Search results

1

Czas w demokratycznym systemie parlamentarnym. Przypadek Sejmu RP w latach 1989–2015

100%

Kasianiuk K.

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

|

2018

|

issue 1

185-206

EN

Regardless of the theoretical perspective, the aspect of time is recorded in every study regarding the evolution of political systems. It is of particular importance in the analysis of systems transforming from authoritarian to democratic regimes. This applies to many parliamentary systems, i.e. based primarily on mechanisms of periodic elections to representative bodies. Relatively little attention is paid to the topic of time in Polish political science literature. The aim of the article is to present the results of research on the use of time in the Polish Sejm in 1989–2015, i.e. in the term of office X–VII. Time was analyzed in the physical and organizational sense. On the basis of official data from the Sejm of the Republic of Poland, the dynamics of the use of time was examined by analyzing the number of meeting days and the length of Sejm sessions. The research results indicatethat the characteristic feature of the analyzed period is the changing dynamics of time use in Sejm. In this regard, the fourth (IV) and the fifth term (V) of Sejm seem to be the most important.

PL

Niezależnie od perspektywy teoretycznej, aspekt czasu jest odnotowywany właściwie w każdym studium dotyczącym ewolucji systemów politycznych. Ma on szczególne znaczenie w analizach systemów przechodzących od autorytaryzmu do demokracji. Dotyczy to wielu systemów parlamentarnych, tj. opartych na mechanizmach periodycznych wyborów do ciał przedstawicielskich. Jednak stosunkowo mało uwagi poświęca się zagadnieniu czasu w polskiej literaturze politologicznej. Celem artykułu jest prezentacja wyników badań nad wykorzystaniem czasu w polskim Sejmie w latach 1989–2015, tj. w kadencjach X–VII. Czas był analizowany w sensie fizycznym i organizacyjnym. Na podstawie oficjalnych danych Sejmu RPzbadano dynamikę wykorzystania czasu m.in. poprzez analizę liczby dni obrad i długości posiedzeń. Wyniki badań wskazują, że cechą charakterystyczną badanego okresu jest zmienna dynamika wykorzystania czasu w Sejmie. Ważny wydaje się w tym przypadku zwłaszcza okres między IV i V kadencją.

2

Analiza ilościowa aktywności posłów na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z województwa podkarpackiego (2005–2019)

72%

Piękoś K.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2020

|

vol. 65

28-40

EN

Parliamentary activity of the Members of Parliament is often the subject of public debate, mainly due to the broadcasts of debates within the walls of the Polish parliament. The voters receive extracts from the speeches of the deputies, which draw their attention because of the topics discussed, the way politicians speak and the emotions they evoke among parliamentarians. Media attention focuses mainly on the most-known politicians. For that reason, it is hard to hear or see the activities of deputies from the so-called back benches on the radio and television, even though these MPs repeatedly show greater parliamentary activity than more well-known politicians.

PL

Aktywność parlamentarna posłów jest często przedmiotem debaty publicznej, głównie z powodu transmitowania obrad, odbywających się w murach polskiego parlamentu. Do wyborców trafiają fragmenty wystąpień posłów, które przykuwają uwagę odbiorców ze względu na poruszane tematy, sposób wypowiadania się oraz emocje, jakie wywołują wśród parlamentarzystów. Uwaga mediów skupia się głównie na najbardziej znanych politykach. Trudno z tego powodu w telewizji i radiu dostrzec działalność posłów z tzw. tylnych ław, którzy wielokrotnie wykazują się większą aktywnością parlamentarną niż bardziej znani politycy.

