Search results

1

Właściciel Psałterza floriańskiego w pierwszej połowie XV wieku

100%

Sosnowski M.

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

|

2020

|

vol. 58

EN

The Saint Florian Psalter (Warsaw, BN 8002 III) is the oldest existing Polish psalter, of unknown provenance until the 1550s. An erased owner’s note from the fifteenth century (f. Iv) has been largely omitted in research. The article presents this note as well as an identical one in another codex (Vienna, ÖNB, Cod. 1352). What follows is an identification of the owner, Hans Siebenlinder (d. 1438/1440), an eminent patrician of Buda. A short resume traces his activities in Hungary, and is followed by an overview of his contacts with the Kingdom of Poland. The last part of the article presents the importance of this identification for future research into the history of the Psalter but also into the phases of its creation.

PL

Proweniencja Psałterza floriańskiego (Warszawa, BN, 8002 III) aż po połowę XVI w. pozostaje nieznana. Informuje o niej jednak wytarta zapiska własnościowa z XV w. na k. Iv, rzadko wspominana w badaniach. W artykule przedstawiam odczyt i interpretację tej notki. Wskazuję też na jeszcze jeden kodeks (Wiedeń, ÖNB, Cod. 1352) posiadający identyczną zapiskę. Wedle przedstawionej identyfikacji, właścicielem obu ksiąg był patrycjusz budziński Jan z Lipan (zm. 1438/1440). Przedstawiam krótki życiorys tej postaci oraz stosunki wiążące go z Królestwem Polskim. Ostatnia część pracy dotyczy znaczenia tej identyfikacji dla dalszych badań nie tylko nad wtórną historią Psałterza, ale też nad etapami jego powstawania.

2

Czynnik pamięciowy w powstawaniu tekstu średniowiecznego

80%

Kuźmicki M.

Polonica

|

2015

|

vol. 35

115-129

EN

This is an article that is a part of the discussion on the formation of the Old Polish text. The author examines the causes of the emergence of specific, irregular, exceptional forms, while pointing out a variety of sources: it can be both writer/copyist error, unfamiliarity of the missing source or, finally, memory usage in the drafting of the text. Adjudicating on entering text from the memory needs to be cautious and made with the proviso, that these are arrangements which may be varied each time when it detects a source for the non-repetitive text. It should also be taken into consideration that not every source of that irregularity must exclude the aspect of memory. It’s more about taking into account such a possibility than proving that a particular, specific version is the result of input from memory. The repetitive irregularities in relation to other versions of the text indicate that a different form could be the result of writing it from memory. Although the memory factor is difficult to examine and not always a certain element of the analysis, as the source of the text irregularities may be found (lost editing), this factor can not be underestimated, especially when there are indications telling us different, for example: large occurrence of specific construction or text similarity relative to another verse from the Bible.

3

Historia Polski historią Biblii pisana

41%

Pietkiewicz R.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2011

|

vol. 64

|

issue 2

EN

This paper presents the connection between selected Polish biblical translations and the national and personal history of Polish people (14th–18th century). The history of Florian Psalter (14th/15th century) and that of Queen Sophia’s Bible (15th century) are related to the beginning of the Jagiellonian dynasty. The first printed biblical text in Polish (Prologue to the Gospel according to St. John, 1518/1519) and editions of the New Testament translated by Stanisław Murzynowski (1551–1553) testify to the development of Polish orthography. Both, the woodcuts of the Leopolita’s Bible (1561, 1575/1577) and the notes to the commentary on the Acts of the Apostles by Tomas Falconius (1566) give an account of the tumultuous history of Polish Reformation. The dedication in the second edition of Leopolita’s Bible (1975) and its alteration in 1577 attest to the failure of the first free royal election in Poland. The manuscript notes in Wrocław copy of Simon Budny’s Bible (1572) constitute an eyewitness account of the collapse of Poland at the end of 18th century. Whereas, the manuscript notes in the translation of Psalter by W. Wróbel constitute a chronicle of the Wilieziński family. Therefore, while talking about the history of Polish biblical translations one can talk about the history of Poland as a country, at the same time.

PL

Artykuł prezentuje związek wybranych polskich przekładów biblijnych z narodową i osobistą historią Polaków (XIV–XVI wiek). Dzieje Psałterza Floriańskiego (XIV–XV wiek) i Biblii Królowej Zofii (XV wiek) są związane z początkami dynastii Jagiellonów. Pierwszy druk biblijny po polsku (Prolog do Ewangelii według św. Jana, 1518/1519) oraz edycje Nowego Testamentu w tłumaczeniu Stanisława Murzynowskiego (1551–1553) świadczą o rozwoju polskiej ortografii. Ilustracje do Biblii Leopolity (1561, 1575/1577) i dopiski do komentarzy do Dziejów Apostolskich Tomasza Falconiusa (1566) opowiadają o burzliwych dziejach polskiej Reformacji. Dedykacja drugiego wydania Biblii Leopolity i jej zmiana są świadectwem fiaska pierwszej wolnej elekcji. Rękopiśmienne dopiski we wrocławskim egzemplarzu Biblii Szymona Budnego (1572) opowiadają o upadku I Rzeczypospolitej. Rękopiśmienne zapiski w Żołtarzu w tłumaczeniu Walentego Wróbla (1528) są kroniką rodziny Wiliezińskich. Opowiadając historię polskich przekładów biblijnych, można opowiedzieć historię Polski.

Refine search results

1 Polonica

1 Ruch Biblijny i Liturgiczny

1 Studia Źródłoznawcze. Commentationes

1 Kuźmicki M.

1 Pietkiewicz R.

1 Sosnowski M.

1 2020

1 2015

1 2011

Właściciel Psałterza floriańskiego w pierwszej połowie XV wieku

Czynnik pamięciowy w powstawaniu tekstu średniowiecznego

Historia Polski historią Biblii pisana