Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: Romantic historiosophy

Sort By:

Limit search:

Libelt – Gołuchowski – Ziemięcka. Zapoznane tropy Norwidowych związków z filozofią polską

100%

Woźniewska-Działak M.

Studia Norwidiana

2023

vol. 41

59-82

This article attempts to shed light on the forgotten tropes of Norwid’s links to Polish philosophy. The author indicates that the most frequently commented upon influence of August Cieszkowski on the thought of the author of Promethidion does not exhaust the richness of ideological contexts of Norwid’s writings. While constructing his role as a national and social poet in the 1840s, Norwid entered into a creative dialogue with national philosophy. He did not aspire to develop an independent, original position of a strictly philosophical nature, but in his poetry (especially in his discursive poems) he consciously drew on the achievements of his era. In this article, the author calls for research into the possible influences or inspirations of the thought of Polish philosophers on Norwid’s work to take into account figures such as Karol Libelt, Józef Gołuchowski and Eleonora Ziemięcka. Norwid knew all of them personally. He held the author of Zarysy filozofii katolickiej [The Outlines of Catholic Philosophy] in high esteem. There are many indications that the inclusion of Libelt, Gołuchowski and Ziemięcka in the reflection on the works of the young Norwid allows researchers to create a more complete map of contexts for the identification of their ideological background.

Artykuł stanowi próbę oświetlenia zapoznanych tropów Norwidowych związków z filozofią polską. Autorka wskazuje, iż najczęściej komentowany wpływ Augusta Cieszkowskiego na myśl autora Promethidiona nie wyczerpuje potencjału pytań o bogactwo ideowych kontekstów pisarstwa Norwida. Konstruując swą rolę jako poety narodowego i społecznego, Norwid wchodził w latach 40. XIX wieku w twórczy dialog z filozofią narodową. Nie aspirował do wypracowania samodzielnego, oryginalnego stanowiska o charakterze sensu stricto filozoficznym, ale w swej poezji (zwłaszcza w swych poematach dyskursywnych) świadomie korzystał z dorobku swej epoki. W artykule autorka upomina się o uwzględnienie w badaniach nad możliwymi wpływami bądź inspiracjami myśli filozofów polskich na twórczość Norwida o osoby – Karola Libelta, Józefa Gołuchowskiego i Eleonory Ziemięckiej. Wszystkich wymienionych myślicieli Norwid znał osobiście. Autorkę Zarysów filozofii katolickiej darzył wielkim szacunkiem. Wiele wskazuje na to, że uwzględnienie Libelta, Gołuchowskiego i Ziemięckiej w refleksji nad twórczością młodego Norwida pozwala zbudować pełniejszą mapę kontekstów właściwych dla identyfikacji jej ideowego zaplecza.

Ślady twórczości Juliusza Słowackiego we wczesnych dramatach Karola Wojtyły (Hiob, Jeremiasz)

51%

Jarosz A.

Roczniki Humanistyczne

2020

vol. 68

issue 1

173-186

The article concerns two juvenilia plays by Karol Wojtyła, Job and Jeremiah, that were written in 1940. Those works were influenced by the difficult reality of war. The first and primary inspiration for those two dramas was the Bible, as the titles themselves indicate. However, the model of Polish Romanticism also heavily influenced the shape of the poetic world of those works. This article attempts to indicate in Job, as well as in Jeremiah, those thoughts that are close to the Romantic and Messianic historiosophies. It describes, in a synthetic manner, the main noticeable points from Wojtyła’s works that coincide with the motives present in Juliusz Słowacki’s work, especially in the play Father Marek, which started the mystical and genesian period of the Romantic’s literary work. Attention is paid to, e.g. the genre characteristics of the mystery (which is close to the genre form of the late Baroque mystery, as represented by the works of Calderon). Among those features the following items are mentioned: the composition of the works, the structure of time and space, the creation of images, the rule of the “theatre in the theatre,” and visionariness. In addition, a presentation of the main ideas and creation of the title characters (Job, Jeremiah and Father Marek) is also given in outline.

Artykuł dotyczy dwóch juwenilnych dramatów Karola Wojtyły – Hioba i Jeremiasza, napisanych w 1940 roku. Utwory te powstały pod wpływem trudnej wojennej rzeczywistości. Pierwszym i głównym tekstem, który zainspirował te dwa dramaty, jest Biblia. Wskazują na to już ich tytuły. Jednak na kształt świata poetyckiego obu tych utworów bardzo mocny wpływ wywarł również model polskiego romantyzmu. Artykuł stanowi próbę wskazania zarówno w Hiobie, jak i Jeremiaszu myśli bliskich romantycznej historiozofii mesjanistycznej. W syntetyczny sposób ujmuje głównie dostrzegalne w wymienionych dziełach Wojtyły punkty zbieżne z motywami obecnymi w dziele Juliusza Słowackiego, zwłaszcza w dramacie Ksiądz Marek, który rozpoczął okres mistyczno-genezyjskiej twórczości romantyka. Zwraca się tu uwagę m.in. na obecne we wszystkich trzech tekstach cechy gatunkowe misterium (zbliżone do kształtu gatunkowego misterium dojrzałego baroku, które reprezentują dzieła Calderona). Wśród tych cech wymienia się m.in. kompozycję utworów, konstrukcję czasu i przestrzeni, kreację obrazów, zasadę „teatru w teatrze” oraz wizyjność. Szkicowo zestawiane są również ujęcia głównych idei oraz kreacje tytułowych postaci (Hioba, Jeremiasza i Księdza Marka).

Refine search results

1 Roczniki Humanistyczne

1 Studia Norwidiana

1 Jarosz A.

1 Woźniewska-Działak M.

1 2023

1 2020

Search results

Libelt – Gołuchowski – Ziemięcka. Zapoznane tropy Norwidowych związków z filozofią polską

Ślady twórczości Juliusza Słowackiego we wczesnych dramatach Karola Wojtyły (Hiob, Jeremiasz)