3

Współpraca Najwyższej Izby Kontroli z Sejmem – między podległością a współdziałaniem

72%

Mazur J.

|

2015

|

vol. 60

|

issue 2 (361)

8-27

EN

In his article, the author considers whether, after the Constitution of Poland of 1997 entered into force, the relationship between the Supreme Audit Office of Poland and the lower house of the Polish Parliament, i.e. the Sejm, can be still referred to as ‘cooperation’. Analyses of the constitution show that the principle of separation and balance of powers in Poland is complemented with the requirement for them to cooperate. In this context, the practice was closely analysed: the frequency of NIK’s participation in the works of the Sejm, recommendations and suggestions as for auditing, and presentation of audit findings and de lege ferenda proposals to the Sejm. In his article, the author concludes that NIK is subordinate to the Sejm and performs the tasks that the Sejm assigns to it, and simultaneously cooperates with the Sejm, especially with regard to initiating audits in suggested areas, and considering findings of these audits. In this way, NIK supports the monitoring activity, as well as, from time to time at least, the legislative activity of the Sejm. In reality, the issue of NIK’s subordination to the Sejm and the issue of cooperation between these two institutions cannot be easily separated, because they interconnect and overlap with each other.

PL

W artykule podjęto kwestię, czy po wejściu Konstytucji RP z 1997 r. nadal można mówić o „współpracy” Najwyższej Izby Kontroli z Sejmem. Z analizy konstytucji wynika, że zasada podziału i równowagi władz RP jest dopełniona przez wymóg ich współdziałania. W tym kontekście szczegółowo rozpatrzono praktykę: intensywność udziału NIK w pracach Sejmu, zlecenia i sugestie przeprowadzenia kontroli, przedkładanie Sejmowi wyników kontroli i wniosków de lege ferenda. W konkluzji uznano, że Najwyższa Izba Kontroli podlega Sejmowi i wykonuje nałożone przezeń zadania, lecz równolegle ma miejsce współpraca NIK z Sejmem, zwłaszcza w zakresie inicjowania kontroli i rozpatrywania ich wyników. Wspomaga to działalność kontrolną, a czasem też działalność ustawodawczą Sejmu. W rzeczywistości kwestie podległości NIK Sejmowi oraz współpracy obu organów niełatwo rozdzielić, gdyż łączą się one i nakładają.

4

Doceniony przez Sejm. Wojciech Korfanty – Patron Roku 2023 roku i jego miejsce we współczesnej przestrzeni publicznej

72%

Białokur M., Maresz T.

Polish Biographical Studies

|

2023

|

issue 11

253-324

PL

Okrągłe rocznice ważnych wydarzeń historycznych stanowią często asumpt do pogłębionej analizy ich historycznego znaczenia dla losów poszczególnych państw i narodów. Powyższa konstatacja odnosi się także do postaci historycznych. Jedną z takich postaci jest Wojciech Korfanty, który pod wieloma względami odegrał szczególną rolę w najnowszej historii Górnego Śląska i Polski. Mając to na względzie, w 2023 roku, kiedy w Polsce obchodzony jest Rok Wojciecha Korfantego, ustanowiony w 150. rocznicę jego urodzin, autorzy artykułu postanowili przeanalizować w pierwszej kolejności drogę, którą w Sejmie przebył wniosek o przyjęcie uchwały ustanawiającej Rok Korfantego. W drugiej części autorzy pochylili się nad wielowymiarową obecnością Wojciecha Korfantego w przestrzeni publicznej. Pod tym pojęciem rozumiemy takie formy upamiętnienia jak pomniki, tablice okolicznościowe, patronaty szkół i instytucji, nazwy ulic, publikacje czy murale. Przeprowadzona na potrzeby artykułu analiza wykazała, że Wojciech Korfanty, jako jeden z tzw. „Ojców polskiej niepodległości”, w pełni zasłużenie został doceniony przez posłów, a z każdym rokiem Niepodległej Polski (po 1989 roku), zyskuje on także na znaczeniu, jako postać coraz bardziej widoczna w przestrzeni publicznej. I choć w artykule nie były omawiane zrealizowane inicjatywy upamiętniające jego postać w 2023 r., to bez wątpienia badacz, który podejmie się tego zadania na początku roku 2024, będzie miał bogaty i różnorodny materiał źródłowy do przenalizowania.

