Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Russian dialect
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Polska frazeologia potoczna w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców w Polsce

100%
Grupa-Dolińska M.
Język a Kultura
|
2017
|
vol. 27
225 - 233
EN
The Old Believers in Poland are a bilingual community. They use Russian dialect and Polish language depending on the communicative situation. From the second half of the 20th century assimilative processes of the Polish language-cultural environment became more intense. Therefore, in their Russian dialect and culture a stronger influence of Polish elements is noticeable. The aim of this article is to analyze meanings of examples of colloquial phraseology from the Polish language functioning in the Russian dialect of the Old Believers in Poland and to analyze the structure of phraseological units that are a consequence of the influence of the Polish language on the Russian dialect.
2
Publication available in full text mode
Content available

Uwagi teoretyczne na temat zmiany kodu w monologach starowierców mieszkających w Polsce

86%
Głuszkowski M.
Acta Baltico-Slavica
|
2015
|
vol. 39
159-173
EN
The Old Believers living in Poland are a bilingual community. Although they managed to maintain their religion, culture and language through ages, their language situation as well as the structure of the dialect have been undergoing severe changes. In spite of Polish loan translations and borrowings present in the Russian dialect, the Old Believers tend to switch the code between sentences and inside of them. The article is an approach to find an appropriate theoretical approach to characterize the phenomenon of code switching and code mixing in monologues, i.e. these cases of switching which are caused neither by the change of interlocutor nor by the change of communicative situation.
PL
Mieszkający w Polsce staroobrzędowcy są społecznością dwujęzyczną. Choć na przestrzeni kilku stuleci udało im się zachować swoją religię, kulturę i język, ich sytuacja językowa oraz struktura dialektu wciąż podlegają poważnym zmianom. Oprócz zapożyczeń i kalk z języka polskiego przejawem tych zmian jest tendencja do przełączania kodów pomiędzy zdaniami i wewnątrz nich. Artykuł stanowi próbę znalezienia podejścia teoretycznego, które byłoby odpowiednie do opisu zjawisk przełączania i mieszania kodów w monologach, czyli tych przypadków zmiany języka wypowiedzi, które nie są spowodowane zmianą rozmówcy ani sytuacji komunikacyjnej.
3
Publication available in full text mode
Content available

Uwagi teoretyczne na temat zmiany kodu w monologach starowierców mieszkających w Polsce

86%
Głuszkowski M.
Acta Baltico-Slavica
|
2015
|
vol. 39
EN
Theoretical remarks on code-switching in monologues of the Old Believers living in PolandThe Old Believers living in Poland are a bilingual community. Although they managed to maintain their religion, culture and language through ages, their language situation as well as the structure of the dialect have been undergoing severe changes. In spite of Polish loan translations and borrowings present in the Russian dialect, the Old Believers tend to switch the code between sentences and inside of them. The article is an approach to find an appropriate theoretical approach to characterize the phenomenon of code switching and code mixing in monologues, i.e. these cases of switching which are caused neither by the change of interlocutor nor by the change of communicative situation. Uwagi teoretyczne na temat zmiany kodu w monologach starowierców mieszkających w Polsce Mieszkający w Polsce staroobrzędowcy są społecznością dwujęzyczną. Choć na przestrzeni kilku stuleci udało im się zachować swoją religię, kulturę i język, ich sytuacja językowa oraz struktura dialektu wciąż podlegają poważnym zmianom. Oprócz zapożyczeń i kalk z języka polskiego przejawem tych zmian jest tendencja do przełączania kodów pomiędzy zdaniami i wewnątrz nich. Artykuł stanowi próbę znalezienia podejścia teoretycznego, które byłoby odpowiednie do opisu zjawisk przełączania i mieszania kodów w monologach, czyli tych przypadków zmiany języka wypowiedzi, które nie są spowodowane zmianą rozmówcy ani sytuacji komunikacyjnej.
4
Publication available in full text mode
Content available

Недостатки и достоинства разных систем транскрипции при записи говора старообрядцев в Польше

