie prasy galicyjskiej, w tym przede wszystkim takich gazet, których członkowie redakcji byli obecni w Pradze. Rezultatem przeprowadzonych badań jest próba rekonstrukcji wydarzeń w stolicy Czech, a także ukazanie, jak Polacy postrzegali głoszone przez Czechów idee. O ile Polacy byli zgodni co do potrzeby współpracy między poszczególnymi narodami słowiańskimi celem zabezpieczenia praw narodowych w monarchii habsburskiej, o tyle różnili się z Czechami w zakresie metod działania oraz szukania sojuszników. Najwięcej kontrowersji wzbudziło zaproszenie przez organizatorów rosyjskiej delegacji. Choć współpraca między dziennikarzami słowiańskimi była kontynuowana na kolejnych zjazdach dziennikarskich aż do 1912 r., to właśnie obecność i zaangażowanie Rosjan zadecydowało o wycofaniu się Polaków z ostatnich spotkań.
EN
The aim of the article was to compare NUTS3 level regions in the Czech Republic in terms of their competitiveness understood as an outcome of the four following dimensions: economic, social, innovative and environmental. The study of competitiveness was intended to verify the thesis of the legitimacy of concentrating development policy (especially in terms of spending EU funds) in the capital city of Prague as the region with the highest potential, providing the greatest guarantees of their effective use. In the article, using the Hellwig method (i.e. relative distances from the benchmark), an empirical analysis of regional competitiveness was carried out. The occurring developmental asymmetry was confirmed by empirical data. Prague is the leader outclassing the other regions in economic, social and innovative dimensions. In a country with significant developmental disparities, disadvantaged units are unable to compete and thus become underdeveloped regions. Praguecentrism therefore causes the increase in development divergence in the Czech Republic. This phenomenon will grow, regardless of the regional development policy.
PL
Celem artykułu było porównanie regionów poziomu NUTS3 w Republice Czeskiej w zakresie ich konkurencyjności rozumianej jako wynikowa wymiaru: gospodarczego, społecznego, innowacyjnego i środowiskowego. Badanie konkurencyjności służyło zweryfikowaniu tezy o zasadności koncentracji polityki rozwojowej (szczególnie w zakresie wydatkowania środków UE) w mieście stołecznym Praga jako regionie o najwyższym potencjale, dającym największe gwarancje ich efektywnego wykorzystania. W artykule, przy zastosowaniu metody Hellwiga (tj. względnych odległości od wzorca), dokonano empirycznej analizy konkurencyjności regionów. Występująca asymetria rozwojowa znalazła potwierdzenie w danych empirycznych. Praga jest liderem deklasującym pozostałe regiony w wymiarze gospodarczym, społecznym i innowacyjnym. W państwie z znacznymi dysproporcjami rozwojowymi jednostki w trudniejszej sytuacji nie są zdolne do konkurowania i w ten sposób stają się regionami słabiej rozwiniętymi. Pragocentryzm powoduje zatem narastanie dysproporcji rozwojowych w Republice Czeskiej, a zjawisko to będzie się nasilać, niezależnie od prowadzonej polityki regionalnej.
PL
Książka Bogusława Zmudzińskiego Twórczość filmowa Jana Švankmajera. Główne konteksty kulturowe i ideowe (2020) jest próbą odpowiedzi na pytanie o zasadnicze konteksty dla analizy krótkometrażowej twórczości Alchemika z Pragi. Autor przekonuje, że Jan Švankmajer jest kontynuatorem i polemistą wobec dzieła i twórczości malarza manierycznego, Giuseppe Arcimboldiego. W zebranych esejach Zmudziński analizuje wybrane aspekty twórczości Švankmajera lokując je w kontekście dzieła Arcimboldiego. Na uwagę zasługują w szczególności poruszone przez autora publikacji zagadnienia festiwalowej recepcji twórczości Švankmajera oraz postulat uwzględnienia lokalnych kontekstów powstawania filmów w procesie finalnej interpretacji dzieła.
EN
Bogusław Zmudzinski’s book Twórczość filmowa Jana Švankmajera. Główne konteksty kulturowe i ideowe [Film Works of Jan Švankmajer: Main Cultural and Ideological Contexts] (2020) is an attempt to answer the question about the contexts essential in analyzing the short film work of the Prague Alchemist. The author argues Švankmajer’s works is a polemical continuator of the oeuvre of the mannerist painter Giuseppe Arcimboldi. In his essays, Zmudzinski analyzes selected aspects of Švankmajer’s work by locating them in the context of Arcimboldi’s painting. Although the reviewer criticizes the disorderly line of argumentation, she acknowledges Zmudzinski’s research proposals as broadening the field of consideration of Polish and Czech film animation. Particularly noteworthy are the issues of festival reception of Švankmajer’s works and the postulate to take into account the local contexts of filmmaking in the process of the final interpretation of the work.