EN

Round anniversaries of important historical events are often a stimulus for an indepth analysis of their historical significance for the fate of individual countries and nations. The above statement also applies to historical figures. One such figure is Wojciech Korfanty, who in many respects played a special role in the recent history of Upper Silesia and Poland. With this in mind, in 2023, when the Year of Wojciech Korfanty is celebrated in Poland, established on the 150th anniversary of his birth, the authors of the article decided to first analyze the path that the motion for adopting a resolution establishing the Year of Korfanty traveled in the Sejm. In the second part, the authors focused on the multidimensional presence of Wojciech Korfanty in public space. By this term we understand such forms of commemoration as monuments, commemorative plaques, patronage of schools and institutions, street names, publications or murals. The analysis carried out for the purposes of the article showed that Wojciech Korfanty, as one of the so-called „Fathers of Polish Independence”, he was fully deservedly appreciated by MPs, and with each year of Independent Poland (after 1989), he also gains in importance as a figure more and more visible in the public space. And although the article did not discuss the implemented initiatives commemorating his figure in 2023, undoubtedly the researcher who will undertake this task at the beginning of 2024 will have rich and diverse source material to analyze.

5

Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską w obradach sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych z 16 grudnia 1997 r.

58%

Góralski W.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2021

|

vol. 24

509-535

EN

The conclusion of the Concordat between the Holy See and the Republic of Poland on July 28, 1993 was undoubtedly an important event in the recent history of the mutual relations between the Polish state and the Catholic Church. However, due to the political disputes, the process of ratification of this international agreement was significantly delayed. The present paper discusses one element of this process, that is, the debate that was held at the sitting of the Sejm Committee for Foreign Affairs on 16 December, 1997. The debate concerned, among other things, the legislative procedure for ratification of the Concordat and the issue of including the Government’s interpretive declaration of 15 April, 1997 in the ratification act. As a result of the work undertaken by the Committee, the draft ratification act was submitted to the Sejm and subsequently adopted on 8 January, 1998. The Concordat was ratified on 23 February, 1998.

PL

Podpisanie w dniu 28 lipca 1993 r. Konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską było ważnym wydarzeniem w najnowszej historii wzajemnych stosunków Państwa polskiego i Kościoła Katolickiego. Spory polityczne sprawiły jednak, że proces ratyfikacji tej umowy międzynarodowej znacząco przeciągnął się w czasie. W niniejszym opracowaniu przedstawiony został jeden z elementów tego procesu, a mianowicie debata przeprowadzona w trakcie obrad sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych, jaka odbyła się 16 grudnia 1997 r. W jej trakcie poruszone zostały kwestie dotyczące trybu uchwalenia ustawy ratyfikacyjnej oraz włączenia do niej deklaracji interpretacyjnej Rządu RP z dnia 15 kwietnia 1997 r. W wyniku prac Komisji do Sejmu skierowany został projekt ustawy ratyfikacyjnej, którą uchwalono 8 stycznia 1998 r. Ratyfikacja Konkordatu nastąpiła w dniu 23 lutego 1998 r.

6

Przekształcenia własnościowe Szczecińskiej Stoczni Remontowej „Gryfia” po 1989 roku

58%

Kamola-Cieślik M.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego ACTA POLITICA

|

2015

|

vol. 32

|

issue 2

85-104

EN

Transformation of the ownership structure of state-owned companies was one of the key principles of the political transformation in Poland. The way the changes were implemented depended on the motivation of successive Polish governments, the executive management of companies concerned, trade unions and most of all on the economic situation of respective companies. The aim of the paper was to present the policies of the Council of Ministers ofthe Republic of Poland in terms of ownership transformations of Morska Stocznia Remontowa Gryfia SA between 1989 and 2015. Based on the analysis of research data, the determinant institutional-legal factors of the process were presented. The main objectives were to seek answers to the following questions: What decisions were made by the Polish government about ownership transformations of Morska Stocznia Remontowa Gryfia SA? and What were the effects of the policies implemented by the management of the shipyard in terms of its ownership transformations? Accordingly, analysis was conducted on the effect of decisions made by the Minister of Privatization (and then by the Minister of Treasury) on the course of ownership transformations of Morska Stocznia Remontowa Gryfia SA Furthermore, the cooperation between the management of Morska Stocznia Remontowa Gryfia SA, trade unions and the founding bodyof the shipyard was presented. An important aspect in the analysis of ownership transformations of Morska Stocznia Remontowa Gryfia SA was to identify the trends of restructurization of the shipyard in order to improve its difficult financial situation and to enable its privatization.

