Search results

1

Fizyczno-utylitarny wzór kultury a doświadczenia wojny w byłej Jugosławii

100%

Pac-Pomarnacka L., Augustyn A., Rutkowski D.

Studia Periegetica

|

2021

|

vol. 35(3)

61-86

PL

W świecie nauki problem kultury i tworzonych przez społeczeństwa wzorów kulturowych zajmuje istotne miejsce. Wielu autorów udowodniło, że wzory kultury dotyczą również ciała. Ciało, dzięki uczestnictwu w kulturze, tworzy wzory kultury fizycznej. Celem artykułu jest identyfikacja wzorów kultury fizycznej Floriana Znanieckiego oraz wzorów wartości ciała Andrzeja Pawłuckiego na kulturowo odmiennym terenie, jakim są kraje byłej Jugosławii. Szczególnej analizie zostały poddane społeczności miejskie Sarajewa, Vukovaru i Zaprešicia. W czasie badań etnograficznych podjęto próbę rozpoznania, czy warunki wojny lat 90. stanowiły przeszkodę w wypełnianiu wzorów kultury fizycznej przez ludność cywilną Sarajewa (ze szczególnym uwzględnieniem kobiet i dziewcząt) i czy ludność ta pielęgnowała wzór fizyczno-utylitarny. W badaniach wykorzystano obserwację, wywiad narracyjny oraz analizę tekstów źródłowych. Wyniki eksploracji pokazały, że wzór utylitarny wypełniany był przez kobiety i dziewczęta w oblężonym Sarajewie, zakładał sprawność i gotowość cielesną do walki. Ów wzór spotkał się również ze swoim odbiciem w krzywym zwierciadle, na skutek interpretacji rzeczywistości wojennej przez dzieci.

2

Architecture of Consumption. Case Study Sarajevo

72%

Tufek-Memisevic T.

Konsumpcja i Rozwój

|

2014

|

issue 3(8)

73-86

EN

Two decades after a devastating war, Sarajevo has evolved into a city highly influenced by free market capitalism. Despite having the highest country unemployment rate in Europe of 43.5% (Trading Economics, 2014), frequent public demonstrations and an overall social dissatisfaction, there is a noticeable increase in construction of retail centres. Since 2009 three major shopping malls, around 116,500 m2 in total, have been constructed in the city centre apart from numerous more previously built along the city. Given the mentioned conditions one would assume that there can be only a small percentage of possible users for these spaces. Interestingly the shopping centres are never empty. The present study aims to contribute to research to what differentiates these inner city hedonic temples of consumption from other shopping malls and analyse if socioeconomic standards affect and/or alter usage and behaviour in them. The hypothesis is that such modern structures having a high consumption lifestyle appearance, thus stimulating the pursuit for one, provide a sense of global equality and an ostensible stability to Sarajevo citizens. Apart from detailed review of existing literature, valuable information was collected through an online questionnaire targeting exclusively citizens of Sarajevo. In conclusion, the results answer to whether and how construction of consumption architecture meets the interests and needs of citizens living in a socioeconomically unstable country.

PL

W ciągu dwóch dziesięcioleci po wyniszczającej wojnie Sarajewo przekształciło się w miasto, na które w dużym stopniu wpłynął kapitalizm wolnorynkowy. Pomimo najwyższego spośród krajów Europy wskaźnika bezrobocia w wysokości 43,5% (Trading Economics, 2014), częstych demonstracji publicznych i ogólnego niezadowolenia społecznego występuje zauważalny rozwój budownictwa ośrodków detalicznych. Od 2009 r. w centrum miasta wybudowano trzy duże galerie handlowe o łącznej powierzchni ok. 116 500 m2 (obok licznych, wybudowanych wcześniej wzdłuż ciągów miejskich). Mając na względzie wspomniane warunki, można zakładać, że istnieje tylko niewielki odsetek ewentualnych użytkowników tych powierzchni. Co ciekawe, ośrodki handlowe nigdy nie są puste. Przeprowadzone badanie ma na celu określenie, co odróżnia te śródmiejskie hedonistyczne świątynie konsumpcji od innych galerii handlowych, i przeanalizowanie czy normy społeczno-ekonomiczne wpływają i/lub zmieniają korzystanie z nich i zachowania w nich. Postawiono hipotezę, że takie nowoczesne struktury, mające wygląd charakterystyczny dla stylu życia o wysokiej konsumpcji, stanowiące w ten sposób bodźce do dążenia do takiego stylu życia, stwarzają poczucie globalnej równości i pozornej stabilności dla mieszkańców Sarajewa. Obok analizy istniejącej literatury cenne informacje zebrano w trakcie przeprowadzonej w trybie on-line ankiety skierowanej wyłącznie do mieszkańców miasta. Wyniki badań stanowią odpowiedź na pytanie, czy i jak konstrukcja architektury konsumpcji zaspokaja zainteresowania i potrzeby mieszkańców żyjących w niestabilnym społecznie i gospodarczo kraju.