86%
Яскульски [Jaskólski] А. A.
Acta Baltico-Slavica
|
2015
|
vol. 39
EN
Advantages and disadvantages of different types of phonetic transcription for notation of the dialect of Old Believers in Poland The author presents the problems associated with the phonetic representation of the dialect of the Old Believers in Poland in the conditions of bilingualism. The Old Believers’ Russian dialect is has been under influence of the Polish language for over a century. On the phonetic level the main expressions of interference are: pronunciation of palatal consonants [ś], [ź], [ć], [ʒ́], [ń] instead of Russian soft coronal conso­nants [s’], [z’], [t’], [d’], [n’] as well as pronunciation of the labial glide [w] instead of Russian velarized lateral consonant [ł]. In the conditions of bilingualism using only a Russian phonetic transcription seems to be insufficient, since it does not include signs for notation sounds which turned up in the Russian dialect under the influence of Polish phonetics. With reference to the mentioned above one should use a more universal transcription system. Since in the studied dialect numerous elements of two languages are coexisting and both of them are Slavonic languages, the author proposes the use of Slavonic transcription system for notation of Polish Old Believers’ speech. Wady i zalety różnych systemów transkrypcji przy zapisie fonetycznym gwary polskich staroobrzędowców W artykule autor przedstawia problemy związane z zapisem fonetycznym gwary polskich staroobrzędowców w warunkach dwujęzyczności, a także proponuje sposoby ich rozwiązania. Rosyjska gwara polskich staroobrzędowców podlega stałemu wpływowi języka polskiego. Głównymi przejawami interferencji na poziomie fonetycznym jest wymowa spółgłosek palatalnych [ś], [ź], [ć], [ʒ́], [ń] na miejscu rosyjskich miękkich przedniojęzykowych spółgłosek [s’], [z’], [t’], [d’], [n’], a także wymowa glajdu wargowego [w] zamiast rosyjskiej welaryzowanej spółgłoski lateralnej [ł]. W warunkach dwujęzyczności niewystarczającym wydaje się użycie tylko rosyjskiego systemu transkrypcji, ponieważ brakuje w nim znaków do oznaczenia dźwięków, które pojawiły się w gwarze polskich staroobrzędowców pod wpływem polskiej fonetyki. W związku z powyższym powinien być użyty bardziej uniwersalny system transkrypcji lub system mieszany, wykorzystujący znaki różnych alfabetów fonetycznych. Ponieważ w badanej gwarze współistnieją liczne elementy dwóch języków i obydwa te języki są słowiańskie, do jej zapisu fonetycznego optymalny wydaje się slawistyczny system transkrypcji.
5
Publication available in full text mode
Content available

Недостатки и достоинства разных систем транскрипции при записи говора старообрядцев в Польше

86%
Яскульски [Jaskólski] А. A.
Acta Baltico-Slavica
|
2015
|
vol. 39
174-185
EN
The author presents the problems associated with the phonetic representation of the dialect of the Old Believers in Poland in the conditions of bilingualism. The Old Believers’ Russian dialect is has been under influence of the Polish language for over a century. On the phonetic level the main expressions of interference are: pronunciation of palatal consonants [ś], [ź], [ć], [ʒ́], [ń] instead of Russian soft coronal conso­nants [s’], [z’], [t’], [d’], [n’] as well as pronunciation of the labial glide [w] instead of Russian velarized lateral consonant [ł]. In the conditions of bilingualism using only a Russian phonetic transcription seems to be insufficient, since it does not include signs for notation sounds which turned up in the Russian dialect under the influence of Polish phonetics. With reference to the mentioned above one should use a more universal transcription system. Since in the studied dialect numerous elements of two languages are coexisting and both of them are Slavonic languages, the author proposes the use of Slavonic transcription system for notation of Polish Old Believers’ speech.
PL
W artykule autor przedstawia problemy związane z zapisem fonetycznym gwary polskich staroobrzędowców w warunkach dwujęzyczności, a także proponuje sposoby ich rozwiązania. Rosyjska gwara polskich staroobrzędowców podlega stałemu wpływowi języka polskiego. Głównymi przejawami interferencji na poziomie fonetycznym jest wymowa spółgłosek palatalnych [ś], [ź], [ć], [ʒ́], [ń] na miejscu rosyjskich miękkich przedniojęzykowych spółgłosek [s’], [z’], [t’], [d’], [n’], a także wymowa glajdu wargowego [w] zamiast rosyjskiej welaryzowanej spółgłoski lateralnej [ł]. W warunkach dwujęzyczności niewystarczającym wydaje się użycie tylko rosyjskiego systemu transkrypcji, ponieważ brakuje w nim znaków do oznaczenia dźwięków, które pojawiły się w gwarze polskich staroobrzędowców pod wpływem polskiej fonetyki. W związku z powyższym powinien być użyty bardziej uniwersalny system transkrypcji lub system mieszany, wykorzystujący znaki różnych alfabetów fonetycznych. Ponieważ w badanej gwarze współistnieją liczne elementy dwóch języków i obydwa te języki są słowiańskie, do jej zapisu fonetycznego optymalny wydaje się slawistyczny system transkrypcji.
6
Publication available in full text mode
Content available

Wpływ języka polskiego na leksykę medyczną w gwarze staroobrzędowców regionu suwalsko-augustowskiego