PL

Przekształcenia własnościowe przedsiębiorstw państwowych były jednym z założeń transformacji systemowej w Polsce. Przebieg ich zmian był uzależniony od zaangażowania rządu RP, kierownictwa przedsiębiorstw, związków zawodowych, a przede wszystkim od sytuacji ekonomicznej poszczególnych przedsiębiorstw.Celem artykułu jest przedstawianie działalności Rady Ministrów RP w zakresie zmian własnościowych Szczecińskiej Stoczni Remontowej „Gryfia” w latach 1989–2015. Na podstawie przeprowadzonej analizy materiału badawczego zaprezentowano uwarunkowania instytucjonalno-prawne tego procesu. Dążono do uzyskania odpowiedzi na następujące pytania: Jakie decyzje podjął rząd polski w sprawie przekształceń własnościowych SSR „Gryfia”? oraz Jakie były efekty działalności kierownictwa stoczni w zakresie zmian własnościowych SSR „Gryfia”? Przeanalizowano w związku z tym wpływ decyzji ministra przekształceńwłasnościowych (następnie ministra Skarbu Państwa) na przebieg przekształceń własnościowych SSR „Gryfia”. Ponadto ukazano współpracę kierownictwa stoczni remontowej w Szczecinie i związków zawodowych z organem założycielskim stoczni. Ważnym aspektem przy analizowaniu przebiegu przekształceń własnościowych SSR „Gryfia” było ukazanie kierunków restrukturyzacji stoczni w celu poprawy jej trudnej sytuacji finansowej i możliwości jej prywatyzacji.

7

Obywatelska inicjatywa ustawodawcza w polskim porządku prawnym – próba oceny z perspektywy praktyki parlamentarnej

58%

Borski M., Przywora B.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2018

|

vol. 80

|

issue 2

19-33

EN

The aim of this article is to present and evaluate the legal regulations concerning a bill initiated by citizens from the perspective of the practice of its application. This issue does not have a theoretical dimension only, but is also of significant practical importance, because an interest in this legal mechanism amongst citizens is increasing rapidly and influences the shape of the civil society. The problem that continues to exist are numerous barriers or regulations governing parliamentary works that make it difficult for citizens to use the right to initiate bills that is constitutionally guaranteed. They range from the requirement to register the committee at the initial stage to the final stage of parliamentary work on the project. In the concluding part of the article some proposals of the necessary amendments to the existing regulations governing the civil right of legislative initiative are made.

PL

Celem opracowania jest podjęcie próby przedstawienia oraz oceny regulacji prawnych dotyczących postępowania z obywatelskim projektem ustawy w polskim porządku prawnym z perspektywy praktyki stosowania tej instytucji. Podejmowane zagadnienie ma nie tylko wymiar teoretyczny, ale również kluczowe znaczenie praktyczne, bowiem zainteresowanie tym mechanizmem prawnym wśród obywateli z każdym rokiem jest coraz większe i wpływa na kształt społeczeństwa obywatelskiego. Problem w tym, iż istnieje wiele barier, przepisów utrudniających obywatelom skuteczne korzystanie z przysługującego im konstytucyjnego prawa, począwszy od rejestracji komitetu aż po etap prac parlamentarnych nad projektem. Biorąc to pod uwagę w podsumowaniu zaproponowano kierunki zmian w zakresie obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej.

8

Inicjatywa ustawodawcza jako konstytucyjna kompetencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

58%

Wicherek D.