3

Biblioteka Husrewa Beja w Sarajewie

72%

Krajcarz J.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2018

|

vol. 68

123-131

PL

Biblioteka Husrewa Beja, jedna z najważniejszych instytucji naukowo-kulturalnych Bośni i Hercegowiny, zalicza się do najważniejszych książnic muzułmańskich na terenie Europy. Sarajewska instytucja działa nieprzerwanie od ponad 480 lat. Odnowiona i wzbogacona po wojnie bałkańskiej, dziś pełni funkcję biblioteczną i muzealną.

EN

The Gazi Husrev-beyLibrary, one of the most important research and cultural institutions in Bosnia and Herzegovina, belongs to the most important Muslim libraries in Europe. The Sarajevo institution has operated uninterruptedly for over 480 years. Renewed and extended after the Balkan war, now it serves as both a library and a museum.

4

Mit zimowych igrzysk olimpijskich w Sarajewie w bośniackiej pamięci zbiorowej

58%

Rekść M.

International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal

|

2021

|

vol. 27

|

issue 1

173-191

EN

The 14th Winter Olympics, held from February 8 to 19, 1984, still evoke nostalgic memories of the inhabitants of Bosnia and Herzegovina, especially its capital. Although it was Yugoslavia’s declining moment, the communist authorities put much effort into promoting the atmosphere of “brotherhood and unity.” However, soon after, the war broke out, and the post-war shape of the Bosnian state lead to the permanent political, social and economic crisis. As a result, Serbs, Croats and Bosniaks cannot agree about shared history and common heroes. One of the few crossing points is the myth of the 14th Winter Olympic Games: possibly these days sport idols (Jure Franko, Katarina Witt, Jayne Torvill and Christopher Dean) can fill the gaps in almost empty Bosnian symbolic apparatus.

PL

XIV Zimowe Igrzyska Olimpijskie, które odbyły się od 8 do 19 lutego 1984 r., wciąż budzą nostalgiczne wspomnienia mieszkańców Bośni i Hercegowiny, a zwłaszcza mieszkańców stolicy. Choć był to schyłkowy moment trwania Jugosławii, władze komunistyczne włożyły wiele wysiłku w promowanie atmosfery „braterstwa i jedności”. Wkrótce jednak wybuchła wojna, a powojenny kształt, jaki przybrało państwo bośniackie, spowodował permanentny kryzys polityczny, społeczny i gospodarczy. W rezultacie Serbowie, Chorwaci i Bośniacy nie mogą się zgodzić co do wspólnej historii i wspólnych bohaterów. Jednym z nielicznych miejsc wspólnych jest mit XIV Zimowych Igrzysk Olimpijskich, w związku z czym ówcześni idole sportu (Jure Franko, Katarina Witt, Jayne Torvill i Christopher Dean) mogliby wypełnić luki w prawie pustym bośniackim aparacie symbolicznym.