86%
Grupa M. K.
Acta Baltico-Slavica
|
2016
|
vol. 40
EN
The Influence of Polish Language on Medical Terminology in the Old Believers’ Dialect in Suwałki-Augustów Region The Old Believers in Poland are a bilingual community. They use two languages: Russian dialect and Polish language. Polish influence on the Old Believers’ dialect increased after two World Wars, when they became separated from their co-religionists in other countries and had more often contacts with Polish neighbours. Their language situation may be characterized as diglossia – they choose one of their languages depending on the domain of life and other social conditions.The medical terminology is a specific part of the Old Believers’ dialect. There are a lot of borrowings from Polish language caused by the need of protection of health and life in Poland, where the Old Believers met first of all with Polish health care system. The article is an attempt to characterize the influence of Polish language in the lexis describing medicine and health care. Wpływ języka polskiego na leksykę medyczną w gwarze staroobrzędowców regionu suwalsko-augustowskiego Staroobrzędowcy w Polsce są społecznością dwujęzyczną. Posługują się rosyjską gwarą oraz językiem polskim. Częstsze kontakty z Polakami po I i II wojnie światowej oraz izolacja od współwyznawców w innych krajach poskutkowały modyfikacjami języka. Ich sytuację językową określa się jako dyglosję – zjawisko polegające na używaniu dwu (lub więcej) języków naprzemiennie, zależnie od sytuacji komunikacyjnej.Terminologia medyczna jest specyficzną częścią systemu leksykalnego polskich starowierców. Cechuje ją znaczna liczba zapożyczeń z polszczyzny w stosunku do leksyki rosyjskiego języka ogólnego i rodzimej gwary rosyjskiej. Znajduje to uzasadnienie w konieczności przyswojenia sobie terminów związanych z lecznictwem w ich polskim brzmieniu, dzięki czemu możliwe jest korzystanie z opieki zdrowotnej w Polsce. W artykule został opisany wpływ polszczyzny na leksykę z zakresu medycyny i ochrony zdrowia.
7
Publication available in full text mode
Content available

The Influence of the Polish Language on the Technical Terminology in the Old Believers’ Russian Dialect in Suwałki––Augustów Region

81%
Grupa-Dolińska M.
Slavia Orientalis
|
2018
|
vol. LXVII
|
issue 4
8
Publication available in full text mode
Content available

Rola imiesłowów przysłówkowych uprzednich w wyrażaniu stosunków temporalnych w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w Polsce

72%
Paśko-Koneczniak D.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2018
|
vol. 66
371-384
PL
Przedmiotem rozważań jest analiza znaczeń i relacji temporalnych wyrażanych za pomocą imiesłowów przysłówkowych uprzednich w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w P olsce. Analizowane przykłady zostały wyekscerpowane z materiału zgromadzonego współcześnie oraz pochodzącego z badań z lat 1950–1970 prowadzonych przez Irydę Grek-Pabisową i Irenę Maryniakową. Rosyjska gwara staroobrzędowców określana jest jako najbardziej zbliżona do grupy zachodniej środkowowielkoruskich gwar akających, tzw. grupy pskowskiej. Imiesłowy przysłówkowe uprzednie na -(f)šy mają w gwarze staroobrzędowców szerokie zastosowanie i tworzone są zarówno od czasowników nieprzechodnich, jak i przechodnich. W odróżnieniu od rosyjskiego języka literackiego w gwarze staroobrzędowców mieszkających w Polsce formy imiesłowowe na -(f)šy występują w funkcji orzeczenia. W badanej gwarze staroobrzędowców imiesłowy przysłówkowe uprzednie mogą wyrażać m.in. czynność przeszłą, której skutki są aktualne w momencie mówienia; cechę lub stan subiektu w teraźniejszości lub przeszłości; cechę lub stan obiektu, która jest rezultatem czynności przeszłej; czynność uprzednią w stosunku do innej czynności przeszłej; tzw. conclusivus, czyli wnioskowanie na temat realizacji czynności; możliwy rezultat w teraźniejszości; możliwe zdarzenie przyszłe w przeszłości; możliwą czynność następczą w przyszłości; uprzedniość zdarzenia w przyszłości; czynność lub stan towarzyszące innej czynności, która ma miejsce w teraźniejszości; równoczesność dwóch czynności w przeszłości.
EN
The article is an analysis of meanings and temporal relationships expressed by means of past adverbial participles in the Russian dialect spoken by the Old Believers living in Poland. Linguistic samples have been excerpted from the recently collected material as well as from the research which was carried out by Iryda Grek-Pabis and Irena Maryniak between the 1950s and the 1970s. The Russian dialect used by the Old Believers is considered closest to the western group of Central Russian akanie dialects, the so-called Pskov group. Past adverbial participles ending in -(f)šy are widely used in the Old Believers’ dialect and they are formed on the basis of both transitive and intransitive verbs. In contrast to the standard variety of Russian, in the dialect used by the Old Believers inhabiting Poland, adverbial forms ending in -(f)šy can function as predicates. In the researched dialect, past adverbial participles can be used to express, for example, an activity performed in the past whose result is still present at the moment of speaking, a feature or state of the subject in the present or in the past, a feature or state of the object which is the result of an activity performed in the past, an activity anterior to another activity in the past, a conclusive meaning, a possible result in the present, a probable future activity expressed in the past, a possible consequence in the future, an activity anterior to another activity in the future, an activity or state accompanying another activity in the present, or two activities happening at the same time in the past.
9
Content available remote