Przegląd Politologiczny

|

2020

|

issue 2

147-156

EN

In the article, the author analyses the implementation of the legislative initiative by the Presidents of the Republic of Poland in the years 1990–2019. The publication presents the legal basis for the individual constitutional laws of 1989–1992 and the current Constitution of 2 April 1997, under which the Presidents of the Republic of Poland exercised their constitutional prerogatives, among which is legislative initiative. The article analyses the exercise of this competence by individual Presidents of the Republic of Poland taking into account the procedure of submitting the act for signature by the President. The aim of the article was to present the implementation of the presidents’ legislative initiative in the Third Republic, taking into account the tasks of the Chancellery of the President as an auxiliary body. This article deliberately omits the programme announcements of candidates applying for the office of the President, constituting a real implementation of the legislative initiative in the event of taking up the office of the President, including the period of cohabitation, as these issues require separate research and analysis. At the end of this article the author summarizes the implementation of the legislative initiative by individual Presidents of the Republic of Poland taking into account their activities over the last 29 years.

PL

W artykule przeprowadzono analizę realizacji inicjatywy ustawodawczej przez Prezydentów Rzeczypospolitej Polskiej (RP) w latach 1990–2019. W publikacji przedstawione zostały podstawy prawne obowiązujące w poszczególnych ustawach konstytucyjnych z lat 1989–1992 oraz w obecnej Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r., na mocy których Prezydenci RP korzystali z konstytucyjnych prerogatyw, wśród których jest inicjatywa ustawodawcza. W artykule poddano analizie wykonywanie tej kompetencji przez poszczególnych Prezydentów RP. Celem artykułu jest przedstawienie realizacji inicjatywy ustawodawczej Prezydentów w Trzeciej Rzeczypospolitej z uwzględnieniem zadań Kancelarii Prezydenta jako organu pomocniczego. Celowo pominięto zapowiedzi programowe kandydatów ubiegających się o urząd prezydenta, stanowiące realną realizację inicjatywy ustawodawczej w przypadku objęcia urzędu prezydenta, w tym także okresu kohabitacji, ponieważ kwestie te wymagają podjęcia odrębnych badań i analiz. W zakończeniu niniejszego artykułu dokonano podsumowania realizacji inicjatywy ustawodawczej przez poszczególnych Prezydentów RP z uwzględnieniem ich aktywności na przestrzeni ostatnich 29 lat.

9

Aktualne ograniczenia oraz możliwe sposoby zwiększenia poziomu reprezentatywności wyborów do Sejmu RP

58%

Pieniężny D., Jankowski M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2024

|

issue 2(78)

27-40

PL

Problem zakłócenia reprezentatywności wyborów do Sejmu RP jest powszechnie zauważalny. Dochodzi dziś do sytuacji, w których głos mieszkańców jednego okręgu wyborczego potrafi ważyć nawet o połowę mniej, niż mieszkańca innego z okręgów wyborczych. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie postulatów de lege ferenda, mających zwiększyć poziom reprezentatywności wyborów do Sejmu. W tym celu autorzy dokonują analizy instytucjonalno-prawnej oraz klasycznej analizy systemowej, wskazując na niedomagania obecnego systemu wyborczego i proponując nowe rozwiązania prawne. Autorzy stawiają pytania badawcze: (1) Czy obecny system wyborczy zapewnia faktyczną reprezentatywność wyborów do Sejmu RP? (2) Czy istnieje możliwość zapewnienia faktycznej reprezentatywności wyborów do Sejmu RP? Wnioski płynące z analizy ukazują, że badany problem wydaje się być coraz poważniejszy zarówno dla samego kształtu demokracji, jak i społeczeństwa obywatelskiego, jednak istnieją rozwiązania prawne, które mogą zwiększyć poziom reprezentatywności wyborów do Sejmu.