5

Procesy akulturacji galicyjskich Żydów w Bośni – analiza teczek urzędniczych

58%

Maleszka M.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2015

|

vol. 22

|

issue 2

91-100

EN

The Archives of Bosnia-Herzegovina, marked with tragedy of fire, had stored large archive collections of files of Austro-Hungarian officials. Among them there had been a numerous group of files of Galician officials, including those of Jewish descent (20%). The collection of 19 files that has survived the fire does not entitle us to unequivocally state any thesis on processes of acculturation of Galician Jews in Bosnia. Nevertheless, we can observe that many Ashkenazi newcomers from Galicia described themselves as Poles, even though initially they had not identified with Polish national idea. Possibly the reason for this is the fact that the Polish community in Bosnia was culturally closer to Galician Jews than local Sephardic population or Ashkenazi immigrants from other countries.

6

Odessa i Sarajewo. Dyskurs przestrzeni miejskiej. Uwagi wstępne

58%

Siekierska M.

Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

|

2019

|

issue 9

139-147

EN

This paper aims at sketching cultural portrayals of the Ukrainian city Odessa and the Bosnian capital, Sarajevo, with reference to their current socio-political situation. Cultural visions of both places not only tend to have a lot in common, paradoxically due to the differences that they share but also the ones present in various texts of culture. Thus, both cities can boast their own myths. The symbolic space is approached among others through the prism of Vladimir Toporov’s theory. The city perceived by some researchers as a metaphor of culture functions as a kind of laboratory that fixates social and cultural changes emerging within the society on the microscopic scale. In addition, the current geopolitical situation of those places is mentioned with its war/conflict aftermath that contributes to certain city image.

7

Sarajewo – Zagrzeb – Kraków. O miejscach opuszczonych, odrzuconych i odnalezionych na austro-węgierskiej mapie biografii Ivo Andricia

44%

Nowak-Bajcar S.

Porównania

|

2012

|

vol. 11

193-203

EN

At the beginning of April 1914 Ivo Andrić, the young poet, after completing college education inSarajevo (1911), and than after brief episodes of studies in Zagreb (1912) and Vienna (1913),decided to undertake studies at the Jagiellonian Univesity in Cracow. Why did conventionalbourgeois world, at first glance not so different from world of salons in Zagreb and Vienna, seem to be a “better world” for the writer of Croatian-Bosnian roots? Presenting Andrić’s choices on the eve of World War I, reflected in his gestures of rejection, as well as gestures of afimation, I show the role of meeting with Cracow and the Polish culture in formation of his hybrid Yugoslavic identity. Documentaries are the starting point for reflection on the influence of the genius loci of Cracow on the formation of the intellectual silhouette of the Yugoslavic Nobel-Prize winner (1892–1975).

PL

Na początku kwietnia 1914 roku Ivo Andrić, wówczas młody poeta, opuściwszy Bośnię poukończeniu nauki w sarajewskim gimnazjum (1911), a następnie po krótkich epizodach studióww Zagrzebiu (1912) i Wiedniu (1913), decyduje się na podjęcie nauki na krakowskim Uniwersytecie Jagiellońskim. Dlaczego konwencjonalny mieszczański świat, na pierwszy rzut oka nie tak przecież odmienny od opuszczonego przez Andricia świata salonów Zagrzebia i Wiednia, wydał się pisarzowi o bośniacko-chorwackich korzeniach, światem „lepszym”? Prezentując wyborypisarza w przededniu wybuchu pierwszej wojny światowej, przejawiające się zarówno w gestach odrzucenia, jak i w gestach afirmacji, pokazuję rolę, jaką w kształtowaniu się hybrydycznej, jugosłowiańskiej tożsamości twórcy odegrało spotkanie z polską kulturą początku XX wieku. Materiały dokumentalne stanowią punkt wyjścia do refleksji nad wpływem genius loci Krakowa na kształtowanie się intelektualnej sylwetki jugosłowiańskiego Noblisty (1892–1975).

Refine search results

1 Balcanica Posnaniensia Acta et studia

1 Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

1 International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal

1 Konsumpcja i Rozwój

1 Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

1 Porównania

1 Studia Periegetica

1 Augustyn A.

1 Krajcarz J.

1 Maleszka M.

1 Nowak-Bajcar S.

1 Pac-Pomarnacka L.

1 Rekść M.

1 Rutkowski D.

1 Siekierska M.

1 Tufek-Memisevic T.

1 2022

1 2021

1 2019

1 2018

1 2015

1 2014