EN
The author of the article shows the principles that governed the division of ceremonies and rituals of ostentation of power in the Czech central space between the 10th until the 12th century. He deals with the issue of idealized valuation of two Czech centers of power at those time: Prague and Vyšehrad. He also analyses what were the conditions for choosing the place for the residences of the ruler. The conclusion of the deliberations – simplifying the wide problem – is to say that the power for its ceremonies needed the space that was free of alien interference. In Prague resided the bishop who was partially independent from the monarch’s power. Therefore, many Czech rulers preferred to reside in Vyšehrad.
PL
Autor artykułu opisuje zasady, jakie decydowały o podziale ceremonii i rytuałów ostentacji władzy w przestrzeni centralnej Czech X–XII w. Zajmuje go zarówno kwestia ideowego wartościowania dwóch miejsc centralnych ówczesnych Czech (Pragi i Wyszehradu), jak i przesłanki stojące za wyborem na stolicę wczesnego państwa i rezydencję władcy. Konkluzją rozważań – upraszczającą rozległy problem – jest stwierdzenie, że władza dla swoich ceremoniałów potrzebowała miejsca wolnego od obcej ingerencji. W Pradze rezydował biskup tylko częściowo zależny od monarchy, dlatego czeski władca często wolał rezydować na Wyszehradzie.
PL
Praga (cz. Praha) to w opinii wielu miasto niezwykłe, magiczne i klimatyczne, o niesamowitym genius loci. To nie tylko legendarna czeska stolica, piękna „Złota Praga” pełna urokliwych zaułków i imponujących zabytków, które powstały w ciągu dziesięciu wieków jej „trwania i narastania”. Współczesna Praga to prężny środkowoeuropejski ośrodek polityczny, administracyjny, ekonomiczno-biznesowy (przemysłowy, handlowy i usługowy) oraz naukowy i akademicki, jak również kulturalny i turystyczny o znaczeniu międzynarodowym. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie fenomenu Pragi jako „magicznego miasta” o zachowanej tysiącletniej tkance miejskiej; będzie w nim mowa o „narastanie miasta” oraz jego dynamizmie cywilizacyjnym XIX i pierwszej połowy XX w., mających niejednokrotnie swe praprzyczyny w niezwykłej historii czeskiej metropolii, a także w jego otwartości na przybyszów.
EN
Prague (Praha) is widely regarded as an amazing, magical city with lots of ambience and of extraordinary genius loci. It is not only the legendary Czech capital city or gorgeous „Golden Prague” abounding in charming lanes and impressive sights which come from ten centuries of continuance and accretion. Modern Prague is indeed a major Central European political, administrative, business and economic (industrial, commercial or service) centre with cultural and tourist attractions of international importance. This paper seeks to explore the remarkable phenomenon of Prague as a magical city with its preserved thousand-year-old urban fabric; addressing the issue of the accretion of the city and its civilizational dynamism and growth of the 19th and the first half of the 20th century frequently triggered by the stormy yet marvellous history of the Czech metropolis and its openness to newcomers.
18
63%
EN
The author analyzes the space of Prague presenting national perception of the city. It was registered as a UNESCO world heritage site. The author shows the process of changing Prague into a national symbol of Czechness. However, national movement increased national divisions between Czechs and German: in the 1880s separate promenades, coffee shops, and a university were established. During the First Czechoslovak Republic, the capital is mapped primarily in reference to the tradition of Charles IV and the Hussite movement. However, this tradition was modernized: Prague Castle as the seat of President T. G. Masaryk became the most important place in Prague. During Protectorate of Bohemia and Moravia, places associated with the Hussite tradition were “erased,” but the symbolism of medieval Prince Václav (Wenceslas) was made into a symbol of Czech loyalty toward the Germans. Next phase of manipulation occurred when communist took power. National traditions no longer have an integrating and rallying function today.
19
Publication available in full text mode
Content available

Milczące cmentarze Pragi

63%
EN
The article discusses the semiotics of Prague cemeteries as well as their role in Czech culture against the backdrop of the cultural role of cemeteries in Central Europe. Prague cemeteries are silent as their presence in the memory and life of Czechs is much less noticeable than one would have assumed it should be as resulting from the 19th century patriotic concepts which accompanied the establishment of national cemetery, the magnifi cence of funeral ceremonies of the time and the signifi cance of necropolises cultural heritage. The Czech way of commemorating the dead personages of cultural merit is naming after them public institutions rather than visiting the graveyard and perceiving thecemetery as an institution of memorialising national history. The refl ection on the cultural role of Prague cemeteries is more often present in Czech literary works than in scientific studies on Czech culture. This peculiar indifference is characteritic of Czech mentality, even though the determining factors to create Prague cemetery did not distinguish Czechs from the nations of Central Europe – national revival and national mythology together with the change in perceiving the cemetery in the urban organism.