EN

The problem of distortion of the representativeness of elections to the Sejm of the Republic of Poland is widely noticed. Now, the vote of the inhabitants of one constituency may weigh less that in another. The aim of this paper is to present de lege ferenda postulates to increase the level of representativeness of Sejm elections. The authors carry out a legal analysis and a classical systemic analysis, pointing out the deficiencies of the current electoral system and proposing solutions. There are research questions: (1) Does the current electoral system ensure that elections to the Sejm are truly representative? (2) Is it possible to ensure that elections to the Sejm are truly representative? The conclusions of the analysis show that the problem under study appears to be increasingly serious for the democracy and civil society, but there are legal solutions that can increase the level of representativeness of Sejm elections.

10

Kilka uwag o bezstronności władz publicznych na kanwie wniosku o usunięcie krzyża z sali posiedzeń Sejmu RP

44%

Sobczyk P.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2012

|

vol. 15

137-155

EN

On 9 November 2011, a group of MPs requested, pursuant to Article 10(1)(13) of the Rules of Procedure of the Polish Sejm, that the Speaker “issues an order to remove the Latin cross overlooking the sessions chamber of the parliament from the wall.” The submitted justification indicated that the presence of the cross in the sessions chamber of the Sejm does not fall within the provision of Article 25(2) of the Constitution, which lays down the principle of impartiality of public authorities in matters of religious, personal or philosophical persuasion. The author poses a question of whether this view is tenable. In search for answers, the author addresses the following problems: public authorities as an entity of impartiality, impartiality as neutrality in the open sense and case-law concerning the exposure of the cross in the session rooms of local self-government bodies. The author concludes that both the doctrine and the existing case-law shows no contradiction between the constitutional principle of impartiality of public authorities and the exposure of the cross in public authority assembly rooms.

PL

Grupa Posłów na Sejm RP VII kadencji w dniu 9 listopada 2011 r. zwróciła się w trybie art. 10 ust. 1 pkt. 13 Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej do Marszałek Sejmu „o wydanie zarządzenia nakazującego usunięcie krzyża łacińskiego, który znajduje się w sali posiedzeń Sejmu RP”. Wnioskodawca wskazał w uzasadnieniu, iż obecność krzyża łacińskiego w sali posiedzeń Sejmu jest niezgodna przede wszystkim z art. 25 ust. 2 Konstytucji RP, w którym została sformułowana zasada bezstronności organów władzy publicznej w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych. W artykule autor stawia pytanie: czy należy podzielić pogląd wnioskodawców? Szukając na nie odpowiedzi autor omawia następujące zagadnienia: organy władzy publicznej jako podmiot bezstronności, bezstronność jako neutralność w sensie otwartym oraz orzeczenia sądów powszechnych dotyczące ekspozycji krzyża w salach posiedzeń organów samorządu terytorialnego. Konkludując stwierdza, iż większość przedstawicieli doktryny oraz dotychczasowe orzecznictwo sądów powszechnych wskazuje na brak sprzeczności między konstytucyjną zasadą bezstronności organów władz publicznych a ekspozycją krzyża w salach obrad organów władzy publicznej.

Refine search results

Czas w demokratycznym systemie parlamentarnym. Przypadek Sejmu RP w latach 1989–2015

Analiza ilościowa aktywności posłów na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z województwa podkarpackiego (2005–2019)

Współpraca Najwyższej Izby Kontroli z Sejmem – między podległością a współdziałaniem

Doceniony przez Sejm. Wojciech Korfanty – Patron Roku 2023 roku i jego miejsce we współczesnej przestrzeni publicznej

Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską w obradach sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych z 16 grudnia 1997 r.

Przekształcenia własnościowe Szczecińskiej Stoczni Remontowej „Gryfia” po 1989 roku

Obywatelska inicjatywa ustawodawcza w polskim porządku prawnym – próba oceny z perspektywy praktyki parlamentarnej

Inicjatywa ustawodawcza jako konstytucyjna kompetencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

Aktualne ograniczenia oraz możliwe sposoby zwiększenia poziomu reprezentatywności wyborów do Sejmu RP

Kilka uwag o bezstronności władz publicznych na kanwie wniosku o usunięcie krzyża z sali posiedzeń Sejmu RP