Znaczenie metody biograficznej w badaniach gwary staroobrzędowców mieszkających w Polsce

72%
Pawlaczyk A.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2018
|
vol. 74
107-116
PL
Celem niniejszego artykułu jest analiza przydatności i ukazanie sposobu wykorzystania metody biograficznej w badaniach zjawisk zachodzących w gwarze staroobrzędowców mieszkających w Polsce na podstawie materiałów zebranych podczas ekspedycji dialektologicznych w latach 2014–2017. Udostępnione badaczom prywatne dokumenty i nagrania rodzinne stanowią ważny materiał językowy i socjolingwistyczny. W przekazanym materiale biograficznym odnaleźć można nie tylko osobiste refleksje staro obrzędowców, ale również informacje na temat życia codziennego całej społeczności i/lub poszczególnych osób oraz relacje z określonych zdarzeń. Wspomnienia i relacje osób badanych są niezwykle ważne dla badaczy rosyjskiej gwary staroobrzędowców, ponieważ poszerzają korpus tekstów i nagrań o nowe sfery tematyczne (swobodne wypowiedzi na tematy osobiste, domowe i rodzinne), stylistyczne (artystyczna funkcja gwary w utworach poetyckich), a także stanowią przykłady spontanicznych wypowiedzi (uroczystości wspólnotowe i rodzinne).
EN
This article discusses the usefulness of the biographical method and describes the way it is employed in studying the dialect of the Old Believers living in Poland. Private family documents and recordings, which were made available to the researchers and collected during dialectological expeditions in the years 2014-2017, constitute a significant language and sociolinguistic material. In the biographical material, we can find not only personal reflections of the Old Believers, but also information about everyday life of the whole community and/or of specific people, as well as reports from particular events. Memories and reports of the respondents are especially important for the researchers of the Russian dialect of the Old Believers because they enrich the corpus of texts and recordings with new thematic (casual utterances concerning personal life, household, family) and stylistic areas (artistic function of the dialect in poetic works), as well as with examples of spontaneous utterances (community and family celebrations).
10
Publication available in full text mode
Content available

Opozycja „przeszłość – teraźniejszość” w wypowiedziach staroobrzędowców regionu suwalsko-augustowskiego

72%
Jaskólski A.
Przegląd Środkowo-Wschodni
|
2017
|
vol. 2
75-91
PL
Staroobrzędowcy, którzy przybywali na ziemie polskie już od II poł. XVII w., stanowili mniejszość etniczną, wyznaniową, kulturową i językową. Do II wojny światowej żyli w hermetycznych grupach, celowo izolując się od polskiego otoczenia. Mieszkali oni w homogenicznych wspólnotach wiejskich, dzięki czemu udało im się zachować własną wiarę, kulturę i język. Później jednak stopniowo zaczęli otwierać się na świat zewnętrzny. Wraz ze zmianami cywilizacyjnymi, społecznymi i demograficznymi stopniowym zmianom ulegał tryb życia starowierców, ich kultura, stosunek do religii, do swojej grupy, jej wartości, jak również stosunek do własnej odrębności. W swoich wypowiedziach starowiercy regionu suwalsko-augustowskiego (przede wszystkim przedstawiciele starszego pokolenia) często porównują przeszłość z teraźniejszością, mówiąc o zmianach, jakie się dokonały w ich życiu codziennym, światopoglądzie, systemie wartości i stosunku do własnej odrębności. W analizowanych wypowiedziach można zaobserwować pozytywne wartościowanie przeszłości, negatywną ocenę teraźniejszego stanu rzeczy oraz obawę o przyszłość wspólnoty czy wręcz przekonanie o jej schyłku.
EN
The Russian Orthodox Old Believers who now live in the Suwałki–Augustów region are descendants of Russians who refused to adopt the mid-17th century church reforms as promoted by Tsar Alexei Mikhailovich Romanov and implemented by Patriarch Nikon of Moscow. Old Believers in Poland are an example of ethnic, religious, cultural and linguistic minority. They lived in homogeneous village communities and they managed to maintain their religion, traditions and language through ages. In the last period one can observe many modifi cations in Old Believers’ way of life, in their culture and traditions. Old Believers’ who live in the Suwałki–Augustów region often compare the present with the past and they tell about changes that have come about in their way of life, their worldview and their attitude to their own uniqueness. They characterise the past positively and describe the present negatively.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.