Muzyka
|
2018
|
vol. 63
|
issue 2
27-42
EN
A distinguishing characteristic of the music culture of Prague, which was then one of the leading centres of music culture in Central Europe, was its multiculturalism. The city, and its German-speaking part in particular, was receptive – among other influences – to Jewish culture. As early as in the 1920s, it could be observed that Jewish songs were becoming in vogue in Prague. They were performed in the major concert halls in Prague (Urania, Mozarteum, The Lucerna Palace, the hall of the German theatre, and others) in Hebrew and in Yiddish by local and visiting cantors and professional singers specializing in Jewish repertoire, including many newcomers from the territories of former Russia. In the first part of the article, the author discusses the origins of the popularity of Jewish songs (or, broadly speaking, Jewish music) in the concert venues of Prague during the period between the two world wars (the contributing factors included cantors' concert movement, the rising popularity of research into synagogue music and Jewish folk music, the marketing activities of European music publishers and the stance of Czech press on Jewish music); also, the author identifies the probable sources of the repertoire of Jewish songs performed in Central Europe. In the latter part of the article, the author chronicles the performances of Jewish songs in their synagogue, art and folk versions (performed by both Jewish and non-Jewish artists: cantors, opera and cabaret singers, or reciters) in the Prague venues during the prewar period, listing the performers and, where possible, the compositions. The gathered press materials concerning the reception of those performances have been analyzed as documents of the attitude of the Prague audiences, including non-Jewish listeners (the author uses the term 'non-Jewish' as a loan translation of the German words 'Nichtjuden', 'nichtjüdisch', used by German-speaking circles before the Second World War), to Jewish music and, in broader terms, to the Jewish community. The preliminary search of press materials covered daily newspapers published in Prague during the pre-war period (Prager Presse and Prager Tagblatt) and the then-leading music periodical in the city, Listy Hudební Matice and Tempo.
PL
Charakterystyczną cechą międzywojennej kultury muzycznej Pragi – jednego z czołowych ośrodków kultury muzycznej w ówczesnej Europie Środkowej, była wielokulturowość. Miasto – szczególnie jego część niemieckojęzyczna – było otwarte m.in. na kulturę żydowską. Już we wczesnych latach 20. XX wieku można obserwować nastanie w Pradze mody na pieśń żydowską. Wykonywali ją w czołowych salach koncertowych Pragi (Urania, Mozarteum, Pałac Lucerna, sala niemieckiego teatru i in.) w języku hebrajskim oraz jidysz miejscowi i przyjezdni kantorzy oraz zawodowi śpiewacy specjalizujący się w żydowskim repertuarze, w tym liczni przybysze z terenów byłej Rosji. W pierwszej części artykułu autor nakreśla genezę zjawiska popularności pieśni żydowskiej (szerzej zaś: muzyki żydowskiej) na estradach koncertowych Pragi w okresie międzywojennym (wśród omawianych czynników wymienić można m.in. ruch koncertowy kantorów, zwiększenie popularności badań nad muzyką synagogalną i żydowską muzyką ludową, działalność promocyjną europejskich wydawców muzycznych oraz stanowisko czeskiej prasy wobec muzyki żydowskiej), a ponadto wskazuje prawdopodobne źródła żydowskiego repertuaru pieśniowego wykonywanego w Europie Środkowej. Dalszą część artykułu stanowi kronika prezentacji pieśni żydowskiej, zarówno w jej wersji synagogalnej, artystycznej, jak i ludowej (w postaci występów tak żydowskich, jak i nieżydowskich artystów: kantorów, śpiewaków operowych i kabaretowych, recytatorów) na praskich estradach dwudziestolecia międzywojennego, obejmująca listę wykonawców oraz – w miarę możliwości – wykonywane utwory. Zebrane materiały prasowe dotyczące recepcji tych występów zostały poddane analizie jako dokumenty ilustrujące stosunek praskiej publiczności, także „nieżydowskiej” (termin ten autor wprowadza jako kalkę stosowanego w ośrodkach niemieckojęzycznych przed wojną określenia Nichtjuden, nichtjüdisch) do muzyki żydowskiej i szerzej – żydowskiej społeczności. Kwerenda prasowa objęła międzywojenne dzienniki praskie („Prager Presse” i „Prager Tagblatt”) oraz czołowe muzyczne czasopismo Pragi „Tempo. Hudební Listy”.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.